СЕН САКЪЛА

Джаздан эсе къачха ушаш кечени
Салкъын аяз бешик башын билейди,
Терезенгден сылаб сени бетинги,
Тюшлериме тылпыуунгу элейди.
Экибиз да ол бешикге бёлениб,
Белляу айта, ийнакълайды сюймеклик:
Юренелмей не эжиуге, не джыргъа,
Къаллай кюнле, джылла бизден оздула.
Дарий кёзлю акъ балийни тамчысы
Толмай къалгъан муратымы джууады.
Джазыууму заман эшген къамчиси
Тынчлыгъымы кёкаджирин къууады.
Толгъан айны ала нюрю - саламым,
Санларынгы джашырмайын ийнакъла:
Джюрегими бютеу барын, къадарын
Сеннге бердим, энди аны сен сакъла.

               1990 дж.



ТАУЛУ КЪЫЗНЫ НАМЫСЫ

Бек сюеме таулу къызны намысын,
Умутума аркъан салгъан кёзлерин.
Джазыуубуз бир джулдузгъа джазылсын -
Кёк бла джерде олду бизге тилерим.
Бек сюеме джылыу берсе къарамынг,
Чачларынга насыбымы эшерге,
Танг алада сеннге болса саламым,
Джюрегинги зем-зем сууун ичерге.
Бек сюеме таулу къызны намысын.
Аны аты алтын суу бла джазылсын
Тау джуртуму агъачына, ташына,
Минги Тауну тёппесине, башына.

Бек сюеме таулу къызны намысын,
Ма ол айтсын арбазымда белляула;
Къартларымы чал эслерин сыйласын,
Ол намысны кямарынга сен байла.
Бек сюеме турса къолунг къолумда,
Бир адамча, бирге атлаб джюрюсек,
Акъ бурчакъны кирпигингден къорургъа,
Сен да, мен да бир тилекни тилесек.
Бек сюеме таулу къызны намысын.
Аны аты алтын суу бла джазылсын
Тау джуртуму агъачына, ташына,
Минги Тауну тёппесине, башына.

           1991 дж.



ЗАМАН

     Бир кеб заманны сакъладым насыбны.
     Кеч джетди. Кеч мени, тюлме насыблы.

Ёмюрлюк не барды кёкледе, джерде!
Ёмюр да толады джетсе ёмюрге,
Джангы да толлукъду болджал бла, джетсе.

Къызыл уууртла да боладыла саз!
Уллу миллетле да боладыла тас.
Сууукъ джерлеге да келеди да джаз.

Былай турурламы таула, бу хуна!
Тыймаз ёлюмден да не дин, не дууа,
Кьоркъармы андан да тууарыкъ тууа.

Таша къутулмаз, сен ийнан, туурадан!
Джашлыкъ да кетер, къарт болсам,
къартлыкъдан.
Сеннге да келир аркъаны бла заман.

Мен бюгюн сюеме, бу бар заманда:
Къаным бла, джаным бла санда, тамырда.
Сюеме, кюе заманны отунда...

             1992дж.



КЪОЙ, ЧАКЪЫРМА!

     Мне сладко - не плачь, дорогая,
     Что ты отравила меня.
                                   (Н. Гумилев).

Кёбден бери абрек къачыб кюндюзден,
Тот къойнуна кирген эдим кечени.
Шошлугъума ёртен салыб джилтинден,
Айт, къалайгъа чакъыраса сен мени?

Аллах берсе, сеннге кибик, фахмуну,
Берсе эди джюрек джылыу не ангы!
Джырларынга болур эдим мен эжиу,
Болур эдим айталырча атынгы.

Кёзлеринги кёзлеуюне кёмюлюб,
Къарар эдим, сени кибик, джашаугъа;
Джюрегинг бла бирге атлаб, тебиниб,
Барыр эдим кесим кириб джарсыугъа!

Сен ушайса джангкъоз гюлге, джашырмам -
Сууукъ къарда къызгъан джилтин, сейир тюш...
Ёлмез инсан джокъду джерни башында,
Ёллюкге уа нечик бердинг сен юлюш!

Нечик айтдынг кюнню барын сокъургъа;
Къыш бораннга джашил джазны джылыуун?
Нечик! Нечик, нечик кирдинг къойнума,
Джюрегими бузуб теке къалкъыуун?

Учалмадым сени къатыш мен кёкге:
Билсем эди кёкню ачхыч дууасын...
Джер баласы нёгермиди мёлекге -
Бош чакъырма, джокъду мени къанатым.

                1993 дж.




КЪАРА БУЛУТ

Бюгюн мыдахма. Чурумум -
Джокъду мёлегим мында...
Нек тёгеди джыламугъун
Къара булут орамда?
Мени къысады тансыкълыкъ,
Джукъу ташлаб кечеми.
Шо, къаллай сезим джарсытыб,
Бушуу алды кёклени?

                 1993 дж.



КЪАЙДАСА СЕН?

Кёремисе сюймекликден эсиргенни?
Эслеймисе джарсыулагъа кёмюлгенни?
Келлик кюнюн ол сезимге тёлегенни,
Сени ючюн джангызлыкъгъа кёмюлгенни
Кёремисе? Билемисе? Сеземисе
Татлы тюшюн назмулагъа тонатханны,
Заман чархын сени ючюн тохтатханны?
Къайдаса сен? Тюшдемисе? Тюндемисе?
Бу джырымы эшитемисе? Эшитемисе?
1993 дж.



СЕЗЕМ ИДИ ?

Къызыл гюлню къыз тылпыуун,
Дугъум кёзлю кечелени,
Эринлени гюл татыуун,
Бюлдюр джырын бёденени
Сенде джюрек эшитемиди?
Къачны, джунчуй, тешиннгенин,
Къарны къызча ызсызлыгъын,
Мартда джазны сепкил бетин,
Джай тылпыуну дамсызлыгъын
Сенде джюрек сеземиди?
Джерден ауур сагъышлагъа,
Менсиз джойгъан кюнлеринге,
Чал чапыргъан джашлыгъынга,
Бош айтылгъан сёзлеринге
Сенде джюрек тёземиди?
Эшите эсе, сезе эсе,
Ол насыбды, къууан аннга!
Алай болмай, эсней эсе,
Чыгъа эсе джукълаб тангнга -
Тюлдю джюрек! Ол этди, эт...
1994 дж.

ОЙНА, СЕН, ОЙНА!

Джелни бешиги, къучакълаб умутну,
Ётген тюшледе тебретеди мени.
Джазгъа бёлюннген къайынны булчугъу
Тешиб кюрешеди кюрме эсими.
Джылы ышара да, сылай чачымы,
Излейди аныча тийсем бетине:
Нечик умутлуду, ётген къачымы
Онглаб, байларгъа эсими кесине...
Ойна, сен, ойна, акъчепкен терекчик,
Меннге да шагъырейди джазны джылысы:
Кесинг бла эсим чайкъалса сенгилчек,
Бюлдюр заманнга чачылыр къайгъысы.
Ойна, сен, ойна, умутлу терегим,
Къозгъа тёзюмге бойсуннган къылланы;
Бёлдюр джукъудан - алкъын джаш джюрегим
Тизер эртденде бойнунга джырланы.
1995 дж.

АКЪ МЁЛЕК

     Ким билсин, тюшден асыу табарса,
     Неда шыбырдарса атымы;
     Бир-бирде, арыб, таша джыларса,
     Мен да унутмазма антымы...

Джай джерге лисан джангур элейди,
Таулада марал не джур тууса.
Джюрегим, тыхсыб, сени излейди,
Къыллагъа мылы инджи джумса.
Джау чыракъ тангнга дери джанады,
Джылыннган а джокъду къатында.
Акъ Мёлек бизни бла ахсынады,
Заманны буралмай ызына.
Талай джаз ётдю сенсиз, джесирча,
Эндиги мени ючюн къалмаз.
Джумлай сезимле бла безирча,
Сау джерде бизнича джан болмаз!
Чал эсим сени бла тюбешеди,
Тёзюмюм сыйынмай ёмюрге.
Акъ Мёлек джазыу бла кюрешеди,
Сезимни бёлетмей ёлюмге.
1996 дж.

КЪАЧХЫ ЧАПЫРАКЪ

     Буджырны «такъ» дедин г да, такъдым ангымы тёрюне;
     Макъамы - джюрекде, къагъытда уа тилсиз сёзлери.
     Джазымы Борагъын байласам да ёмюр тёзюмге,
     Амма тюлме мыдах, сен да этме мылы кёзлени.

Бош излеме тюшген чапыракъда ётген джазыуну,
Тенгинги саламын да кёрмезсе аны бетинде.
Бу алтын мазарда сен излеме ёлген джауунгу,
Джазыкъсынма аны - ол ушайды кеси кесине.
Бош сылама аны сезимге тёленнген санларын,
Эсинги кесекге бир бёлечи зем-зем джырына:
Ма, аяз къанаты бла сылайды джесир къылларын,
Ол сейир макъамда сен учарса кеси джазынга.
Сен, хорлаб заманны, къарасанг сезимни кёзюне,
Ангыларса нечик аз этгенсе эжиу джырына.
Намазда уюгъанча, урурса башны тёзюмге;
Табмай бир кечинмек, ахсынырса, къайта ызынга.
Бош сылама джансыз чапыракъны исси къолунгда,
Джазынгы саламын сен табмазса аны бетинде.
Аллай ненча джанны ашыргъанса кеси джолунгда?
Джазыкъсынма аны - ол ушайды кеси кесине.
1997дж.

КЕЧ МЕНИ

Шош болгъанды шахар ичи, орамла,
Хар бир инсан джастыкъ салыб джукълайды.
Чубур маске, батыр болуб, къатымда
Кёк къырдышха тёшюн салыб сакълайды.
Тюклю тенгим баш кёлтюрмей джатады.
Ала джулдуз чулгъанады булутха,
Бирде алгъа, бирде кери батады,
Тамам ушай джюрегимде умутха.
Сагъышымда хар сёзюнгю ёлчеге
Салыб кёре, ёчюледи умутум.
Насыбымы байлаб къара кечеге,
Бёрю кибик, Ай бла бирге улудум.
Сени кемсиз сюйгениме - кеч мени!
Терслигинги кечгениме - кеч мени!
Сюе туруб сёнгнгениме - кеч мени!
Къал сен кюнде, мен а кетдим кечени.
1989 дж.

СЕЗИМ БЛА НАМЫС

«Сюеме» дерге уяла,
Ашырама кюнню кечеге.
Къызгъан джюрегим - мияла:
Чайкъалады сезим ичинде.
Урушсам да, сёнгмейди джан,
Ант этгенча сенсиз ёлмезге.
Сен сокъур эдингми да, нан,
Сау дуния кёргенни кёрмезге?
«Сюеме» дерге уяла,
Шыбырдайма дайым атынгы.
Айыб сёз келеди манга,
Унутханма да ёз антымы.
Урушсам да, сёнгмейди джан,
Ант этгенча сенсиз ёлмезге.
Ташджюрек эдингми да, нан,
Сау дуния сезгенни сезмезге?
«Сюеме!» - дедим ахырда,
Намысны кебиннге джашырыб.
«Билеме!» - дединг, ышара,
Кюнюмю кечеге ашырыб.
Урушсам да, тебмейди джан,
Ант этгенча алай къалыргъа.
Сюймеклик боллукъмуду, нан,
Намысын къаядан атаргъа?

ОСИЯТ

Ёлюб кетсем сенден алгъа,
Ауушдурсам дунияланы,
Кел демейме къабырыма,
Тилемейме сенден аны.
Унутсала джерде мени,
Сени кемсиз сюйгеними,
Шо, кюзгюде кёзлеринги
Кёзлеуюнде изле мени.
Джангызлыкъдан кеченг юрксе,
Тёксе тёзюм джыламукъла,
Эртден чыкъд мени изле,
Изле джойгъан джылларынгда.
Ишде, тюшде нёгерликге
Керек болса билек не дженг,
Сабийлени кёзлеринде
Изле мени - андама мен.
Менсиз къалсанг, шо, алагъа
Менсизликни сынатма сен.
Джакъсыз болсанг, мени джокъла:
Джырларымда - ата бла тенг.
Джай, терекни салкъынында,
Сен алагъа айтыб юрет:
Г итчеликден танысынла
Не болгъанын намыс, адет.
Ёлюб кетсем сенден алгъа,
Зибил болса джерни ханты,
Бёленме шош, мыдах джолгъа -
Ёлмей шойду эрни анты.
01.08.1998 дж.

СЮЙМЕКЛИК

     Сюймеклик - ол джанны учханы -
     Багъасыды хар бир инсанны;
     Ол мийик сезимни джылыуу
     Багъасыды Адам улуну.

Сюймеклик - тюлдю чек не тыйгъыч,
Садакъа да излеме андан.
Джюрекни чорт кессе да къылыч,
Сен ахсынма джесир джарадан.
Сюймеклик - тюлдю хакъ неда борч,
Джауунга да келеди ма ол.
Ант этсенг да болурма деб къурч,
Суу алгъанча, этеди мухол.
Сюймеклик - тюлдю дау неда джюк,
Акъ чалны да бёлейди гюлге.
Насыбдан сен юзсенг да бюртюк,
Ол джазыу бла келеди бизге.

                27.04.2008 дж.

ДЖАЗЫКЪСЫНМА МЕНИ

Джазыкъсынма, тилейме, мени -
Ол джангыз Аллахныды шарты:
Ётюрюк бла белей кечеми,
Сен мени да этесе джарты.
Экилеме, тилейме, кюнню -
Бар эсенг, ол барынгча бир бол:
Ким джашайды мында ёмюрню,
Ёллюкге уа, айт, ненчады джол?
Сен джырлама, тилейме, тангны
Умутун эжиусюз джаныма:
Мен тутсам да джибермей аны,
Джер бурады кесин аллына.
Джазыкъсынма, тилейме, мени;
Бош теджеме борчха насыбны:
Ётюрюк бла бёлей кечеми,
Сен мени да этесе джарты.

СЕН АЛДА

Шо, алда! Кесекге бир алда!
Бир кёзбауча тюбей джолумда,
Сен мени джангыдан ийнанырча алда!
Кечилген джазыуну сен мени бла сюре,
Джанынгы къыллары бла «Сюеме!» да де!
Шо, алда! Кесекге бир алда!
Мен сууукъ къолунгу къолума
Алгъындача алырма, джаным бла ууа,
«Ба» этиб да салырма кёзюу кёзюме...
Сен алда, ийнанырма хар бир сёзюнге.
Шо, алда! Кесекге бир алда!
Алгъындача, «Сюеме!» да де,
Джан учар да минер акъ къурмач балийге!
Кесекге къууанса, учунса, бир сёнгер,
Бу сенсиз ёмюрюн ол дагъыда тёзер.
Шо, алда! Кесекге бир алда!
Танг атса, джанымы джанынга
Джюк этмем - ол къаллыкъды мени бла мында:
Бу таза сезимни ачыуу - меники,
Бютеу насыбы уа болсун сеники!
Сен алда! Кесекге бир алда!

                21.09.2008 дж.

ТАНГЫМЫ КЁЗЛЕРИ

Кёзюулю тангымы чокъуракъ кёзлери,
Юйлю киштигимча, этелле ийнакъ.
Бу учуз сынаугъа кёмюлген тёреми
Сенсиз кюнюне мен атайма бир ат.
Кёзюулю тангымы, эсими, джырымы
Кимле сатдыла бир да сормай меннге?
Ма, мени кесими, эсирген джанымы
Нечик атдыла бу элсиз ёмюрге?
Кёзюулю тангымы «ба» этиб кёзлерин,
Бердиле умутну ууучла бла тергей.
Эрними да къаба, ачыуу бла бирге,
Мен къара кезликни турама билей.
Кёзюулю тангымы эсирген къанаты
Аямай урады кесин ол кёкге...
Сенсиз джазыуну эсеби да джарты,
Мен ол джазыуну санарыкъма неге?

                06.11.2008 дж.

БЕК СЮЙГЕН АДАМЫМ

Джан джанны базманыды, ийнан,
Ол чекмез ётюрюк бла сени!
Джан джанны макъамыды, ийнан,
Сен ийнан, мен джырлайма сени!
Сен - бир сакъ тилегим,
Акъкъанат мёлегим;
Сен - таша джомагъым,
Бек сюйген адамым.
Сен - мени сюйюмчюм,
Кёкала кёгюрчюн;
Сен - тангым, ауалым,
Бек сюйген адамым.
Сен - джырда сёзлерим,
Тансыкълы кёзлерим;
Сен - айлы джазларым,
Бек сюйген адамым.
Сен - тюшде нёгерим,
Ненча да тёзерим;
Сен - ол бир къанатым,
Бек сюйген адамым.

              15.11.2008дж



АЧЫУСУЗ, СЕЗИМСИЗ ...

Бир джангы сюйюмчю табылса джаныма,
Ол аны отунда унутур сезимин.
Санаусуз берилген джолланы атланса,
Шо, азыб да сёнгмезми тынгсыз джюрегим?
Бу ургъан Къобанны бёлесенг тюзлеге,
Ма ол да азады, болалады да сай.
Бийнёгерча ёрлей, бегинсем мийикде,
Мен учарем эниш, кесими да алдай.
Къыш къара кечени бузунда юшюсе,
Дуу джаннган ёртенде джылынмаз эди джан.
Узакъгъа созулгъан бу ахыр сермешде
Айт, къалай къутулгъун эсирген тансыкъдан?
Ол эгизди, ийнан, тенгди ол сезимге,
Бир азау кючюклей кемиреди бизни;
Акъ къалын тубанны байласам кёзюне,
Бош сюре да, излей, ол кетмезми кери?
Ачыусуз, сезимсиз, бир сокъур тёзюмню
Джан излейди тынгсыз, джан излейди аны;
Ол кеси кесине ат этиб ёмюрню,
Бу тилсиз сёзлеге байлады тангымы.

22.11.2008дж.



КЕЧ!

Шо кеч, тилейме, кеч мени,
Былай кемсиз сюйгенинги!
Сен кеч менсиз келген кюнню,
Мен тюл, башха берген гюлню.
Кечир менсиз тангларынгы,
Мени сенсиз болгъанымы.
Мылы-мылы кёзлеринге
Башха къолла тийгенине
Кечир, кечир. Кечир мени,
Сени кемсиз сюйгеними!
Сен кеч менсиз кюлгенинги,
Менсиз кёрген тюшлеринги,
Бу акъ къарда джолла ызлай
Баргъанынга сен джангызлай.
Сен кеч сенсиз джазыууму,
Сюймекликге базыууму.
Къалгъанынга кесинг, менсиз,
Болгъаныма кесим, сенсиз,
Кечир, кечир. Кечир мени,
Сени кемсиз сюйгеними!

          18.12.2008 дж.



TAC ЭТСЕМ

Джанны тенглери сатсала кечеде,
Мен чыгъарма кесим нёгерсиз джолума.
Джаннган сезимни ассала ичимде,
Ол ёксюз кюнюме мен турмам джалына.
Джайны чиллеси бегинсе уа къарда,
Кюн болурма, къолда джылытырма джерни.
Сени кесинги тас этсем а тангда,
Кюн кеси да, ийнан, джылытмаз джюрекни.
Джазны тамчысы ыз салса бетинге,
«Ба» этерме аны насыбым бла тёлей.
Аз-буз ахсына, кёмюлсенг кечеге,
Мен сакъларма тангны, умутла бла бёлей.
Кече бла кюнню джиберсек арада,
Ат этиб заманны, мен излерме, ызлай.
Сени кесинги тас этсем а джолда,
Ол сенсиз сезимге тёзелирме къалай?!

                 12.06.2009 дж.




ТАША КАФЕДЕ

Таша кафеде
     Таша тепсичик:
Джазгъы ингирде
     Джангызса нечик?
Умут ууучда
     Ёлгенча, алай,
Айт, не сагьышла
     Туралла талай?
Таша эсинги
     Таша ойлары
Джангыз кесинги
     Сюрелле айры.
Ала кёзледе
     Тамчы бла джилтин:
Ма бу ингирде
     Нечиксе кесинг?
Таша кафени
     Татлы тубаны...
Джазгъы кеченги
     Къайдады тангы?
Сансыз бармакъда
     Мыдах джюзюкчюк
Тенгсиз джанынга
     Беремиди кюч?

          22.10.2009 дж.



ДЖАНЫНГЫ ЧЫРАГЪЫ

Джашауну айланчы,
     джангыра да, болады сейир;
Хар джангы атламы
     не умут, не джарсыу бла келир.
Джанынгы чырагъын
     сен джукълатма къалын кечеде:
Мен аны джарыгъы бла
     барырма, джолла тюзете.
Джюрекни сезими
     юзюлсе уа къачхы бутакъдан,
Сен ашыкъма, джиберме
     мени ол тансыкъ къучакъдан.
Джазынгы гюллери бла
     алда не байла кесинге:
Бу учсуз умутну
     джазыуну кюнлери бла терге.
Къыш келсе, насыбны
     ызларын ол бизсиз да джабар;
Джюрекни джарсыуун,
     къууанчын да бурчакъ бла джазар.
...Джанынгы чырагъы
     чакъырса уа къалын кечеде,
Мен аны джарыгъы бла
     барырма сени кесинге.

             23.01.2010дж.



ЗАР БОЛАМА

     «Къой!» десем да, къоймайды джюрек!
     «Той!» десем да, тоймайды тилек!
     «Сюй!» десем да, сюймейди тенги!
     «Ий!» десем а, иймейди мени!

Хар кечеде ай бешиги эсинге
Белляу эте, алыб кетсе кесине,
Зар болама, зар болама, сен ийнан!
Менден алгъа эртденнгиде кюн тийсе,
Кёзлеринги кёзлеуюне кёмюлсе,
Зар болама, зар болама, сен ийнан!
Аяз толкъун, ойнай келиб кёкледе,
Тийген болса чачларынга, бетинге,
Зар болама, зар болама, сен ийнан!
Башха бирле сеннге салам берселе,
Ол мен сюйген кёзлеринги кёрселе,
Зар болама, зар болама, сен ийнан!
Джаз алада джангур тамчы, юзюле,
Тамчы-тамчы тийсе сени кесинге,
Зар болама, зар болама, сен ийнан!
Анча чакъны менсиз кетген кюнлеге,
Бу сезимни сеннге айтыр сёзлеге
Зар болама, зар болама, сен ийнан!

15.07.2010 дж.




КЁЗБАУ

Эте билсем... билсем эди кёзбау,
Ётген джазны этер эдим мен сау;
Бу акъ къардан сайлаб алыб гюлле,
Хар кюн сайын элтир эдим сеннге.
Эте билсем... билсем эди кёзбау,
Мен джарсыугъа салыр эдим къадау;
Сабыр этиб къызыу баргъан джерни,
Насыб алай сакълар эди бизни.
Эте билсем... билсем эди кёзбау,
Келир кюннге болмаз эдик биз джау;
Ала сезим ойнай келиб джелде,
Эки джанны джазар эди бирге.
Эте билсем... билсем эди кёзбау,
Бу тансыкъгъа табар эдим сылтау;
Сени кеченг ётмез эди джылай,
Мени кечем ётмез эди былай.

            01.02.2011 дж.