Расширенный поиск
4 Июля  2025 года
Логин: Регистрация
Пароль: Забыли пароль?
  • Тиширыусуз юй – отсуз от джагъа.
  • Эки къатын алгъан – эки ташны ортасына башын салгъан.
  • Бойнуму джети джерден кессенг да, мен ол ишни этеллик тюлме.
  • Къайтырыкъ эшигинги, къаты уруб чыкъма.
  • Эркишини аманы тиширыуну джылатыр.
  • Тамчы таш тешер.
  • Кёбню кёрген – кёб билир.
  • Аман адам этегингден тутса, кес да къач.
  • Эл ауузу – элия.
  • Ауузу бла къуш тута айланады.
  • Алтыда кюлмеген, алтмышда кюлмез.
  • Джолда аягъынга сакъ бол, ушакъда тилинге сакъ бол.
  • Джауумдан сора, кюн кюйдюрюр, ётюрюкден сора, айыб кюйдюрюр.
  • Халкъгъа джарагъан, джарлы къалмаз.
  • Харам къарнашдан, халал тенг ашхы.
  • Тенги кёбню джау алмаз, акъылы кёбню дау алмаз.
  • Билими азны – ауузунда кирит.
  • Аз сёлешген, къайгъысыз турур.
  • Агъач – джерни чырайы, кийим – эрни чырайы.
  • «Ёгюз, джаргъа джууукъ барма, меннге джюк боллукъса», - дегенди эшек.
  • Кёл ашады да, кеси ашады.
  • Ашхы атаны – джашы ашхы, ашхы ананы – къызы ашхы.
  • Айырылгъанланы айю ашар, бёлюннгенлени бёрю ашар.
  • Мухарны эси – ашарыкъда.
  • Тенгни тенглиги джашай барсанг билинир.
  • Сабыр джетер муратха, сабырсыз къалыр уятха.
  • Ёксюзню къалачы уллу кёрюнюр.
  • Иги сёз – джаннга азыкъ, аман сёз башха – къазыкъ.
  • Чарсда алчыны эл кёреди.
  • Ёксюзню тилеги къабыл болур.
  • Эри аманны, къатыны – аман.
  • Ётген ёмюр – акъгъан суу.
  • Билгенни къолу къарны джандырыр.
  • Ашарыкъда сайлагъаннга – чий гырджын.
  • Сакъалы текени да бар, мыйыгъы киштикни да бар.
  • Адам боллукъ, атламындан белгили болур.
  • Сабийликде юретмесенг, уллу болса – тюзелмез.
  • Халкъны джырын джырласанг, халкъ санга эжиу этер.
  • Этим кетсе да, сюегим къалыр.
  • Джети тилни билген джети кишиди.
  • Зарда марда джокъ.
  • Къар – келтирди, суу – элтди.
  • Келинни – келгинчи, бёркню кийгинчи кёр.
  • Тёрени джагъы джокъ.
  • Ашда – бёрю, ишде – ёлю.
  • Ач уят къоймаз.
  • Этни бети бла шорпасы.
  • Ауругъан – джашаудан умутчу.
  • Насыб бютеу халкъны юлюшюдю.
  • Аман къатын сабий табса, бий болур…

Революцияны юсюнден оюмларын айтдыла

04.07.2017 0 3169  Таппасханланы А.
Тюнене Гуманитар тинтиўлени институтунда Октябрь революцияны 100-жыллыгъына жораланнган регион конференция болгъанды. Анга, кеси алимлерибизден сора да, РСО-Аланияны келечилери да къатышхандыла. Битеў да 20 чакълы докладчы кеслерини оюмларын туўра этгендиле. 

Конференцияны къурагъанладан бири институтну Жаш алимлерини советини председатели Наталья Вариводады. Ол чертгенича, бюгюнлюкде революцияны юсюнден оюмла кёпдюле. Бу тюбешиўню баш магъанасы да адамлагъа аны кемчиликлерини, иги жанларыны да юслеринден сёлешип, кеси кёз къарамларын къоруўларгъа онг бериўдю.

Жыйылыўну институтну директоруну илму иш жаны бла орунбасары Махийланы Людмила ачханды. Ол, 1917 жылны революциясы кёп тюрсюнлю болгъанын белгилеп, докладчыла жыйылгъанлагъа сейир оюмларын туўра этерле деп сакълагъанын билдиргенди.

Большевиклени Шимал Кавказда миллет политикаларына жораланнган доклад бла ўа жыйылгъанланы алларында институтну жангы тарых секторуну баш илму къуллукъчусу Тетуўланы Алим сёлешгенди. Ол 1917-1937 жыллада миллет сейир, миллет энчилик дегенча ангыламла революцияны сейирлеринде «жутулуп» къалгъанларын белгилегенди.

- Болсада Россейни къурамына кирген аз санлы миллетле социал-экономика жаны бла алгъа атлам этгенлерин унутургъа жарамаз. Алай большевиклени бла меньшевиклени бир тилли болалмагъанлары терроргъа жол ачханды. Зорлукъ а не заманда да игилик келтирмейди, - дегенди Тетуў улу.


Суратны тюбюнде жазылгъаны: «Народы Кавказа! 
Царские генералы, помещики и капиталисты огнем и мечом душили нашу свободу
 и продавали вашу страну иноземным банкирам. 
Красная Армия Советской России победила ваших врагов; 
она принесла вам освобождение от кабалы и богачей.
Да здравствует Советский Кавказ!»

Дагъыда аны оюмуна кёре, бюгюнлюкде да, ючюнчю дуния урушну къоркъуўу туўра болгъанда, къырал таматала аны жолун кесер ючюн бир тилли болургъа, барысына да тап келлик оноў этерге керекдиле.

Андан сора да, Алим Инзрелович революциягъа дери адамла къара танымай жашагъанларын да чертгенди. Сёз ючюн, ол билдиргеннге кёре, таўлу халкъны арасында билимлилени саны бир процентге да жетмей эди, къабартылылада да ол кёрюмдю бир процентден аз аслам эди. Ызы бла пединститут да ачылгъан эди. Алай бла КъМАССР саўлай къырал бла бирге модернизацияны ызына тохтайды.

Конференция бу теманы юсю бла миллетлени жашаўлары, алчы адамларыбызны къадарлары къалай бла къуралгъанларын ачыкъларгъа онг бергенди.

Таппасханланы Аминат,

(Нет голосов)

  • Нравится

Комментариев нет