ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЕНОВА. С 2014 ГОДА - ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ ИМ. КЯЗИМА МЕЧИЕВА И ИСМАИЛА СЕМЕНОВА

Sabr 09.10.2012 17:51:49
Сообщений: 7254
Уважаемые коллеги! ПРИЕМ РАБОТ НА СОИСКАНИЕ ЛИТЕРАТУРНОЙ ПРЕМИИ ПРОДОЛЖАЕТСЯ. Тема закрыта для посторонних. Здесь будут ставиться только произведения, присланные на конкурс. Авторам свои сочинения просим присылать на электронный адрес:
bilallaypan@hotmail.com

______________________________________________________________________

2013 ДЖЫЛ

Бери Семенланы Исмайыл (Джырчы Сымайыл) атлы адабият ёчню алыр ючюн, Конкурсха келген чыгъармаланы сала барлыкъбыз.

Ана тилде джазгъанларыгъызны (КОНКУРСХА деб, чертиб) бу адресге ийигиз: bilallaypan@hotmail.com

Конкурсну юсюнден "АКЪТАМАКЪ" темада окъугъуз. Чыгъармаларыгъыз да анда сюзюллюкдюле,
кесигиз анга разы болсагъыз. Конкурс баргъан заманны ичинде (февралны ючюсюне дери) джазгъанларыгъызны тюрлендирирге (къошаргъа, къоратыргъа, къысхартыргъа неда тюбелек алыб къояргъа) боллукъсуз.

_______________________________________________________________________________

Семенланы Джырчы Сымайылны къызы Софьяны алгъышлау Сёзю:

Сыйлы Къарнашларым, Эгечлерим!

Атамы тин джашы, къарнашыбыз, Лайпан улу Билялдан, "Джырчы Сымайыл" атлы едебият эришиуле этерге башлагъаныгъызны эшитиб, бек къууандым. Кёлден, джюрекден барыгъызгъа да ильхам, онг, башары тилей, тамада эгечигиз кибик, бу хайырлы башлауугъуз бла сизни алгъышлайма.
Бу аламат фикирни ортагъа салгъан, ишни башлагъан, бардыргъан Берекетге, Кергеленнге, къошулгъанлагъа, джан аурутханланы барына да бек разыма. Уллу бюсюреуюм бла биргелей, саулукъ, берекет, барлыкъ, узун ёмюр да тилейме барыгъызгъа.
Нарт-Къарачай сау болсун!
Джолугъуз ачыкъ болсун!

Софи Трам-Семен
джазыучу, режиссер, СТД-ни юеси.

________________________________________________________

01.12.2012 ЭСГЕРТИУ 01.12.2012

ЧЫГЪАРМАЛАРЫН КОНКУРСХА ТЕДЖЕГЕНЛЕНИ ЭСЛЕРИНЕ САЛАБЫЗ:

1. Ана тилде джазгъанларыгъызны (КОНКУРСХА деб, чертиб) бу адресге ийигиз: bilallaypan@hotmail.com

2.Кеслерини керти атларын, тукъумларын, къысха биографияларын да джазыб, чыгъармаларын bilallaypan@hotmail.com адресге иймегенлени чыгъармаларына Конкурсну эсеблери чыгъарылгъан сагъатда къараллыкъ тюлдюле.

3.Кеслерини чыгъармаларын авторла кеслери "Акътамакъ" темагъа салыргъа боллукъдула. Былайгъа уа - bilallaypan@hotmail.com адресге келген чыгъармала салынныкъдыла неда салынныкъ тюлдюле (чуруму авторну кесине энчи билдирилликди).

4.Конкурсну юсюнден "АКЪТАМАКЪ" темада окъугъуз. Чыгъармаларыгъыз да анда сюзюллюкдюле,
кесигиз анга разы болсагъыз. Конкурс баргъан заманны ичинде (февралны ючюсюне дери) джазгъанларыгъызны тюрлендирирге (къошаргъа, къоратыргъа, къысхартыргъа неда тюбелек алыб къояргъа) боллукъсуз.
Изменено: Sabr - 04.04.2014 02:05:44

Ответы

Sabr 01.04.2013 00:48:45
Сообщений: 7254
КЪАРАЧАЙ-МАЛКЪАР ДЖАЗЫУЧУЛАНЫ
ДЖЫРЧЫ СЫМАЙЫЛ АТЛЫ АДАБИЯТ ЁЧЮ

ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ
ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА

Протокол № 1

На конкурс в период с 1 октября 2012 г. по 3 февраля 2013 г., всего было прислано 67 стихотворений. Из них 20 были написаны на русском языке и были отклонены и пересланы обратно авторам, так как это конкурс поэзии на карачаево-балкарском языке. Точно также 17 стихотворений, написанных на турецком языке, присланных из Турции, США, вернули авторам по указанной причине. Следовательно, все они в конкурсе не участвовали. Из 30 стихотворений, присланных на конкурс, 10 были от проживающих в Турции карачаевцев, написаны на основе латинской графики, но по причине слабости не прошли конкурс. Только 6 стихотворений зарубежных наших земляков допущены были к конкурсу. Проживающие на родине 13 карачаево-балкарцев прислали свои произведения. Из них у 6 авторов стихотворения за откровенной слабостью были отсеяны в ходе рассмотрения. На предложение комиссии переработать их и снова представить на конкурс, авторы не согласились. Таким образом, на конкурсе рассмотрены произведения 13 авторов. Все члены комиссии получили произведения конкурсантов лично по электронной почте и дали свои заключения. Публично на форуме Эльбрусоида все произведения конкурсантов были выставлены на обсуждение и с ними за это время ознакомлено около 2000 посетителей. То есть, соблюдены все демократические процедуры. Жюри отмечает, что, поскольку конкурс проводился в первый раз, отсутствовал опыт проведения таких конкурсов, то, естественно, были свои трудности в его организации и проведении, практически все проводилось, опираясь на электронные средства информации.

Жюри от имени всей карачаево-балкарской читающей публики выражает благодарность инициатору и спонсору премии имени Исмаила Семенова, а также Алию Тоторкулову, учредителю Эльбрусоида, за предоставленную возможность на его электронной площадке провести настоящий конкурс. А также выражает уверенность, что Конкурс «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА» станет традиционным для всех карачаево-балкарских авторов, а первый опыт его проведения будет поддержан как творческими союзами, так и патриотами нашего народа, заинтересованными стимулировать развитие литературного процесса как в Карачае и Балкарии, так и в местах компактного проживания карачаево-балкарцев за пределами нашей родины. При нормальном функционировании Союзов писателей КЧР И КБР, республиканских органов, призванных заниматься вопросами развития языков, литературы, искусств наших народов, всем этим должны были заниматься они. Но на протяжении последних 20 лет мы наблюдаем, что этого не происходит. Народы и их творческие Союзы предоставлены сами себе. Официальные премии Правительств КЧР и КБР присуждаются в результате необъявленных творческих конкурсов, по принципу каждой сестре по серьге, потому даже среди авторов и писателей нет не только интереса, но даже мотивации к творчеству для получения этих премий, так как власть милует и одаривает только тех, кто, по их мнению, потрафляет сиюминутным интересам власти. Именно поэтому появилась идея проведения этого конкурса. И впервые она проведена именно для тех и среди тех, кто никогда не публиковался, но на самом деле идет на смену известным всем нашим писателям и литераторам. В этом смысле Жюри надеется, что лауреаты и отмеченные в ходе конкурса авторы в результате конкурса получат путевку в большую нашу литературу, с него начнется их творческая судьба, а имена их станут известны карачаево-балкарскому читателю.

Рассмотрев, всесторонне взвесив и оценив допущенные на конкурс стихотворения, Жюри решило:
1. I-я премия присуждается Салпагаровой Мариям Джетуловне (1994 г.р., Терезе) за нестандартное поэтическое мышление и образность языка в цикле представленных на конкурс стихотворений «Хар неда кёзюу».
2. II-я премия присуждается Рахаевой Диане Тахировне (1994 г.р., с. Безенги)за патриотическую направленность и языковую самобытность в цикле представленных на конкурс стихотворений "Минг кере шукур Аллахыма".
3. III-я премия присуждается Кущетеровой Айшат Хамитбиевне (1977 г.р., г. Усть-Джегута), за верность канонам карачаево-балкарской поэзии и языка в цикле представленных на конкурс стихотворений «Эм багъалы неди адамгъа».
4. Премия присуждается Байчорову Шамилю Халитовичу (1991 г.р., с. Учкекен), за лиризм, свежесть чувств, самобытное восприятие мира в представленном на конкурс цикле стихотворений «Къачан эсе да...».
5. Премия присуждается Шаваеву Исламу Асхатовичу (1995 г.р., с. Къара Суу) за утверждение идеалов добра и справедливости и тревогу за судьбу карачаево-балкарского народа в представленном на конкурс цикле стихотворений "Алан халкъыма джарсыу".
6. Премия присуждается Байчоровой Людмиле Аслановне (1989), Карачаевск, сумевшей поэтически талантливо отобразить трагедию нашего народа в годы депортации в представленном на конкурс стихотворении "Кёчгюнчюлюк".
7. Рекомендовать национальным издательствам КЧР и КБР, а также частным издательствам издать отдельной книгой сборник конкурсных стихотворений лауреатов премии имени Исмаила Семенова за 2012 г., а также лучшие стихотворения всех номинантов литературного конкурса.
8. Объявить следующий конкурс за 2013 год с момента подведения итогов конкурса 2012 г.

