- Миллетни бойну – базыкъ, аны бла кюрешген – джазыкъ.
- Чабакъгъа акъыл, табагъа тюшсе келеди.
- Къыз келсе, джумуш эте келеди, къатын келсе, ушакъ эте келеди.
- Байлыкъ келсе, акъыл кетер.
- Ариу сёз – джаннга азыкъ, аман сёз – башха къазыкъ.
- Тюзлюк тас болмайды.
- Ауузу аманнга «иги», деме.
- Адам туугъан джеринде, ит тойгъан джеринде.
- Аман адамны тепсинге олтуртсанг, къызынгы тилер.
- Тёгюлген тюгел джыйылмайды.
- Чарсда алчыны эл кёреди.
- Акъдан къара болмаз.
- Билмезни кёзю кёрмез, этмезни къулагъы эшитмез.
- Эм ашхы къайын ана мамукъ бла башынгы тешер.
- Кёзден кетген, кёлден да кетеди.
- Ашына кёре табагъы, балына кёре къалагъы.
- Акъыл бла адеб эгизледиле.
- Хатерли къул болур.
- Къобан да къуру да къобханлай турмайды, адам да къуру да патчахлай турмайды.
- Сёз садакъдан кючлюдю.
- Айран ичген – къутулду, джугъусун джалагъан – тутулду.
- Юре билмеген ит, къонакъ келтирир.
- Кюн кёрмеген, кюн кёрсе, кюндюз чыракъ джандырыр.
- Ётюрюк хапар аякъ тюбю бла джюрюйдю.
- Къызны минг тилер, бир алыр.
- Эл тойса, тоймагъан, эл къойса, къоймагъан.
- Чакъырылмай келген къонакъ сыйланмай кетер.
- Бозанг болмагъан джерге, къалагъынгы сукъма.
- Кёрмегеннге кебек – танг, битмегеннге сакъал – танг.
- Адебни адебсизден юрен.
- Билимден уллу байлыкъ джокъду.
- Ишлегенде эринме, ишде чолакъ кёрюнме.
- Туз, гырджын аша, тюзлюк бла джаша.
- Келлик заман – къартлыкъ келтирир, кетген заман – джашлыкъ ёлтюрюр.
- Тенгинг джокъ эсе – изле, бар эсе – сакъла!
- Къарт бла баш аша, джаш бла аякъ аша.
- Адамны аманы адамны бети бла ойнар.
- Экеу тутушса, биреу джыгъылыр.
- Уллу суу бла уллу ауруудан башынгы сакъла.
- Джан саулукъ бермей, сан саулукъ бермезсе.
- Ачлыкъ отха секиртир.
- Киштикге къанат битсе, чыпчыкъ къалмаз эди.
- Насыблыны баласы кюн кюнден да баш болур, насыбсызны баласы, кюн кюнден да джаш болур.
- Аууз сакълагъан – джан сакълар.
- Джырчы джырчыгъа – къарнаш.
- Ойнай билмеген, оюн бузар.
- Ач да бол, токъ да бол – намысынга бек бол.
- Кюл тюбюндеги от кёрюнмейди.
- Гитче джилтин уллу элни джандырыр.
- Дженгил джетерикме деб, узун джолну къоюб, къысхасын барма.
Бир кюннге - бир джангы сез, Каждый день по одному новому слову из карачаево-балкарского языка
20.02.2020 15:28:43
Сиз билгенден, Эльбрусоидни сайтында кеб керекли зат джыйылыбды. Аланы ичинде сёзлюк - словарь. Сюйсенг къарачай-малкъар тилде джаз да, орусча переводуна къара, сюйсенг орусча джаз да, къарачай-малкъар тилде переводуна къара.
Кюн сайын бир сезню магъанасын толу билиб барсанг, джылына не азында 300 сез къошарыкъма билгениме. Бир кюннге - бир сёз.
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|
|
|
20.02.2020 15:32:01
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|||
|
|
20.02.2020 20:18:01
Абызырагъан - это прийти в замешательство, растеряться. Абызырагъан может быть и приятным. Например, когда неожиданно делают очень нужный и хороший подарок, человек может растеряться от радости.
А потерять надежду - это Тюнгюлген.
Лучше орел в небе, чем попугай под каблуком!
|
|
|
|
21.02.2020 18:07:24
Пример:
"Алан къралыбыз къалай чачылгъанын алимле, тюз адамла да – барыбыз да билебиз. Аланияны эм алгъа Чингисхан абызыратханды, тюб этген а – Тимур болгъанды 1396-1397 джыллада. Ол заманда халкъны таулада бир хуртдагысы сау къалгъанды, къалгъаны къырылгъанды эмда джесир халда тышына сюрюлгенди. Артда аякъланыб, эс джыйыб, къарыу алыб, Адурхай, Будиян, Науруз, Трам дегенча къауумлагъа башчылыкъ этиб, Къарча Ата джуртха алай къайытханды. Ёзге, Джуртубузну тюзлерин къабарты зат дегенча, башха къауумла кючлеб тургъанларын кёргенди. Уруб, Минги Тауну этегине ётюб, алайда халкъны сау къалгъан кесегине къошулуб, джангыдан кърал болуб, джашай башлагъандыла. Тау кърал Къарачай 15-чи ёмюрде къуралгъанды. 1828 джыл Орус, къазауат этиб кесине къошхунчу, 400 джылны узагъына (1428-1828 джылла), Къарачай энчи кърал болуб тургъанды: кесине кишини джибермегенди, кишиге джасакъ тёлемегенди.. Бу биринчиси Экинчиси да: Къарачай, Малкъар деб эки халкъ джокъду, эки тил джокъду – биз тюрк тамырдан чыкъгъан бир халкъбыз: динибиз, тилибиз, Джуртубуз, тарихибиз, адетибиз-тёребиз да бирди. Бизни экиге бёлгенле, бёлюнюб турурубузну излегенле да – джауладыла эмда алагъа сатылгъан амантишледиле. Малкъарны бюгюн джерсиз-джуртсуз эте тура эселе, Къарачайны джерсиз-джуртсуз эте турадыла. Аны ангылар ючюн кёб акъыл керек тюлдю". (Билал Лайпанов. Избранные сочинения. Мне кажется, что "абызырагъан" предполагает нечто страдательное, убыточное, джарсыгъан, джарсытхан магъанада. Хотя, карачаево-балкарский язык славен многозначностью слов (словами - амонимами). Надо посмотреть толковый словарь карачаево-балкарский. Может, кто-нибудь из языковедов, литераторов подскажет.
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|
|
|
21.02.2020 18:09:33
Къууанчны да, тойну да сюйген халкъым,
Ишни да, байрамны да сюйген халкъым! Бюгюн уруш жаныйды барыбызны, Кюйдюреме дейди тойларыбызны. Жерим, санга къууана, ёсгенме мен,
Бюгюн а бушууунга кюеме мен… Жарсыу, сен кюч бер манга къыйынлыкъда, Бушуу, сен тыянчагъым бол палахда! Уруш жели сууутхан от жагъала,
Къайгъыдан абызырагъан анала, Юйретигиз бизни киши болургъа, Къыйынлыкъда адамлайын къалыргъа! Кайсын Кулиев
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|
|
|
22.02.2020 03:52:12
Сёзге къошулгъаным ючюн, кечмеклик тилейме. Огъай. Абызырагъан - приятным не может быть. В самом слове "абызырагъан" - есть негатив. "Например, когда неожиданно делают очень нужный и хороший подарок, человек может растеряться от радости." В этом случае - "джунчургъа" боллукъду, но не "
абызыраргъа ". Сёз ючюн, къызны сюйреселе - ол абызырамай амал джокъду. Къачырсала уа (келишиб) - джунчургъа боллукъду.
"Никогда не теряй надежду" - "бир заманда да тюнгюлме, ёмюрде да тюнгюлме, чырт да тюнгюлме."
"А потерять надежду - это Тюнгюлген ." Верно. Тюз айтасыз. |
|||
|
|
22.02.2020 06:57:36
Лучше орел в небе, чем попугай под каблуком!
|
|||
|
|
26.02.2020 01:40:59
Всем Салам алейкум! Можно к вам на огонек?) Скрипка не объезательно))
Сэстенка, сау бол за полезную тему, можно сюда добавить данную ссылку, работы здесь непочатый край. УНУТУЛА БАРГЪАН СЁЗЛЕРИБИЗ (ТЁППЕЛАНЫ АЛИМ БЛА ЖУРТУБАЙЛАНЫ МАХТИ ЖАРАШДЫРГЪАН СЁЗЛЮК) |
|
|
|
28.02.2020 04:59:13
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|||
|
|
28.02.2020 15:15:03
Ачуугъа, къаллай байлыгъыбыз тас бола барады. |
|||
|
|
11.03.2020 20:05:47
АДЫЛ
Адыл - справедливый, беспристрастный/ керексизге джакъ басмаучу, тюз. Адыллы Адыллыкъ Адыллылыкъ Адылсыз Адылсызлыкъ Карачаево-балкарско-русский словарда бу сез джокъду. Русско-карачаево-балкарский словарда "справедливый" деген сезню ана тилде переводу блай бериледи:
Мен бу сезню Къарачай-малкъар тилни ангылатма сезлюгюнден алдым. Анда юлгюге берилген айтымла: Эй, сен адыл иеси! Сени джолунг, насыбынг хар къайда да болсун! "Малкъар халкъ джомакъла" Сынагъандан тынч тюйюлдю, Аны эшитген инсаннга, Керти адыл кез бла къарап болалса анга. Отарланы С., Назмула бла поэмала.
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
|||
|
|
11.03.2020 22:49:50
Я самая классная на форуме))))))))))))))
|
||||
|
|
|||
Читают тему (гостей: 1)