Войти на сайт
2 Мая  2024 года

 

  • Иги сёз – джаннга азыкъ, аман сёз башха – къазыкъ.
  • Аууздан келген, къолдан келсе, ким да патчах болур эди.
  • Къыз тиширыу кеси юйюнде да къонакъды.
  • Башы ишлегенни, ауузу да ишлер.
  • Азыкълы ат арымаз, къатыны аман джарымаз.
  • Тойчу джашха къарама, къойчу джашха къара.
  • Адам бла мюлк юлешмеген эсенг, ол адамны билиб бошагъанма, деб кесинги алдама.
  • Ашхы болсанг, атынг чыгъар, аман болсанг, джанынг чыгъар.
  • Къартха ушагъан джаш – акъыллы, джашха ушагъан къарт – тели.
  • Юйлю уругъа ит чабмаз.
  • Тау башында, тау болмаз, джангыз терек, бау болмаз.
  • Айран ичген – къутулду, джугъусун джалагъан – тутулду.
  • Ачлыкъда тары гырджын халыуадан татлы.
  • Тас болгъан бычакъны сабы – алтын.
  • Къозулугъунда тоймагъан, къойлугъунда тоймаз.
  • Ашда – бёрю, ишде – ёлю.
  • Халкъгъа джарагъан, джарлы къалмаз.
  • Ариу сёз – джаннга азыкъ, аман сёз – башха къазыкъ.
  • Сабий болмагъан джерде, мёлек болмаз.
  • Чомартха хар кюн да байрамды.
  • Келлик заман – къартлыкъ келтирир, кетген заман – джашлыкъ ёлтюрюр.
  • Байны оноуу, джарлыгъа джарамаз.
  • Иги – алгъыш этер, аман – къаргъыш этер.
  • Кийимни бир кюнню аясанг, минг кюннге джарар.
  • Джылкъыдан – ат чыгъар, тукъумдан – джаш чыгъар.
  • Билимли ёлмез, билимсиз кёрмез.
  • Болджал ишни бёрю ашар.
  • Чомарт къолда мал къалмаз.
  • Эр сокъур болсун, къатын тилсиз болсун.
  • Хансыз джомакъ болмаз.
  • Нарт сёз – тилни бети.
  • Байлыкъ адамны сокъур этер.
  • Адам сёзге тынгыла, акъыл сёзню ангыла.
  • Бетинги сатма, малынгы сат.
  • Таукел адам тау тешер.
  • Ханы къызы буюгъа-буюгъа киштик болду.
  • Ач къалгъандан, кеч къалгъан къолай.
  • Керти сёзге тёре джокъ.
  • Терслик кетер, тюзлюк джетер.
  • Адамны артындан къара сабан сюрме.
  • Тешигини къатында, чычхан да батыр болур.
  • Элге къуллукъ этмеген, элге ие болмаз.
  • Джыйырма къойну юч джыйырма эбзе кюте эди.
  • Адам боллукъ, атламындан белгили болур.
  • Миллетни бойну – базыкъ, аны бла кюрешген – джазыкъ.
  • Биреуню тёрюнден, кесинги эшик артынг игиди.
  • Кёзден кетген, кёлден да кетеди.
  • Ётюрюкню къуйругъу – бир тутум.
  • Акъыллы айтыр эди, акъылсыз къоймайды.
  • Керек ташны ауурлугъу джокъ.

 

   RSS
ГЕНРИХ ГЕЙНЕ. Ёлмезланы Мурадин кёчюргенди., "Кийик шималда бир нарат сюеледи..."
 
* * *

Мен умут эте чыгъама,
Жаным, кюн сайын тангнга.
Къыйналама ингирде уа,
Тюбеялмайын cанга.

Тансыкълыкъ къысып, кече да
Жокъ жукъум, оюм нюрсюз.
Умутларымда, армауча,
Айланама мен кюндюз.

Страницы: Пред. 1 2
Ответы
 
* * *

Этегинг азчыкъ жетсе да,
Жайылып къанатларым,
Ызынгдан къысха тюшелле
Кёлленнген умутларым.

Сен бурсанг а, къадасанг а
Кёзюнгю кёклюклерин,
Амалсыз болады, бала,
Тапмай жюрегим жерин.
 
* * *

Бир хан жашап болгъанды,
Бир къарт эди, бир тар.
Адам къарап тоймазча
Ханбийчеси да бар.

Болгъанды бир улан да,
Жыры тахдан багъа.
Жумуш этип тургъанды
Улан ханышагъа.

Бу жыр былай айтады:
Уллу эди гъашик.
Хан аланы тутханды,
Ачыкъ къалып эшик.
 
* * *

Мелеуше гюлтен[1] иеме,
Агъачха саркъа эрттен.
Туманлы ингирликде уа –
Дайым байрымгюл гюлтен.

Не айтырыгъым келеди
Бу гюлле бла санга?
Сен кюндюз мени алдама,
Ингирде уа кел манга.























[1] Гюлтен - букет
 
* * *

Мудах къагъыт келгенди,
Алай жаным а хош.
Къояса энди. Сора
Бош къаргъанаса, бош.

Къагъыт узунуракъды,
Окъуп арырча кёз.
Угъай деген, о бала,

Къоратмайд анча сёз.
Изменено: elbars - 26.01.2022 21:49:47
 
* * *

Умут терегим чагъады,
Къуруйду заманында.
Чагъады, къуруйду сора.
Алайды жашау мында.

Аны эртте да билеме.
Алда жалан да – жара.
Бу акъылман жюрегим а
Кюледи, къаны бара.
 
* * *

Жукъугъа батхан жерни
Уятып къоймазча бош,
Алтынбут жулдузчукъла
Айланалла дайым шош.

Сагъайгъанды жай агъач.
Да чапракъ эсе – къулакъ!
Тёш жукълайды, аумасы,
Къолча, созулуп узукъ

Бу таууш а неди?! Ол
Къозгъады жюрегими.
Булубулнуму ауазы
Эди, не – сюйгеними?
 
* * *

Кюз арты. Къырау къагъады,
Ёзеннге туман тартып.
Шыхырдай, чапракъ агъады,
Агъачха сууукъ татып.

Кийимли мудах жёгеди.
Не келгенди кёлюне?
Ол чапракъларын тёгеди,
Жилягъанча кёрюне.

Жюрекде ёлюм, боран да.
Алай, жан тенгим, анда
Сыфатынг жашнап турады,
Ол жегёча деппанда.
 
***

Билдим: мени сюесе,
Муратыма жетдим.
Алай, айтханынгда уа,
Къоркъан окъун этдим.

Жырлай эдим, мен, къушча,
Чыгъа эдим бийик.
Жиляй эдим, тенгиз а
Жана, ашхам кибик.

Да жюрегим да – кюнча!
Жарыкъ, уллу, керти.
Сюймекликге, суугъача,
Жана, батып кетди.
 
***

Жаным, ариуну артал да
Ийнандырмайды сёзю.
Жокъду намысны, сенича,
Дум къара эки кёзю.

Мен сюеме да! О къойчу,
Жаным, ётюрюклени.
Тынгыла да, ангыларса
Жюрегинг бла мени.
 
***

Алтын жулдузлада туууп,
Эннгенди ол кёкден.
Къуру да кёзчюгюн жумуп
Уппа этеме мен.

Юйде ойнай, булжуй кетсек,
Кеседи сёзюмю:
«Мени уппа эте, сен нек
Жумаса кёзюмю?»

Кесим да билмейме тюзюн.
Уппа эте дагъы
Аны эки жулдуз кёзюн
Жумама биягъы.
 
***

Сен къайда болсанг, андама
Мен да. Бала, терс къарама.
Сен тюртесе да, бютюн да
Сюйгенден-сюе барама.