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик.
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.ф.н.
03.03.2013 г. Нальчик -Теберда

Специальное решение Жюри:

Как инициатор проведения настоящего конкурса, Жюри рассматривает его как один из важных элементов через творчество способствовать единению карачаево-балкарского этноса, утверждению единого карачаево-балкарского литературного языка, что созвучно задачам, поставленным съездом интеллигенции в г. Кисловодске в 2012 г.
В виду этого Жюри Решило:


1. День рождения Исмаила Семенова 3 марта объявить Днем Карачаево-Балкарской Книги! В этот День проводить праздник книги во всех школах, детских садах, учебных заведениях, сделать традицией встречи писателей с читателями, организовывать выставки-ярмарки национальных книг, когда авторы будут представлять свои произведения, с автографами дарить читателям, а дарение книги друг другу – сделать национальной традицией в Карачае и Балкарии.
2. Считать целесообразным создание Союза Карачаево-Балкарских писателей в целях координации творческих усилий по сохранению и развитию национального языка, литературы нашего народа, при этом сохраняя членство в творческих союзах двух братских республик.
3. Настоящую Премию в последующем реорганизовать в Литературную премию Союза Карачаево-Балкарских писателей имени Кязима Мечиева и Исмаила Семенова.

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.ф.н.

Информация Жюри Конкурса:

31 марта в г. Теберде в Доме-Музее И.П. Крымшамхалова состоялись V-е Крымшамхаловские чтения.
После проведения Чтений и вручения медалей И.П. Крымшамхалова по пяти номинациям, слово для подведения итогов конкурса «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА» было предоставлено Жюри Конкурса: Бегиеву А.М., Ольмезову М.М., Богатыревой Ш.А., Лайпанову Н-М.О.
Решения жюри зачитал Лайпанов Н-М.О. Премию и дипломы вручали Бегиев А.М., Ольмезов М.М., Богатырева Ш.А.


Премии получили:
1. Салпагарова М.Дж. – 1 премия (40 т.р.)
2. Рахаева Д.Т. – 2 премия (30 т.р.)
3. Байчоров Ш.Х. – премия (10 т.р.)
4. Шаваев И.А. – премия (10 т.р.)
5. Кущетерова А. Х. – 3 премия (20 т.р.) – отсутствовала по уважительной причине, премия и диплом будут доставлены нарочным в г. Усть-Джегуту.
6. Байчорова Л.А. – премия (10 т.р.) – не явилась. Премия и диплом будут переданы после ее отзыва на звонки, эл. письма.

После получения премий и дипломов Салпагарова М.Дж., Рахаева Д.Т., Байчоров Ш.Х. прочитали свои стихи и были встречены аудиторией дружными аплодисментами. Члены Жюри поздравили их и выразили надежду, что участие в Конкурсе явится для них путевкой в большую литературу и определит их творческую судьбу.

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат Государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.ф.н.
Sabr 02.04.2013 02:47:18
Сообщений: 7254
Джаш назмучуланы-лауреатланы мен да алгъышлайма.

Бек къууандыргъан - чыгъармаларыгъызгъа халкъыбызны уллу къаламчылары - Бегийланы Абдуллах, Ёлмезланы Мурадин, Багъатырланы Шахриза, Лайпанланы Нюр-Магомет уллу багъа, тюз багъа бергенлери. Аллах айтса, миллетлеарасы ёчлени да алырча дараджагъа джетерсиз.

Мындан ары бардырыллыкъ Конкурслагъа оноу этерик: къарачай-малкъар джазыучуланы энди къурала тургъан Союзларыды. Адабият ёч да Кязим бла Сымайыл атлы боллукъду. Этилген оноуну Аллах къабыл этиб, барыбыз да къууанырча болайыкъ.

"Акътамакъ" а ишин тохтатырыкъ тюлдю. Адабият кафени эшиклери Акъ сёзню сюйгенлеге хар заманда да ачыкъдыла.
Sabr 04.01.2014 05:21:11
Сообщений: 7254
2014 ДЖЫЛ
Sabr 04.01.2014 19:45:53
Сообщений: 7254
Быйыл да Адабият Конкурс былтырча ётерикди, былтыр а - 2013 джыл (биринчи кере) бардырылгъан Конкурс былай эди:

КЪАРАЧАЙ-МАЛКЪАР ДЖАЗЫУЧУЛАНЫ
ДЖЫРЧЫ СЫМАЙЫЛ АТЛЫ АДАБИЯТ ЁЧЮ

ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ
ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА

Протокол № 1

На конкурс в период с 1 октября 2012 г. по 3 февраля 2013 г., всего было прислано 67 стихотворений. Из них 20 были написаны на русском языке и были отклонены и пересланы обратно авторам, так как это конкурс поэзии на карачаево-балкарском языке. Точно также 17 стихотворений, написанных на турецком языке, присланных из Турции, США, вернули авторам по указанной причине. Следовательно, все они в конкурсе не участвовали. Из 30 стихотворений, присланных на конкурс, 10 были от проживающих в Турции карачаевцев, написаны на основе латинской графики, но по причине слабости не прошли конкурс. Только 6 стихотворений зарубежных наших земляков допущены были к конкурсу. Проживающие на родине 13 карачаево-балкарцев прислали свои произведения. Из них у 6 авторов стихотворения за откровенной слабостью были отсеяны в ходе рассмотрения. На предложение комиссии переработать их и снова представить на конкурс, авторы не согласились. Таким образом, на конкурсе рассмотрены произведения 13 авторов. Все члены комиссии получили произведения конкурсантов лично по электронной почте и дали свои заключения. Публично на форуме Эльбрусоида все произведения конкурсантов были выставлены на обсуждение и с ними за это время ознакомлено около 2000 посетителей. То есть, соблюдены все демократические процедуры. Жюри отмечает, что, поскольку конкурс проводился в первый раз, отсутствовал опыт проведения таких конкурсов, то, естественно, были свои трудности в его организации и проведении, практически все проводилось, опираясь на электронные средства информации.

Жюри от имени всей карачаево-балкарской читающей публики выражает благодарность инициатору и спонсору премии имени Исмаила Семенова, а также Алию Тоторкулову, учредителю Эльбрусоида, за предоставленную возможность на его электронной площадке провести настоящий конкурс. А также выражает уверенность, что Конкурс «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА» станет традиционным для всех карачаево-балкарских авторов, а первый опыт его проведения будет поддержан как творческими союзами, так и патриотами нашего народа, заинтересованными стимулировать развитие литературного процесса как в Карачае и Балкарии, так и в местах компактного проживания карачаево-балкарцев за пределами нашей родины. При нормальном функционировании Союзов писателей КЧР И КБР, республиканских органов, призванных заниматься вопросами развития языков, литературы, искусств наших народов, всем этим должны были заниматься они. Но на протяжении последних 20 лет мы наблюдаем, что этого не происходит. Народы и их творческие Союзы предоставлены сами себе. Официальные премии Правительств КЧР и КБР присуждаются в результате необъявленных творческих конкурсов, по принципу каждой сестре по серьге, потому даже среди авторов и писателей нет не только интереса, но даже мотивации к творчеству для получения этих премий, так как власть милует и одаривает только тех, кто, по их мнению, потрафляет сиюминутным интересам власти. Именно поэтому появилась идея проведения этого конкурса. И впервые она проведена именно для тех и среди тех, кто никогда не публиковался, но на самом деле идет на смену известным всем нашим писателям и литераторам. В этом смысле Жюри надеется, что лауреаты и отмеченные в ходе конкурса авторы в результате конкурса получат путевку в большую нашу литературу, с него начнется их творческая судьба, а имена их станут известны карачаево-балкарскому читателю.

