Войти на сайт
25 Апреля  2024 года

 

  • Чакъырылмай келген къонакъ сыйланмай кетер.
  • Тилчи бир сагъатха айлыкъ хата этер.
  • Айныгъанлы алты кюн, тогъайгъанлы тогъуз кюн.
  • Ашыкъгъан cуу, тенгизге джетмез.
  • Къаллай салам берсенг, аллай джууаб алырса.
  • Суу ичген шауданынга тюкюрме.
  • Къызбайны юйюне дери сюрсенг, батыр болур.
  • Башы джабылгъан челекге, кир тюшмез.
  • Ариуну – ауруу кёб.
  • Адебни адебсизден юрен.
  • Джан саулукъ бермей, сан саулукъ бермезсе.
  • Сабийликде юретмесенг, уллу болса – тюзелмез.
  • Эр сокъур болсун, къатын тилсиз болсун.
  • Къарт болгъан джерде, берекет болур, сабий болгъан джерде, оюн болур.
  • Уллу къашыкъ эрин джыртар.
  • Битмегеннге сакъал – танг.
  • Баланы адам этген анады.
  • Эл ауузу – элек, анга ийнаннган – халек.
  • Тюзню ётмеги тюзде къалса да, тас болмаз.
  • Кёзню ачылгъаны – иги, ауузну джабылгъаны – иги.
  • Бойнуму джети джерден кессенг да, мен ол ишни этеллик тюлме.
  • Этни бети бла шорпасы.
  • Къулакъдан эсе, кёзге ышан.
  • Къонакъ аз олтурур, кёб сынар.
  • Тели турса – той бузар.
  • Тура эдим джата, къайдан чыкъды хата?
  • Алтыда кюлмеген, алтмышда кюлмез.
  • Къарнынг къанлынга кийирир.
  • Адамны бетине къарама, адетине къара.
  • Гитче джилтин уллу элни джандырыр.
  • Къуру гыбыт бек дыгъырдар.
  • Телини эшигин, махтау джабар.
  • Къарнынг ауруса, ауузунгу тый
  • Айранны сюйген, ийнек тутар.
  • Тил джюрекге джол ишлейди.
  • Къонагъы джокъну – шоху джокъ.
  • Ичимден чыкъды хата, къайры барайым сата?
  • Асхат ашлыкъ сата, юйдегиси ачдан къата.
  • Тойгъа алгъа да барма, тойда артха да къалма.
  • Джеринден айырылгъан – джети джылар, джуртундан айырылгъан – ёлгюнчю джылар.
  • Къонакъ болсанг, ийнакъ бол.
  • Кесинге джетмегенни, кёб сёлешме.
  • Ач, тоймам, дейди, тойгъан, ач болмам, дейди.
  • Тёрдеги кюлсе, эшикдеги ышарыр.
  • Ёксюзню къалачы уллу кёрюнюр.
  • Ауругъанны сау билмез, ач къарынны токъ билмез.
  • Иги адам абынса да, джангылмаз.
  • Хансыз джомакъ болмаз.
  • Адам боллукъ, атламындан белгили болур.
  • Адамгъа аман кюн соруб келмейди.

 

Страницы: 1
RSS
Русско-карачаево-балкарско-англо-латинский медицинский сл-рь
 
В Карачаевске появился многоязычный медицинский словарь, изданный в Москве, где кроме перевода с русского на английский, немецкий и латинский есть перевод и на карачаево-балкарский.
 
НА этот словарь есть ссылка http://khapaev2005.narod.ru/index.html Авторы выделили жирным шрифтом, но не везде этимологические параллели между различными языками. Интересное сходство с латинским и английским языком - Например келепен (проказа) - elephantiasis, сан (тело) - soma, къырыу - curettage (выскабливание), atavism - ата-бабадан келген, балхам-balsam, струп - сотур (къотур), инчик джик - ankle joint (голеностопный сустав), сингир - sinew- Sehne (сухожилие), токъ - thick-dick (толстый), джара -injury(рана) и еще много других. Некоторые были для меня неожиданными, например когда увидел, что "сумасшедший" по-латински alienatus или delirus (есть и другие синонимы), а по-карачаевски "алыннган" или "тели", то подумал. что надо писать статью или диссертацию на эту тему.
 
:smt014 Еще дополню из указанного словаря (проф. Хапаев Б.А. и Айбазова С.Р.): Джик (сустав) - joint (англ.); Тархун (эстрагон) - tarragon(англ.), Dragon (нем.), Artemisia dracunculus(лат.); Джаякъ (щека) - cheek (англ.); джаякъ сюек (челюсть) - jaw (англ.); Къулакъ сасыу (шум в ушах) - sussurus aurium (лат.) - Ohren sausen (нем.); сезиу (ощущение) - aestesia (лат.); Тёбечик, дуппурчукъ (бугорок) - tuberculum (лат.); Тыш (футляр) - theca (лат.) Джюген(чик)(уздечка) - Zugel(chen)(нем.); Титиреу (дрожь) - Zittern (нем.); Эр(муж) - erus (лат.), Къатын (жена)-Gattin (нем.) Силегей (слюна) - saliva (лат, англ.) Сокър (слепой) - caecus (лат.) Къабукъ (скорлупа) - cappa (англ.), Kappe (нем.) Пулгура (пудра, порошок) - pulvis (лат, англ.) Чайнау (жевание) -chewing (англ.) Асма - asthma Керек (инструмент) - Gerеt (нем) Бюгюлген (изгиб) - Bogen (нем) Бителиу(зарастание) - obliteration (лат.) Тиш (зуб) - tooth (множеств. tith) Къатыб къалыу - cataplexy Кичиу (зуд) - ithing (англ) Ачы (едкий) - atzend (нем), acid (кислота) Ашау (еда) - Essen (нем), esus (лат). Къарампил (гвоздика) - caryophyllum (лат) Тартыу (вытяжение) - tractio (лат)
 
На http://khapaev2005.narod.ru имеется указатель карачаево-балкарских медицинских терминов
 
Я слышал, что большая работа по созданию медицинской терминологии проводится в Нальчике (в КБГУ на мед. факультете). Где можно узнать об этом подробнее. И еще - занимаются ли этим в Карачаево-Черкесии, например в КЧГУ, где есть факультет иностранных языков или в КЧГТА, где открыли мед.факультет
Страницы: 1
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам