Корней ЧУКОВСКИЙ
МУХА-ЦОКОТУХА
Муха, Муха-Цокотуха,
Позолоченное брюхо!
Муха по полю пошла,
Муха денежку нашла.
Пошла Муха на базар
И купила самовар:
"Приходите, тараканы,
Я вас чаем угощу!"
Тараканы прибегали,
Все стаканы выпивали,
А букашки -
По три чашки
С молоком
И крендельком:
Нынче Муха-Цокотуха
Именинница!
Приходили к Мухе блошки,
Приносили ей сапожки,
А сапожки не простые -
В них застежки золотые.
Приходила к Мухе
Бабушка-пчела,
Мухе-Цокотухе
Меду принесла...
"Бабочка-красавица.
Кушайте варенье!
Или вам не нравится
Наше угощенье?"
Вдруг какой-то старичок
Паучок
Нашу Муху в уголок
Поволок -
Хочет бедную убить,
Цокотуху погубить!
"Дорогие гости, помогите!
Паука-злодея зарубите!
И кормила я вас,
И поила я вас,
Не покиньте меня
В мой последний час!"
Но жуки-червяки
Испугалися,
По углам, по щелям
Разбежалися:
Тараканы
Под диваны,
А козявочки
Под лавочки,
А букашки под кровать -
Не желают воевать!
И никто даже с места
Не сдвинется:
Пропадай-погибай,
Именинница!
А кузнечик, а кузнечик,
Ну, совсем как человечек,
Скок, скок, скок, скок!
За кусток,
Под мосток
И молчок!
А злодей-то не шутит,
Руки-ноги он Мухе верёвками крутит,
Зубы острые в самое сердце вонзает
И кровь у неё выпивает.
Муха криком кричит,
Надрывается,
А злодей молчит,
Ухмыляется.
Вдруг откуда-то летит
Маленький Комарик,
И в руке его горит
Маленький фонарик.
"Где убийца, где злодей?
Не боюсь его когтей!"
Подлетает к Пауку,
Саблю вынимает
И ему на всём скаку
Голову срубает!
Муху за руку берёт
И к окошечку ведёт:
"Я злодея зарубил,
Я тебя освободил
И теперь, душа-девица,
На тебе хочу жениться!"
Тут букашки и козявки
Выползают из-под лавки:
"Слава, слава Комару -
Победителю!"
Прибегали светляки,
Зажигали огоньки -
То-то стало весело,
То-то хорошо!
Эй, сороконожки,
Бегите по дорожке,
Зовите музыкантов,
Будем танцевать!
Музыканты прибежали,
В барабаны застучали.
Бом! бом! бом! бом!
Пляшет Муха с Комаром.
А за нею Клоп, Клоп
Сапогами топ, топ!
Козявочки с червяками,
Букашечки с мотыльками.
А жуки рогатые,
Мужики богатые,
Шапочками машут,
С бабочками пляшут.
Тара-ра, тара-ра,
Заплясала мошкара.
Веселится народ -
Муха замуж идёт
За лихого, удалого,
Молодого Комара!
Муравей, Муравей!
Не жалеет лаптей,-
С Муравьихою попрыгивает
И букашечкам подмигивает:
"Вы букашечки,
Вы милашечки,
Тара-тара-тара-тара-таракашечки!"
Сапоги скрипят,
Каблуки стучат,-
Будет, будет мошкара
Веселиться до утра:
Нынче Муха-Цокотуха
Именинница!
КОРНЕЙ ЧУКОВСКИЙ
ЧИБИН-ЧИБАРИЙ
Чибин, Чибин, Чи-барий,
Жыйрыгъынг алтын дарий…
Зызылдайса бир зауукъ,
Нексе дыбылдауукъ?..
Ол бирде, ойнай, чапды,
Бир багъыр ахча тапды.
Сора базаргъа барды,
Самауар сатып алды.
«Таракъан да, гумулжук да, келигиз
Мен шай бла сыйлайым!»
Таракъан жыйын жетди,
Шай ичип зауукъ этди.
Татлыханчыкъла уа -
Таплыханчыкъла уа,
Ичдиле сютчюк къуюп,
Сора ойналла тоюп:
Бюгюн, бюгюн Чибинни
Къууанчлы кюнюдю!
Бюрчеле да кирдиле,
Чурукъла келтирдиле.
«Ой, къарачыгъыз бери,
Алтындан – кепилери!*»
Балары** амма да
Къууанып жетеди,
Чибиннге, къызгъанмай,
Бал саугъа этеди…
Гёбелек кука уа
Мураба*** ашамайды.
Къанаты окъа уа
Кюзгюден бошамайды.
Алайлай бир къарттакай
Губучукъ,
Алайлай бир жуттакай
Гудучукъ
Чибарийчикни тутду,
Ой, жанын къурутду.
Сюйреди да кетди ташагъа,
Ашаргъа.
«Багъалы къонакъларым, ой, хайда,
Чабыгъыз: Губу менден бошайды.
Мен май бермедимми?
Мен шай бермедимми?
Ой, къутхарыгъыз терк –
Ариу кёрмедимми?
Бюрчеле-мюрчеле
Бек къоркъгъандыла,
Къууушха, жепиге
Терк букъгъандыла.
Таракъанчыкъла уа,
Къамыжакъчыкъла уа,
Бирер мюйюшге гузаба къысылгъандыла,
Бирер тешикге дыгалас сугъулгъандыла,
Кёзден-къулакъдан ташайгъандыла,
Шошайгъандыла.
Бирчиги да солумайды, тепмейди.
Урушур, тюйюшюр къайгъы этмейди.
Сенгирчге уа секирди да -
Чок, чок, чок,
Губудан къача кирди да -
Чок, чок, чок,
Кёпюрчюк тюбюне къутулду,
Шум болду.
Ол къанич а эрнинми жалайды,
Чибинни къолчугъун-бутчугъунму байлайды,
Жан арурутмай, жютю тюшлеринми къадайды?
Чибинни жарасы уа къанайды, къанайды.
Губукъан а эмеди, эмеди къанын,
Бусагъат чыгъарлыкъды жанын.
Чибинчик къычырады жиляп-таралып,
Жаналгъыч а кюледи анга аралып.
Алайлай кезден чыгъып
Ургъуйчукъ жетеди.
Мюйюшню чыракъчыгъы
Жап-жарыкъ этеди.
«Эй мурдар, къайдаса, чыкъ!
Чыкъ, сермешейик ачыкъ!»
Къылычын жылтыратып,
Губугъа чабады.
Чапракълай къалтыратып,
Башчыгъын чалады.
Сора Чибиннге къайтып
Сёлешди, былай айтып:
«Мен зулмучуну жойдум,
Мен аны туурап къойдум!
Энди уа, узат да къол,
Ийнагъым, жаным да бол!»
Къурт-къумурсхала да бирча
Жырлалла дунья билирча:
«Ургъуйгъа махтау, махтау –
Хорланнганды жау!»
Жилтенле**** къууандыла,
Отчукълача жандыла.
Кёрчю бир, къалай зауукъду,
Кёрчю бир – нечик!
«Жюзаякъла, чабыгъыз,
Чабыгъыз да табыгъыз,
Макъамчы тойчуланы:
Тепсеген этебиз!».
Жетдиле къобузчула,
Жетдиле да буздула
Шошлукъну: кынна-кынна,
Тепседи саскы ынна.
Дауурбас а дангырдайды,
Дёнгюрдейди:
«Хайда, тепсе, хайда, хайда!
Хайда!» – дейди.
Чибинчик да кирпилдейди,
Ургъуйчукъ бла тепсейди.
Чарыкъла уа - лап-луп!
Чурукъла уа - дап-дуп!
Кюеле да, каскала да,
Жилтенле да, саскыла да:
«Эйле, не зауукъду!» - дейле,
Аламат ариу тепсейле.
Мюйюзлю къамыжакъла уа,
Бай, базыкъ да мыжыкъла уа.
Бёрклерин булгъай баралла,
Ташкёмюрча, дум къаралла.
Гёбелек бла бир тап
Тепседи, мыйыкъ сылап,
Жууулдар жууулдауукъ.
Ма зауукъ десенг – зауукъ!
Халкъ уллу къууанч этеди –
Чибинчик эрге кетеди
Алп батыр да, пелиуан да,
Махтаулу да Ургъуйгъа!
Бюрчечиг а, Бюрчечик
Кёр, нечикди, ой, нечик!
Къызадан къыза барады,
Бир чёгеди, бир турады:
«Татлыханчыкъла,
Ариужанчыкъла,
Тара-тара-тара-тара-таракъанчыкъла!»
«Оппа, соппа!» дер да,
Той-оюн этер да,
Халкъ тепсер танга дери!
Сиз да жетигиз бери!
Бюгюн, бюгюн Чибинни
Къууанчлы кюнюдю.
________
* кепи – застёжка
** балары – бал чибин
***мураба – варенье
**** жилтен - светляк
кёчюрген ЁЛМЕЗЛАНЫ Мурадин
10-13 07 2013