Рассмотрев, всесторонне взвесив и оценив допущенные на конкурс стихотворения, Жюри решило:
1. I-я премия присуждается Салпагаровой Мариям Джетуловне (1994 г.р., Терезе) за нестандартное поэтическое мышление и образность языка в цикле представленных на конкурс стихотворений «Хар неда кёзюу».
2. II-я премия присуждается Рахаевой Диане Тахировне (1994 г.р., с. Безенги)за патриотическую направленность и языковую самобытность в цикле представленных на конкурс стихотворений "Минг кере шукур Аллахыма".
3. III-я премия присуждается Кущетеровой Айшат Хамитбиевне (1977 г.р., г. Усть-Джегута), за верность канонам карачаево-балкарской поэзии и языка в цикле представленных на конкурс стихотворений «Эм багъалы неди адамгъа».
4. Премия присуждается Байчорову Шамилю Халитовичу (1991 г.р., с. Учкекен), за лиризм, свежесть чувств, самобытное восприятие мира в представленном на конкурс цикле стихотворений «Къачан эсе да...».
5. Премия присуждается Шаваеву Исламу Асхатовичу (1995 г.р., с. Къара Суу) за утверждение идеалов добра и справедливости и тревогу за судьбу карачаево-балкарского народа в представленном на конкурс цикле стихотворений "Алан халкъыма джарсыу".
6. Премия присуждается Байчоровой Людмиле Аслановне (1989), Карачаевск, сумевшей поэтически талантливо отобразить трагедию нашего народа в годы депортации в представленном на конкурс стихотворении "Кёчгюнчюлюк".
7. Рекомендовать национальным издательствам КЧР и КБР, а также частным издательствам издать отдельной книгой сборник конкурсных стихотворений лауреатов премии имени Исмаила Семенова за 2012 г., а также лучшие стихотворения всех номинантов литературного конкурса.
8. Объявить следующий конкурс за 2013 год с момента подведения итогов конкурса 2012 г.

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик.
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.ф.н.
03.03.2013 г. Нальчик -Теберда

Специальное решение Жюри:

Как инициатор проведения настоящего конкурса, Жюри рассматривает его как один из важных элементов через творчество способствовать единению карачаево-балкарского этноса, утверждению единого карачаево-балкарского литературного языка, что созвучно задачам, поставленным съездом интеллигенции в г. Кисловодске в 2012 г.
В виду этого Жюри Решило:

1. День рождения Исмаила Семенова 3 марта объявить Днем Карачаево-Балкарской Книги! В этот День проводить праздник книги во всех школах, детских садах, учебных заведениях, сделать традицией встречи писателей с читателями, организовывать выставки-ярмарки национальных книг, когда авторы будут представлять свои произведения, с автографами дарить читателям, а дарение книги друг другу – сделать национальной традицией в Карачае и Балкарии.
2. Считать целесообразным создание Союза Карачаево-Балкарских писателей в целях координации творческих усилий по сохранению и развитию национального языка, литературы нашего народа, при этом сохраняя членство в творческих союзах двух братских республик.
3. Настоящую Премию в последующем реорганизовать в Литературную премию Союза Карачаево-Балкарских писателей имени Кязима Мечиева и Исмаила Семенова.

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.ф.н.

Информация Жюри Конкурса:

31 марта в г. Теберде в Доме-Музее И.П. Крымшамхалова состоялись V-е Крымшамхаловские чтения.
После проведения Чтений и вручения медалей И.П. Крымшамхалова по пяти номинациям, слово для подведения итогов конкурса «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА» было предоставлено Жюри Конкурса: Бегиеву А.М., Ольмезову М.М., Богатыревой Ш.А., Лайпанову Н-М.О.
Решения жюри зачитал Лайпанов Н-М.О. Премию и дипломы вручали Бегиев А.М., Ольмезов М.М., Богатырева Ш.А.


Премии получили:
1. Салпагарова М.Дж. – 1 премия (40 т.р.)
2. Рахаева Д.Т. – 2 премия (30 т.р.)
3. Байчоров Ш.Х. – премия (10 т.р.)
4. Шаваев И.А. – премия (10 т.р.)
5. Кущетерова А. Х. – 3 премия (20 т.р.) – отсутствовала по уважительной причине, премия и диплом будут доставлены нарочным в г. Усть-Джегуту.
6. Байчорова Л.А. – премия (10 т.р.) – не явилась. Премия и диплом будут переданы после ее отзыва на звонки, эл. письма.

После получения премий и дипломов Салпагарова М.Дж., Рахаева Д.Т., Байчоров Ш.Х. прочитали свои стихи и были встречены аудиторией дружными аплодисментами. Члены Жюри поздравили их и выразили надежду, что участие в Конкурсе явится для них путевкой в большую литературу и определит их творческую судьбу.

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат Государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.ф.н.
Sabr 05.01.2014 05:54:52
Сообщений: 7254
ЛИТЕРАТУРНЫЙ КОНКУРС - 2014 - ЛИТЕРАТУРНЫЙ КОНКУРС
_______________________________________________________


Къарачай-малкъар джазыучуланы Мёчюланы Кязим хаджи бла Семенланы Джырчы Сымайыл атлы адабият ёчлери //

Литературная премия Карачаево-Балкарских писателей имени Кязима Мечиева и Исмаила Семенова.

Былтыр бардыргъаныбызча, быйыл да Мечиланы Кязим хаджи эмда Семенланы Джырчы Сымайыл атлы АДАБИЯТ КОНКУРСНУ бардырыргъа оноу этгенбиз. Бюгюнден башлаб, Конкурсну ачылгъанын билдиребиз.


КОНКУРСХА КЪОШУЛЛУКЪЛАНЫ ЭСЛЕРИНЕ САЛАБЫЗ:

Чыгъармаларыгъызны иерге боллукъсуз. Къайрымы?


1. Ана тилде джазгъанларыгъызны (КОНКУРСХА деб, чертиб) бу адресге ийигиз: bilallaypan@hotmail.com

2.Кеслерини керти атларын, тукъумларын, туугъан джерлерин, джылларын - айтыргъа, къысха биографияларын джазыб, чыгъармаларын bilallaypan@hotmail.com адресге иймегенлени чыгъармаларына Конкурсну эсеблери чыгъарылгъан сагъатда къараллыкъ тюлдюле.

3.Кеслерини чыгъармаларын авторла кеслери "Акътамакъ" темагъа http://www.elbrusoid.org/forum/forum5/topic22351/?PAGEN_1=25 салыргъа боллукъдула.
Чыгъармаларыгъыз былайда сюзюллюкдюле, кесигиз анга разы болсагъыз. Конкурс баргъан заманны ичинде (мартны ючюсюне дери) джазгъанларыгъызны тюрлендирирге (къошаргъа, къоратыргъа, къысхартыргъа неда тюбелек алыб къояргъа) боллукъсуз.

4.Конкурсда хорлагъанлагъа ачха ёч, дипломла берилликдиле.

5.Соруулары болгъанлагъа былайда джууаб этилликди.
Sabr 07.01.2014 08:30:11
Сообщений: 7254

1 0

ЛИТЕРАТУРНЫЙ КОНКУРС - 2014 - ЛИТЕРАТУРНЫЙ КОНКУРС
___________________________________________________________________

2014 джыл Къарачай-малкъар джазыучуланы Мёчюланы Кязим хаджи бла Семенланы Джырчы Сымайыл атлы адабият ёчлерин алыр ючюн КОНКУРСХА къошулгъанланы чыгъармалары

Произведения молодых авторов выдвинутых на соискание литературной премии им. Кязима Мечиева и Исмаила Семенова


КОНКУРСХА

ГАЗАЛАНЫ АМИНА



Мен, Газаланы Хыйсаны къызы Амина, 1993 жыл Яникой элде туугъанма. Сабий заманымдан бери жазама. Назмуларым «Литературная Россия», «Горянка», «Заман» газетледе, «Минги Тау» журналда да басмаланнгандыла.
Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъар эл-мюлк академияны финансла факультетинде окъуйма.


***
Къалай игиди жашау,
Насып къона къолунга.
Терек да, черек да сау,
Таш да тюшмей жолунга.

Къалай ариуду жашау –
Кёкде чыммакъ булутла.
Кёгереди энтта тау,
Жангы туугъан умутлай.

Къалай татлыды жашау,
Жокъду да къайгъы, палах.
Киши кишиге да дау
Этмесин. Амин Аллах!

* * *
Туугъан жерим,
Хар жарангы
Алыр эдим
Кесиме,
Санга келген
Хар хатаны
Бурур эдим
Юсюме.

Онгум болуп,
Уллу насып
Бермей къоймам.
Кюн тиер.
Аны ючюн
Мени жаным
Отда арсарсыз
Кюер.


* * *
Игилик. Неди ол?

Чыпчыкъ терекде?
Тазалыкъ жюрекде?

Игилик. Неди ол?

Аманлыкъ. Неди ол?

Чачылгъан уяла?
Билмесенг уяла?

Аманлыкъ. Неди ол?

Бушуу а? Неди ол?

Кёз жашы ананы?
Къурч ауузу къаманы?

Бушуу а? Неди ол?

Къууанч а? Неди ол?

Жыр, тепсеу, дамырлыкъ?
Туз, гыржын, мамырлыкъ?

Къууанч а? Неди ол?


* * *
Туууп, ойнай, тепсей, жырлай.
Ёсюп, жашай, сюе, жиляй.
Къартлыкъ хар зат да ангылай.
Ёлюп-кетип, къуруп… Къалай?!

* * *
Не этейим, жюрек сюеди,
Анга угъай деп айталмам.
Не этейим, жаным кюеди:
Мен нанымы унуталмам.

Не этейим, кёкде барады,
Мудах сагъышларымча, Ай.
Не этейим, жаным турады.
Жангыз сени ючюн жашай.

Кюн жарыгъын санга береди,
Сени алай жарыталмам.
Жулдуз нюрюн санга тёгеди,
Аны кибик да болалмам.

Алай а жанымда жашайды,
Ариу, жарыкъ да сыфатынг.
Да ол кетмезликге ушайды -
Сени атынг, сени атынг.

Алай мен не зат айтайым?
Уялмай, жанынга кирмем.
Хар хатадан да сакълайым,
Сюйгеними уа билдирмем.


СЕН КЕРЕКСЕ МАНГА

Къарангы кечеде,
Мен жазама санга.
Жулдузлача кёкге,
Сен керексе манга,

Адамлыкъча жерге,
Кюн жарыкъча кёзге,
Сен керексе манга.
Сен керексе манга.


* * *
Атынгы къайтара, мен ёлюрме
Жанымы букъдура, мен кюерме.
Кюнлени ашыра, мен билеме,
Жюрегимде жара… мен сюеме.

Кёзлерими сенден айыралмай,
Мен къарайма, кишиден уялмай.
Къатынга бармасам, чыдаялмай,
Мен ёлюрме сенсиз жашаялмай.


* * *
Гинжиге ушай эдим.
Кёргюнчю сени.
Къайгъысыз жашай эдим,
Сюйгюнчю сени.

Мен сени кёрген эдим…
– Ал, – деп, – ёмюрге, –
Жанымы берген эдим,
Къоркъмай ёлюрге.


* * *
Жюрек тилсизди деп айтадыла манга.
Алай ийнанмайма, ийнанмайма сёзге.
Эштилмей къулакъгъа, кёрюнмейин кёзге,
Жалан да билинеди ол сюйген жаннга.

Къалай татлыды ауазынг сени, жюрек.
Къалай бийикди сёзнгю магъанасы.
Къалай жарыкъды ичингде туугъан тилек.
Сюймекликни алай уллуду багъасы…


***
Арыгъанма, бир бек арыгъанма.
Жашаудан къаты менми болгъанма?
Жюрегим, тюнгюлюп, сууугъанды.
Ачылгъанды кёзюм, ачылгъанды.

Магъана, магъана излегенме.
Мен жалан да мынга тюшюннгенме:
Хар бир зат да, сорулмай, жетеди,
Башланады, барады, ётеди -
Барыуун а жеталмайды окъ да...

Магъана уа, излемегиз, жокъду.


***
Алайды, хау, хар ким тёзеди.
Жарсыма бош. Аллах кёреди.
Да жыгъылгъан ёрге турады,
Ёрге тургъан а жыгъылады.

Хата чыгъады чёпчюкден да,
Аны сынай келеме мен да.
Къаргъыш ашыкъмайын жетеди.
Кимни да амалсыз этеди.

Жашау алайды, ол – тёреди.
Алай Аллах... Аллах кёреди...


ТЮЗ ЭТЕСЕ

Тюз этесе, сёзсюз, тюзетесе,
Юйретесе жашау этерге.
Жарсыусуз жанымы кюйдюресе:
Кюрешесе мени женгерге.

Тюбешсек, масхарайса, кюлесе,
Ачытаса сёзле бла уруп.
Ызындан намазгъа сюелесе,
Кесинги гюнахсыз сундуруп.

Мен, кюе да жиляй, сынарыкъма.
Тюрленникме, боллукъма башха.
Бушууда гяпчиге ушарыкъма,
Къууанчда ушарыкъма ташха.

Бюгюн сен хорладым деп кюлесе...
Мен къошулмай къалдым урушха.
Аз да болмай анга гурушха,
Тюз этесе, сёзсюз, тюз этесе.

***
Жюрек сюеди. Недиле сёзле?
Ах, бир бирге къарайдыла кёзле.
Киргенча жаныма ол къарамынг,
Турады жюрекде сени атынг.

Сен жашауум, сен - солугъан хауам.
Сени сау дуньягъа да алышмам.
Тилейме, кетме, кетме ёмюрде:
Сенсиз болмаз тынчлыкъ манга жерде.

Кюн жарытып, болса да булутсуз,
Сенсиз боллукъду хар кюнюм мутхуз.
Жазда шаптал, балли да чакъсала.
Сенсиз мени жарытмазла ала.

Мен не бек кюрешсем да жазалмам
Ичимдегин битеу чыгъаралмам.
Айтмаз назму мени жюрегими.
Ансыз да бил сени сюйгеними.


***
Санга жазгъан назмуланы,
Отдан аямай, кюйдюреме.
Ала бош кюймейле. угъай,
Ала бла кесим кюеме.

Жанып барадыла ала.
Манга жалан да кюл къалады.
Болса да кюл сени атынг,
Манга неден да ол багъады.

Бирге болалмайбыз, угъай,
Башха къадар буюрулгъанды.
Унутургъамы? Да къалай?
Кесин а ким хорлаялгъанды?


ТЁРТ СОНЕТ

1
Къалай сюе эдим, нени да унутуп,
Арабызда къабыргъаны къурутургъа.
Къалай сюе эдим сени бла турургъа,
Къыйнамай жюрегим, алдамай умутум.

Къалай сюе эдим, мен къолунгдан тутуп,
Ичимдегин санга кёзюм бла айтыргъа.
Бу ай кече жулдузлагъа тынгыларгьа
Къалай сюе эдим, нени да унутуп.

Алай къадар деген аямайды бизни.
Жарсымай ууатады ол экибизни.
Турабыз тюбешсег а биз ышаргъанлай,
Къалай насыплылабыз дей ётюрюкге.

Ол заманла уа бир къыйынды жюрекге...
Билебиз биз, билебиз бир бирни алдай.


2
Жауун тюбюнде сюеле эдик биз,
Бара эдиле адамла ашыгъып.
Тура эдик биз бир бирге ышарып,
Сёзсюз билине эди сюйгенибиз.

Жауунча таза эди ниетибиз.
Аны жюрекде букъдура, жашыра,
Сабий жылланы узакъгъа ашыра,
Жауун тюбюнде сюеле эдик биз.

Заман а барады. Чегем да алай
Барады ташны, агъачны да талай...
Хорлатмай турдукъ экибиз.

Этип нёгерлик бир бирге жашауда,
Барабыз сыйлы Аллахны къолунда,
Сёзсюз билине сюйгенибиз.


3
Къайда, къайдады тазалыкъ?
Манга бир айтыгъыз, тилейме!
Мен эрттеден аны излейме.
Болурмамы мен табаллыкъ?

Жылыу керекди, жарыкълыкъ.
Ала бир аздыла. Кюеме.
Кирден къутулургъа сюеме:
Къайда, къайдады тазалыкъ?

Намыс да, сый да бошду дейбиз,
Байракъ этип аманлыкъны,
Сатханбыз да тазалыкъны.

Бу жашаудан биз не излейбиз?
Кирликбиз ахырда жерге.
Аллах сюерми кечерге?..


4
Дуньяны да унутурча
Сюерик эдим, мени
Шат сюймеклигим сени
Бар палахладан къорурча!

Ай сюйгенча кечени,
Жел аулакъланы сюйгенча,
Гёбелек отда кюйгенча,
Сюерик эдим сени.

Алданнганма, алдагъанма,
Сюерик сунуп тургъанма,
Жюрекде эди терслик.

Мен башха жашны сюеме.
Ол санга жетмез, билеме...
Некди аллай сюймеклик?


***
Къара, къалай ариуду къыз.
Кёрюп турама: жаратханса.
Сен ненчасын алдап атханса,
Къойгъанса сен кеси жангыз?

Жангыз къалса кёкде жулдуз,
Ёрден кесин жерге атады.
Кече сирнек тартханча, ыз
Къоюп, тенгизлеге батады.

Кёзбау лакъырдала этип,
Къызны къояса терилтип,
Бир тюк да тутмай сёзлеринг.

Сен сюймеклик оюн ойнай,
Бир кёп махтау алдынг, алай
Мудах а некди кёзлеринг?


* * *
Жюрек тилсизди деп айтадыла манга.
Алай ийнанмайма, ийнанмайма сёзге.
Эшитмей къулакъгъа, кёрюнмейин сёзге,
Жаланда билинеди ол сюйген жаннга.

Къалай татлыды ауазынг сени, жюрек.
Къалай бийикди сёзнгю магъанасы.
Къалай жарыкъды ичингде туугъан тилек.
Сюймекликни алай уллуду багъасы…


***
О, кёзбау къарамынг шашдырыр деп мени, керексиз базыннган,
Ненге ышана эдинг сен?
Сыйны, намысны унутхан,
Адамлыкъмы излейсе? Кимден?

