"АКЪТАМАКЪ"

ЛИТЕРАТУРНО- ПОЭТИЧЕСКОЕ КАФЕ

(виртуальное)


" Назму деген накъырда тюлдю,
Джюрекге эшик ачады"

Джырчы Сымайыл.

Хош келигиз ,багъалы джазыучу джаш тёлю!

Форумда назму, хапар джаза билгенле, тилейбиз, былайда салыгъыз джазгъаныгъызны.

Джазыучуларыбыз, поэтлерибиз сизге болушурукъдула,окъуучула сюйюб окъурукъбуз,сизни бла ушакъ эте ,тил-тин байлыгъыбызны ёсдюрлюкбиз.

Кетме...

Тюйюл эсенг да меники,
Жаным сени бла бирге!
Мен а сеникиме, сеники,
Толу ангылайма бирде!

Болсам сени жанынгда,
Кюн тийгенчады жарыкъ!
Сыфатым сени ангынгда,
Нек этеди да тарлыкъ?

Жол келлюсе сен хаман,
Тохта, тохта, кетме!
Тюнгюлтюр сени заман,
Уллу келлюлюк этме!

Къайтарып тилейме энтта:
Узакъ жолгъа сен кетме!
Сени сюйдюм шо нек да,
Кюнюмю биргенге элтме!

11.11.2014 жыл.


Чакъырма тоюнга...

Менден
Башханы алып,
Анда сюйгенинги
Табып,
Чакъырма тоюнга...
Мени кесимлей
Къоюп,
Умутуму кесип,
Жоюп,
Башханы къысып
Къоюнунга!
Барырмамы
Тоюнга?
Айтханымы буруп
Оюннга,
Сезимден
Къачып,
Барып да тоюнга
Не этерме,
Жарамы ачып?
Алгъан болсанг
Башханы,
Ачмайын тасхамы,
Келген жашладан
Мен да бирине
Барырма,
Жаш тууса, атына
Атынгы атап, алырма.
Мен жашымы
Сюерме
Экилеп!
Уллу селешмем
Анга!
Къызынг болса уа
Тилеп,
Келечини иерме
Санга!

11. 11. 2014 жыл.

Сюйсюн башха...

Сюйдюм, сюймегенча сен,
Кюйдюм, кюймегенча сен.
Азлыкъмы этди сезим,
Келюнге жетмейди сезюм...

Излейсе, билмейме, кимни,
Сакълайса, айтчы да, кимни?
Сюймеклигим къыйын тийди,
Шо бир бек жарсытыпмы ийди?

Болмасын акъ тасхам къадау
Сени жашау, юйюр жолунга.
Этмезча жылларынг а дау,
Къолуму алма энди къолунга!

Сюйдюм, билгенимча мен сюе,
Аямайын, излей насыбынгы.
Тезалмайын, кезлерими ие
Жерге, кералмай къарамынгы.

Сюеме, бир Аллах шагъатды,
Сюймеклигим - къанатды.
Учайым кекге, абынмазча ташха,
Не этейим, сюйсюн сени башха!

09.11.2014 жыл.

Машалла, кирсиз назмула !!!

ШАТ,бу назмулада ариу, тап этеме деп, сагъыш этип, олтургъаным болмагъанды. Сау бол, къарай, кёз жетдире турасыз Билал да, сен да)))))))))

Салам, багъалыларым!

Къызла, биринг-бирингден ариу сёлени табыб ,къалайда джазасыз.))))

Къара чачлы, шо, тилейме , ол ариу джашил джаулукъ бла тюшген картынгы "Акътамакъда" бир сал......керти поэтессагъа ушайса.

Хаманда айтама, Малкъарда къызлада лирика бек ариуду, кертиди.

Ас салям алейкум, ингиригиз ахшы болсун ))

*****

Акъсай-акъсай, кетип барады кюз,
унамай алыргъа биргесине,
манга тынглай, къайдам, бир ненча жюз
эски тенгнги тюшгенди эсине.

Ненчауланны, этген кибик хыйны,
ол къаратып къойгъанды ызындан.
Бирде жарыкъ, бирде бола хыны,
башха тюйюлдю къАлгъан къызладан.

Бу дуньяны кеси кибикди къач :
алдай бояулары бла кезлени,
берирме деп гоппан бла бир къууанч,
артха алады сора сезлерин.

Къоркъгъан кибик, къачып барады кюз,
анга ышыкъ къайда болур, къайдам,
жалан агъач, къалгъан кибик ексюз,
жазны сорады хапарын айдан.

shaudan, алейкум салам.
Сен назмула кёбден бери джаза болурса. Бир кюннге быллай усталыкъ келиб къалмайды.

Джамагъат, Шаудан керти назмучуду. Назму магъана, суратлау джаны бла да, джюрюшю, кафиеси бла да (ритм, рифма джаны бла) - сёз табмазчады. Кесигиз къарагъыз (орфографиясын Къарачай джанындача этгенме). Назму былай болургъа керекди дерча джазылгъанды.

* * *

Асхай-асхай, кетиб барады кюз,
унамай алыргъа биргесине.
Манга тынглай, къайдам, бир ненча джюз
эски тенги тюшгенди эсине.

Ненчауланны, этген кибик хыйны,
ол къаратыб къойгъанды ызындан.
Бирде джарыкъ, бирде бола хыны,
башха тюйюлдю къАлгъан къызладан. Бу тизгин относится кюзгеми? Кюз - хромающая девушка? Если кюз - девушка, то тогда, вместо "асхай-асхай", лучше подобрать другие слова

Бу дуньяны кеси кибикди къач :
алдай бояулары бла кёзлени,
берирме деп гоппан бла бир къууанч,
артха алады сора сёзлерин.

Къоркъгъан кибик, кетиб барады кюз, добавил пропущенное "кетиб"
анга ышыкъ къайда болур, къайдам.
Джалан агъач, къалгъан кибик ёксюз,
джазны сорады хапарын Айдан.

____________________________________________________

Шауданны башха назмусу да игиди:
* * *

Бу сууукъ къыш сенден кенгде
ажашхан турнагъа ушайма.
Не болса да, жюрегимде
сен берген умутла жашайла.

Бу сууукъ къыш манга асыу,
от жагъача, жылы сёзюнгдю,
сен эсен эсенг - жокъ жарсыу,
къалгъаннга амалым - тезюмдю.

Сагъышым да, къайгъым да - сен,
бир мудахса, сеземе, жаным,
тынгынгы бузгъан мен эсем,
сен жарсыма мени ючюн, Анам.

________________________________

Бу да назмуду, граждан назму. Артурчалагъа ёлюм джокъду.

* * *
Зокаланы Артургъа аталады

Акъ таулагъа къара кючле кирдиле,
Сатхыч къауум къучакъларын кердиле.
Аман жорукъ - зулмучулукъгъа тамал,
Бу терсликге чыкъмазмы да бир амал ?

Жарлы халкъым игилерин тебергенд,
Кеси кесин тюп этерге тебрегенд.
Кеп болсала аз миллетни жутлары,
Айнырмы да олсагъатда журтлары ?

Тобукъ бюгюп, бармады да жалына,
Сени алдап, жауларынгы аллына,
Дертледиле, Минги тауча, жашынгы...
Налат болур мурдарла бла жарашсанг.
Сюйген халкъым, бийик турсун даражанг.
Отха сукъма, мени жаным, башынгы...

Кергелен, айхай, сала да билсем а))))
Бери суратыма да кючден салгъанма))))
Эльбагъа барсам,салдырырма)))))))

Sabr,

сау болугъуз, Билал. мен Жабелме. Алгъын адресим бла киралмай къалгъанма. Разы болугъуз, къатышдырдым эсе сизни.

Акъсагъанны сагъышын кесим да бир этген эдим, "под настроение" жаза келип, къоюп къойгъан эдим. Энди эсиме тюшюраллыкъ тюйюлме ненча вариант бар эди, аладан бири "жиляй-жиляй" , къайдам, магъанасы, неси блада келишеди, алай жиляуукъ кюзню юсюнден бир кеп айтылгъанды. Аллах айтса, алайгъа бир зат излерме.

Зокаланы Артурчалагъа елюм жокъча, унутулуу да болмасын. Унутургъа уа биз неден да устабыз. «Бюгюн кимни ашыргъанын билмейди, Толусу бла бушуу этген Къарачай» дегенлейди халыбыз. Артур бла бирге жерибиз-журтубуз ючюн кюрешни башлагъанла, алагъа къошулгъанла алыкъын да ненча зат эшитирге, сынаргъа тюшедиле.

Sabr,
Ашыгъышлы кетип барады кюз - былай болсун дейме, быйыл къалай жетип озгъаны кезюме керюнмегенди. Кюз келди дегинчи, къыш босагъадан къарап турады.

Жабел, салам.
Мен сени хатынгдан да таныгъан эдим, алай а, "Шаудан болургъа излей эсенг, мен да билдирмейим" деб къойгъан эдим.

Ашыгъышлы дегенден эсе, "ызына да къарай" десенг табыракъ болур. Мадары алай болуб кетиб барады ансы, кёзю къарагъан кёб затны къояды.

Бу бек иги назмуду, бек иги. Къалгъанларынга да сёз джокъду.

Алай а, бу назмунгу, ахыр тёрт тизгинин кетериб къоярыкъ эдим:


* * *

Бу сууукъ къыш сенден кенгде
ажашхан турнагъа ушайма.
Не болса да, жюрегимде
сен берген умутла жашайла.

Бу сууукъ къыш манга асыу,
от жагъача, жылы сёзюнгдю,
сен эсен эсенг - жокъ жарсыу,
къалгъаннга амалым - тезюмдю.

Былай болса, назмунг кенг магъаналы болады - хар ким сюйгенича ангылар, хар ким анда кесини сагъышын табар.

Юйге игилик!)
Мен да ана тилде бир назму джазгъанма)). Къалай кересиз?))



Къатапа хота.

Чилле дажулукъ, акъ чепкен, брильянт сыргъала,
Бойнунда алтын сынджыр, джюзюклю - къолла,
Накладной ресницала, къызыл тырнакъла,
Мийиктабан туфлийле – узун аякъла…

Ёлюк кибик чыммакъ акъ - бети боялгъан,
Бир санында болмагъан Гырам эт ышан.
Арыкъ сыртын тюзетиб сенек сабынлай…
Келинни чыгъардыла, орайда джырлай.

Шайтанлай джел-джел этиб, джашла, тыпырдай,
Бош этдиле келинни баш джаулукъладан .
Къарангнгашча сирелди, кез къакъмагъаллай.
Къарт амма да атланды къызны къучакълай.

Юсюнде къалын чепкен, палтон джаулугъу,
Джунчуб эки къолу бла хотасын ууду.
Айтды Амма: «Огъур бла кел бу арбазгъа,
Джашыма аманатса, мен а уа – санга.

Энди мен къарт болгъанма, къалмад къарыуум,
Джашым эди махтауум, Къызлы да болдум,
Бетим буршу болса да, къатапа хотам
Кирсизд, итуу урулуб – джокъду бир хатам.
Санда, бетде тургъан джокъд, джарашса хотанг,
Мени джылыма джетсенг ангыларса сен».)))


Мен бек сюеме къарачай къарт къатынчыкъланы къалай кийиннгенлерин. Табчыкъ кийинедиле, кеслерин джарашдырыб. Эм бек а къатапа хоталарын джаратама. Узун, мор бетли къатапа хоталарын.
Мен бу назмуну оюнда джазгъан эдим (форуида "Узнай негритенка" оюнда). Биринчи хотаны юсюнден джазарым келди. Келинчик кесин омакъ этиб чыкъса, анга хота тагъыб ишлетиб къойдула дегенча)). Сора кеси аллына блай джазылыб къалды. Чынг артында амманы биринчи сыйдам селешдиртдим, дагъыда кесича къошулуб къалды: "Санда - бетден тургъан джокъду, хотанг джарашса", - деген)), джумушунг таб болса, шхууур эте билсенг, д.а.к. затла дегенча. Къайын ана къайын аналыкъ этмей къалай къойсун)), "къызым" деб ариу селешсе да)), джангыз джашын бюреуге сез джетдирмей къалай бериб къойсун?))

dobrjachka77, Келгеннге да игилик.

Самаркъау, чам назмула да боладыла. Алагъа бек уста Къалай улу Аппа болгъанды.
Мени айтырым а: ана тилибизни билесе, сёзлени бир-бирине таб келишдиресе - ала назмучугъа амалсыз керекдиле.
Алай а, керти поэзия сюймекликни, табигъатны, ёлюм бла джашауну - айтыргъа ёмюрлюк темаланы юслеринден болуучанды.
Аны себебли фахмунгу аллай темалагъа бурсанг, иги боллукъ эди деб келеди мени кёлюме.
Къалгъанла да айтырла оюмларын.

Sabr,

уа алейкум ас салям. Билал, экинчи назмуну жангыдан башхаракъ жазар умутлума, Аллах айтса. Аз-буз ритм бар эсе да, рифмалары осалдыла, сора "ажашхан турнаны" алышырлыгъым келеди.

Биринчиде "ызына къарай" десек (ритм сакъланырча "артха къарай" дерге тюше болур), "унамай алыргъа биргесине" , ахыр строфада да "къоркъгъан кибик, къачып барады кюз" деген тизгинлеге чюйререк келгенча, противоречить этгенча болмаймыды ? Огъесе биягъы мен къураймы турама ?)

dobrjachka77,

хош келигиз ))

Шайтанлай, джел-джел этиб, джашла, тыпырдай,
Бош этдиле келинни баш джаулукъладан.

Ариу адетлерибизни бир сейир затлагъа алышханбыз ((

Бу жангыз назмугъуз болмаз сизни, энттада жазсагъыз а. :)

Цитата

shaudan пишет: Sabr, уа алейкум ас салям. Билал, экинчи назмуну жангыдан башхаракъ жазар умутлума, Аллах айтса. Аз-буз ритм бар эсе да, рифмалары осалдыла, сора "ажашхан турнаны" алышырлыгъым келеди. Биринчиде "ызына къарай" десек (ритм сакъланырча "артха къарай" дерге тюше болур), "унамай алыргъа биргесине" , ахыр строфада да "къоркъгъан кибик, къачып барады кюз" деген тизгинлеге чюйререк келгенча, противоречить этгенча болмаймыды ? Огъесе биягъы мен къураймы турама ?)

Хоу, ритмге "артха къарай" келишеди. лучше, точнее было бы "артха да къарай" - но нарушится ритм.
"къоркъгъан кибик", къачарча неден къоркъады кюз? Назмуну аллы бла аягъында ол нохтала салыннган джерлеге тыйыншлы сёзле табыб салалсанг - бек аламат боллукъду. Джукъ салмай, алай точкала бла къалыб кетсе уа, къалай болур?


* * *

... кетиб барады кюз,
унамай алыргъа биргесине.
Манга тынглай, къайдам, бир ненча джюз
эски тенги тюшгенди эсине.

Ненчауланны, этген кибик хыйны,
ол къаратыб къойгъанды ызындан.
Бирде джарыкъ, бирде бола хыны,
башха тюйюлдю къАлгъан къызладан.

Бу дуньяны кеси кибикди къач :
алдай бояулары бла кёзлени,
берирме деп гоппан бла бир къууанч,
артха алады сора сёзлерин.

... кетиб барады кюз,
анга ышыкъ къайда болур, къайдам.
Джалан агъач, къалгъан кибик ёксюз,
джазны сорады хапарын Айдан.

Sabr,
ас салям алейкум. Эрттенигиз ахшы болсун, Билал. "Къоркъгъан кибик" деп терк кетип баргъанын айтыргъа излеген эдим, алай сиз этгенни бек жаратдым, Аллах разы болсун. Сезле керек болмазла, былай бир хычиуун керюнеди кезюме, нестандартно. Бек сау болугъуз.

Билал, бир тилеригим бар эди. Таулу поэтлени чыгъармачылыкъларыны юсюнден критиклени жазгъанларын окъурукъ эдим, алай статьяланы къайда излерге билмейме. Интернетде аланы къайда табаргъа болур ?

shaudan,
сора сен Жабелсе:) . Анагъа аталгъан назмудан мен да англагъанем, что это не первый опыт))) . Но не узнала))

Амий,
))) ол назмуну асламысын жолда тас этгенме (( окъуудан келе, жолда жазарча болмай, «унутмай а бир тургъа эдим» десем, юйге жетер-жетмез унутхан эдим (( къайдады тюзлюк ?))

shaudan,
джарсыма))) Аллах кеб джылланы анангдан айырмасын, насыб берсин, назмула да энтдада джазылырла! ! ! Биз да къуанырбыз! :) мен хаманда телефонга джаза эдим, ол да ёчдю сюртюлюрге,тас болургъа))).

Амий,


Амин Аллах))) сизге да игилик )))

ой, ойнап айтама ансы, дуния керлюк къыйынлыкъ ол унутулгъан тизгинле болсунла ))

Цитата

shaudan пишет: Sabr, ас салям алейкум. Эрттенигиз ахшы болсун, Билал. "Къоркъгъан кибик" деп терк кетип баргъанын айтыргъа излеген эдим, алай сиз этгенни бек жаратдым, Аллах разы болсун. Сезле керек болмазла, былай бир хычиуун керюнеди кезюме, нестандартно. Бек сау болугъуз. Билал, бир тилеригим бар эди. Таулу поэтлени чыгъармачылыкъларыны юсюнден критиклени жазгъанларын окъурукъ эдим, алай статьяланы къайда излерге билмейме. Интернетде аланы къайда табаргъа болур ?

Къарачай джанында критик джокъду. Бар эди Байрамукъланы Нина, джандетли болсун, бек фахмулу, сёзню тюзюн айтыучу. Энди критик джокъду. Не ючюн? Бизде авторну чыгъармасында кемликлерин кёргюзтсенг - къанлы жау болуб къаласа. Аны себебли, иш бир-бирин махтагъандан ары бармайды, алай бла литература айныялмайды.

Малкъар джанында да критик болуб билмейме. Алай а, назмуланы тинтиу джаны бла Бегийланы Абдуллахны бек иги китабы барды - "Бармакъ ызларым". Эльбрусоидни кютюпханесинде-библиотекасында бармыды, билмейме.

Sabr,

ас салям алейкум, кюнюгюз ахшы болсун, Билал. Не медет, ол китапны табалмадым (алыкъа умутлума), алай кесиме «Американы ачып» келеме. Китапны тапмай, Стихи.ру сайтха кирип, кемсиз сюйген назмума тюбедим. Аты «Мы не уйдем !» Андан кеп бир назмуну окъуп билмейме кесими. Окъусам-окъуюм, ким жазгъанын а бир жандан табалмай эдим. Аны жазгъан а Биджиланы Мусса, Берекет. Алай къууандым, алай къууандым !.. Гемудагъа биринчи миннген Къарашауайча. ) Къайдам, нек. ) Энди къууанчыммыды, тилни осал билгенлигиммиди, баям, экиси да бирден окъуна, къоймайла сезгеними сезлеге салыргъа. Назмуда айтылгъан жигитликни этгенлеге да, Муссагъа да Аллах игисин берсин.

Мы не уйдём!

Не в добрый час нас занесло к воротам царским
Не по злобе, а по нужде, да всё напрасно.
Москва смердит в сплошном дыму и солнце злобно
Глядит, темнея через мглу, на место лобно
Бредут в тумане москвичи, клянут пожары
Манежка плавится в печи,нам не до жару.

Кремлёвы стены холодны, мы как на льдине,
Над ними звёзды - то ль в крови, не то в рубине.
Народ простой - московский люд нам воду носит,
Редут чиновний за стеной вовсю поносит:
«Там правды не было вовек, лишь дым пожарищ,
Там человеку человек, как волк товарищ!»

Сидит там важный русский царь, Гарантом прозван
Сладкречивых вкруг него боярцев – прорва:
«Они - орудие, - кричат, - авантюристов,
Пришли на площадь с дальних гор, пугать туристов».
И сами верят - до того правдоподобно.
Пусть много лжи – не привыкать, им так удобно.

Ах, как печалятся они - сидим мы тихо
Им нужен бунт, тогда бы нас скрутили лихо.
А средь боярцев – голоса родных собратьев
Жнут на "не сжатой полосе" шальные гранты
Не потому ль с высоких стен царёво око
Не видит нас? Не знаем мы сидеть нам сколько?

Как хорошо могли бы жить. Земля прекрасна!
России синью дорожить из гор балкарских
Но наших гор краса иным затмила разум
Захват земель идет вовсю, да без указу.
Бояр глумливых след в горах всё вьётся змейкой
Молитвы наши не слышны из-под скамейки

А на Руси с ПОКОН веков власть абсолютна,
Не потому ль покоя в ней нет абсолютно?
Вот так и нынешний Гарант за человека
Радеет денно даже в ночь без Человека.
Средь важных дел, дежурных встреч, остановиться б,
Взглянув назад, сойти б с коня, наговориться б…

Биджиланы Мусса

shaudan, салам.

Орус тилде джазылгъан назмуланы мен иги ангыламайма. Сен джарата эсенг - иги назму болур.
Абдуллахны китабын кютюпханеге(библиотекагъа) саллыкъ болурла, къачан болса да. Ары дери кесинден алыргъа да боллукъса.

Sabr,
бу бериуге бир къара
http://www.youtube.com/watch?v=NWDwqlEZbak
белюм белюм атылыпды, бу экинчи белюмю

http://www.youtube.com/watch?v=wYr9P9PzM9s

Къара чачлы,
Бу бериулени этгенигиз иги ишди! Миллетни, кебюсюню, хапары да джокъду бу ишлени джартысыны юсюнден да! Джюрекни алай тырнайды ичин!

Сени кибик фахмулу къызларыбыз кеп болсунла!!!

Цитата
Къара чачлы пишет: Sabr , бу бериуге бир къара http://www.youtube.com/watch?v=NWDwqlEZbak белюм белюм атылыпды, бу экинчи белюмю http://www.youtube.com/watch?v=wYr9P9PzM9s

Джамагъат, Рахайланы Диана хазырлагъан бу бериуге барыбыз да къараргъа керекбиз. Бизни халкъны юсюнден эм иги бериулени бириди бу.

Быллай бериуден сора, мында айтылгъан сёзледен сора, иги кесекни джукъ айталмай тураса. Генерал Магометланы Солтан джюрюген сагъатда "джюрюшюнден да танылады муну къарачайлы болгъаны" деучен эдиле. Быллай бериуледен сора, алай джюрюрюнг келеди - не тюрлю сынаулада да - къууанч, бла, бушуу бла болса да - башынгы ёрге тутуб,..

Диана, алгъаракъда сен Семенланы Джырчы Сымайыл атлы адабият ёчге тыйыншлы болгъан эдинг.
Бу бериуден сора уа - сен Къарачайны (Къарачай-Черкес республиканы) эм сыйлы атына, эм уллу саугъасына тыйыншлыса. Бу бериулени сен саугъа алыр ючюн этмейсе, ол зат эсингде да джокъду - аны мен айтама ансы.

Сен а, Диана,- алтын джюрегинг ючюн, уллу фахмунг ючюн, бютеу халкъыбызгъа керек болгъанынг ючюн - къууанч бла, насыб бла узакъ ёмюр джаша.

________________

Конференцияда тюбесек (Конференцияны юсюнден да бир иги бериу этерик болурса) рахат сёлеширбиз.
Муратларынга джет, акъбаш къарнашла эталмагъанны эте баргъан, къара чачлы эгешчигибиз бизни.

korolek, сау бол, биргелей, бу ётген къыйынлыкъларыбызны унутсакъ, бизден не къалыр?

Sabr, Билал, ой Билал!
Бизде ишде эм къыйыны неди десенг: бизге бир ыйыкъгъа бир съемочный кюн бередиле, айгъа планыбыз а эки сагъат бла къыркъ такъыйкъады. Аны толтургъан бек къыйынды, сора толтургъандан сора да этген бериуюнгю уялмай эфирге иерча этерге керексе да, биз , мен кетсек да, ол бериуле тарыхда къаллыкъдыла, сакъланырыкъдыла, мени ызымдан ма аллай бир бериу этген эди дегенден Аллах сакъласын, мен андан бек къоркъама. Мени напрвлениям тарых бла тил болгъаны себепли уа, адамла тапхан да бек къыйынды, кими миллетибизни юсюнден айтыргъа къоркъады жери ючюн, кими да бир тюрлю бир зат.
Ма бюгюн ишдеме, Москвагъа кетерден алгъа Мызыланы Исмаилны юсюнден бериуню бошай кетейим деп, келгенме. Аны этген да бек къыйын эди, бек къыйын. Бериуге къарасанг, ангыларыкъса. Эфирге озса, бери салырма.
Сау - саламат тюбербиз тамбла, Аллах айтса)))))))

Къара чачлы,
ас салям алейкум. Аламат бериу, Диана. Аллах ахшы муратларынгы берсин.