"АКЪТАМАКЪ"

ЛИТЕРАТУРНО- ПОЭТИЧЕСКОЕ КАФЕ

(виртуальное)


" Назму деген накъырда тюлдю,
Джюрекге эшик ачады"

Джырчы Сымайыл.

Хош келигиз ,багъалы джазыучу джаш тёлю!

Форумда назму, хапар джаза билгенле, тилейбиз, былайда салыгъыз джазгъаныгъызны.

Джазыучуларыбыз, поэтлерибиз сизге болушурукъдула,окъуучула сюйюб окъурукъбуз,сизни бла ушакъ эте ,тил-тин байлыгъыбызны ёсдюрлюкбиз.

.

Езденланы Шамил.
Гитче Къарачай.

"Къартларым"

Замансыз кетгенмисиз, къартла,
Огъесе алаймеди буйрукъ?
Энди азайгъанла муратла,
Джаш келюм сабыр болду, суууб.

Эсге келе эртдеги кюнле,
Юйюм нюрден толгъан заманла,
Тирелелле сыфатла кезге,
Тансыгъыма джаным талана.

Аллах айтыб, толур бир сагъыш,
Арбазымда этилир байрам.
Эшитмесем сизледен алгъыш,
Кимни керюб келленир къарам?

Ингирде Къуран китаб ача,
Юрете, окъуйед устазым,
Энди уа юйде шошлукъ чача,
Джангызлыкъдан чыгъад ауазым.

Кюсетсе сизле бла ушагъым,
Бойсуна джюрек сагъышлагъа.
Муратха джеталмай амалым,
Башымы салама ташлагъа...

Ингиригиз къууатлы болсун, "АКЪТАМАКЪ"ны Багъалы Къонакълары!

taubert09, Хош кел , сау бол биринчи кафеде джаэыб башлагъанынг ючюн Назмунгу бек къууаныб окъудум......магъанасын да джаратдым....техикасыны юсюнден а, Билял Эфенди . белгили Къарачай поэтибиз айтыр......Сен ол атханга иги эс бёлюрсе ,къарнашчыгъым. Мен тюз англай эсем .....Ногъай тилде джазгъанса да?
Бек ашхы .....киргенлей, джазгъанлай тур.... сакъларыкъбыз.




Atika,
Амий, Салам, къызла...... энди кафеде джумуш этгенлей турлукъсуз)))) Хар биринг, бир ийнар этигиз.....узаймай)))

.

Цитата
Кергелен пишет: Билял Эфенди, энди конкурслагъа уста болдула джашла-къызла) Бир тилерим .....барыгъызданда.....энди джыл ийнарла , кюуле джазгъан(этген) номинция къошугъуз конкурсну программасына, боллукъ эсе. Къара чачлы, С ен бек уста эталлыкъса. Къалгъан джаш тёлю, этген бар эсегиз.....джазыгъыз былайда....къууанайыкъ.

Багъалы Кергелен!
Конкурс ана тилде джазылгъан назмулагъа къарайды. Джырла, ийнарла, кюуле - бары да назмудула - аны себебли, джаза берсинле. Аллах болушсун.

taubert09, салам алейкум!

Тилге уста болмасанг, назму къалай джазаллыкъса? Не уллу фахмунг болса да, не айтыргъа излегенинг ангылашынмай къаллыкъды. Сёз ючюн, бу тёрт тизгининги къалай ангыларгъа боллукъду:
……..
Таула минги таулада барама - бу тизгинни магъанасын ангылаялмайма - орусчагъа бир кёчюр
Сени некъ унуталмайма - нек(ъ) - бу ангылашынады
Сюеме деб айтырхъа ол къызыз туралмайма - бу тизгинни да иги ангылаялмайма
Ол меди джюрекке ма арурлукъ - бу да ангылашынмайды: ауурлукъму, ариулукъму?

Назму къайгъылы тюл, магъанасын ангылар къайгъыда боллукъду окъуучу. Ол себебден, сенден тилерим: айтханым джанынга тиймесин - эм алгъа тилге бир юрен, сёзлени тюз джазаргъа да юрен. Болсунму? Алайсыз, мен санга къалай болушургъа да билмейме. Билгенле бар эселе, айтсынла.

Цитата

Ibn-Ahmat пишет: Езденланы Шамил. Гитче Къарачай. "Къартларым" Замансыз кетгенмисиз, къартла, Огъесе алаймеди буйрукъ? Энди азайгъанла муратла, Джаш келюм сабыр болду, суууб. Эсге келе эртдеги кюнле, Юйюм нюрден толгъан заманла, Тирелелле сыфатла кезге, Тансыгъыма джаным талана. Аллах айтыб, толур бир сагъыш, Арбазымда этилир байрам. Эшитмесем сизледен алгъыш, Кимни керюб келленир къарам? Ингирде Къуран китаб ача, Юрете, окъуйед устазым, Энди уа юйде шошлукъ чача, Джангызлыкъдан чыгъад ауазым. Кюсетсе сизле бла ушагъым, Бойсуна джюрек сагъышлагъа. Муратха джеталмай амалым, Башымы салама ташлагъа...

1.Шамил, назмунгу атын тырнакъла ичине нек джыйгъанса?
2. Сора, айланыу(обращение) этилсе, басым-ударение биринчи ачыкъ харифге тюшеди. Сёз ючюн, алан десек, ударение падает на первое "а". Сени назмунгу биринчи тизгининде, къартлагъа айланыб айтаса: къАртла - ударение биринчи а-гъа кёчеди. Алай болгъанлай, ритм да, рифма да бузуладыла. Къара: басывм тюшген харифлени уллула этиб, белгилейим.

ЗамансЫз кетгЕнмисиз, къАртла,
ОгъесЕ, алАймеди буйрУкъ?
Энди азайгъАнла муратлА,
ДжАш кёлЮм сабЫр болдУ, сууУб.

Биринчи тизгинни былай этсенг:

ЗамансЫз кетгЕндилЕ къартлА - ритм, рифма да орунларын табадыла.
ОгъесЕ, алАймеди буйрУкъ?
Энди азайгъАнла муратлА,
ДжАш кёлЮм сабЫр болдУ, сууУб.

Помни: в нашем языке, когда обращаются, ударение переходит на первый слог.

Экинчи тёрттизгин бла биринчи тёртизгинде ритм - назмуну джюрюшю бирча тюлдю - ол назмуну барыуун бузады.

ЭсгЕ келе эртдегИ кюнле,
Юйюм нюрден толгъАн заманла,
ТирелЕлле сыфатлА кезгЕ, тюйрелелле сыфатла кёзге, кёрюнелле сыфатла кёзге
Тансыгъыма джанЫм талана. бу тизгинни тюрлендирирге керекди - "тансыкълыкъ джанымы талай" неда "тансыкълыкъдан джаным талана" дегенча

Аллах айтыб, толур бир сагъыш, сагъыш толду демейдиле, мураты толду дейдиле. Сагъыш эт - как сохранить сагъыш, но, чтобы правильно было. Может - "кетер да сагъыш"
Арбазымда этилир байрам.
Эшитмесем сизледен алгъыш,
Кимни керюб келленир къарам?

Ингирде КъурАн китаб ача, логическое ударение- логика басым в слове КъурАн
Юрете, окъуйед устазым,
Энди уа юйде шошлУкъ чача, логическое ударение в слове шошлУкъ, 1-3 строках ритм плавает, басым бирча тюлдю
Джангызлыкъдан чыгъад ауазым.

Кюсетсе сизле бла ушагъым, лучше сизни бла - более уважительно
Бойсуна джюрек сагъышлагъа,.
Муратха джеталмай амалым, амалны орнуна башха сёз болса иги боллукъ эди. Может: кетгеннге чырт болмай мадарым
Башымы салама ташлагъа...

Бек иги назмуду. Ол мен айтханлагъа эс буруб, назмунг аллындан ахырына дери бир ритм бла барыб турурча этсенг, артыкъ да иги боллукъду.

Салам алейкум!

ДЖЫЛЛА

Тас этдим, мен тас этдим
Энтда бир джылны ашырдым
Терк ётдю, бир терк ётдю
Бир кюнча меннге кёрюндю.

Терс этдим, ашыкъмадым,
Заманнга мен бош ышандым,
Тарс деди да, атылды,
Муратым толмайын къалды.

Кёрмедим, эслемедим
Джолну ортасында атдым,
Чабышды, менден къачды,
Умут сагъышымы чачды.

Джашауум а къанатлы,
Керилиб учуб кетди,
Ызындан къарай къалдым,
Джангыдан келирд дедим.
Джол ызы да къалгъанлай,
Мен учуб да кеталмай,
Ызындан къарай къалдым,
Обиягъы мен ышандым...

Салам алейкум.

Езденланы Шамил.
Гитче Къарачай.

***
Джарыкъ джанган, джылтырауукъ шахардан,
Келюм джырлай, атланнганма таулагъа,
Тансыгъымы алыр ючюн анамдан,
Талпыб элге, Къарачайгъа, хауагъа.

Тюзню етюб, кире салкъын езеннге,
Сыйдам джолну буза ташлы орамчыкъ,
Чакъгъан джаным мыдахлыкъгъа беленед,
Чабса джолгъа шимир бетли балачыкъ.

Хурджунундан тарта къатхан баппусун,
Къыйырындан юлюш эте маскеге,
Джангур къуйя, кекге джая булутун-
Негер излей, чабад балчыкъ тийреге.

Кезюм керген тамагъымы тыгъылта:
Джансызлыгъы топракъ башлы юйлени,
Онгсуз джашау сагъышынга джюк ата,
Теплетеди, джара сала, джюрекни.

Бу тийреден кеб уланла кетдиле,
"Миллетни"- деб, кеси- атын айтдыра.
Сабийликде бешик болгъан джерлеге
Нек келмейле, джашны борчун къайтара?

Биреу джуртда, учузлагъа махтана,
Хар бири да сала мийик къаласын,
Бюгюнлюкде джокъланмаса да "Ана",
Ахыр кюнде келиб даулар багъасын.

Ата- Джуртум, джазда эрир къарларынг,
Бир кюн бир чыгъарла къартлыкъ джашларынг.

Atika, салам, сау кел.

Иги назму джазгъанса. Ууакъ-тюек тийиллик джерчиклери да болур.
1. Рифмала (кафиеле) этим (глагол) болмасала игиди. Бардым-табдым-чабдым-алдым дегенча, ким да айталлыкъды. Сен а рифмаланы маджалыракъ этерге боллукъса.
2. Назмуда бёлюмле (сслог-ла) тенгиширек болсала, назму тынч окъулады.Рифмаланнган тизгинледе - артыкъсыз да.
3. Эм керекли, амалсыз керекли зат а - ритм сакъланыргъа керекди, назмуну джюрюшю бирча болургъа керекди. Басым (ударение в словах, логика басым (логическое ударение) тюз тюшерге керекди, алай болмаса назму асхаб турлукъду.

ДЖЫЛЛА

Тас этдим, мен тас этдим, 7 (джик-слог)
Энтда бир джылны ашырдым 8
Терк ётдю, бир терк ётдю 7
Бир кюнча меннге кёрюндю. 8

Терс этдим, ашыкъмадым,
Заманнга мен бош ышандым,
Тарс деди да, атылды,
Муратым толмайын къалды.

Кёрмедим, эслемедим
Джолну ортасында атдым,
Чабышды, менден къачды,
Умут сагъышымы чачды.

Джашауум а къанатлы,
Керилиб учуб кетди,
Ызындан къарай къалдым,
Джангыдан келир дедим.

Джол ызы да къалгъанлай,
Мен учуб да кеталмай,
Ызындан къарай къалдым,
О биягъы мен, ышандым...

Алай болса да, назму джюрекге къатылады. Алай эсе, джашаргъа эркинлиги барды. Джашасын.

Ibn-Ahmat,

"...Тюзню етюб, кире салкъын езеннге,
Сыйдам джолну буза ташлы орамчыкъ,
Чакъгъан джаным мыдахлыкъгъа беленед,
Чабса джолгъа шимир бетли балачыкъ.

Хурджунундан тарта къатхан баппусун,
Къыйырындан юлюш эте маскеге,
Джангур къуйя, кекге джая булутун-
Негер излей, чабад балчыкъ тийреге.

Кезюм керген тамагъымы тыгъылта:
Джансызлыгъы топракъ башлы юйлени,
Онгсуз джашау сагъышынга джюк ата,
Теплетеди, джара сала, джюрекни.

Бу тийреден кеб уланла кетдиле,
"Миллетни"- деб, кеси- атын айтдыра.
Сабийликде бешик болгъан джерлеге
Нек келмейле, джашны борчун къайтара?.."

Сёзле бла сурат салыб къойгъанса - къайсы джерни, къайсы элни, къайсы заманны суратыды бу?
Ол сабийчик кёзюме кёрюнюб къалды.
Идрис къарнашым, туудугъуну назмуларын окъур кюнннге дери джашаса, окъуса - бек къууанныкъ эди...

31 март бек сейир кюн эди, иги эди.. Ючюнчю кере болдум Кърымшамхалны чтенияларында. Хар джыл сайын андан да бек джаратым барама. Аны медалын алгъанлагъа эм да лауреат болгъанланы таза джюрекден алгъышлайма. Организаторлагъа уа Аллах ыразы болсун. Бек уллу , керекли иш этедиле.

Къара чачлы, сен а уа къаламны чырт солутмайса))) Хайт деб бир сборник къураргъа боллукъ болур энди уа

Цитата
Дагъыда, иииии бир айтыгъыз, ол манга гюлню берген жашчыкъ ким эди 'Къуш' деген назмусундан, бирси Шамильди деп турама....))))))

Тюз деб тураса

Цитата
Atika

Цитата
Салам алейкум! Энди мен да блайгъа джаза турлукъма

Хош кел! Шамильханма мен , форумда никлерибизни билиб къояйыкъ)

Makiavelli, салам.
Сурат-зат алмадыгъызмы, бери салырча? Суратха, видеогъа алгъанла джокъму эдиле?

Sabr, лауреатла бла барыбызда бир суратха тюшерге умутум бар эди , алай а ары бери чаба , заман сайлайалмай... эталмадым. Плохой с меня организатор Дагъы да бир башха суратла барла , меннге тющш эселе ала, бери джиберирме.

Цитата

Sabr пишет: Аланла, мен сизге бир зат айтайым. Почему бы вам всем не обсуждать стихи друг друга здесь?Доброжелательно. Было бы интересно, если бы анализировали стихи. Сёз ючюн, ма Ибн-Ахматны назмусу. Айтыгъыз кёлюгюзге келгенни. В Литературном институте каждый вторник проходили творческие семинары. Аллай семинарлада кёзюу джетгение кёре, бир-бирибизни сюзе эдик. Мени да ууатыр керекли къалмагъандыла, Ошанин да орчагъа чабыб. Аллайын, былайда да - барыбыз да - алай бардырсакъ сюзюуню, иги болмазмы эди?

Бек иги сагъышды . Айтханчыгъызгъа дери бир башха джерде алай этиучан эдик, vk.com деген сайтда кесибиз къауумчукъ джыйылыб бир-бирибизни назмуларыбызгъа кёз джетдиребиз. Анда болгъанла АКЪТАМАКЪ деб аллай джер болгъанны юсюнден билмей эдиле, бир-бир лауреат болгъанланы андан чакъыргъанма. Мында да алай эте турайыкъ.)

Makiavelli, аламат. Сау бол.

Аллах разы болсун, Билял.
.)
Бу назмуну алгъаракъ джазама деб, бюгюн юйге келе джазгъанем. Ол сабийни сураты алгъаракъдан бери эсимдеди, назмуну темасын а юйге келе эсге салгъанем.. Образгъа Эльтаркъач бла Терезени алгъанма..

Бюгюн ингирде, джолда келе, телефонда джаза, сагъышым назмугъа белюнсе да, аны бла бирге бир муратым да башымдан кетмей эди:"китабла окъусам, джазылгъан кезюме керюнюб баргъанча, башха адам окъуб джазгъанымы, алай кезюне кергюзюрюкмюдю"- деб алай эди сагъышым.
Бир муратыма джетгенча болдум, АлхамдулилЛях.)

Джазылгъанланы сюзген а- бек акъыллы сагъышды. Алай эте турмасакъ, назмуну ангыларгъа юреналлыкъ тюлбюз. Мен ангылагъаннга кере, къуру джазгъан джетмейди поэт болургъа, аныча сюзе билирге да керек болур.

www.ARKHYZ24.RU

http://www.youtube.com/watch?v=3G97c_VCa3Q
Крымшамхаловские чтения

Къарадыкъ.. Не эсе да (ну.., как и предполагалось) бизлени сан этерге излемедиле.
Андан сора: "джазыучубуз джокъ! тюз джаш телюбюз къайда?"- дерикле.) Болгъан затны керюб, эскере билмей. Казалось бы, мелочи, но бир талайын выступать этгенлерин кергюзселе, атларын да айтыб- къаллай бир келлендирлик эдиле.. Къарачайдан экеулен боксдан Мирге барадыла, а ким таныйды аланы, кимге керекле ала? И опять- мелочи, но сколько они решают..
Тюзеттирге кюреширбиз, Аллах айтса.

Кергелен ийнарланы сагъыннганында, къулагъыма бир мелодия кибик келиб, алай джаза тургъанма. Не судите строго))

Ийнанмайма.

Ийнанмайма, мен сеннге ийнанмайма,
Джюрегингден кельмейле сёзле.
Къыйналмайма, энди мен къыйналмайма,
Джыламукъ чыгъармайла кёзле.

Унутмайма, эсимдед, унутмайма,
Ант этгененг, узакъ атлана-
" Алдамайма, мен сени алдамайма,
Къайтырыкъма, сен ышан анга."

Сакълаедим, таралыб сакълаедим,
Къайтырынга болмай ишегим.
Санаедим, кюнлени санаедим,
Къабыл болмад ансы тилегим.

Излемединг, билирге излемединг,
Не халда джашаедим сенсиз.
Тилеме энд, кечмеклик тилеме энд,
Болалмазбыз бирге экибиз.

Цитата

Амий пишет: Кергелен ийнарланы сагъыннганында, къулагъыма бир мелодия кибик келиб, алай джаза тургъанма. Не судите строго)) Ийнанмайма. Ийнанмайма, мен сеннге ийнанмайма, Джюрегингден кельмейле сёзле. Къыйналмайма, энди мен къыйналмайма, Джыламукъ чыгъармайла кёзле. Унутмайма, эсимдед, унутмайма, Ант этгененг, узакъ атлана- " Алдамайма, мен сени алдамайма, Къайтырыкъма, сен ышан анга." Сакълаедим, таралыб сакълаедим, Къайтырынга болмай ишегим. Санаедим, кюнлени санаедим, Къабыл болмад ансы тилегим. Излемединг, билирге излемединг, Не халда джашаедим сенсиз. Тилеме энд, кечмеклик тилеме энд, Болалмазбыз бирге экибиз.

Cалам.
1.Бизни тилде сёзлеге (бизни сёзледе) джумушакъ белги (ь) (салынмайды. Кельмейди - келмейди.
2.Сёзлени къысхартмай джазгъандан игиси джокъду, алай а, назмуда алай джазаргъа да болады. "Энд" дегенден эсе уа, энди деб айтхан тыйыншлыды.
3. Сакълаедим дегенча сёзлени уа - "сакълай эдим" дегенчады тюз джазылыуу.

ИЙНАНМАЙМА

Ийнанмайма, мен сеннге ийнанмайма,
Джюрегингден келмейле сёзле.
Къыйналмайма, энди мен къыйналмайма,
Джыламукъ чыгъармайла кёзле.

Унутмайма, эсимдед, унутмайма,
Ант этгененг, узакъ атлана -
" Алдамайма, мен сени алдамайма,
Къайтырыкъма, сен ышан анга."

Сакълай эдим, таралыб сакълай эдим,
Къайтырынга болмай ишегим.
Санай эдим, кюнлени санай эдим,
Къабыл болмад ансы тилегим.

Излемединг, билирге излемединг,
Не халда джашай эдим сенсиз.
Тилеме энди, кечмеклик тилеме,
Болалмазбыз бирге экибиз.

Бек иги. Макъамы барды кесини - бек иги джыр болуб джырланыргъа ушайды.

Салам,Багъалыларым!



Sabr,
Atika,
Makiavelli,
Амий,
Ibn-Ahmat,

Къалай магъанылы ушакъ бардырасыз,Багъалыларым! Сау болугъуз ,барыгъыз да ,тохтамай Тилибиз бла кюрешиб тургъаныгъыз ючюн......

Къызла, ийнарларыгъызны кесигиз джырлаб кёргюзтюрге керексиз халкъгъа.......Джырлагъанмысыз джуукъгъа- тенге?))))
Шамилхан, .....суратла уа, сакълайбыз.....аллай къуунчдан сурат болмаса......тузсуз хантча .....татыу англамайбыз )))))

Ibn-Ahmat, назмунг тамам Къарачай элни суратчыгъыды.......кеси да мени сабий заманыма джуукъ))) Терезени тансыкъладым 61-65 джылланы....Эх.... Ёзденланы Къыямытны келин келтириб....тойюнда джортуб айланган заманым да эсиме тюшдю.....))))

Терезени кюн бетин иги билеме..... Семенланы Смайыл, къарт анамы бачхасыны башында орамда джашай эди..... кечирекде.

Назму... хапар ... окъусанг да кесинги ичингден ётдюрмесенг....сора аны не татыу?...Окъугъанынг эсде къалмайды. Ол сени тюрлендирмейди.... Сёзлени ариу бири-бирине байлагъан тюйюлдю да баши джазгъанынгы......аны сураты....магъанасы...поэтни ол зманда джарсыуу., олду да толу этген назмуну хапарны да....мен англагъанга кёре....

Кафени тамадасына, къалгъанлагъа да салам.

Суратланы юсюнден. Ол кюн Тебердиде кёб адам болгъанды - Эльбрусоидни адамлары да. Суратха, видеогъа алгъан болурла деб турама - алай эсе, бери салсала, бек разы боллукъбуз.

Цитата
Sabr пишет: Кафени тамадасына, къалгъанлагъа да салам.

Цитата
Sabr пишет: Суратланы юсюнден. Ол кюн Тебердиде кёб адам болгъанды - Эльбрусоидни адамлары да. Суратха, видеогъа алгъан болурла деб турама - алай эсе, бери салсала, бек разы боллукъбуз.

Да....сакълайбыз сора ....ашыкъмай....

Цитата

Ibn-Ahmat пишет: Къарадыкъ.. Не эсе да (ну.., как и предполагалось) бизлени сан этерге излемедиле. Андан сора: "джазыучубуз джокъ! тюз джаш телюбюз къайда?"- дерикле.) Болгъан затны керюб, эскере билмей. Казалось бы, мелочи, но бир талайын выступать этгенлерин кергюзселе, атларын да айтыб- къаллай бир келлендирлик эдиле.. Къарачайдан экеулен боксдан Мирге барадыла, а ким таныйды аланы, кимге керекле ала? И опять- мелочи, но сколько они решают.. Тюзеттирге кюреширбиз, Аллах айтса.

Мен Сени бек англайма.....алай а, аллай джерде болгъан зат биз кёзюбюзге кёргюзтгенча болуб къалалмайды......Тюзюсюн айтыргъа, сизни кураторугъуз болургъа керек эди. Джаш джазыучуланы......Сизни суратха тюшюрше керек эдиле бирге...барыгъыз да бирге олтуруб., бири-биригизни таныргъа керек эди....къайдам....аны кибик уллула бла танышыргъа керек эди....мен билгенге, англагъанга кёре.....

Инша Аллах! Энди джылгъа тюзелир хар не да. Къош да бара-бара тюзеледи да(с)))))

Бокс да алчы джашланы да Аллах бет джарыкълы этсин, хорлам бла къайтсынла Джуртубузгъа.
Я с Тобой согласна.....из мелочей состоит жизнь.....порой мелочи бывают решающими в судьбе....Но бизни Миллет алай ишленнгенди ((((Надо в корне менять и искоренять такое отношение к успеху своих. Или мы перестанем быть народом.....и станем просто биомассой. Заман бизни джазыкъсынныкъ тюйюлдю......заманла тюрленгендиле..... Я не хочу видеть Къарачай биомассой....... нас создавали как народ, тысячи поколений и мы не имеем права на потерю самих себя.

Сау бол сагъыш эгенинге.

Цитата
Кергелен пишет: Салам,Багъалыларым! Къызла, ийнарларыгъызны кесигиз джырлаб кёргюзтюрге керексиз халкъгъа.......Джырлагъанмысыз джуукъгъа- тенге?))))

салам :-) петь люблю,но только про себя)) чтобы не травмировать окружающих.:)