Аперим! Эришип кюрешдинг, къадалып кюрешдинг алдаргъа,
Алай а къайда махтауунг?
Жашау сырымы бузаргъа
Сен кимсе? Шо неди дауунг?

О, кёзбау сёзлеринг шашдырыр деп мени, керексиз базыннган,
тобагъа, гюнах алма да, къайт.
Айланаса марап ызымдан,
сора кимсе сен, кимсе, бир айт.


***

Бюгюнден тамблагъа не зат боллукъду, бир айт?
Толмай, толуп да къалыр сакълагъан умутунг.
Къайры элтсе да жолунг, ахырда уа сен къайт,
Кёрмесенг, эштмесенг, сез дуньяны жылыуун.

Азмы болады да… сезмей къалсанг а – ийнан,
Ол да ёлсе уа тебре кетерге, кетерге.
Жол а узакъды, мени бла бирге хазырлан,
Къарангыны унутуп, жарыкъгъа тюберге.

Мен ийнана эдим хар тизгинни жазгъанда:
«Жюреклени азатларча этерме бир зат!»
Болмай къалса уа - да не? - умутум къатымда.
Энтда кёрюрме, тынмазма этгинчи азат.


***
Узакъда, узакъда мен кёреме отну жаннганын,
мен барама анга, къарыуум да, кючюм да къуруп.
Боранда къыйындан да къыйынды жангы атламым,
мен барама анга, сууукъну бла желни унутуп.

Ийиси да келе, мен сеземе отну жылыуун.
Бусагъат жетерикме. Тохтап къарасам а узакъ –
зат да жокъ. Сындырады алай жашауну алдауу.
Кёк къаппа-къарангы, жер – сууукъ, чыммакъ акъ, чыммакъ акъ.

Ах, артха - ызыма къайтыргъамы керекди манга?
Да къайтсам, алдарыкъма мен умутуму.
Жокъ башха амалым, атларыкъма жалан да алгъа.
Узакъда, узакъда табарыкъма жаннган отуму.

***
Сюрюше, биреу барады,
тозурап юсю-башы да.
Шуёху ичги болгъанды,
олду энди сагъышы да.

Сюрюше, биреу барады,
къарамын да кётюралмай.
Бодуркъуча къычырады
сыфаты, эшитдиралмай.

Башымы сагъыш къыйнайды.
Жарсысанг да, не этерсе?..
«Къадарын кеси сайлайды,
Ким да!» - деп, къарап кетесе.

Жарсыугъа, жашау алайды,
Абынсанг, кёпле кёрелле.
«Къадарын кеси сайлайды
Ким да!» - деп, озуп кетелле.


***
Жазама дейме да,
жазалмайма,
жырлайма дейме да,
болалмайма,
учама дейме да,
учалмайма,
къачама дейме да,
къачалмайма.

Жашау кезиудю дейме,
болмайды,
умут толады дейме,
толмайды,
жарсыу къояды дейме,
къоймайды,
Аллах бизден
бир зат да сормайды…


***
«Угъай» десем,
ол «хау» боллукъду, нек?
Арабызда уа
тынгылауду чек.
«Угъай» десем да,
мен чекни бузама.
Манга уа, айтчы,
ол неге керек?


***
Мен а бюгюн мудах – ётюрюк бийикге,
итинеме. Аллах кёргюзтеди кёкге.

Ётюрюк бийикде табарым – сууукълукъ.
Жаралы жюрекде уа къалгъанмыды жукъ?!

Атамы, анамы аллында ууалсам,
къарыуум да жеталмай, жолда абынсам,
ётюрюк сюйгеним сакъларыкъды аны,
кюрешир алдаргъа ол, аурумай жаны.

Ётюрюк шуёхум жарсыгъан да этмез,
не мени, не кесин ол къыйнап кюрешмез.

Ётюрюк жууугъум, къууана, къарс урур.
Ма алай!.. Бу сагъыш дунияча ауур.


АППАМ ЁЛГЕН КЮН

Кёпге тёзюп, кёпге тынгылагъанма,
кёрмез жерде кёпню кёргенме мен.
Къалай эсе да, бюгюн хорлагъанма,
бир жилямукъ да чыкъмай кёзюмден.

Бушуу, жилянча, бойнумдан бууса да,
жилямайма, кюеме ичимден.
Мен къыз башым бла къарыулу болгъанма
битеу магъанасыз кишиледен.


***
Ах, сюйгеним! Кёрсем ауанангы –
Аллах шагъат! – Манга саугъады ол да.
Къуру да сагъынама атынгы:
«Къалайса?» - деп, узатмагъанлай къол да,
кетеме мен. Сууукъду къарамым.
Жауун а ызынгдан къарап жиляйды.
Жарамайды, жарамайды… наным...
Жауун а хар затны да ангылайды.

Жауун а шош жууады ызымы.
Кесим айтмазымы ол шыбырдайды.
Биледи да къучакъламазымы,
мени ючюн сени ол къучакълайды.

КЪЫЙЫН ЭСЕ ДА ЖОЛ…

БАРАМА КЁПЮРГЕ

Ийнанмай тюшлеге,
къапдырмай итлеге,
сюеме ётерге –
барама кёпюрге.

Атлайма, абынып
къалмаз ючюн батып,
кирмез кибик кёрге,
жюрек: «Ёрге, ёрге -
тазалыкъгъа, кёкге».

Къыйын, узакъды жол.
Тюзлюк, мени бла бол.

Элгенме, насыбым,
жюрек рахатлыгъым:
болса тынчлыкъ юйде,
дагъыда жеримде.

Алданмай байлыкъгъа,
буудурмай зарлыкъгъа,
кюйген эсе да жан,
къара ниет, хорлан.

Хорлар ючюн, ийнан,
керекди кёп заман,
заман а – акъылман.

Къыйын, узакъды жол,
Аллах, мени бла бол…


***

Ызынгдан кюлюрге сюйгенле,
ол къара сабанла сюргенле…
Сёзлери уа ачыды артыкъ,
аллынга чыкъсала уа – жарыкъ.

Ахырсызды, чексизди жарсыу,
анга бармыды, айтчы, асыу.
Сау дунья уа болады сууукъ,
ол жауунг, къарындашча, жууукъ.


***
Жарсыугъа, мен сени жолунггда
керексиз адамгъа саналдым.
Къадарынг, мадарынг къолунггда,
мен артха бурулуп атландым.

Шуёхлукъ а бизни арада,
багушха жарсыусуз атылды.
Бу сууукъ, бу аман дуньяда,
Сатхычлыкъ бла зарлыкъ хорлады.

Бир бирге ётюрюк ышарып,
бир бирни жюз кере сындырдыкъ.
Табалдыкъмы къууанч бла насып?
Бир бирге жауланы табалдыкъ.

Бюгюн мен кесими кёралдым,
Сен барсанг да башла бла алгъа…
Керексиз адамгъа саналдым,
Мен сени жолунгда. Жарсыугъа.


***
Эски жарам этгенди къарыусуз.
Салкъын ингир келтирмеди тынчлыкъ.
Сенде, менде да жокъду харамлыкъ.
Къарыу да жокъ кетерча жарсыусуз.

Жашау а татыусузду, татыусуз.
Арабызда жылыу бла жарыкълыкъ,
ол багъасы да болмагъан байлыкъ,
ах, нек болуп къалды былай учуз…

Тюйюшмейин, талашмай,таушсуз,
бир кезиуде ёлгенди ийнаныу.
Мени уа бойнумдан буууп ачыу,

сенсиз кюнюм боллукъча умутсуз,
мен юйренип къалгъан эдим санга.
Тилейме ий, сюеме жашаргъа!


***

Кетсек да биз, жангы кюнню сакълар
жерден чыгъып келген жашил кырдык.
Мени уа бюгюн жюрегим жарыкъ:
Таза ниет, билеме, къоруулар,

Къара сагъышланы битеу хорлар.
Керекмиди бизге андан артыкъ?
Жангы кюннге къарап къууанайыкъ,
къыйынды деп тарыкъмайын къадар.

Кетсек да биз, жазда терек чагъар.
Бу дуньяда насып да, къыйынлыкъ да
берип, адамланы Аллах сынар.

Билеме мен, къаллыкъды адамлыкъ да,
Билеме мен – къаллыкъды ёмюрге.
Да сора нек къоркъабыз ёлюрге?



***
Сау кюнню жауун жаууп турду,
бир тохтамады къаллай бир сакълады эсем да.
Тамчылары терезеге урулгъача, мен да алай,
сууукълукъгъа, къаралыкъгъа урулама…

Жандауурлукъ а жокъ…
Биягъы ол...
Эрттеден бери бир бирни кёрмегенча…
Сейир окъуна этеме - бу адам мени жашауумда…
Къайдан?..
Къалай?..
Шёндю уа не бек кюрешсем да эсиме тюшюралмам.
Ол а зат да айтмайды, киштик чычханны марагъанча,
кёзюме къарап тургъан болмаса.

