Къонакъбайлыкъны юсюнден нарт сёзле
Азыгъы аз алгъа къабар, аты
аман алгъа чабар.Азыкъ аз болса, эртте орун
(ундурукъ) сал.Азыкълы ат арымаз, къатыны
аман-жарымаз.Айраннга ачы деме, гыржыннга
къуру деме.Айранын берсенг, челегин да
къызгъанма.Айран ичген къутулду, жугъусун
жалагъан тутулду.Айран тёгюлсе, жугъусу къалыр.
Арпа, будай-ащды, алтын, кюмюш
а-ташды.Арпа жетсе багъалыды оракъ.
Ач бёрюге мекям жокъ.
Ач да бол, токъ да бол, намысынга
бек бол.Ач келгенни тойдур, кеч келгенни
къондур.Ач къалгъандан кеч къалгъан
къолай.Ач къарным, тынч къулагъым.
Ач не жемез, токъ не демез.
Ач отунчуну ачыуу бурнунда.
Ач тоймам, дейди, тойгъан ач
болмам, дейди.Ач уят къоймаз.
Ачны эсинде аш.
Ач эснер, ат кишнер.
Ач эснер, токъ кекирир.
Ачлыкъ отха секиртир.
Ачлыкъда тары гыржын халыуадан
татлы.Ачлыкъ элде къыдыртыр.
Ашын ашагъанынгы башын да
сыйла.Аш берме да, къаш бер.
Ашда-бёрю, йшде-ёлю.
Аш кетер да, бет къалыр.
Ашына кёре табагъы, балына кёре
къалагъы.Ашда уялгъан-мухар, ишде
уялгъан-хомух.Аш хазыр болса, иш харам болур.
Ашагъаннга-аш, ашамагъаннга -
таш.Ашарыкъда сайлагъаннга - чий
гыржын.Ашатыргъа иш ахшы, ишлетирге аш
ахшы.Ашлыкъны арба юйге келтирир,
чана базаргъа элтир.Ашлыкъ-бюртюкден, жюн-тюкден.
Асхат ашлыкъ сата, юйдегиси ачдан
къата.
Бал ашаргъа сюе эсенг, чибин
ургъаннга тёз.
Бал чибинни ургъаны ачы, балы
татлы.
Бир къарында май да жатар, пох да
жатар.
Бозаны арты дауур болур.
Бозанг болмагъан жерге
къалагъынгы сукъма.
Бастасын ашагъан, хантусун да ичер.
Гыржын-тепсини таматасы.
Тойгъан антын унутур.
Тойгъан жерге жети къайт.
Тойгъан ит иесин танымаз.
Тойгъанлыкъ къойгъа жарашады.
Тоймагъан кекирмез, къууанмагъан
секирмез.
Къарны аманнга къазан такъдырма,
къолу аманнга от жакъдырма.Къарын ач болса, иш къулагъына
кирмез.Къарнынг бла ёч алма.
Къарнынг къанлынга кийирир.
Къарын къуру болса, жюрек уру
болур.Къарнынг тойгъунчу аша да, белинг
талгъынчы ишле.Какчы какдан тоймаз.
Къурмач таудан аудурур, жырна
жолда къалдырыр.Къууут-желге, берне-бошха.
Къаты ашлыкъ жетгинчи, къара
къууут аш болур.Къолунгдан къуймакъ ашатсанг да,
атаны борчундан къутулмазса.
Сютден ауузу кюйген, суугъа
юфгюре эди.
Сютню башын жалагъан къутулур,
тюбюн ичген тутулур.
Сютсюз ийнек ёкюрюучю болур.
Хантына кёре тузу, юйюне кёре
къызы.
Халыуа, халыуа дегенликге, ауузунг
татлы болмаа.
Кёп сёзден хинкал ахшы.
Чайны мардасы юч, ючден озса,
къонакъбайгъа кюч.Чакъырылгъанны аты чакъырылмагъанны багъасы
болур.Чакъырылмагъан жерге барма,
чакъырылгъан жерден къалма.Чакъырылмагъан къонакъ-
жонулмагъан таякъ.Чакъырылмагъан къонакъ къачан кетерин сормаз.
Чакъырылмагьан къонакъ орун
тапмаз.Чакъырылмагъан къонакъ
тёрге атламаз.Чакъырылмай келген къонакъ
сыйланмай кетер.Чакъырмагъаннга барма,
чакъыргъандан къалма.Чибин тутхан бармагъын жалар.
Чомартха Тейри да борчлуду.
Чомарт бергенин айтмаз.
Чомарт жарлы болмаз.
Чомартны-къолу берекет.
Чомартны къолун жокълукъ байлар.
Чомарт къолда мал къалмаз.
Чомарт къонакъ юй иесин сыйлар.
Чомартха хар кюн да байрамды.
Шапа кёп болса, аш татымсыз
болур.
Шапа бармагъын жалай тояр.
(Къудайланы Мухтар жарашдыргъанды.
"Заман", 26 августа 2004 г., №164)
Комментариев нет