АЧЛЫКЪ ТУТХАНЛАГЪА

Хайт дейик, жашла, турмайыкъ артха,
Аталадан къалгъан тёлю эсек!
Аллах билсин, жашарбызмы къартлыкъгъа,
Адамча ёлейик, ёллюк эсек!

Сиз халкъсыз бюгюн, миллетни бети,
Жаным къурман сизнича жашлагъа!
Аллах сизни бизге байракъ этди,
Насыпды ол ? бюгюлмей жашагъан!

Хайт дейик, жашла, турмайыкъ артха!
Бойсунмайыкъ биз зулмугъа-зорлукъгъа.

Абдуллах БЕГИЙ УЛУ

ЭТЕЗЛАНЫ БАХАУУТДИННГЕ ? 70 ДЖЫЛ

Этезланы Бахауутдиннге быйыл ? 2009-чу джыл июнну 15-де ? 70 джыл толады. Анда бир сейирлик джокъду ? джашай барсанг, джылла да ?тёгерек? бола барадыла. Сейирлик ? ?къарт болсам да ? нартма? деб тургъанындады Бахауутдинни. Къарт да тюлдю. Къанын-джанын аямай, Халкъ ючюн, Джурт ючюн кюрешгеннге ? къартлыкъ джокъду.

Бахауутдинча акъсакъаллары болгъан халкъ ? не динин, не тилин, не джерин ? Аллах берген джангыз бир затын тас этерик тюлдю. Этез улу таулуду, алай бош таулу да тюл ? Минги Таулу. Аллай Минги Таулуладан къуралгъанды Малкъар Халкъны Акъсакъалларыны Кенгеши (Совет Старейшин Балкарского Народа). Малкъар халкъны акъсакъаллары бюгюн барыбызгъа да юлгюдюле.

Тюзлюк хорларындан тюнгюлюб, миллет ишден сууугъан кёб джашха тюртюлгенме. ?Биз культурабыз бла, окъууубуз-билимибиз бла душманланы хорлаб къоярыкъбыз. Джылаб, тарыгъыб тургъандан хайыр джокъду. Джырларгъа, тебсерге керекди?. Былай айтханлагъа да тюбегенме. Алагъа джууабха Бахауутдин акъсакъалны оюмларын келтирирге излейме:

?Шохларым, сиз бюгюн аякъ тюбюгюзден туугъан джеригизни сыйыртсагъыз, тамбла къайда джырларыкъсыз, къайда тебсериксиз? Индейлилеча болуб къалмазмы ахырыгъыз? Ата джуртубуз ючюн кюрешмесек, не ючюн кюреширикбиз? Ол биринчиси.

Экинчиси. Ноябрны экисинде, мартны сегизинде халкъыбызгъа джетген къыйынлыкъны-сюргюнню эсден кетермеу ? ол джылаб, тарыгъыб туруу тюлдю. Чууутлулагъа Холокостну унутугъуз деб бир кёрчюгюз ? бизге джетген сюргюн да аллай къыйынлыкъды. Чууутлуланы Иерусалимде Сыйыт Ташлары да барды ? Стена Плача. Джетген къыйынлыкъны унутмау ? тарих эсни, миллет ангыны ёчюлюрге къоймагъан кючдю.

Ючюнчюсю. Бизге сюргюнню айтдырыб тургъан башха зат да барды ? ?О реабилитации репрессированных народов? законну толтурмагъанлары. Малкъарны районлары, сюргюннге дери болгъанларыча, ызына къайтарылмагъандыла, 80-ден аслам тау эл тюб болгъанлай турады. Энди уа, ?элле арасы джерле? деген кибик этиб, Малкъарны Ата джуртун толусу бла сыйыра турадыла. Бу законнга келишмеген терс иш болгъанын чертиб, Эресейни Анаяса Махкемеси эки кере бегим алгъанды, алай а къабартылы башчыла къралны законун, Махкемени бегимин да толтурмайдыла. Кюрешмесек ? джуртсуз къаллыкъбыз.

Тёртюнчюсю. Ёмюрден бери да бизни халкъ бла кюрешген къабарты башчыладыла. ?Таш бла урсала да, аш бла урургъа кюрешиб да тургъанбыз? - болмайдыла. 1920-чы джыл Тау республиканы тизиминде Къабарты округ болгъаныча, Малкъар округ да бар эди ? джери, чеги белгили. Бетал Калмыков Сталинни тюбюнден-башындан кириб, Къабарты округну Тау республикадан чыгъарады. Алай башланады Тау республиканы чачылыуу. Аны бла къалмай, Малкъар округну да Къабартыгъа къошдурады. 1944-чю джыл къабартылы башчы Кумехов ?Малкъар халкъны кёчюрюрге керекди? деб, Бериягъа письмо джазыб, халкъыбызны джуртундан сюрдюргенди. Бюгюннгюлю къабартылы президент ? Калмыковну, Кумеховну къара иннетлерин, ишлерин бардыра ? Малкъарны джуртсуз этиб кюрешеди.

Бешинчиси. Ма аны себебли, Къабартыдан айырылыб энчи республика болмай, Малкъаргъа джашау джокъду. 1920-чы джыллада бизни къраллыкъсыз къойгъан да, 1940-чы джыллада джуртубуздан сюрдюрген да, бюгюн да джуртубузну сыйырыргъа кюреше тургъан да ? къабартылы тамадаладыла. Джаш тёлю бу затны ажымсыз билирге керекди. Биз, къартла, ёлгюнчю кюреширикбиз ? Малкъарны энчи республика эталмасакъ, ол миллет иш сизге аманатды.

Алтынчысы. Дунияда аллай адам, халкъ джокъду кесини энчи Юйю болурун излемеген. Кесини энчи автономиясы, республикасы болмагъан халкъ кёб джашаялмайды ? уллуракъ халкъланы ичинде эриб, тас болуб кетеди. Джуртун башхала кючлейдиле, тили, тарихи, культурасы да тас болады. Чууут, ингуш, тегей, абаза, ногъай, абхаз ? тизиб барыргъа боллукъду халкъланы ? кими район, кими республика, кими кърал болгъунчу тохтамагъандыла. Биз да тохтарыкъ тюлбюз ? алайсыз, алгъаракъ айтханымча,- дуниядан тас боллукъбуз.

Джетинчиси. ?Къабарты-Малкъар республиканы чачаргъа излейдиле ? сепаратистле, экстремистле? деб, бизни терслерге кюрешгенле да бардыла. Ол джалгъан дауну айтханлагъа джууаб: бирлешген Къабарты-Малкъар эм аллындан да къабарты башчыланы къара иннетлери бла къуралгъанды ? бизни джерибизни, кесибизни да джутар ючюн. Биз къаллай бир кюреше эсек да ? Тенглик, Тюзлюк болсун деб,- болмайды. Къабарты башчыла не биз айтханнга, не къралны законуна-джоругъуна тынгыламайдыла ? аны себебли бизге Къабартыдан айырылыу джол къалгъанды джангыз.

?Аман этегингден тутса, этегинги кес да къач? дейдиле. Алай этгенле да бардыла бизде ? республикада джашаялмай, тышына къачыб, дагъыда ?бирге джашаргъа керекди? деб, акъыл юретгенле бизге. Башхала да бардыла ? къабартылы башчыланы айтханларын этиб, Акъ Юйде бирер къуллукъчукъ табыб, къул болуб тургъанла. Къабартылы тамадала аллайланы къоллары бла бардырадыла бизге къаршчы ишлерин ? агъачны кесинден чюй этиб джаргъанча. Алай а, биз аллайлагъа кесибизни хорлатырыкъ тюлбюз ? Хакъ да, Халкъ да бизни бладыла.

Биз экстремистле тюлбюз ? биз къралны джоругъундан чыкъмай, тюзлюгюбюз ючюн алай кюрешебиз. Экстремистле биз тюл, къабартылы башчыладыла ? ?О рееабилитации репрессированных народов? законнга да, Анаяса Махкемени оноууна да буруу болуб тургъанла аладыла.

Бизге ?сепаратистле? дерге кюрешгенлеге уа айтырыбыз: кесигиз умут этген затны бизге айтыргъа кюрешмегиз. Сепаратист деб, къралдан айырылыргъа излегеннге айтадыла. Биз а, черкес къралда тюл, Эресейде джашаргъа излейбиз ? энчи Малкъар республикабызны къураб. Къабартыдан айырылыуну къралдан айырылыуча кёргюзтюрге излемесин киши да?.

Ма былайды кёлю-иннети Этезланы Бахауутдинни ? онла бла джылланы халкъы ючюн кюрешиб тургъан Таулуну. Аллай Минги Таулула болгъан къадарда, Минги Тау да бизники болгъанлай турлукъду, халкъыбыз да Халкъ болгъанлай турлукъду. Аллах Сизге, Бахауутдин, кюч-саулукъ берсин, муратыгъыз толуб, барыбыз да къууанырча болайыкъ.

Билал ЛАЙПАН

ТЮЗЛЮК ТЮЗДЕ КЪАЛМАЗ

?Край наш поруган, и горы отняли,
И мёртвым покоя в земле не дают?.
Коста Хетагуров

Бир кёб зулму сынагъанды халкъым.
Энтда турады табалмай хакъын.
Бюгюн да тюлдю башына эркин.
Джангы сынаула келтиреди хар кюн.

Тюзлени къой, энди тауланы да,
Тауланы да сыйыралла бизден.
Ёлгенлеге къоша сауланы да,
Айырадыла джерибизден.

Алай а,
Туугъан джер ючюн, Ата джурт ючюн
Таулу халкъ хазырды турургъа ёрге:
Не джуртубузгъа ие боллукъбуз,
Не шейит болуб кирликбиз кёрге.

Акъсакъалла тарталла мынчакъ:
?Тюзде къалмаз тюзлюгю тюзню?.
?Къындан чыкъмасын,- дейле,- бычакъ?,
Сабырлыкъгъа чакъыра бизни.

Ала джанларын этелле къурман.
?Ким, не ючюн?? - билесе, со́рма.
Ёзге аланы да тюнгюлтсе кърал,
Тауусулса хар не тюрлю амал,
Аллах буюргъан боллукъду со́ра.

***

Бу назмуну айтама алагъа ?
Хакъ ючюн кюрешген акъсакъаллагъа.
Сизнича адамлары болгъан халкъ,
Динин, тилин, джуртун да сакълар.

Джаш тёлюге болгъансыз юлгю.
Турлукъбуз ёрге берсегиз белги.
Сизни бладыла Татаркъан, Джаттай.
Сизни блады джулдуз бла Ай.

Сизни бладыла Аллах, Адам.
Хорларыкъсыз, къыйналса да джан.
Бош салмагъансыз Москвада бетджан,
Керти адамлары халкъыбызны.
Бир кишиге бермезбиз, огъай,
Аллах берген хакъыбызны.

Хакъ байракъны тутханла́ ёрге,
Турлукъсуз халкъны эсинде, тёрде.
Бютеу дуния къарайды сизге:
Инша Аллах,
Тюзлюгюбюз къаллыкъ тюлдю тюзде.

МИНГИ ТАУЛУЛА

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><>><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><>><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><>><><><><><><><><><><><><
<><><><><><>><><<><><><<>>>>><><>>><>><><><

<><><><<><><><>><><><><><><><><><><><><><><

<><><>><><><><> ><><><><>><><><><><>><><><><>

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

<><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><

Sabr

Ма аны себебли, Къабартыдан айырылыб энчи республика болмай, Малкъаргъа джашау джокъду.

Тюз айтаса, башха мадар джокъду.

Sabr
СПАСИБО САБР ЗА КРАСИВЫЕ СЛОВА

Багъалы тамадаларыбыз!!!Сизге бек къатты ышанып турабыз!!!Кенделен ныгъышда сизден сора башха хапар жокъду !!Аллах болушсун!!!

Государственное телевидение России взахлеб рассказывает о покушении на уголовного авторитета, как милиция его охраняет, как ищут стрелявшего в него и т.д.и т.п. Поразительно!

А людям, требуя выполнения российских законов и решений КС РФ, месяцами продолжающим голодовку - ноль внимания. Ноль внимания со стороны президента и правительства.

Думаю, надо выйти на европейские инстанции. Другого уже ничего не остается. Если и там не помогут - тогда народ сам решит - какими методами, как бороться дальше за справедливость, за родную землю.

А может, продолжающим голодовку, живыми-здоровыми вернуться домой и возглавить массовые акции протеста против тех, кто топчет российские законы? Тогда точно вмешается верховная власть - не нужна же ей, как и нам всем, новая горячая точка.

Пацифист
Недальновидно и неэффективно - сразу же квалифицируют как попытку свержения государственного строя в РФ - а это уже уголовная статья.
А как по вашему можно классифицировать открытое заявление главы субъекта федерации о нежелании выполнять федеральный закон? Можно ли считать государственным строем РФ строй в субъекте не соблюдающем законы РФ?

Пацифист
Вопрос риторический и в никуда.
Вы уж пожалуйста попробуйте ответить на мои вопросы, негоже борцу против войны притворяться пустым местом.