Да нек къыйналады жаншап,
бюгюннгю кюн анга байрам –
биягъы ол айтханча болгъанма…
Ышаргъанлыкъгъа уа… кёзлеринде жаханим оту,
бир затха да жан аурутмай кюйдюрюп кетерик от.

Нек болгъанды ол аллай?
Биринчи кере сындыргъанларындамы?
Огъесе шёндю, сатхычлыкъны бла кёзбауну кючюн кёргендеми?
Бир кезиуде, хорлатып,
тазалыкъ, адамлыкъ да жокъдула
дегениндеми тюрленнгенди ол?

Кёпдюле соруула,
алай шёндю жалан да бири къыйнайды эсими:
«Терсмиди ол?» Хар затны да кёрюп тургъан,
мен ангыламагъанны да ангылагъан,
нек керекди ол кимге эсе да жарсыргъа,
кимни эсе да кечерге?

Ол биледи биреуге этген игилиги къайтмазын,
къайтыргъа керек болмагъанын да…
Игилик этип аны суугъа атып кетерге уа
энди аз да жокъду къарыуу.

Мен а…
Мен да тюйюлме мёлек, алай билеме:
бу дунияда тазалыкъ, халаллыкъ да бардыла.
Кёкню къара булутла басып турсала да,тиеди кюн.
Хорлагъан а кючлю угъай, – адамны да,
Аллахны да аллында тюз болгъан хорлайды.

Ол ийнаныу болушады манга эрттенликде туруп
алгъа атларгъа,
ауур сагъышланы къыстаргъа,
башымы тюз тутуп барыргъа;
башхалагъа сукъланмай, кесимде болгъаннга къууаныргъа,
жюрегими къыйнагъаннга,
унутмасам да, дерт тутмазгъа.

Ол ийнаныу болмаса, бармыды жашауда магъана?
Алай, бир-бирден айырылыргъа бизге онг жокъду.
Ол, къайда да мени къатымдады,
менден артха къалмай биргеме келиучюдю ол.
Алай, Аллахны, адамны аллында да – кесим.
Этилген ишле ючюн,
Муратлай къалгъанла ючюн да…

Жангызды ол адам, жангыз,
ол къатынггдан кетмеген окъуна,
къарангы отоугъа кирсенг, жарсымай къоюп кетер…
Сен а жаланда ийнаныунг бла бирге...

Ол бирине уа,
зат айтама десенг да, не айтхын?
Ол жалан да ауанады.
Мени ауанам…
Sabr 08.01.2014 19:03:01
Сообщений: 7254

1 0

КИПКЕЛАНЫ Атика



1994 джыл туугъанма. Пашинскеде джашайма. Академияда (СКГТА) окъуйма. Назмула орус, къарачай тилледе джазама.

КОНКУРСХА

БИР-БИРДЕ ДЖАНЫБЫЗНЫ ИЕ ТУРМАСАКЪ КЁКГЕ...


ДЖЫЛАУУКЪ


Джангур тамчылайды, джауады
Джюрегими джууа джарсыуун.
Терезеге кесин урады,
Билдирирге излей къайгъысын.

Къарыуун тюз санамай, билялмай
Кюрешеди юйге кирирге,
Мияла уа "тохтачы" деялмай,
Сиреледи суугъа кёмюле.

Джангурну тауушу бекден бек
Эшитиледи эшикден меннге,
Джыламсырай, эрирча джюрек,
Тарыгъады терезеге.

КЕТИУ

Кетесе юйюнгден бир бек узакъгъа,
Мыдах бола, чамлана кесинге.
"Кетеме энди башха шахаргъа"-
Деб айтдынг акъырын сен меннге.

Джашыра къыйналгъан бетинги,
Этеринги да эталмай,
Тансыкълайса туугъан юйюнгю,
Эрлайын туруб кеталмай.

Арбаздан чыкъдынг чыдамсыз,
Къалалмазлыгъынгы ангылай...
Мен а болгъанем джансыз,
дегененг: «Сау къал", туракълай.

ДЖАГЪАДА

Кесинг джангыз ингир салкъында,
Тенгиз джагъада олтураса,
Узакъдагъы танг аласына
Сен тамам сукъланыб, къарайса.

Тенгиз суугъа кёз ата,
Дженгил джел сени бла ойнайды,
Акъджал толкъунланы терк къууа,
Аякъларынга быргъайды.

Джокъмуду къууанч тенгизден башха?
Тебмей турсанг тюрленир ненг да -
Джагъада мазаллы ташха
Ушаб къалыргъа болурса сен да.

Къобан джагъасында сюелиб,
Былай айтама толкъунлагъа.
Айтханымы къоярса эшитиб,
Тенгиз таба барадыла ала.

ИЛЯЧИН

Илячинмиди, къушмуду
Мийикде учхан къанатлы?
Огъесе, джаныммыды,
Термилиб тургъан ары?

Бир-бирде джаныбызны
Ие турмасакъ кёкге,
Хауа джетмей, ёлмезми,
Ол да санда-тёнгекде?

НЕГЕ СЫЙ БЕРДИГИЗ КЪАГЪЫТХА?!

Джууукъла да узакъ болгъансыз,
Кесигизни алдатыб ачхагъа,
Ол - къагъыт болгъанын унутхансыз,
Неге сый бердигиз къагъытха?

КЕРЕКСИЗ, ТЕЛИ УЯЛЧАКЪ

Тамагъыма шибижи къуюлгъанча,
Бютеу болгъан сёзлени унутханча,
Бир исси бола, бир а - сууукъ,
Сагъышсыз сюелеме - дуппукъ.

Аузуума къууут джуммакъ алгъанча,
Тылпыуум, солууум тыйылгъанча,
Келиб тийгенча меннге окъ,
Эсим да, не эсе да, мени бла джокъ.

Джюрегим замансызлай тохтагъанча,
Бетимден къан таркъайгъанча,
Джунчуй, сирелеме санчаракъ,
Керексиз, тели уялчакъ...


ЭЛИМЕ-ДЖЕРИМЕ

Сеннге тансыгъымы айтама
Бу назму бла, чырт тёзалмай,
Сезимлени Сёзге бурама,
Башха тюрлю ангылаталмай.

Элим-джерим, сеннге барама,
Бир кюн да артыкъ туралмай,
Тынгы табмайма, джашаялмайма
Ариулугъунгу кёралмай!

АНАМ

Суусуз мен тёзерме джылны,
Ашсыз беш джыл да турурма,
Алай а кёрмей Анамы,
Бир кюн да кючден джашарма...

КЪАРНАШЧЫГЪЫМА

Мени джарыкъ кюнчюгюм,
Сабийликге джолчугъум,
Юйню нюрден толтургъан,
Ойнай кюле джашатхан,
Кесинги бек сюйдюртген,
Джюрегими эритген,
Сен мени татлычыгъым,
Джашлыкъны суратчыгъы!

Къыш сууукъда джайчыгъым,
Мыдахлыкъда къууанчым,
Къарангыны джарытхан,
Сабий дуниянга чакъыргъан,
Кёлюмю иги эте билген,
Кёлеккеге Кюн тийдирген,
Мени алтын джулдузчугъум,
Аллах берген къарнашчыгъым!

ДЖЫЛЛА

Къачасыз сиз, менден къачасыз,
Къалай чабсам да джеталмам.
Тохтаб солуу да алмайсыз,
Тохтаб соруу да сормайсыз,
Мен джукъ айтыб да тыялмам.

Тансыкъ болсам да къайталмазсыз,
Анга бир джукъ да эталмам,
Сабий заманнга къайтаралмазсыз,
Дженгил учасыз сиз тамам.

Ай не палах этдим сизге?
Тийгенча мен кёлюгюзге,
Къачасыз сиз менден, къачасыз,
Не этейим — кетиб барасыз.


НАСЫБ ДЕГЕН НЕДИ?

Насыб деген неди,
Ким аны биледи,
Ким джууаб берир да,
Быллай соруугъа?!

Сагъышха кетгенме,
"Не керекди меннге,
Не джетмейди меннге
Сейир джашауда?!"

Болгъаным да барды,
Хар нем да ашхыды,
Атам-анам сауду,
Шукур Аллахха!

Рахат олтурама,
Терезе алында,
Ариу джаугъан къаргъа,
Къарай джазама.

"Баш насыбым буду
Къууанчым да буду".
Джууабым а джауду
Биргелей къар бла.


КЪАРАМ

Бирча джаратылмагъанла,
Болалмайла шохлукъ халда,
Шошлукъда джунчугъанла
Олтургъан адамдан, къатынгда,
Хапар излерге чабханла,
Не айтыргъа билмей, сагъышда,
"Ушакъны энди сен бир башла"-
Деб тура ичинден умутда.
Бирча джаратылмагъандыла.
Болалмайла шохлукъ халда...



ДЖЮРЕГИМ СОКЪУРДУ

Мени джюрегим сокъурду,
Кёзлерим кёргенден не мадар?!
Сеннге да насыб болурму,
Буюрулмагъаннга не джарар...

Сенден кечмеклик тилейме,
Таш джюрегими атардан
Аздан къалдым, энди излейме,
Суугъа ушатыргъа къардан.

Меннге урушсанг да сен тюзсе,
Алай а ариу айтхандан
Бошамайса, джанынгы бересе,
Мен а аны атдым джардан...



КЕНГДЕ

"Энди уа кетмем" деб, тансыкъдан,
Башын суугъа атарыкъ болуб,
Биле тургъанлай, амалсыздан,
Кетерикды бир кесек солуб.

Туугъан юйюнден кенгде тургъан,
Излейди заман ётсе джортуб.
Ызына къайтырын сакълагъан,
Кюнлени къыстайды къоркъутуб.



КЪЫРЫШЫУ

Джашнарыкъ болур къырышыу,
Адам адамны ангылагъынчы,
Бири бирини джарсыуун,
Джюреги бла иги таныгъынчы.



ЮЙЮНЕ БАРАДЫ АДАМ


Къара чепгенин кийгенди заман:
Тюймелери — джулдузла, кямары уа — Ай.

Кечегиде барады адам,

Кёкден тийген джарыкъны да махтай.


Тансыкъ болгъандан юйюне, элине,

Танг атарын да сакъламай,

Джол къыйын болгъанына да къарамай,
Кече джолгъа чыкъгъанды адам.


ДЖЮРЕКГЕ КЕРЕКДИ ЭЛЕК

Мен а ангыламайма нек,
Нек сюеди былай джюрек?!
Джаз кюнде чакъгъанча терек,
Сюймеклик да келеди нек?!

Джюрекге керекди элек:
Адам болмагъанны эслеб,
Сюймеклигинден дженгилирек,
Бир джары этерча, элеб.
Sabr 11.01.2014 06:20:07
Сообщений: 7254

1 0

Мен, Джаппуланы Рамазанны джашы Юсуф, 1994-чю джыл Жанхотия элде туугъанма. Кесим бусагъатда ара шахарда окъуйма.


Конкурсха


* * *
Туугъан джеримден турама узакъда,
Мен джашайма джаныуарча тузакъда,
Айланама мутхуз ара шахарда,
Джаным къалгъанд айбат Басхан тарында.

Бир терк барады бу шахарда заман,
Тапмайды киши ол къайгъыдан дарман,
Ол себепден къарангыды кюнлери,
Къууанчсызды, насыбсызды кёзлери.


* * *
Адам улуну бетинде
Мыдахлыкъ кёргенимде,
Ашыгъама айтыргъа,
Мен кёлюн джапсарыргъа.

Ичиндеги джарсыуун
Сёзлерим бла джабама,
Санларыны аурууун
Билегиме салама.

Кесими уа джюрегим
Алай ачы сарнайды,
Уллу Аллахха тилегим
Дуалада къайнайды.



* * *
Чыгъышдан батышха кюнюм кетгинчи,
Эрттенликден ашхам ингир келгинчи,
Мен окъуйма дуа

Уллу Аллахха,
Ол салырча сен ариуну

тюз джолгъа.

Джарыкъгъа къарангы джууаб бергинчи,
Толу айы тау башда сюелгинчи,
Сени тюрсюнюнг турады

кёз алда,
Къар тургъанча джылла бла
Минги Тауда.

Басхан сууу Итил кибик ёсгюнчю,
Чолпан джулдуз кёкден джерге тюшгюнчю,
Сен турлукъса джашап мени эсимде,
Сый тургъанча тау халкъымы бетинде.

Аналарын балалары сёкгюнчю,
Къарнашла бир-бирни къанын тёкгюнчю,
Сюерикме сени джазыу бергенлей,
Кюмюш айны алтын Кюню сюйгенлей!


* * *
Тюненеги кюн ариу,
Тамбла да болур иги,
Башха салады джарсыу
Бюгюн кюнню этеги.

Ёхтем къарап тарыхха,
Солуу алад кёкюрек, хей!
Алда джарыкъ джашаугъа
Джол а барад - сёдегей.

Бюгюнню уа - чапханлай,
Къайгъы этип джашайбыз,
Ахшы заманла сакълай,
Тузсуз ашны ашайбыз.



* * *
Ингир ала тюшед мени эсиме
Къарт ата бла туудукъла олтургъаны,
Джууукъ къысып бизни аппа кесине
Нартланы джомакъларын айтханы.

Таурухлагъа биз къулакъ ийиб тынгылай,
Сагъышлада нарт элинде джашайбыз,
Кёзлерибиз джулдузлача джылтырай,
Батырла бла джортууулгъа атлайбыз.

Шош, сёйир да да ауазы огъурлу къартны
Нартлагъа бла бизге болду арачы,
Унутмагъыз чырт да ол ариу шартны,-
Болсун бизде хар аппа да хапарчы.

Бусагъатда ёсюп келген тёлюге,
Таурухладан, аттяла, бир айтыгъыз,
Тынгылар эдим мен да къышхы ингирде -
Эх, заманла, ызыгъызгъа къайтыгъыз.



* * *
Бийик таулада, джалпакълада,
Джашил тёшледе, аулакълада,
Таулу киши малгъа бичен къурайды,
Джай джайлыкъда, къыш халджарда джашайды.



АТА ДЖУРТХА СЮЙМЕКЛИГИМ

Аталадан келген сыйлы атыбыз
Битеу Кавказгъа сюйдюмлюд хантыбыз,
Аланлабыз, къыйынлыкъда батырбыз,
Аллах айтып тюзлюк жол бла барырбыз.

Айланнганма чабып жашил тёшледе,
Жуууннганма жюзюп таза кёлледе,
Къыш къыяма, жай чилле да ариуду,
Бу жерледе жаным татлы солуйду.

Тенгизге ашыгъып саркъад суулары,
Эллилени жумушларына жарай,
Кёкге термилип агъарды таулары,
Кёзлерибиз акълыкъларындан къамай.

Элден элге тынч тюйюл эд жоллары,
Ол сылтау бла къонакъсыз юй къалмады,
Халал ишге юйреннген эд къоллары,
Аны ючюн кишини тонамады.

Тюз тепсеуге чыгъады субай къызынг
Жыйрыкълары чий алтын бла тигилип,
Тау къушлача ёхтемли, гёжеб жашынг,
Белибауу акъ кюмюшден эшилип.

Мен халкъымы махтап ёрге кётюрсем,
Башхаланы сыйларын тюшюрмейме,
Сагъышларым бары жыргъа тёгюлсе,
Жырламайын не этерге билмейме.

Бу насыпны берген ата, анагъа,
Разылыкъны излейме ачыкъларгъа,
Ата журтха: Къарачайгъа – Малкъаргъа
Сюйгеними кюрешеме айтыргъа!


* * *

Атам хаман айтыучуд:
"Акъырынны терк озмаз!"
Кетсе да кёкге учуб
Болмаз ишни болдурмаз.

Бурунгу заманладан
Келген нарт сёз билеме:
"Асыры ашыкъгъандан
Атха минмей кетгенме".

Сора, адам, ашыгъып,
Жортуп къайры бараса?!
Кесинги алгъа атып
Насыпнымы табаса?!

Чабышмайын, алан, сен
Жумушунгу толу эт,
Юлгю ала бир бирден,
Жашайыкъ ариу, хурмет.
Sabr 11.01.2014 20:27:15
Сообщений: 7254

0 0

Аппайланы Хусейни къызы Жанна



1990 жылда туугъанма, Къабарты-Малкъарны Черек районунда, Бабугент элде. Орта школну Бабугентде бошагъанма. 2008 жылда Къабарты-Малкъар Къырал Университетни Искуство бла СМИ деген кафедрасында Декоративно-Прикладное искусство деген бёлюмюне окъургъа киргенме. Тигиу бла темирчиликни арасында къайсы усталыкъгъа юйренирге сюесе деп соруу берилгенде, биринчи курсдан окъуна ишексиз темирчиликге деп окъууну башлагъанма. Окъуй баргъан кезиуде темирчилик, суратчылыкъ, скульптура да жюрегиме сингедиле, бирин къойуп башхасы бла кюреширча болмагъанма. Окъуудан тышында устазым - Бачийланы Хамзат.
Жазыучулукъ бла школ замандан кюрешеме. Газетледе, журналлада басмалана келгенме. Тёрт жылны Шымал Кавказны жаш жазыучуларыны жыйылыуларына къатышханма, ФОНД СЭИП бла къуралгъан. 2014 чыгъарыкъ «Россейни жаш жазыучулары» деген китабха тюшгендиле назмуларым.
Къабарты Малкъар КЪырал телевиденияны корреспонденти болуп ишлейме.

