Translit
Миллет энчиликлени тергерге тюшгенди
17.10.2016
0
1945
Биринчи дуния уруш башланнганда, Кавказ аскер округну таматасы Илларион Иванович Воронцов-Дашков айтып, россей император 1914 жылда 27 июльда «Кийик дивизияны» къураргъа деген буйрукъ чыгъаргъан эди. Анга киргенлени асламы кавказ миллетледен болгъандыла.
Ол заманда уллу орус жазыўчу Лев Толстойну жашы Михаил ол дивизияда дагъыстан полкда къуллукъ этгенди. Аны сейир эсгериўлери къалгъандыла.
Бёлюмде къуллукъ этгенлени асламысы ислам динни тутханлары бла байламлы жигитликлери ючюн берилген жорланы, христиан шыйыхланы суратлары барды деп, алыргъа унамагъандыла. Ол затны юсюнден билгенде, Николай II, муслийман аскерчилеге деп, жорланы бир къаўумунда шыйыхланы суратларыны орунуна Россейни гербин салдыргъанды.
Алай ол эки башлы къушну кёргенде, бусурман аскерчиле, Михаил Львовични шагъатлыгъына кёре, «таўукъ» бла саўгъалайдыла бизни деп, ёпкелеп, орденлерин артха къайтаргъандыла. Правительствону оноўуна кёре, жигитлеге жангыдан Георгий жорла берилгендиле.
Дивизияны полкларында таў адетле бек сакъланнгандыла. Сёз ючюн, къонакъ келсе, чынына да къарамай, Кавказдача, жарыкъ тюбегендиле, сыйлы кёргендиле, тёрге ётдюргендиле. Дагъыда не бийик чыны болгъан командир да, ол аскер низамгъа келишмесе да, олтургъан, тургъан жерлеринде да жыл саны бла кесинден тамата аскерчилеге намыс этгенин къоймагъанды.
Къан алыўну юсюнден айтханда уа, сёз ючюн, алгъада абирек болуп айланнган Зелимхан Гушмазукаевни тутаргъа къатышхан ротмистр Кибиров, анда аны жуўукълары болгъаны себепли, чеченлиле кирген полкда кёрюнюрге окъуна къоркъуп тургъанды.
1916 жылны май айында таўлула бла къабартылыла болгъан полк, душман бла уруш эте, Черновцы деген жерде 1483 румынлы солдатны жесирге алгъанды. Аланы ичинде жыйырма ючюсю офицерле эдиле. Бек сейири уа – адам саны бла жесирге тюшгенле тёрт кереге кёп эдиле бизни аскерчиледен!
Мусукаланы Сакинат хазырлагъанды,
Комментариев нет