Войти на сайт
9 Июля  2025 года

 

  • Ана – юйню кюн джарыгъы.
  • Тулпарлыкъ, билекден тюл – джюрекден.
  • Ашыкъгъан cуу, тенгизге джетмез.
  • Аджал соруб келмез, келсе, къайтыб кетмез.
  • Бюгюн дуния кибик, тамбла ахыратды.
  • Душманны тышы – акъ, ичи – къара.
  • Артына баргъанны, къатына барма.
  • Эр абынмай, эл танымаз.
  • Татлы тилде – сёз ариу, чемер къолда – иш ариу.
  • Джеринден айырылгъан – джети джылар, джуртундан айырылгъан – ёлгюнчю джылар.
  • Дууулдаса – бал чибин, къонса – къара чибин.
  • Нафысынгы айтханын этме, намысынгы айтханын эт.
  • Бек анасы джыламаз.
  • Къаллай салам берсенг, аллай джууаб алырса.
  • Иги сеники эсе да, сюйген кесимикин этеме.
  • Джетген къыз джерли эшекни танымаз.
  • Иесиз малны бёрю ашар.
  • Эки ойлашыб, бир сёлешген.
  • Кюн – узун, ёмюр – къысха.
  • Эллинг бла джау болсанг да, юйюнг бла джау болма.
  • Тин – байлыгъынг, терен саулугъунг.
  • Билим къая тешер.
  • Ариу джол аджал келтирмез.
  • Ёлмесенг да, къарт дамы болмазса?
  • Джаным-тиним – окъуу, билим.
  • Адамны адамлыгъы къыйынлыкъда айгъакъланады.
  • Босагъагъа джууукъ орун болса, ашыгъыб тёрге озма.
  • Къазанчы аман болса, къазаны къайнамаз.
  • Тёзгеннге, джабылгъан эшик ачылыр.
  • Чарсда алчыны эл кёреди.
  • Кёлсюзден сёзсюз тууар.
  • Башланнган иш битер, къымылдагъан тиш тюшер.
  • Aдам боллукъ, сыфатындан белгили.
  • Киштикге къанат битсе, чыпчыкъ къалмаз эди.
  • Зарда марда джокъ.
  • Тёрде – темир таякълы, къаяда – чыпчыкъ аякълы.
  • Тойгъа алгъа да барма, тойда артха да къалма.
  • Аманны тукъумуна къарама, игини тукъумун сорма.
  • Ауурну тюбю бла, дженгилни башы бла джюрюген.
  • Айырылмаз джууугъунга, унутмаз сёзню айтма.
  • Къызбайны юйюне дери сюрсенг, батыр болур.
  • Кёбге таш атма.
  • Ётген ёмюр – акъгъан суу.
  • Магъанасыз сёз – тауушсуз сыбызгъы.
  • Тёгюлген тюгел джыйылмайды.
  • Тешик этген тынчды, аны джамагъан къыйынды.
  • Тынгылагъан тынгы бузар.
  • Къарнынг тойгъунчу аша да, белинг талгъынчы ишле.
  • Ат басханны джер билед.
  • Адам боллукъ, атламындан белгили болур.

 

Страницы: 1
RSS
Русско-карачаево-балкарско-англо-латинский медицинский сл-рь
 
В Карачаевске появился многоязычный медицинский словарь, изданный в Москве, где кроме перевода с русского на английский, немецкий и латинский есть перевод и на карачаево-балкарский.
 
НА этот словарь есть ссылка http://khapaev2005.narod.ru/index.html Авторы выделили жирным шрифтом, но не везде этимологические параллели между различными языками. Интересное сходство с латинским и английским языком - Например келепен (проказа) - elephantiasis, сан (тело) - soma, къырыу - curettage (выскабливание), atavism - ата-бабадан келген, балхам-balsam, струп - сотур (къотур), инчик джик - ankle joint (голеностопный сустав), сингир - sinew- Sehne (сухожилие), токъ - thick-dick (толстый), джара -injury(рана) и еще много других. Некоторые были для меня неожиданными, например когда увидел, что "сумасшедший" по-латински alienatus или delirus (есть и другие синонимы), а по-карачаевски "алыннган" или "тели", то подумал. что надо писать статью или диссертацию на эту тему.
 
:smt014 Еще дополню из указанного словаря (проф. Хапаев Б.А. и Айбазова С.Р.): Джик (сустав) - joint (англ.); Тархун (эстрагон) - tarragon(англ.), Dragon (нем.), Artemisia dracunculus(лат.); Джаякъ (щека) - cheek (англ.); джаякъ сюек (челюсть) - jaw (англ.); Къулакъ сасыу (шум в ушах) - sussurus aurium (лат.) - Ohren sausen (нем.); сезиу (ощущение) - aestesia (лат.); Тёбечик, дуппурчукъ (бугорок) - tuberculum (лат.); Тыш (футляр) - theca (лат.) Джюген(чик)(уздечка) - Zugel(chen)(нем.); Титиреу (дрожь) - Zittern (нем.); Эр(муж) - erus (лат.), Къатын (жена)-Gattin (нем.) Силегей (слюна) - saliva (лат, англ.) Сокър (слепой) - caecus (лат.) Къабукъ (скорлупа) - cappa (англ.), Kappe (нем.) Пулгура (пудра, порошок) - pulvis (лат, англ.) Чайнау (жевание) -chewing (англ.) Асма - asthma Керек (инструмент) - Gerеt (нем) Бюгюлген (изгиб) - Bogen (нем) Бителиу(зарастание) - obliteration (лат.) Тиш (зуб) - tooth (множеств. tith) Къатыб къалыу - cataplexy Кичиу (зуд) - ithing (англ) Ачы (едкий) - atzend (нем), acid (кислота) Ашау (еда) - Essen (нем), esus (лат). Къарампил (гвоздика) - caryophyllum (лат) Тартыу (вытяжение) - tractio (лат)
 
На http://khapaev2005.narod.ru имеется указатель карачаево-балкарских медицинских терминов
 
Я слышал, что большая работа по созданию медицинской терминологии проводится в Нальчике (в КБГУ на мед. факультете). Где можно узнать об этом подробнее. И еще - занимаются ли этим в Карачаево-Черкесии, например в КЧГУ, где есть факультет иностранных языков или в КЧГТА, где открыли мед.факультет
Страницы: 1
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам