Translit
Тепена (Тепана)
18.01.2018
0
440
Играет Азнаур Тоторкулов
Эртте заманладан бери «Тепана» малкъарлыланы сюйген тепсеўлери болгъанды.
Уллу отну къатында тепсеўню бардырыргъа биреў сюеледи. Къалгъанла, ненча болсала да, уллу отну тёгерегине гюрен туруп барадыла. Сюелген, тепсеў башчы, жырны биринчи тизгинин айтып барады, тёгерек тургъанла ўа экинчи тизгинин, тёредеча, тепсеп, кетип барадыла.
Жыр башчыны, гюрендегилени да, аўазлары бирге келишселе бек тап, бир бирге келишип, эшитгенни къарагъанны да жюреклерин кётюреди.
Аны тепсеп бошагъандан сора жашла тутушургъа, кюч-таш кётюрюрге, къурукъгъа минерге (оюнла) къатышадыла. Аллай оюнла эки-юч кюннге дери да бошламагъанлай, барып болгъандыла.
Тепанабыз — оюннга!
Ойра, ойра, Тепана!
Биз келгенбиз союмгъа!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепана уа сыйлыды!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепананы кёрюгюз!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепананы кёрюгюз!
Ойра, ойра, Тепана!
Онгца, онгца барыгъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Сол аякъны алыгьыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Тобукъ башха салыгъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Солца, солца барыгъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Онг аякъны алыгъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Тобукъ башха — салыгъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Ойнайбыз биз — кёлге асыў!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепанагъа уа — къара суў!
Ойра, ойра, Тепана!
Ол заманда шапа къанганы келтиреди. Юсюнде уллу къара аякъ, ици сырадан толу (боза болса да) тёгерегинде зыякъ, эт юлюшле, хыцынле, улкъумла да. Олтуруф тургъанлай, зашла ашагъан, ицхен да этедиле, къара суўну да тартадыла да, жангыдан тефсеп башлайдыла. Андан сора дагъыда ма былай зырлап барадыла:
Аш да, суў да бердиле!
Ойра, ойра, Тепана!
Адам кибик кёрдюле!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепананы сордула!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепана уа арымаз!
Ойра, ойра, Тепана!
Ойнамайын зарамаз!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепананы айтыгъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепана уа ойнайды!
Ойра, ойра, Тепана!
Кюцюн аяф къоймайды!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепанагъа кюц, къарыў!
Ойра, ойра, Тепана!
Бу оюнсуз болмагъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Ойнасагъыз — оюннга!
Ойра, ойра, Тепана!
Бек болугъуз союмгъа!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепана бла зашагъыз!
Ойра, ойра, Тепана!
Тепананы кеси анам Таўмурзаланы Зариятдан бла Гадийланы Мат-Герийден жазгъанма. Айтыўларына кёре, «Тепана» кёп жыр болгъанды¹.
____________
¹Таўмырзаланы Далхат, Голлу. Къарачай-Малкъар таўрухла. Нальчик, 1993. 150-чи б.
Дагъыда къара: http://www.elbrusoid.org/articles/poznat/387219/
Комментариев нет