Войти на сайт
26 Апреля  2024 года

 

  • Ёпкелегенни ашы татлы болады.
  • Ишге юренсин къоллары, халкъ бла болсун джоллары.
  • Къозулугъунда тоймагъан, къойлугъунда тоймаз.
  • Ойнаб айтсанг да, эслеб айт.
  • Акъылсызны джууукъгъа алма, акъыллыны кенгнге салма.
  • Сёлеш деб шай берген, тохта деб, сом берген.
  • Тёрени джагъы джокъ.
  • Ашарыкъда сайлагъаннга – чий гырджын.
  • Татлы сёз – балдан татлы.
  • Аш берме да, къаш бер.
  • Джауумдан сора, кюн кюйдюрюр, ётюрюкден сора, айыб кюйдюрюр.
  • Тилде сюек болмаса да, сюек сындырыр.
  • Биреуге аманлыкъ этиб, кесинге игилик табмазса.
  • Ач, тоймам, дейди, тойгъан, ач болмам, дейди.
  • Намысы джокъну – дуниясы джокъ.
  • Чоюнну башы ачыкъ болса, итге уят керекди.
  • Къумурсхала джыйылсала, пилни да джыгъадыла.
  • Эл ауузу – элек, анга ийнаннган – халек.
  • Хансыз джомакъ болмаз.
  • Биреуге аманлыкъны тилеме да, кесинге ашхылыкъны тиле.
  • Байлыкъ тауусулур, билим тауусулмаз.
  • Эл бла кёргенинг эрелей.
  • Ариу сёзде ауруу джокъ.
  • Джыланны къуйругъундан басарынг келсе, аны башы болгъанын унутма.
  • Кийиминг бла танылма, адамлыкъ бла таныл.
  • Айтханы чапыракъдан ётмеген.
  • Уясында не кёрсе, учханында аны этер.
  • Ёксюзню къалачы уллу кёрюнюр.
  • Аман къатын сабий табса, бий болур…
  • Экеу тутушса, биреу джыгъылыр.
  • Кюл тюбюндеги от кёрюнмейди.
  • Бермеген къол, алмайды.
  • Эки ойлашыб, бир сёлешген.
  • Аджалсыз ёлюм болмаз.
  • Кенгеш болса, уруш болмаз.
  • Биреуню эскиси биреуге джангы болмайды.
  • Байлыкъ болгъан джерде, тынчлыкъ джокъду.
  • Сёз сёзню айтдырыр.
  • Ётюрюкню къуйругъу – бир тутум.
  • Халкъгъа джарагъан, джарлы къалмаз.
  • Онгсузну – джакъла, тенгликни – сакъла.
  • Ашда – бёрю, ишде – ёлю.
  • Атадан ёксюз – бир ёксюз, анадан ёксюз – эки ёксюз.
  • Тыш элде солтан болгъандан эсе, кесинги элде олтан болгъан игиди!
  • Ашын ашагъанынгы, башын да сыйла.
  • Ач къарным, тынч къулагъым.
  • Минг тенг да азды, бир джау да кёбдю.
  • Тюзню ётмеги тюзде къалса да, тас болмаз.
  • Адам сёзге тынгыла, акъыл сёзню ангыла.
  • Мал кёб болса, джууукъ кёб болур.

 

Страницы: 1
RSS
Русско-карачаево-балкарско-англо-латинский медицинский сл-рь
 
В Карачаевске появился многоязычный медицинский словарь, изданный в Москве, где кроме перевода с русского на английский, немецкий и латинский есть перевод и на карачаево-балкарский.
 
НА этот словарь есть ссылка http://khapaev2005.narod.ru/index.html Авторы выделили жирным шрифтом, но не везде этимологические параллели между различными языками. Интересное сходство с латинским и английским языком - Например келепен (проказа) - elephantiasis, сан (тело) - soma, къырыу - curettage (выскабливание), atavism - ата-бабадан келген, балхам-balsam, струп - сотур (къотур), инчик джик - ankle joint (голеностопный сустав), сингир - sinew- Sehne (сухожилие), токъ - thick-dick (толстый), джара -injury(рана) и еще много других. Некоторые были для меня неожиданными, например когда увидел, что "сумасшедший" по-латински alienatus или delirus (есть и другие синонимы), а по-карачаевски "алыннган" или "тели", то подумал. что надо писать статью или диссертацию на эту тему.
 
:smt014 Еще дополню из указанного словаря (проф. Хапаев Б.А. и Айбазова С.Р.): Джик (сустав) - joint (англ.); Тархун (эстрагон) - tarragon(англ.), Dragon (нем.), Artemisia dracunculus(лат.); Джаякъ (щека) - cheek (англ.); джаякъ сюек (челюсть) - jaw (англ.); Къулакъ сасыу (шум в ушах) - sussurus aurium (лат.) - Ohren sausen (нем.); сезиу (ощущение) - aestesia (лат.); Тёбечик, дуппурчукъ (бугорок) - tuberculum (лат.); Тыш (футляр) - theca (лат.) Джюген(чик)(уздечка) - Zugel(chen)(нем.); Титиреу (дрожь) - Zittern (нем.); Эр(муж) - erus (лат.), Къатын (жена)-Gattin (нем.) Силегей (слюна) - saliva (лат, англ.) Сокър (слепой) - caecus (лат.) Къабукъ (скорлупа) - cappa (англ.), Kappe (нем.) Пулгура (пудра, порошок) - pulvis (лат, англ.) Чайнау (жевание) -chewing (англ.) Асма - asthma Керек (инструмент) - Gerеt (нем) Бюгюлген (изгиб) - Bogen (нем) Бителиу(зарастание) - obliteration (лат.) Тиш (зуб) - tooth (множеств. tith) Къатыб къалыу - cataplexy Кичиу (зуд) - ithing (англ) Ачы (едкий) - atzend (нем), acid (кислота) Ашау (еда) - Essen (нем), esus (лат). Къарампил (гвоздика) - caryophyllum (лат) Тартыу (вытяжение) - tractio (лат)
 
На http://khapaev2005.narod.ru имеется указатель карачаево-балкарских медицинских терминов
 
Я слышал, что большая работа по созданию медицинской терминологии проводится в Нальчике (в КБГУ на мед. факультете). Где можно узнать об этом подробнее. И еще - занимаются ли этим в Карачаево-Черкесии, например в КЧГУ, где есть факультет иностранных языков или в КЧГТА, где открыли мед.факультет
Страницы: 1
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам