Войти на сайт
27 Апреля  2024 года

 

  • Уллу къазанда бишген эт, чий къалмаз.
  • Билимден уллу байлыкъ джокъду.
  • Ачыу алгъа келсе, акъыл артха къалады.
  • Эки ойлашыб, бир сёлешген.
  • Джерни букъусу кёкге къонмаз.
  • Эл элде бирер малынг болгъандан эсе, бирер тенгинг болсун.
  • Уллу айтханны этмеген – уллаймаз.
  • Къыйынлы джети элни къайгъысын этер.
  • Орну джокъну – сыйы джокъ.
  • Ётюрюк хапар аякъ тюбю бла джюрюйдю.
  • Окъ къызбайны джокълайды.
  • Джылар джаш, атасыны сакъалы бла ойнар.
  • Урунуу – насыбны анасы.
  • Къан бла кирген, джан бла чыгъар.
  • Аманны тукъумуна къарама, игини тукъумун сорма.
  • Къонагъы джокъну – шоху джокъ.
  • Урама да – ёледи, сатама да – келеди.
  • Кесине оноу эте билмеген, халкъына да эте билмез.
  • Эри аманны, къатыны – аман.
  • Къарнынг тойгъунчу аша да, белинг талгъынчы ишле.
  • Садакъачыны джаны – къапчыгъында.
  • Байлыкъ адамны сокъур этер.
  • Кимни – тили, тиши онглу, кимни – къолу, иши онглу.
  • Къыз чыгъаргъан – къызыл къымжа.
  • Ариу сёз – къылычдан джити.
  • Баш болса, бёрк табылыр.
  • Таукел къуру къалмаз.
  • Экеулен сёлеше тура эселе, орталарына барыб кирме.
  • Рысхысына кёре, джаш ёсер, къышлыгъына кёре, мал ёсер.
  • Керилген да, ургъан кибикди.
  • Къатыны харакетли болса, эри къымсыз болур.
  • Чёбню кёлтюрсенг, тюбюнден сёз чыгъар.
  • Ариу сёз джыланны орнундан чыгъарыр.
  • Кёбню кёрген – кёб билир.
  • Таула не мийик болсала да, аууш табылыр.
  • Къыз келсе, джумуш эте келеди, къатын келсе, ушакъ эте келеди.
  • Кёл ашады да, кеси ашады.
  • Тамбла алтындан бюгюн багъыр ашхы.
  • Олтуруб кёрюнмей эди да, ёрге туруб кёрюне эди.
  • Адамны адамлыгъы къыйынлыкъда айгъакъланады.
  • Къарны аманнга къазан такъдырма, къолу аманнга от джакъдырма.
  • Къая джолда джортма, ачыкъ сёзден къоркъма.
  • Биреуге кёлтюрген таягъынг, кесинги башынга урур.
  • Игиге айтсанг – билир, аманнга айтсанг – кюлюр.
  • Джырчы джырчыгъа – къарнаш.
  • Къазанда болса, чолпугъа чыгъар.
  • Алгъанда – джууукъ, бергенде – джау.
  • Кёлсюзден сёзсюз тууар.
  • Чомартны къолун джокълукъ байлар.
  • Бал ашаргъа сюе эсенг, чибин ургъаннга тёз.

 

Страницы: 1
RSS
Русско-карачаево-балкарско-англо-латинский медицинский сл-рь
 
В Карачаевске появился многоязычный медицинский словарь, изданный в Москве, где кроме перевода с русского на английский, немецкий и латинский есть перевод и на карачаево-балкарский.
 
НА этот словарь есть ссылка http://khapaev2005.narod.ru/index.html Авторы выделили жирным шрифтом, но не везде этимологические параллели между различными языками. Интересное сходство с латинским и английским языком - Например келепен (проказа) - elephantiasis, сан (тело) - soma, къырыу - curettage (выскабливание), atavism - ата-бабадан келген, балхам-balsam, струп - сотур (къотур), инчик джик - ankle joint (голеностопный сустав), сингир - sinew- Sehne (сухожилие), токъ - thick-dick (толстый), джара -injury(рана) и еще много других. Некоторые были для меня неожиданными, например когда увидел, что "сумасшедший" по-латински alienatus или delirus (есть и другие синонимы), а по-карачаевски "алыннган" или "тели", то подумал. что надо писать статью или диссертацию на эту тему.
 
:smt014 Еще дополню из указанного словаря (проф. Хапаев Б.А. и Айбазова С.Р.): Джик (сустав) - joint (англ.); Тархун (эстрагон) - tarragon(англ.), Dragon (нем.), Artemisia dracunculus(лат.); Джаякъ (щека) - cheek (англ.); джаякъ сюек (челюсть) - jaw (англ.); Къулакъ сасыу (шум в ушах) - sussurus aurium (лат.) - Ohren sausen (нем.); сезиу (ощущение) - aestesia (лат.); Тёбечик, дуппурчукъ (бугорок) - tuberculum (лат.); Тыш (футляр) - theca (лат.) Джюген(чик)(уздечка) - Zugel(chen)(нем.); Титиреу (дрожь) - Zittern (нем.); Эр(муж) - erus (лат.), Къатын (жена)-Gattin (нем.) Силегей (слюна) - saliva (лат, англ.) Сокър (слепой) - caecus (лат.) Къабукъ (скорлупа) - cappa (англ.), Kappe (нем.) Пулгура (пудра, порошок) - pulvis (лат, англ.) Чайнау (жевание) -chewing (англ.) Асма - asthma Керек (инструмент) - Gerеt (нем) Бюгюлген (изгиб) - Bogen (нем) Бителиу(зарастание) - obliteration (лат.) Тиш (зуб) - tooth (множеств. tith) Къатыб къалыу - cataplexy Кичиу (зуд) - ithing (англ) Ачы (едкий) - atzend (нем), acid (кислота) Ашау (еда) - Essen (нем), esus (лат). Къарампил (гвоздика) - caryophyllum (лат) Тартыу (вытяжение) - tractio (лат)
 
На http://khapaev2005.narod.ru имеется указатель карачаево-балкарских медицинских терминов
 
Я слышал, что большая работа по созданию медицинской терминологии проводится в Нальчике (в КБГУ на мед. факультете). Где можно узнать об этом подробнее. И еще - занимаются ли этим в Карачаево-Черкесии, например в КЧГУ, где есть факультет иностранных языков или в КЧГТА, где открыли мед.факультет
Страницы: 1
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам