"АКЪТАМАКЪ"

"АКЪТАМАКЪ"

Кергелен 21.06.2012 01:04:19
Сообщений: 856

6 0

"АКЪТАМАКЪ"

ЛИТЕРАТУРНО- ПОЭТИЧЕСКОЕ КАФЕ

(виртуальное)


" Назму деген накъырда тюлдю,
Джюрекге эшик ачады"

Джырчы Сымайыл.

Хош келигиз ,багъалы джазыучу джаш тёлю!:гоккачыкъ:

Форумда назму, хапар джаза билгенле, тилейбиз, былайда салыгъыз джазгъаныгъызны.

Джазыучуларыбыз, поэтлерибиз сизге болушурукъдула,окъуучула сюйюб окъурукъбуз,сизни бла ушакъ эте ,тил-тин байлыгъыбызны ёсдюрлюкбиз.
Изменено: Кергелен - 05.10.2012 19:25:11

Ответы

Sabr 03.05.2016 23:08:26
Сообщений: 7254
ЭС БЁЛЮГЮЗ_________________ НАЗМУЧУЛУКЪ ДЕРСИ___________________ ЭС БЁЛЮГЮЗ

Белгили поэтибиз Бегийланы Абдуллахны сёзю джаш назмучулагъа джораланады. Барыбызгъа десем да, терс болмаз.


* * *

Дунияда къартлыкъ да, ёлюм да барды,
Бушуу андан думп болмайын турады.
Ол, тенгиз кибик, таркъаймай къалады.
Дунияда къартлыкъ да, ёлюм да барды.

Анангы чачы, къышча, агъарады,
Сора ёмюрге анасыз къаласа,
Бир кюн сюйгенингден айырыласа,
Дунияда жарсыу да, бушуу да барды.

Дунияда къыйынлыкъ, ачыу да барды.
Биз барыбыз да тёзебиз алагъа,
Жарсыудан ётюп, къарарбыз да алгъа,
Къууанч да, Казбек тауча, агъарады!..



Cиллабика жорукъ бла силлабо-тоника жорукъну арасында башхалыкъны Закий поэтибизни бир назмусуну юлгюсюнде ангылатыргъа излейме жаш поэтлеге. Аны бла бирге – ким къайсы тюрлюсюн бегирек жаратханын да билирге. Оюмларын айталлыкъ эселе.
Бир башха поэтни назмусуну юсюнде да кёргюзтюрге болур эди, алай ол сыйны ангыларча поэт къайда! Къайсын ангыларыкъ эди. Аллай бир затны юсюнден ушагъыбыздан сора, кесин аз да кётюрмей, ма алай жазаргъа керек эдим деп, назмусун артдан тюзетип басмалагъанын иги билеме да.
Бу назмугъа «чурумларым» (мени чурумум, айтама да, Айны тамгъасына чурум этгенча болгъанын да биле тургъанлай):
1-чи тизгини:
Дунияда къартлыкъ да, ёлюм да барды…
Биринчи да байлау артыкъды.. Тизгинни толтурур ючюн салыннганнга ушайды. Аны алайлыгъын артдаракъ 9-чу тизгин да билдиреди: «Дунияда къыйынлыкъ, ачыу да барды», кёресе, мында биринчи сёзю да-сызды. «…къыйынлыкъ да, ачыу да барды» десенг, тизгин абынады, «да» аузунга чабады, сёзюнг бёлюнеди. Башындагъы да – тюз алай… башхамыды. Тизгинни ол чурумдан азатлайма: «…къыйынлыкъ, ачыу да…», «…къартлыкъ, ёлюм да…» - бир мурдоргъа келедиле. «Тизгинни толтурур ючюн зат…» деген шеклик кетериледи. Тизгин да, сёз да, абынмай, шатык да, субай да айтыладыла. Андан сора да – жашауда къартлыкъ бла ёлюмню ортасында зат жокъду, жолу «чырмаусуз» … – тюзюнлей арыды! Ол шарт да ол да байлауну ортагъа сугъулгъанын огъурамай турады. Ол чурум да кетеди, тизгин бу халгъа келтириледи:
Дунияда къартлыкъ, ёлюм да барды
2-чи тизгини: Бушуу андан думп болмайын турады
Бу тизгин жериндеди. Субайлыгъына да сёз жокъду. Хар 2-чи бёлюмге басым тюшюп барады. Биринчи тизгин да ол халгъа келтирилгенди. (Поэт «дунияда» дегенин эки буууннга тергеп жазгъанды: дуни-яда. Биз да аны о халында къабыл этебиз).
3-чи тизгини: Ол, тенгиз кибик, таркъаймай къалады…
«Ол, тенгиз кибик…» - тыйгъыч белгиле салгъанлыгъынга, къужур магъанагъа алып кетеди: «Ол тенгиз кибик …таркъаймай турады». «Кибик» тизгиннге былайда бузукълукъ салады. Сёзню терсине бурады. «Тенгиз дерча да тюйюл – тенгизге ушашыракъ» дегенча, ол «кибик» аллай къылыкъ этеди. Ол гынттыны кетереме. Андан сора да: башында тизгинде «думп болмайын» деген эсенг, мында да «таркъаймайын» де. Ансы бирине къошакъ салып, бирине уа салмасанг, биягъы тизгин толтуруу адыргылыкъ сезиледи. Андан сора да – низам!..
Тюрлендиреме:
Тенгизча, ол таркъаймайын къалады
Сёзге шатыклыкъ келеди. Чурумла кетериледиле. Оюм шарт айтылады.
Назму тизгинле жангыдан тирилгенча боладыла. Къанат битеди:
Дунияда къартлыкъ, ёлюм да барды,
Бушуу андан думп болмайын турады.
Тенгизча, ол таркъаймайын къалады.
Дунияда къартлыкъ, ёлюм да барды.
4-чи тизгини: биринчини къатланнганыды. Аламатды! Къошакъ магъана береди…
5-чи тизгини: Анангы чачы, къышча, агъарады…
«Ана чачы да…» десеми тюзюрекди дейме. «Анангы чачы…» дегеннге чурум табылыргъа болады. «Ай, анамы чачы къышча агъарып кетге эди ансы!» дегенча… Неда – «анангы…» деген къалай эсе да иги эштилмеучюдю. Ана - ….. Дагъыда – «Ана чачы да…» деп байласакъ, башында тизгинле бла бирлигин билдиреди.
Дунияда къартлыкъ, ёлюм да барды.
дегенни ызындан:
Ана чачы да, къышча, агъарады…
деп айтылгъан жерде сезим чакъгъычы барды. Былайда да деген байлау уллу магъананы тутады.
«Анангы чачы, къышча, агъарады…» деп къойсанг а, ол тизгиннге дери зат айтылмагъанча болады.
Назму сатырла бир бирлери бла тутуш келирге кереги шартды, магъана жаны бла да юзюлмей барырча…
Бир жерде (кёрдюгюз 1-чи тизгинде) да байлау артыкъ, керексиз болгъан бла къалмай, заранлы окъунады. Былайда уа ансыз болалмайса, магъана жюк элтеди. Сёзню къалайда, къалай айтылырын сезген – олду назмучу.
6-чи тизгини: Сора ёмюрге анасыз къаласа…
«…ёмюрге…» артыкъ сёздю. «Анасыз къаласа» дегеннге ол не зат къошады? Анасыз къалды эсе – ёмюрге къалгъаны шартды, бютюнда «дунияда къартлыкъ, ёлюм да» деп жаза (айта) тургъан жерингде. Аллай сагъышла назму тизгинни тюрлендиртирик эдиле манга. Тизгин къургъакъ айтылып къалгъанчады. Нек – керексиз сёзю барды да, андан. «Сора» дегенни былайда тымы жокъду. «Сора» деген жомакъда игиди. Назму тизгинни кётюрем этген, сезиминги ёлтюрген – артыкъ сёздю, жалгъан зат. Ансыз болалмай эсенг а, аны бла башламай, жерин тапдыр, макъамы, гыллыуу тизгин сатырына келиширча.
Назмуну бир сёзюне къатылсанг, битеу да мекямы бирден къалтырамаса, ол назму оюлады. Аны тизгинлерин, хырыкларын, бир-бир суууруп атаргъа болады. Хар не да алайды. Халкъ окъуна, бир къыйынлыкъгъа бирден къопмаса, сёз ючюн, душман чапханда, бир-бир жокъ болады. Азатлыгъы ючюн бирден сюелмеген халкъ да азат болалмайды. Кеси жолун кеси кеседи. Ыстауатда да, итле бирден къозгъалмасала, бёрюле кесип кетедиле… Дунияда хар не да тутушду. Ол бузулгъан жерде болады хар палах да. Сёз а бушхамыды!.. Чынтты назмудан сёзню суууруп неда чынтты халкъдан азатлыкъны сыйырып бир кёрчю, кёраллыкъ эсенг!..
Ана чачы да, къышча, агъарады,
Да бир кюн бир а анасыз къаласа…
Сезиминг селеймей, ёсе барады… Бу тизгинде «Да…» бла башланыры керекди. Анга шексизме. Не ючюн керегин сёз бла уа айтып ангылаталмайма. Жюрегинг сезеди, сёз а туталмайды. Поэзияны поэзия этген затла аллай жерледе жашайдыла. «…бир кюн бир а…» деген кёп да игиди «сора ёмюрге…» дегенден эсе.
7-чи тизгини:
Сора ёмюрге анасыз къаласа,
Бир кюн сюйгенингден айырыласа…
Мында да ол чурумум барды: тизгин кеси аллына айтылгъанчада, аны аллындагъы бла сёз байламлыгъы жокъду. Сёз кесгин, шарт айтылмайды. «Бир кюн сюйгенингден…» Эки кюн сюйгенингден а?.. Неда: Бир кюн – сюйгенингден, экинчи кюн а – сюймегенингденми?..» Ма аллай былхымсыз затха тюртеди. Ол а: «Бир кюн бир…» дегенлигиди. Тиеме. «Кюн» башында тизгиннге кёчгени себепли, аны мындан кетереме
Да бир кюн бир а анасыз къаласа,
Сюйгенингден да бир айырыласа…
Бу айтыргъа излеген оюмгъа жууугъуракъды. Таучаракъды. Эки тизгин да бир бирин тутуп келедиле.
8-чи тизгини: 1-чи тизгиндеча къуралады. Низамгъа жыйылады:
Дунияда жарсыу, бушуу да барды.
9-чи тизгини: «Алайды…» табыракъды, къуру да бир сёзню къайтара тургъандан эсе. Андан тышында да – тизгиннге низам береди. Гыллыууна келишеди. Магъанасын бегитеди. Сёз эрикдирмезге керекди. Хар не да – марда бла болса игиди.
10-11-чи тизгинле: сёзюн тюрлендирмей, кафиелеринде басымны бирча этгенме. Алайсыз назму «акъсакъ» болуп къалады – бир аягъы узун, бир аягъы къысха. «Жарсыудан ётюп…» дегени?.. Жарсыу жаргел тюйюлдю да – секирип ётюп кетерча. «Жарсыу кетип…» десе игирек сунама.
Жарсыу кетип, къарайбыз да алгъа да…
12-чи тизгини: «Къазбек тауча агъарады» - тауча тюйюлдю. «…таууча» дерге керекди, тюзю. Къазбек кеси тау болмай, тау кибик агъарады дегенча, терс ангылашыннган жери да барды. «Къазбекча агъарады» десе да боллукъ эди – Къазбек тау болгъанын биле болурла! Жазылгъаныча айтыргъа жарар эди, «Къазбек» къошулмай, «тауча агъарады» деп къойгъан болса. Тауну аты сагъынылгъандан ары уа, «таууча» дерге керекди, «тауча агъарады» деп къоймай! («Орусча» агъара уа болурму?). Андан сора да: «Къазбек» не тилдеди? Бизни тилибизде ол тауну аты Къазман таууду. Къазбек деп жокъду. «Казбек» деп орус тилде айтылады. Аллай «ууакъ» чурумла назмуну тюгендиредиле.
Жарсыу кетип, къарайбыз да алгъа да –
Къууанч, Къазман таууча, агъарады!..
Бу мен айтхан затла назмуну назмулугъуна, магъанасына бир зат да къошмагъандыла. Жаланда – ишленнгенлигине болмаса. Алай сен назмуну не бек ишлеп кюрешсенг да, аны ичинде оюму, сезими, Къайсын айтыучулай, «чибини» болмаса (ол да бал чибин!), ёлгенни сау этерге кюрешгенден башха болмаз эди.
Бу мен сюзген назму, бир шексиз, закий назмуду. Аны закий этген илишанлары аны ичинде эдиле. Мен да андан эс бургъанма, кюнню, айты тамгъаларына эс бургъанча.
Назмучулукъ, кертиди, терекча ёсгенлей, жангыргъанлай тургъан затды. Хар келген тёлю анга дери этилгенни андан ары ёсдюре бармаса, адам улу таш ёмюрден бюгюн да чыгъалмаз эди.
«Мен жашладан юйреннген этеме!» дер эди Къайсын, туурагъа чыгъып да, ушакъ арасында да. Ётюрюк айтмай эди. Юйрене эди. Жазгъанларында «къартлыгъында» да жаш жилиги кёрюнюп турады. Алгъа барыр ючюн –жаланда алгъа къарап юйренирге боллукъду. Алгъа – жашлыкъгъа къарап. Къайсын жашлыкъгъа къарай эди, жашлагъа да «къартлыкъ» акъылы бла кёл этдире.
Къайсынны закийлигин билдирген зат – тизгинни къалай къурагъанында да тюйюлдю, къалай буруп айтса да, шо бир жансыз сёзю жокъду. Тизгинде артыгъы, кеми болса да. Ма ол шарты сунама бизге: «Къайсын! Къайсын!!!» – деп айтдыртып тургъан – жиликли сёзю.
Назму сёз – къара сёз тюйюлдю. Жырны бла къара сёзню ортасында келген бир сейир тилди. Ол тилде жаратылмагъан зат не жыр болалмайды, не эсде къалалмайды.
Жюрекге жабышыргъа унамайды.
Аягъы тутмайды.
Белгили поэтни назмусна «тийгеним» – назму тизиуде силлабика жорукъ бла силлабо-тоника жорукъну араларында башхалыкъланы шартыракъ ангылатыр адыргыда. Назмугъа бюсюремегенден, неда аны жазгъан Закий Назмучу ишин тынгылы эталмагъандан угъай. Иги назму иги да окъулурча, андан да субай, андан да шатык болурча, тилибизде аллай амалла болгъанына эс бурдургъанлыгъымды.
Назмуну назмулугъуну, магъанасыны юсюнден айтханда уа, сёз ючюн, мен алай жазаллыкъ тюйюл эдим – аны жаланда Къайсынча закий назмучу жазаллыкъ эди. Жазгъан да этгенди!

* * *
Дунияда къартлыкъ, ёлюм да барды,
Бушуу андан думп болмайын турады.
Тенгизча, ол таркъаймайын къалады.
Дунияда къартлыкъ, ёлюм да барды.

Aна чачы да, къышча, агъарады,
Сен сора бир кюн бир ансыз къаласа,
Сюйгенингден да бир айырыласа,
Дунияда жарсыу, бушуу да барды.

Алайды: къыйынлыкъ, ачыу да барды.
Тарыкъмайын, тёзебиз алагъа да,
Жарсыу кетип, къарайбыз да алгъа да –
Къууанч, Къазман таууча, агъарады!..
_____________________________________
…Бир сёз бла айтханда, не этгенме: силлабика бла жазылгъан назмуну силлабо-тоникагъа салгъанма. Бизде ол тукъум жорукъ бла жазгъан тёре кеч жайыла башлагъанды. Аны бек иги поэтни бек иги назмусуну юлгюсюнде кёргюзтюрге боллукъ эди. Бу назмуну сайлагъаным анданды. Силлабо-тоника жорукъ, хар тизгиннге да сёз басымла бирча тюшерлерин излейди да, назмугъа субайлыкъ береди. Сыйдам окъулады. Бизни жазыу тёребизде ол зат жокъну орнундады да, кёп адам, кеси назмучуларыбызны жазгъанларын, ана тилибизде окъугъандан эсе, орус тилге кёчюрюлгенлерин бегирек сайлайдыла. Назмулары окъулурлары сюйгенле да алайыракъдыла – орус тилге кёчюрлгенлерин окъуп башларла. Ол затдан къутулур ючюн, назмуну жазылыу жоругъуна бегирек эс бурсакъ керек. Назмучулукъну баш жоругъу гыллыуду, харс, макъам, ритм. Ол болмагъан жерде назму да жокъду.
Бу назмуну юсюнден айтханда уа, магъанасы аз да бузулмагъанды. Жаланда …назмугъа субайлыкъ берилгени. Ол субайлыкъ затха да тиймез эди, назмуда айтылгъан сезим, магъана жюрегинге алай терен сингмесе.
Zhashuev 03.05.2016 23:13:48
Сообщений: 9
Къарындаш халкъым, Къарачай!
Неллай бир кёрдюк биргелей?
Эшитемисе, шоркъулдай
Тёгюледи шаудан, тигелей.

Эшитемисе Къобанны?
Сен угъай, эшитеме мен!
Тауушу къыдырып тауланы
Басханны тауушу бла тенг

Жайылады. Эки къауум
Биз болдукъ - Къарачай, Малкъар.
Барды аллай сёзге дауум:
Эгизлебиз жашау къадар.

Биз бюгюлмедик сюргюнде.
Сындырыр амалны излей,
Узакъгъа да кёчюрдюле
Ачлыкъны бичагъын билей.

Билеклик, ёкюллюк эте,
Кётюргенбиз бирге барын.
Жашадыкъ ол къум тюзледе
Сагъынмаз кибик атларын.

Сора энди уа, Къарачай,
Къайытдыкъ тауларыбызгъа,
Къууанчлыбыз биз кюн сайын -
Биз иебиз журтубузгъа...

Эшитемисе Къобанны?
Ол саркъады Минги таудан.
Тюз алай саркъады бери
Гюрюлдеп келиучю Басхан.

Биз алачабыз экибиз -
Таш тюйюлдю бизге чырмау!
Айырылмайыкъ бир бирден!
Кёп жаша, Къарачай-Малкъар!
Айшат 04.05.2016 01:39:39
Сообщений: 1986
Бегиев Абдуллах таб ачыкълагъанды, англатханды. Мен силлабо- тоника джорукъну джаратама)) назмуну магъанасы да, субайлыгъыда болса.

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Айшат 04.05.2016 01:48:30
Сообщений: 1986
Zhashuev, ма ша Аллах кёрюнгенинге!))

Цитата

Zhashuev пишет:
Къарындаш халкъым, Къарачай!
Неллай бир кёрдюк биргелей?
Эшитемисе, шоркъулдай
Тёгюледи шаудан, тигелей.

Эшитемисе Къобанны?
Сен угъай, эшитеме мен!
Тауушу къыдырып тауланы
Басханны тауушу бла тенг

Жайылады. Эки къауум
Биз болдукъ - Къарачай, Малкъар.
Барды аллай сёзге дауум:
Эгизлебиз жашау къадар.

Биз бюгюлмедик сюргюнде.
Сындырыр амалны излей,
Узакъгъа да кёчюрдюле
Ачлыкъны бичагъын билей.

Билеклик, ёкюллюк эте,
Кётюргенбиз бирге барын.
Жашадыкъ ол къум тюзледе
Сагъынмаз кибик атларын.

Сора энди уа, Къарачай,
Къайытдыкъ тауларыбызгъа,
Къууанчлыбыз биз кюн сайын -
Биз иебиз журтубузгъа...

Эшитемисе Къобанны?
Ол саркъады Минги таудан.
Тюз алай саркъады бери
Гюрюлдеп келиучю Басхан.

Биз алачабыз экибиз -
Таш тюйюлдю бизге чырмау!
Айырылмайыкъ бир бирден!
Кёп жаша, Къарачай-Малкъар!

Джаратыб юч кере окъудум! Аллах бирди
))Ахыр тизгинледе Таш-ол Минги тауну айтханынгмыды? Минги тау къуру да общий, связующий символ болгъаны айтылса деб излей эдим мен)))) чырмау деген сёзню къалай эседа Минги тауну къатында кёралмайма. Моё субъективное восприятие))))

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
shaudan 04.05.2016 13:44:36
Сообщений: 659
Айшат,
ас–саляму алейкум.)) А я поняла Темирлана так: подобно тому, как не являются камни препятствием для Баксана и Кубани, так не являются для КБ этноса препятствием превратности судьбы. )) Ишь какое тонкое дело субъективное восприятие.
Sabr 04.05.2016 15:12:40
Сообщений: 7254
Bilal LAYPAN

ХАКЪ СЁЗ БЛА АКЪ СЁЗ

Хакъ кёлю бла Аллахха ийнаннган, Аны Сёзю — Къуран — адам улугъа Анаяса болур ючюн эндирилгенин биледи. Джюреги сокъур, сангырау болмагъаннга - Къуранны не болгъаны, кимден келгени белгилиди. Къуран Хакъ джолну кёргюзтген Хакъ сёздю. Къайсы бир инсан да, къайсы бир соруууна да анда джууаб табады, къыйналгъан джанына, санына да табады андан себеб. Тазалыкъгъа, игиликге, ариулукъгъа, эркинликге, тюзлюкге, джигитликге, таукелликге, сабырлыкъгъа — айтыргъа, Адамлыкъгъа юретеди кесини сёзю бла Аллах. Дуния малгъа алданмазгъа, бир кишиге къул болмазгъа, эркин адам болургъа юретеди Къуран.

Аллах адам улуну къауумла да этиб, хар бир адамгъа да борч салгъанды берген затларын сакъларгъа. Ала уа — дин, тил, джурт дегенча аманатладыла. Аманатха хыянат болгъан бек уллу айыбды, сыйсызлыкъды.

Тилни сакъларгъа борчлу уа — кимден да алгъа ол тилде назму, хапар джазгъан адамладыла. Ол бир джанындан. Экинчи джанындан а - Акъ сёз да Хакъ сёзденди. ЁЗ СЁЗден къарагъанча, АКЪ сёз да ХАКЪ сёздеди, ХАКЪ сёзденди. Муну эки тюрлю ангыларгъа боллукъду. Бир магъанасы ачыкъды: ХАКЪда турады АКЪ. Экинчи магъанасы уа — ХАКЪ сёз да АКЪ сёз бла джазылгъанды. Алай демек, шайыр Къурандан назму джазаргъа, назмуну къуралыууна, аны ритмине, рифмасына дери юренирге боллукъду. Хакъ сёз Акъ сёз бла айтылгъаны ючюн, Кёк башындан алай келгени ючюн бютюн тамаша кёрюнеди бизге, шайырлагъа. Джерде этилген назмуну да башха тилге кёчюрген къыйынды. Кёкден келген Сёзню уа башха тилге кёчюрюрге мадар джокъду. Сёз Ёзню тышы болгъанча, Хакъ сёзню тышыды Акъ сёз. Хакъ сёз Акъ джарыкъгъа — Акъ сёзге бёлениб турады. Хакъ сёз магъанады, Акъ сёз аны кебиди. Акъ кийимли Хакъ сёзню толусу бла ич магъанасын да, тыш ариулугъун да, макъамын да, кючюн да — ол дуниягъа къайсы тилде белгили болгъан эсе, джангыз ол тилде сезерге, билирге боллукъду. Тынгылагъыз Къуранны сураларына, аятларына - Кёк ачылгъанча, бир теренлик, бир мийиклик, бир тамашалыкъ барды алада. Аланы ол кераматларын башха тилде берирге мадар джокъду, магъанасын айтыргъа кюрешедиле тылмачла. Ёзге, шайыр Къурандан къалай джашаргъа кереклисине юреннген бла къалмай, айтханымча, назму джазаргъа да юренирге боллукъду андан — кертиди, Кёк аны излемин къабыл этсе, илхам берсе.
Къарагъыз бир-эки сурасына Къуранны, кёзюгюз, джюрегигиз окъугъан бла къалмай, билимлери, ауазлары да болгъан дин ахлуланы окъугъанларына тынгылагъыз.

Аль-Ихляс (Къулху)

Бисмилляhи-ррахмаанир-рахиим
1.къулhу-уаллааhу ахад
2.аллааhусъ-съомад
3.лям ялид уа лям ююляд
4.уа лям якуль-ляhуу куфу-уан ахад
Смысл:
Во имя Аллаха, Милостивого, Милосердного
1. «Скажи: "Он — Аллаh, единый,
2. Аллаh вечный.
3. Он не родил и не был рожден,
4.и нет никого, равного Ему"».

АЛЬ-ФАТИХА

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ .1
1. Бисми-ллахьи-ррахьмаани-ррахьиим
1. Во имя Аллаха, Милостивого, Милосердного!

الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ .2
2. альхьамду ли-Ллахьи рабби-л-ааламиин
2. Хвала Аллаху, Господу миров,

الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ .3
3. аррахьмаани-ррахьиим
3. Милостивому, Милосердному,

مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ .4
4. маалики иауми-ддиин
4. Властелину Дня воздаяния!

إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ .5
5. ияаака н'абуду уа эияака наста'эин
5. Тебе одному мы поклоняемся и Тебя одного молим о помощи.

اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ .6
6. эхьдина-ссъираата-л-мустакъиим
6. Веди нас прямым путем,

صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ .7
7. съираата-ллазъиина ан'амта алаихьим гъаири-л-магъдууби алаихьим уа ла ддъаалиин.
7. путем тех, кого Ты облагодетельствовал, не тех, на кого пал гнев, и не заблудших.


Агъузу-бил-ляhи минаш-шайтанир-раджим
Бисмилляhир-рахманир-рахим

1. Рахман эм рахим болгъан Аллаhны аты бла
2. Хар махтау Аллаhхады – бютеу Аламланы Иесине,
3. Чексиз хатерлиги, джумшакълыгъы болгъан
4. Къыямат кюнню Тёресине!
5. Джангыз Сеннге къуллукъ этебиз эмда умутчубуз джангыз Сенден:
6. Тюз джолгъа тюзет бизни,
7. Сени чамландыргъанла эмда аджашханла баргъан джолгъа тюл, Сен разылыгъынгы бергенле баргъан джолгъа.

Амин.

Къуранны сураларыны магъаналарын айтыб кёрюрге боллукъду. Харфланы, сёзлени, аятланы айтылыуларын, макъамларын башха тилде берирге мадар джокъду. Джангыз къара таныгъаннга, Къуран тилин билгеннге, ол тилде окъугъаннга, ачылады да Кёк, нюр джарыкъ тёгюледи андан. Кёкден келген сёз - джангыз ол сёз - тартады бизни ёрге, Кёкге, къоймай бизни ётюрюк иляхлагъа табыныргъа, кёзбау дуниягъа алданыргъа, дуния малгъа терилирге, къоймай къул болургъа, манкъурт болургъа...

Къуран бизни, шайырланы, дагъыда бир затха тюшюндюреди: назму неден да алгъа ритмди, макъамды. Окъугъуз Къулхуну, Фатиханы, тынгылагъыз устала аланы къалай айтханларына. Ма ол заманда Хакъ сёз да Акъ сёз болгъанына тюшюннюксюз. Аллаху тагъала Сёзюн - бизни эсибизде тынч къалыр ючюн — Акъ сёз этгенди. Аны себебли, ол джаны бла да, Къуран шайырлагъа Эс китабды, Дерс китабды. Хакъ сёзден хапарсыз шайырны сёзю Акъ сёз болаллыкъ тюлдю.
Zhashuev 04.05.2016 17:55:34
Сообщений: 9
shaudan,
Тюз ангыладынг)
Айшат 04.05.2016 18:08:07
Сообщений: 1986
Zhashuev,
shaudan,
АЛАМАТ!
Вот докопалась дериксиз у этому слову таш)))) гюрюлдеб келген къобан суу.....Минги тау....бу эки картинка/образ бирге келгенлерине, таш деген сёзню таугъа элтди эсим))) а ол гюрюлдеб келген суугъа таш тыйгъыч болмагъанына ишек джокъду, ол себебден,аны бла байламай ташны, Минги таугъа байладым)))) . Игида айтаса, субъективное восприятие палахды)))))

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Айшат 04.05.2016 19:44:26
Сообщений: 1986
Цитата

Sabr пишет:
Bilal LAYPAN

ХАКЪ СЁЗ БЛА АКЪ СЁЗ

Хакъ кёлю бла Аллахха ийнаннган, Аны Сёзю — Къуран — адам улугъа Анаяса болур ючюн эндирилгенин биледи. Джюреги сокъур, сангырау болмагъаннга - Къуранны не болгъаны, кимден келгени белгилиди. Къуран Хакъ джолну кёргюзтген Хакъ сёздю. Къайсы бир инсан да, къайсы бир соруууна да анда джууаб табады, къыйналгъан джанына, санына да табады андан себеб. Тазалыкъгъа, игиликге, ариулукъгъа, эркинликге, тюзлюкге, джигитликге, таукелликге, сабырлыкъгъа — айтыргъа, Адамлыкъгъа юретеди кесини сёзю бла Аллах. Дуния малгъа алданмазгъа, бир кишиге къул болмазгъа, эркин адам болургъа юретеди Къуран.

Аллах адам улуну къауумла да этиб, хар бир адамгъа да борч салгъанды берген затларын сакъларгъа. Ала уа — дин, тил, джурт дегенча аманатладыла. Аманатха хыянат болгъан бек уллу айыбды, сыйсызлыкъды.

Бу сёзлени бек джаратдым! Сыйлы Аллах адамланы тюрлю тюрлю миллетле этиб джаратханды, бирибиригизни таныгъыз, бирибиригизге адамлыкъ этиб джашагъыз деб. Бир миллет башхадан баш тюлдю! Дагъыда, Аллах сенге берген затны сакъларгъа керекди. Аны ючюн башха миллетлени сыйларын тюшюрмей, миллетинги сыйын, атын айттырыргъа керекди. Адамлыкъны шартларын джюрютсенг, кесингикин ёрге кётюрюб, башханыкъын энгишге тюшюрлюк тюлсе. Къалай таб акцент салгъансыз, Билал!

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Sabr 05.05.2016 14:22:59
Сообщений: 7254
"Озвучиваю" мнение некоторых писателей, которые здесь являются просто читателями, не вмешиваясь ни во что:
"Превратить этот форум в электронный журнал карачаево-балкарских писателей и подрастающей творческой молодежи".

Мое мнение: если творческая интеллигенция нашего народа не способна создать свой сайт, (электронный журнал), а ждет, что кто-то свое подарит ей - ошибается. Тем не менее, если есть люди, способные вести такой сайт, думаю, найдутся меценаты, которые могут это начинание поддержать..
Айшат 05.05.2016 14:43:30
Сообщений: 1986
"АТА-АНА
Ата — Джурт.
Ана — Тил.
Экисинден къуралады джан.
Экисинден къуралады адам.
Экисинден къуралады халкъ"
Билал Лайпанов.

***
Заман кетиб барса да гузаба,
Джашау кёзюудю- дуния шагъат.
Ана джылуу береди балагъа,
Учарча мийикге эки къанат.

Ата билек болады дагъанынг,
Аякъ таймазча, кюч алырча къол.
Джашау джолда болсун хар атламынг,
Ала юретгеннге къуру да къор.

Ана сютню, къанны къачы уллу-
Ана тил бла, ата джурт эскертген.
Туугъан джеринг алтын бешик болуб,
Бешик джырынг-ана тил берилгенд.

Сенге къанат, билек болгъан джуртунг,
Ата-бабаладанды аманат.
Ана-ата сыйын мийик тутуб,
Сенден туугъанлагъа этерча шарт.

Ёмюрледен келеди бу тамал,
Таусулмасын, тохтамасын сенде.
Атанг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.

Извиняюсь.....черновик отправила .пришлось исправить
Изменено: Айшат - 05.05.2016 14:46:41

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
shaudan 05.05.2016 15:29:39
Сообщений: 659
Цитата

Sabr пишет:
"Озвучиваю" мнение некоторых писателей, которые здесь являются просто читателями, не вмешиваясь ни во что:
"Превратить этот форум в электронный журнал карачаево-балкарских писателей и подрастающей творческой молодежи".

Мое мнение: если творческая интеллигенция нашего народа не способна создать свой сайт, (электронный журнал), а ждет, что кто-то свое подарит ей - ошибается. Тем не менее, если есть люди, способные вести такой сайт, думаю, найдутся меценаты, которые могут это начинание поддержать..


Ас–саляму алейкум.
Акътамакъны да угъай — саулай форумну эл. журнал этип къояргъа? Анга ыразы боллукъ хазнамы табылыр. Адабиятны хар адам бирча сюймейди, ахырсы сюймегенле да толу. Дин, тарых дегенча бёлюмле уа? Санап барыргъа боллукъду. Аллай сайт болмасын дерге жарамаз, алай а эльбрусоид саулай да халкъгъа деп ишлеген сайтды.

Сиз ас–алан сайтны жабаргъа тюшгенин айтхан эдигиз. Анда хазыр материал да кёпдю, болгъанны да сакъларча, эл. журнал да болурча, ас–аланнга жангы жашау берселе тюз болмазмыды?
shaudan 05.05.2016 15:30:58
Сообщений: 659
Айшат,
кимди поэт?! Аишады поэт!!!

)))
Айшат 05.05.2016 15:34:50
Сообщений: 1986
Цитата

shaudan пишет:
Цитата
Sabr пишет:
"Озвучиваю" мнение некоторых писателей, которые здесь являются просто читателями, не вмешиваясь ни во что:
"Превратить этот форум в электронный журнал карачаево-балкарских писателей и подрастающей творческой молодежи".

Мое мнение: если творческая интеллигенция нашего народа не способна создать свой сайт, (электронный журнал), а ждет, что кто-то свое подарит ей - ошибается. Тем не менее, если есть люди, способные вести такой сайт, думаю, найдутся меценаты, которые могут это начинание поддержать..


Ас–саляму алейкум.
Акътамакъны да угъай — саулай форумну эл. журнал этип къояргъа? Анга ыразы боллукъ хазнамы табылыр. Адабиятны хар адам бирча сюймейди, ахырсы сюймегенле да толу. Дин, тарых дегенча бёлюмле уа? Санап барыргъа боллукъду. Аллай сайт болмасын дерге жарамаз, алай а эльбрусоид саулай да халкъгъа деп ишлеген сайтды.

Сиз ас–алан сайтны жабаргъа тюшгенин айтхан эдигиз. Анда хазыр материал да кёпдю, болгъанны да сакъларча, эл. журнал да болурча, ас–аланнга жангы жашау берселе тюз болмазмыды?

Тюз айтаса! Керекди аллай сайт. Эльбрусоид кесича, ол да кесича!

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Айшат 05.05.2016 15:36:19
Сообщений: 1986
shaudan,
Сау бол))))) твоими бы устами)))

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Sabr 05.05.2016 15:40:53
Сообщений: 7254
Айшат, сени джазгъанынга джукъ айтырым да келмейди - къарачай назмучула сенден юренирча бола бараса. Оруслулагъа да тышындан кирген назму джорукъланы, ямб, хорей, дактиль, анапест дегенча ёлчелени бизни поэзияда сен тохташдырыргъа ушайса. Бек аламат.
Энди санга - дуния литератураны окъугъан бла къалмай, кесибизни тилде чыкъгъан (желательно - совет властны кёзюуюнде) китабланы, бюгюннгю къарачай газетни да асламыракъ (мадарынга кёре) окъургъа керексе. Не ючюнмю? Тилинги бай этер ючюн. Санга бираз чырмай болгъан - олду. Ансы джазгъанларынгда къалгъан зат озуб да джетишеди: магъана да, суратлау да, техника да.
Бу назмунг да бек игиди. Тыйгъыч белгилени да табыракъ сала, башдан аякъ къарайыкъ.

Заман кетиб барса да гузаба,
Джашау кёзюудю - дуния шагъат.
Ана - джылыу береди балагъа,
Учарча мийикге эки къанат.
Бу строфагъа Пушкин да сёз табалмаз

Ата билек болады дагъанынг,
Аякъ таймазча, кюч алырча къол.
Джашау джолда - болсун хар атламынг
Ала юретгеннге къуру да къор.
Бу тёрт тизгинде да критик илинирге джукъ табмаз

Ана сютню, къанны къачы уллу -
Ана тил бла, ата джурт эскертген. может так: Ана тилни, Ата джуртну эскертген.
Туугъан джеринг алтын бешик болуб,
Бешик джырынг - ана тил берилгенд. Ангылашынмайды. Может: "Бешик джыргъа уа - Ана тил берилгенд"
Къысхасы: сёзюнг тынч ангылашынырча болсун.

Сенге къанат, билек болгъан джуртунг,
Ата-бабаладанды аманат.
Ана-ата сыйын мийик тутуб,
Сенден туугъанлагъа этерча шарт.
эки ахыр тизгини бир-бири бла да и предыдущими строками плохо согласовывваются

Ёмюрледен келеди бу тамал,
Таусулмасын, тохтамасын сенде.
Атанг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.
Бу строфаны башхаракъ тюрлю этерге керек болур. Тамал - основа, мисал - пример. Орусчагъа бир кёчюр, ансы къарачайча иги ангылаялмайма.

Тил джанына бираз къарасанг - иги назмунг андан да иги боллукъду. Мен айтханлагъа кёлюнг къалмасын: кёресе да, Абдуллах Къайсынны назмусу огъуна къалай иги боллугъун кёргюзтгенди. Хар айтылгъан - поэзиябызны дараджасына къайгъы этгенден айтылады. Сау бол, кемликлерин да тюзете, сенича джазыб кюрешген бизни къарачай джаш тёлюде аз болур.
Айшат 05.05.2016 16:02:29
Сообщений: 1986
Билал, кёлюм нек къалады, сау болугъуз деб айтама!
Мен юретгенден къачмагъанма чырт)) кимге да тынгларыкъма, юретигиз, мнениягъызны айтыгъыз, англашмагъан джерлени белгилегиз. Мен айтыргъа излегеним назмуда англашмаса, ол назмудан не барды. Аны ючюн бек разыма кимге да, сёз къошхангада. А сиз , къаруусуз джерин кёргюзюб, кесиме башха тюрлю сез, магъана излетесиз, ол дерсди. Бек сау болугъуз!
Изменено: Айшат - 05.05.2016 19:28:24

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Айшат 05.05.2016 19:22:36
Сообщений: 1986
Цитата
Sabr пишет:
Тыйгъыч белгилени да табыракъ сала, башдан аякъ къарайыкъ.

Ана сютню, къанны къачы уллу -
Ана тил бла, ата джурт эскертген. может так: Ана тилни, Ата джуртну эскертген.
Туугъан джеринг алтын бешик болуб,
Бешик джырынг - ана тил берилгенд. Ангылашынмайды. Может: "Бешик джыргъа уа - Ана тил берилгенд"
Къысхасы: сёзюнг тынч ангылашынырча болсун.

Количество слогов и ударения таймазча этеим.
Цитата
Sabr пишет:
Сенге къанат, билек болгъан джуртунг,
Ата-бабаладанды аманат.
Ана-ата сыйын мийик тутуб,
Сенден туугъанлагъа этерча шарт.
эки ахыр тизгини бир-бири бла да и предыдущими строками плохо согласовывваются

Тут я хотела сказать, что родина передана нам предками как аманат.и мы ,чтя их как родителей, должны передать своим детям эту честь ,достоинство(джуртубузну), чтобы и у них оно было в таком же высоком качестве. Я немного изменила, может так будет понятнее.
Цитата
Sabr пишет:
Ёмюрледен келеди бу тамал,
Таусулмасын, тохтамасын сенде.
Атанг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.
Бу строфаны башхаракъ тюрлю этерге керек болур. Тамал - основа, мисал - пример. Орусчагъа бир кёчюр, ансы къарачайча иги англаялмайма.

Эта основа(преемственность и передача любви к родине и языку) идет издревле. И пусть она не прекратится на тебе. И тот пример, который тебе показали отец, мать, Аллах(даруя любовь и тепло.эту родину),- И ты показывай, даря свое сердце. Точнее,делись тем, что тебе подарено ими, тем что в твоем сердце.
Сиз айтханны да эсге ала, тюзетирге кюрешдим. Бир къарагъыз.

"АТА-АНА
Ата — Джурт.
Ана — Тил.
Экисинден къуралады джан.
Экисинден къуралады адам.
Экисинден къуралады халкъ"
Билал Лайпанов.

***
Заман кетиб барса да гузаба,
Джашау кёзюудю- дуния шагъат.
Ана джылуу береди балагъа,
Учарча мийикге эки къанат.

Ата билек болады дагъанынг,
Аякъ таймазча, кюч алырча къол.
Джашау джолда болсун хар атламынг,
Ала юретгеннге къуру да къор.

Ана сютню, къанны къачы уллу-
Ата джуртну, тилни да сюйдюрген.
Туугъан джеринг сенге бешик болду,
Бешик джыргъа - ана тил берилгенд.

Сенге къанат, билек болгъан джуртунг,
Ата-бабаладанды аманат.
Ол сакъланнган сыйны мийик тутуб,
Сенден туугъанлагъа этерча шарт.

Ёмюрледен келеди бу тамал,
Таусулмасын, тохтамасын сенде.
Атанг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Sabr 05.05.2016 21:46:06
Сообщений: 7254
Заман кетиб барса да гузаба,
Джашау кёзюудю- дуния шагъат.
Ана джылЫу береди балагъа,
Учарча мийикге эки къанат.

Ата билек болады дагъанынг,
Аякъ таймазча, кюч алырча къол.
Джашау джолда болсун хар атламынг,
Ала юретгеннге къуру да къор.

Ана сютню, къанны къачы уллу -
Ата джуртну, тилни да сюйдюрген.
Туугъан джеринг сенге бешик болду,
Бешик джыргъа - ана тил берилгенд.

Сенге къанат, билек болгъан джуртунг,
Ата-бабаладанды аманат.

Былайгъа дери - аламат. Мындан арысы уа

Ол сакъланнган сыйны мийик тутуб,
Сенден туугъанлагъа этерча шарт.

Ёмюрледен келеди бу тамал,
Таусулмасын, тохтамасын сенде.
Атанг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.

"Шарт", "тамал", "мисал" - публицистиканы неда бир илму статьяны сёзлеридиле. Сёз ючюн: Ленин белгилеб кетген социализмни тамалын шарт кёргюзтген мисалла ("Ленинни байрагъы газетден). Узун сёзню къысхасы, Айшат, назмуну аягъын башхаракъ тюрлю эталсанг иги боллукъ эди деб турама.

Андан сора да, бу эки тизгин иги ангыланыргъа унамайдыл

танг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.
shaudan 06.05.2016 00:28:15
Сообщений: 659
«Атанг, ананг — Аллах берген мисал,
джюрегингден юлюш этгенингде.»

«Отец и мать — пример/образец поведения, данный/дарованный Аллахом, за которым ты и следуешь, когда делишься теплом души/даришь частичку своего сердца.»

Не клеится?
Sabr 06.05.2016 03:35:37
Сообщений: 7254
Цитата
shaudan пишет:
«Атанг, ананг — Аллах берген мисал,
джюрегингден юлюш этгенингде.»

«Отец и мать — пример/образец поведения, данный/дарованный Аллахом, за которым ты и следуешь, когда делишься теплом души/даришь частичку своего сердца.»

Не клеится?

"Клеится", но здесь ты объясняешь, что хотела сказать Айшат. Но как сделаешь точный, подстрочный перевод - и понять будет сложно. .

синтаксическая конструкция не позволяет понять:
«Атанг, ананг — Аллах берген мисал,
джюрегингден юлюш этгенингде.» .


Мен бек ариу ангылайма автор не айтыргъа излегенин. Алай а, мысль автора должна быть предельно ясной.

Сёз ючюн:былай неда мынга ушашыракъ:
Санга юлгю болурча этгенди Аллах атангы-анангы -
разы этерге борчлуса аланы.
shaudan 06.05.2016 08:03:11
Сообщений: 659
Цитата

Sabr пишет:

"Клеится", но здесь ты объясняешь, что хотела сказать Айшат. Но как сделаешь точный, подстрочный перевод - и понять будет сложно. .



Тыйгъыч белгилеге ассыры бекми базындым.
Айшатны не жазгъанын ангылатама демей эдим, «кесим былай ангылайма, былай къалса болмазмы?» дегенча.
Айшат 06.05.2016 18:02:25
Сообщений: 1986
Цитата

Sabr пишет:
Заман кетиб барса да гузаба,
Джашау кёзюудю- дуния шагъат.
Ана джылЫу береди балагъа,
Учарча мийикге эки къанат.

Ата билек болады дагъанынг,
Аякъ таймазча, кюч алырча къол.
Джашау джолда болсун хар атламынг,
Ала юретгеннге къуру да къор.

Ана сютню, къанны къачы уллу -
Ата джуртну, тилни да сюйдюрген.
Туугъан джеринг сенге бешик болду,
Бешик джыргъа - ана тил берилгенд.

Сенге къанат, билек болгъан джуртунг,
Ата-бабаладанды аманат.

Былайгъа дери - аламат. Мындан арысы уа

Ол сакъланнган сыйны мийик тутуб,
Сенден туугъанлагъа этерча шарт.

Ёмюрледен келеди бу тамал,
Таусулмасын, тохтамасын сенде.
Атанг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.

"Шарт", "тамал", "мисал" - публицистиканы неда бир илму статьяны сёзлеридиле. Сёз ючюн: Ленин белгилеб кетген социализмни тамалын шарт кёргюзтген мисалла ("Ленинни байрагъы газетден). Узун сёзню къысхасы, Айшат, назмуну аягъын башхаракъ тюрлю эталсанг иги боллукъ эди деб турама.

Андан сора да, бу эки тизгин иги ангыланыргъа унамайдыл

танг, ананг, Аллах берген мисал-
Джюрегингден юлюш этгенингде.

Англадым, Билал. Значит надо доработать)) не смогла реализовать замысел. Буду пробовать. Ещё не было возможности переключиться и заняться этим спокойно.

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
shaudan 20.05.2016 00:20:01
Сообщений: 659
Вниманию молодых писателей!
Стартовал прием заявок на Девятое Совещание молодых писателей республик Северного Кавказа. Уже в конце июля поэты, прозаики и критики соберутся в одном из пансионатов в Адыгее, чтобы обменяться опытом, обсудить тенденции современной литературы в мире, в России и, в частности, на Кавказе.
Участие в конкурсе могут принимать авторы из республик Северного Кавказа РФ, а также из Абхазии и Южной Осетии, не старше 35 лет с опубликованными и неопубликованными литературными произведениями всех жанров, написанными на русском языке или переведенными на русский язык.
Произведение желательно представить в электронном виде на адрес электронной почты fseip@mail.ru. К представленной на конкурс работе прилагается анкета, где указываются почтовый и электронный адреса, контактные телефоны, краткая творческая биография. Форма анкеты размещена на сайте Фонда http://www.sfilatov.ru/work/meropbody.php?idmerop=89. С положением о Совещании можно ознакомиться здесь: http://www.sfilatov.ru/load/2016/9SK-Polozhenie.pdf.
Заявки принимаются до 20 июня 2016 года.
Sabr 20.05.2016 01:57:03
Сообщений: 7254
shaudan, бек сау бол, иги затны салгъанса. Бу Кенгешиуге къошулургъа керекди, Нальчикде болса иги боллукъ эди.
Джангыз, бир ангылашынмагъан джери да барды:

"Участники Совещания определяются на конкурсной основе. В конкурсе могут принимать участие авторы не старше 35 лет с опубликованными и неопубликованными работами прозы, поэзии и критики, написанными на русском языке или переведенными на русский язык с одного из языков народов Северного Кавказа".

Что имеется ввиду под "переведенными": это художественный перевод или подстрочный перевод?

Когда я участвовал в 8 всесоюзном Совещании в 1984 году, требовали оригинал и подстрочный перевод. Там меня заметили и по рекомендации Совещания мои книги вышли в московских издательствах "Молодая гвардия" и "Советский писатель", а меня самого приняли в Союз писателей СССР.

Это все к тому, что надо участвовать в этом Совещании, гарантии нет, что туда попадете, но попробовать стоит.
shaudan 20.05.2016 07:35:17
Сообщений: 659
Sabr,
ас–саляму алейкум. Тюзюн айталмазма, алай а подстрочникден ёзгесин излеселе да тюз болмаз эди. Кесибизде да керек эдиле быллай жыйылыула.
Sabr 20.05.2016 16:44:49
Сообщений: 7254
Цитата
shaudan пишет:
Sabr,
ас–саляму алейкум. Тюзюн айталмазма, алай а подстрочникден ёзгесин излеселе да тюз болмаз эди. Кесибизде да керек эдиле быллай жыйылыула.
Алейкум салам. Къабарты-Малкъарда джазыучуланы тамадасы бусагъатда, джангылмай эсем, таулуду. Анга барыб, айтыргъа керекди: "Республикада джаш фахмуланы Кенгешин бардырыргъа эртде огъуна заман болгъанды. Анга кёре, джетишимли болгъанланы китабларын, къалгъанланы да джыйымдыкъ китабда маджал назмуларын басмаларгъа, бютеу Россия Кенгешге къошулургъа да джаш фахмуладан адамланы айырыргъа керекди..."

Айтыла тебренсе, бир зат этилир
shaudan 20.05.2016 20:07:04
Сообщений: 659
Sabr,
эсимден кетип къалгъан эди, Шогенцуков Али туугъанлы 115 жыл болгъанына аталып эришиу къуралады. Мен билмегенликге, бола–бола тура эселе да. Бу эришиуню юсюнден да тюнене Диана айтды ансы, эшитмеген эдим. Аллах айтса, сиз айтхан мадарны да кёрюрбюз, къадар болуп къалыр эсе уа.
Айшат 22.05.2016 17:14:33
Сообщений: 1986
Кергелен, туугъан кюнюгюз бла алгъышлайма!

Аллах саулукъ берсин, къуанчдан айырмасын! Бизни да унутмагъыз)) тансыкъ болгъанбыз!

Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.

К. Кулиев
Sabr 22.05.2016 17:51:30
Сообщений: 7254
Bilal LAYPAN

СЁЗ ДЖАШЛАРЫ ТАНЗИЛЯНЫ

«Поэтлени кёз джашларын кёрлюк тюлсюз,
аланы сёз джашларын кёрлюксюз джангыз.
Кимге Кёкден, кимге Ташдан,
поэтге уа Сёзден
къарайдыла Ай бла джулдуз».

ХАЛАЛ ПАРИЙ
Элтедиле парийни ёлтюрюрге,
Ол унамагъаны ючюн юрюрге,
Арбазда тынч, жууаш тургъаны ючюн,
Асыры бек халал болгъаны ючюн,
Адамны жаугъа санамауу ючюн,
Аны къабаргъа унамауу ючюн,
Элтелле парийни жанын жояргъа.
Ол а, эс этмей дунияны къояргъа,
Барады, бу дуниягъа халал къарай,
Иесин ийнакълай, чуругъун жалай,
Ёлюп кетерин билмей халаллыкъдан,
Къарайды, кёзюн алмай жанын аллыкъдан.
О парий, юр, бир къыжырыкълан!..
Парий, жер юсюнде ачытмай бир жан,
Окъгъа тюбеди харамлыгъы жокъдан –
Сынсыды да, ауду огъурсуз окъдан.


Бёрюню кёзю бла къарасанг, итден насыбсыз, итден мискин бир джан болмаз дунияда. Улуса тюедиле, къутурса ёлтюредиле, хырылдаб, арбазгъа киргеннге мыллык атмаса, орамда баргъанланы илгендире, сынджырын жыгъырдатыб, чабмаса, асыры тынчды деб, къоратадыла. Алай а, бёрю аны джазыкъсынмайды — Тейриси берген эркинликни ол къул джашаугъа ауушдургъанды. Энди бойнун сынджыр кесе, иесини чурукъларын джалай, ол атхан сюеклени кемире, ол берген хуппегини иче, джашайды. Амантиш дейдиле ит болгъан бёрюге. Итни иеси барды, бёрюню уа Тейриси барды. Ала ёмюрде да келишмезле. Ит болгъан, къул болгъан бёрюню джукъгъа санамайды адам да. Бир ач этеди, бир токъ этеди, кёлюне джетмесе, урады, тюеди, ёлтюреди. Алай а, амантишни джакълагъан къой, джазыкъсыннган да джокъду... бир Танзилядан башха. Пушкинни сёзлери келедиле эсге:

И долго буду тем любезен я народу,
Что чувства добрые я лирой пробуждал,
Что в мой жестокий век восславил я свободу
И милость к падшим призывал.


Ит болгъан бёрюню да джазыкъсынады шайыр тиширыу - «ма алай боллукъ эди ахырынг, Амантиш» деб, кёл кенгдирген къой, «бир хырылда, бир къайырыл» деб, ёлюмден къутхарыргъа кюрешеди аны. Башхагъа алай джан аурутханлыкъгъа, «милость к падшим» чакъыргъанлыкъгъа, кесине джетгенде уа, эркишиле юлгю алырча къатыды:

Мен нени болса ашагъандан эсе,
Не къыйын эсе да, къалырма ачлай,
Не затла болса да жаншагъандан эсе,
Бир сёз да айтмай, тынгыларма, ташлай.
Манга намыслыкъды жангызлай къалгъан,
Жашауда ким бла болса баргъандан.
Кёп да ахшыды махтаусузлай къалгъан,
Кимни болса махтап, махтау алгъандан.
Желни аллына мен ёшюн бургъанма,
Ол ургъан жанына бурулмаз ючюн.
Буз ургъанда, жолда тохтап тургъанма,
Мен ким бла болса тынч бармаз ючюн.
Хайям, назмунгу таза жаратама.
Бил, мен нени болса жаратмаууму.
Назмунгу алгъышлап, мен сёз айтама.
Бил, не ючюн болса сёз айтмаууму.
Биз бир затны сюйюп, бир бирден къаты,
Хайям, аны ючюн не демлешейик!
Поэзия эсе ол затны аты.
Биз аны ючюннге чагъыр ичейик!
Сен не болса да ичмеучюсе, баям,
Ким бла болса, неда не болса ючюн.
Тилейме кечгинлик, тилейме, Хайям,
Санга тенг болурум келгени ючюн!
Алайды, алай, акъылман Хайям,
Сени бла сюеме мен кенгеширге!
Алай, алай, алай сюймейме, Хайям,
Мен кимле бла болса тенглеширге!


Керти шайыр аллай болургъа керек болур — башхалагъа джумушакъ, халал, терсликлерин да кечиучю, кесине уа — къаты. Дунияда къыйынлыкъ кёбдю. Джашау — сынауду. Алай а, къадар адамны джарсыугъа, бушуугъа бёлер керекли къоймай эсе да, не насыбды бу дунияны кёргенибиз, бу дуниягъа адам болуб келгенибиз, адамдан адам бола джашагъаныбыз.

Минг шукурла, махтаула ол Кёкдегиге — бу сейир дунияны кёргюзтгени ючюн, бизге ТАНГзиля атлы къанатлы шайырны бергени ючюн да. Биз — ёллюк джанла — Кёкге, джерге да къарай, Танзиляны джарыкъдан толу ёлюмсюз тизгинлерин къайтарабыз:

Бу дунияда керти къонакъ эсем да,
Къонакъбайда мычымай унутуллукъ,
Бу дунияда жауун тамычы эсем да,
Жерге тюшюп, мычымайын жутуллукъ,
Не ахшыды бу дунияны кёргеним,
Ачый, жиляй, къууана да билгеним!

Бу дунияда къар хапучукъ эсем да,
Жерге тюшюп, бирде эрип кетерик,
Бу дунияда жашил чёпчюк эсем да,
Саргъалгъынчы, чалгъы ауузу жетерик,
Не ашхыды бу дунияны кёргеним!
Ачылыгъын, татлылыгъын билгеним!

Кёрдю эсе бу чууакъ кёкню кёзюм,
Суу шууулдау эшитди эсе къулагъым,
Бир инсан ачытмады эсе сёзюм,
Ачысам да, манга эриген этмегиз.
Аз жашауда не насыплыед дегиз.
Алай, ёлсем, жиляу этмей кетмегиз!


Эригиз сиз, кёзлерим жумулгъанда,
Жиляуларын, кюлюулерин къойгъанда,
Жер, кёк мени кёрюулерин къойгъанда,
Ачыу, къууанч бериулерин къойгъанда,
Жилягъыз сиз ол кюнде, манга эрип,
Кезиу бирде сизге да келирин кёрюп.


Сёз джашлары Танзиляны бизни кёлюбюзге тамчы-тамчы тамадыла, къатыб тургъан джюрегибизни джумушатадыла, адамлыкъ сезимлерибизни къозгъайдыла. Аллай бир кёзюуде туугъан болур эди бу разылыкъ сёзюм да Танзилягъа:

Танг, джыла... къууаннгандан.
Танг, жиля,
Танг, зиля:
Зумакъулланы Танзиля,
Жумакъулланы Танзиля,
Джумакъулланы Тангзиля
кёз джашлары бла,
сёз джашлары бла,
бир нарт сабийнича,
джууундургъанды сени,
кечени къара букъусундан
къутхаргъанды сени,
атдыргъанды сени,
джарытханды сени.

Махтау анга —
джырлай билиб, джырлагъаннга.

1988 джыл, Москва.
Читают тему (гостей: 1)

Форум  Мобильный | Стационарный