Къозууунг бир хычыуунду.
Кёзбаугъамы тюйюмчексе?
Къой мени деп ахсынаса.
Сора сюерге керексе!
 
***

Тамбланы сакълайма хаман,
Бюгюнню этип харам.
Этдиргенди, этдиргенди
Бир умут татлы къарам.

Тилибиз алай жарлыды,
Къарыусузду ол нечик.
Эрнингден учуп кетеди
Сёз – сейир гёбелекчик.

Кёз къарам а къыйырсызды,
Жарыгъы болмаз мутхуз.
Кёлюнгде андан жанады
Аллай бир насып жулдуз.
 
***

Ай болду сюймекликге,
Мен а уппачыкъ да этмей.
Къургъакъсып эринлерим,
Кюсемеклигим да кетмей.

Бир жууукъ эди насып,
Къаласын кесим ойдумму?
Кюнча эринчиклерин
Мен ычхындырып къойдумму?
 
***

Сюйюм жарыкъ бере тиеклери,[1]
Жулдуз чыкъды кече чарсдан бери,
Жангы жашау тежей манга кёкден, -
Алдама сен.

Тартхан кибик тенгиз сууу айгъа,
Жаным санга тартады – субайгъа.
Эки кёзюнгдю жашаусуз этген, -
Алдама сен.




[1] Тиек - луч
 
***

«Сыйлы бийче, ол кимди?!» – деп сорама.
«Ол къызмы?» «Хау!». «Танытайым». «Угъай!
Угъай, аныча ариугъа къалай
Базгъын? Ансыз да, кёр, шаша турама».

Керти ариуладан къоркъгъан этеме,
Кёре келген эсем да тапланы.
Жангы буйрукъ ауазларын эштеме
Умутланы, татлы азапланы.

Кёрсем тартынмай къатына барырча,
Ах, жумушармы къарамы, сёзю?
Ачы къадарымы жулдузларыча,
Бийлеп къойгъанды ол эки кёзю.
 
***

Жашлыгъым! Ол узаяды,
Жол къоя кишиликге.
Къол тартынмай узалады
Энди къыз ёшюнлюкге.

Эм алгъа къозуп башлай да,
Кёп ариу болгъанды шош.
Озгъурлукъ, кёзбау хорлайды,
Уялыу жалгъанды, бош.

Зауукълукъ сынарча энди
Сезимим, къастым да аз.
Термилиу, кюйюу ёлгенди,
Жаш кёлсюзлюгюм да – тас.
 
***

Бу жаз байрамында мен кимме,
Мен нек келгенме? Нёгерге?
Кесимме, биягъы кесимме,
Тансыкълыгъым бла бирге.


Да жокъду бир жарыкъ сезим да,
Къууанмайды кёлюм мында.
Умутларым, эки кёзюм да
Узакъ британ жагъасында.

Гюлле жыя, тенгиз жарыма.
Нёхюм а не хазна келир.
Мууал болур гюлтен, жаным а
Ангкъыт1 сууукъладан ёлюр.




1 Ангкъыт – къыш чилле
Изменено: elbars - 11.02.2022 22:47:17
 
***


Уллу эди шам сюймеклик арада.
Саякъ эди къыз, гудучу эди жаш.

Тутса гудуну насыбы уруда,
Кюле эди къыз – субайсан къаракъаш.

Саякъ къошакълы эди, жаш а эуюл.
Кече ёлдюле сюймеклик узундан.
Тутуп баргъанда уа базар бегеуюл,
Кюле эди къыз гудуну ызындан.

«Келсенг эди, деп айтдырды биреуден
Тутмакъ жаш, санга термилеме да мен,
Инжийме, кюнюм да барады бата»…
Кюле эди къыз, башчыгъын ойната.

Тангнга гудуну асамакъгъа асдыла,
Итге да санмай, къабыр къаздыла.
Чагъыр да иче, кече суу бойнунда,
Кюле эди къыз, башханы къойнунда.
Изменено: elbars - 12.02.2022 19:48:50
 
***

«Сыйлы бийче, ол кимди?!» – деп сорама.
«Ол къызмы?» «Хау!». «Танытайым». «Угъай!
Угъай, аныча ариугъа къалай
Базгъын? Ансыз да, кёр, шаша турама».

Керти ариуладан къоркъгъан этеме,
Кёре келген эсем да тапланы.
Жангы буйрукъ ауазларын эштеме
Умутланы, татлы азапланы.

Кёрсем тартынмай къатына барырча,
Ах, жумушармы къарамы, сёзю?
Ачы къадарымы жулдузларыча,
Бийлеп къойгъанды ол эки кёзю.
 
***

Жашлыгъым! Ол узаяды,
Жол къоя кишиликге.
Къол тартынмай узалады
Энди къыз ёшюнлюкге.

Эм алгъа къозуп башлай да,
Кёп ариу болгъанды шош.
Озгъурлукъ, кёзбау хорлайды,
Уялыу жалгъанды, бош.

Зауукълукъ сынарча энди
Сезимим, къастым да аз.
Термилиу, кюйюу ёлгенди,
Жаш кёлсюзлюгюм да – тас.
 
***

Бу жаз байрамында мен кимме,
Мен нек келгенме? Нёгерге?
Кесимме, биягъы кесимме
Тансыкълыгъым бла бирге.

Да жокъду бир жарыкъ сезим да,
Къууанмайды кёлюм мында.
Умутларым, эки кёзюм да
Узакъ британ жагъасында.

Гюлле жыя, тенгиз жарыма.
Нёхюм а не хазна келир.
Мууал болур гюлтен, жаным а
Ангкъыт[1] сууукъладан ёлюр.





[1] Ангкъыт – къыш чилле
 
***

Уллу эди шам сюймеклик арада.
Саякъ эди къыз, гудучу эди жаш.

Тутса гудуну насыбы уруда,
Кюле эди къыз – субайсан къаракъаш.

Саякъ къошакълы эди, жаш а эуюл.
Кече ёлдюле сюймеклик узундан.
Тутуп баргъанда уа базар бегеуюл,
Кюле эди къыз гудуну ызындан.

«Келсенг эди, – деп айтдырды биреуден
Тутмакъ жаш, – санга термилеме да мен,
Инжийме, кюнюм да барады бата»…
Кюле эди къыз, башчыгъын ойната.

Тангнга гудуну асамакъгъа асдыла,
Итге да санмай, къабыр къаздыла.
Чагъыр да иче, кече суу бойнунда,
Кюле эди къыз, башханы къойнунда.
 
***

Сур, ауур кече келеди
Кюн къакъдырмай юсюне.
Арыгъанбыз, энди неди
Той да, нёх[1] оюн да - не!

Чал къартлыкъ бизге жууукъду.
Унутханбыз биз жазны.
Жюреклерибиз сууукъду.
Жылынырбыз не хазна…




[1] Нёх - тос къыз; любовница
 
***

Азап чекдир, аяма чырт да.
Эт не келсе да эсинге.
Сюйсенг а кюл, ачы ачыт да,
Алай сакълатама кесинги!

Тынчлыкъ берип, сагъат жукълатма,
Сюйсенг ууат, сюйсенг а – сой!
Алай мени бошха сакълатма,
Андан эсе ёлтюр да къой.

Сени сакълап кюнюм кетеди,
Аман бла чыгъа тангнга.
Шашып къалсам а, обур? Неди,
О не, бу этгенинг манга?

Тёзюмсюзлюк жилян эмгенча,
Эме, кетмез ауруу тапдым.
Аякъ тауушунгу эштгенча,
Туруп эшиклеге чапдым.

Да келмединг. Ичим кюеди,
Сууукъду кесиме тёшек.
Ингил гюлюнг нечик кюледи
Санга, о къарт, сылхыр эшек.


Гейнеден ахыр кёчюрме
Страницы: Пред. 1 2
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам