- Ёгюзню мюйюзюнден тутадыла, адамны сёзюнден тутадыла.
- Ичимден чыкъды хата, къайры барайым сата?
- Баргъанынга кёре болур келгенинг.
- Джырчы джырчыгъа – къарнаш.
- Юреннген ауруу къалмаз.
- Джюрекден джюрекге джол барды.
- Гугук кесини атын айтыб къычыргъанча, мен, мен деб нек тураса?
- Къыз чыгъаргъан – къызыл къымжа.
- Сабийни джумушха джибер да, ызындан бар.
- Билимсиз иш бармаз.
- Ариу сёз аурууунгу алыр.
- Ариу сёз джыланны орнундан чыгъарыр.
- Ач, тоймам, дейди, тойгъан, ач болмам, дейди.
- Юйюнгден чыкъдынг – кюнюнгден чыкъдынг.
- Сёз садакъдан кючлюдю.
- Илму – джашауну джолу.
- Баланы адам этген анады.
- Ётюрюкню башын керти кесер.
- Башда акъыл болмаса, эки аякъгъа кюч джетер.
- Ат басханны джер билед.
- Мал кёб болса, джууукъ кёб болур.
- Адебни адебсизден юрен.
- Къолу уллу – асыу, аягъы уллу – джарсыу.
- Джетген къыз джерли эшекни танымаз.
- Адамны бетине къарама, адетине къара.
- Бал чибинни ургъаны – ачы, балы – татлы.
- Чакъырылмагъан къонакъ – орунсуз.
- Ариу сёзде ауруу джокъ.
- Болджал ишни бёрю ашар.
- Чомартха хар кюн да байрамды.
- Сагъышы джокъ – джукъучу, акъылы джокъ – къаугъачы.
- Къобан да къуру да къобханлай турмайды, адам да къуру да патчахлай турмайды.
- Насыб бютеу халкъны юлюшюдю.
- «Ма», - дегенни билмесенг, «бер», - дегенни билмезсе.
- Тенги кёбню джау алмаз, акъылы кёбню дау алмаз.
- Къонакъны къачан кетерин сорма, къачан келлигин сор.
- Кёб ашасанг, татыуу чыкъмаз, кёб сёлешсенг, магъанасы чыкъмаз.
- Огъурлуну сёзю – суу, огъурсузну сёзю – уу.
- Тынгылагъан тынгы бузар.
- «Ёгюз, джаргъа джууукъ барма, меннге джюк боллукъса», - дегенди эшек.
- Тулпарлыкъ, билекден тюл – джюрекден.
- Шапа кёб болса, аш татымсыз болур.
- Танг атмайма десе да, кюн къоярыкъ тюйюлдю.
- Адам къаллай бир ишленмесе, аллай бир кесин уллу кёреди.
- Алим болгъандан эсе, адам болгъан къыйынды.
- Кёбден умут этиб, аздан къуру къалма.
- Джашда акъыл джокъ, къартда къарыу джокъ.
- Къулакъдан эсе, кёзге ышан.
- Айыбны суу бла джууалмазса.
- Чоюнну башы ачыкъ болса, итге уят керекди.
Бир кюннге - бир джангы сез, Каждый день по одному новому слову из карачаево-балкарского языка
20.02.2020 15:28:43
Сиз билгенден, Эльбрусоидни сайтында кеб керекли зат джыйылыбды. Аланы ичинде сёзлюк - словарь. Сюйсенг къарачай-малкъар тилде джаз да, орусча переводуна къара, сюйсенг орусча джаз да, къарачай-малкъар тилде переводуна къара.
Кюн сайын бир сезню магъанасын толу билиб барсанг, джылына не азында 300 сез къошарыкъма билгениме. Бир кюннге - бир сёз.
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|
|
|
20.02.2020 15:32:01
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|||
|
|
20.02.2020 20:18:01
Абызырагъан - это прийти в замешательство, растеряться. Абызырагъан может быть и приятным. Например, когда неожиданно делают очень нужный и хороший подарок, человек может растеряться от радости.
А потерять надежду - это Тюнгюлген.
Лучше орел в небе, чем попугай под каблуком!
|
|
|
|
21.02.2020 18:07:24
Пример:
"Алан къралыбыз къалай чачылгъанын алимле, тюз адамла да – барыбыз да билебиз. Аланияны эм алгъа Чингисхан абызыратханды, тюб этген а – Тимур болгъанды 1396-1397 джыллада. Ол заманда халкъны таулада бир хуртдагысы сау къалгъанды, къалгъаны къырылгъанды эмда джесир халда тышына сюрюлгенди. Артда аякъланыб, эс джыйыб, къарыу алыб, Адурхай, Будиян, Науруз, Трам дегенча къауумлагъа башчылыкъ этиб, Къарча Ата джуртха алай къайытханды. Ёзге, Джуртубузну тюзлерин къабарты зат дегенча, башха къауумла кючлеб тургъанларын кёргенди. Уруб, Минги Тауну этегине ётюб, алайда халкъны сау къалгъан кесегине къошулуб, джангыдан кърал болуб, джашай башлагъандыла. Тау кърал Къарачай 15-чи ёмюрде къуралгъанды. 1828 джыл Орус, къазауат этиб кесине къошхунчу, 400 джылны узагъына (1428-1828 джылла), Къарачай энчи кърал болуб тургъанды: кесине кишини джибермегенди, кишиге джасакъ тёлемегенди.. Бу биринчиси Экинчиси да: Къарачай, Малкъар деб эки халкъ джокъду, эки тил джокъду – биз тюрк тамырдан чыкъгъан бир халкъбыз: динибиз, тилибиз, Джуртубуз, тарихибиз, адетибиз-тёребиз да бирди. Бизни экиге бёлгенле, бёлюнюб турурубузну излегенле да – джауладыла эмда алагъа сатылгъан амантишледиле. Малкъарны бюгюн джерсиз-джуртсуз эте тура эселе, Къарачайны джерсиз-джуртсуз эте турадыла. Аны ангылар ючюн кёб акъыл керек тюлдю". (Билал Лайпанов. Избранные сочинения. Мне кажется, что "абызырагъан" предполагает нечто страдательное, убыточное, джарсыгъан, джарсытхан магъанада. Хотя, карачаево-балкарский язык славен многозначностью слов (словами - амонимами). Надо посмотреть толковый словарь карачаево-балкарский. Может, кто-нибудь из языковедов, литераторов подскажет.
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|
|
|
21.02.2020 18:09:33
Къууанчны да, тойну да сюйген халкъым,
Ишни да, байрамны да сюйген халкъым! Бюгюн уруш жаныйды барыбызны, Кюйдюреме дейди тойларыбызны. Жерим, санга къууана, ёсгенме мен,
Бюгюн а бушууунга кюеме мен… Жарсыу, сен кюч бер манга къыйынлыкъда, Бушуу, сен тыянчагъым бол палахда! Уруш жели сууутхан от жагъала,
Къайгъыдан абызырагъан анала, Юйретигиз бизни киши болургъа, Къыйынлыкъда адамлайын къалыргъа! Кайсын Кулиев
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|
|
|
22.02.2020 03:52:12
Сёзге къошулгъаным ючюн, кечмеклик тилейме. Огъай. Абызырагъан - приятным не может быть. В самом слове "абызырагъан" - есть негатив. "Например, когда неожиданно делают очень нужный и хороший подарок, человек может растеряться от радости." В этом случае - "джунчургъа" боллукъду, но не "
абызыраргъа ". Сёз ючюн, къызны сюйреселе - ол абызырамай амал джокъду. Къачырсала уа (келишиб) - джунчургъа боллукъду.
"Никогда не теряй надежду" - "бир заманда да тюнгюлме, ёмюрде да тюнгюлме, чырт да тюнгюлме."
"А потерять надежду - это Тюнгюлген ." Верно. Тюз айтасыз. |
|||
|
|
22.02.2020 06:57:36
Лучше орел в небе, чем попугай под каблуком!
|
|||
|
|
26.02.2020 01:40:59
Всем Салам алейкум! Можно к вам на огонек?) Скрипка не объезательно))
Сэстенка, сау бол за полезную тему, можно сюда добавить данную ссылку, работы здесь непочатый край. УНУТУЛА БАРГЪАН СЁЗЛЕРИБИЗ (ТЁППЕЛАНЫ АЛИМ БЛА ЖУРТУБАЙЛАНЫ МАХТИ ЖАРАШДЫРГЪАН СЁЗЛЮК) |
|
|
|
28.02.2020 04:59:13
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|||
|
|
28.02.2020 15:15:03
Ачуугъа, къаллай байлыгъыбыз тас бола барады. |
|||
|
|
11.03.2020 20:05:47
АДЫЛ
Адыл - справедливый, беспристрастный/ керексизге джакъ басмаучу, тюз. Адыллы Адыллыкъ Адыллылыкъ Адылсыз Адылсызлыкъ Карачаево-балкарско-русский словарда бу сез джокъду. Русско-карачаево-балкарский словарда "справедливый" деген сезню ана тилде переводу блай бериледи:
Мен бу сезню Къарачай-малкъар тилни ангылатма сезлюгюнден алдым. Анда юлгюге берилген айтымла: Эй, сен адыл иеси! Сени джолунг, насыбынг хар къайда да болсун! "Малкъар халкъ джомакъла" Сынагъандан тынч тюйюлдю, Аны эшитген инсаннга, Керти адыл кез бла къарап болалса анга. Отарланы С., Назмула бла поэмала.
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|||
|
|
11.03.2020 22:49:50
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
||||
|
|
|||
Читают тему (гостей: 1)