Конкурсха

(2008-2011)

***
Жел тылпыуу къаяланы,
Шаудан суучукъну акъгъаны,
Булбулну эрттенги жыры,
Таулу къобузну макъамы.

Тауушу жер титиретген,
Кёкде жашнап оюн этген,
Булутлада болады тас
Элия - таулу дауурбас.

Бу дуния бизге берген
Бек уллу, ариу да саугъа -
Абезеххе тизилишип
Турадыла Малкъар таула.

АЗАТЛЫКЪ

Жюген салып тишлерин сындырсанг да,
Ауузлукъгъа тарпан ат юйреналмаз,
Зынтхы берип, къарынын тойдурсанг да -
Азатлыкъсыз ол да болур анга аз.

Сен кюрешме, нал салдырыр умут бла,
Темирчиге атны тартып барыргъа:
Тап тюшгенлей, тарпан сайлар, унутма,
Туякъларын чаба барып жарыргъа.

ЖЕЛГЕ ЭЖИУ

Уста къолла сокъгъан къобуз макъамча,
Къаялада таууш этген желге,
Сау табийгъат бирден эжиу тартханча,
Къулакъ сала келе эдим элге,

Наратланы бутакълары, ташла да,
Жоргъалада учуп баргъан жашла да,
Терен къаргъа жарты батхан къаудан да,
Деу ташланы тешип чыкъгъан шаудан да, -

Кеси жырын хар бириси жырлайды,
Жюрегими бийлей да сагъайта,
Махтау сала сыйлы кёкге, жерге -
Эжиу эте бары да ол желге...

Туу байталгъа жайдакъ минип келгенча,
Таудан тюшюп келе эдим элге,
Орайдалап, эжиу эте билгенча,
Къулакъ сала жырын айтхан желге.

ЭКИЛИ БОЛУМ

Сары илячин алып кетди
Арбаздан тауукъ баланы,
Гурт тауукъ къазауат этди -
Ызындан таралып аны.

Биреу ант эте къаргъанды
Илячинни атаргъа,
Ол а терк-терк къагъа къанат,
Ташайды бир терен таргъа.

Мен а бек сагъышлы болдум,
Айыралмай араларын,
Ол тауукъ баланы урду -
Тойдурурча балаларын…

***
Жарылгъан жюрек
Сау болур ючюн,
Кюч салып бакъдым
Аз болду кючюм.

Тартылды жара,
Уюгъуп, къызып
Жюрекде къалды
Ёмюрге ызы.

Бир хыны сёз да
Унутулмайды,
Жюрекге кирсе
Тынч къутулмайды.

БИЛМЕГЕН ИГИДИ БИРДЕ

Акъ къанкъаз, Чирик кёлде
Сен, жалан да кесинглей
Ырахат жюзюп турдунг,
Ариулугъунг кёз бийлей.

Ариулукъ сукъландырады
Кёп адамны кесине,
Алай не ючюн болады…
Сен тюшдюнг да эсиме

Кёз жашларым жыйылып,
Жюрекни жарсыу алды,
Сау сагъатха къарамым
Сен жюзген кёлде къалды.

Чирик кёлню суулары
Кюзгюча жылтырайла,
Алада сени излеп
Бир кёп кёзле къарайла.

Ажымлы ёлгенингден
Жокъду хапар адамда,
Сени учуп кетгеннге
Санагъандыла тангда.

Билмеген бирде игиди
Ишни тюзюн билгенден.
Аманлыкъчыла кече бла
Бошагъандыла сенден.

Къоркъмагъанлай адамладан
Суу жагъада жюзюученг,
Къанат къагъып келгенлеге
Тансыкъ салам бериученг.

Жангызлыкъ жоюп къояды
Сенича къанатлыны,
Алларына кесинг келдинг
Кечеги къонакъланы.

Саламынгы алмадыла,
Бермедиле аш-азыкъ.
Къанат тюбюнге окъ тийип
Сойланып жатдынг, жазыкъ.

Акъыллары андан сора
Бир затха да жетишмеген,
Иги иш бла жолларында
Ёмюрде да келишмеген -

Аллай жашла эдиле.
Семирте болурма аз-маз,
Тюзюн айтсам, быллайлагъа
«Жашла» дерге да жарамаз!

Эрикгенден ёлтюрдюле
Ачдан угъай, бош алай.
Бу сагъатда уа былайда
Туралла жубана, ойнай.

Къанкъазны ызындан жиляй
Терекле, суула къалдыла,
Дунияда бир ариулукъгъа
Мискинле палах салдыла.

***
Учуп барадыла бизден
Къанатлыла, къачып кюзден,-
Сарнайды жел ызларындан -
Бары да къайтмазларына.

Къарайма, жюрегим къыза,
Кетип барадыла узакъ.
Аманлыкъны къолларына
Тюшмесинле жолларында.

Терезеде окъа накъыш -
Жууукълашып келеди къыш.
Энди жете да болурла,
Рахатланып бир солурла.

КЁЧГЮНЧЮЛЮКДЕН КЪАЙТА

Къум тюзню отча топрагъы,
Къан уюкъдура санымда,
Бир ауур жарала салды
Кюн кёралмагъан жаныма.


Кёп тилек этгенден ауузум
Онг табалмай къургъакъсыды,
Шо бизге да азат берир
Умутда биреу жарсыды…

Сау къалгъан таулагъа къайтыр,
Энтта да тиклени кёрюп
Жарсыуун ташлагъа айтыр.
Онюч жыл, онюч сау ёмюр

Нек чекгенди миллет азап,
Кимди терс анда, кимди тюз?
Араны заман айырыр.
Мен а айтырыкъма, сёзсюз.

Ол бизни кёчюрген итле
Кечгинлик тилемедиле,
Дагъыда сюзюлюп келип
Биз кечебиз сизни делле.

Дерт тутама мискинлеге,
Жокъду ыспасым, билсинле!
Аллыма келирден алгъа
Аурууларымы бёлсюнле:

Къалай бюгедиле белни
Ачыу, бушу - сынасынла!
Къургъакъ чыбыкълай боранда
Желни кётюрмей сынсынла!

Халкъ кючюн жыйып, жол салды,
Тынгыла, энди мен айтама,
Умут этмесин чырмаргъа
Ма бир жан, Малкъаргъа къайтама!

Аллыма чыгъалмазынгы
Сен адам эсенг - ангыла,
Жаханим шайтаны эсенг а -
Сёзюме иги тынгыла,

Къарангы кече жолуму
Къоркъутур умутда марама,
Тыяллыкъ тюйюлсе мени,
Мен ТУУГЪАН ЖЕРИМЕ барама!

(2013)

***
Къан бояула
От бояула
Жан къагъытым
Акъ бояугъа
Жангы жаугъан
Чыммакъ къаргъа
Къара атны
Атдынг, Къайсын,
Къайда тюзлюк
Къайсы жерде
Тишле сындыргъан жюгенде?
Огъесе огъурсуз окъда?

***
Суу къыз
Чабакъкъуйрукъ
Алтынчач
Жырлай жиляй
Чакъырады ызындан
Сау къайтмайды
Барама деп базынган
Чирик кёлде
Жюзедиле ёлюкле
Чабакъкъызны уу жюрегин
Сынап кёрлюкле

***
Мени халкъым!
Мени жерим!
Тауларым!
Аналагъа - сюймеклигим!
Намыс - къартлагъа!

Оруслула, жаным, бир тап айтадыла:
Кесинг махтамасанг кесинги, ким махтар..?

***
Къар тюбюнде къара топуракъ
Юсюне уа отча къызыл
Къан агъыпды.

Бёрю баланы ит этип
Ёсдюрген жашны буту
Таланыпды .
Sabr 13.01.2014 06:10:13
Сообщений: 7254

0 0

Догучаланы Фатима

Къабарты-Малкъар республиканы Чегем шахарында туугъанма.
Баш билимим барды (КБГСХА).

Назмула талай жыл мындан алгъа жазыб башлагъанма.



КОНКУРСХА


***
Сен мени кесинге юйретгенсе
Ётюрюк бетинги кергюзтюп,
Сюйгеними англап, тюрленнгенсе
Жолну сол къыйыры бла ётюп.

Кесими танымазча этгенсе
Келюмю жашаудан чыгъара,
Мени нек кесинге юйретгенсе?
Нек чабама санга, абына!
Сен мени кесинге юйретгенсе
Жюрегими бёлгенсе тёртге,
Эки сёз бла Кёкге кёлтюргенсе
Жарты сёз бла тюртгенсе энишге...



****
Кёк чартласа, къоркъаса,
Чабып, намаз къыласа,
Кюн чыкъса, унутаса,
Жерни къаты басаса,
Кесинге ийнанаса,
Бир кюн а абынаса...

Жетсе - къууан тангнга,
Кече - тыншчыкъ эрир,
Джанынг бла уа ангыла,
Кетмез кече келир.

Жетсе - къууан жазгъа,
Кёкде булутлагъа,
Жанынг бла уа ангыла -
Ие кимди алагъа.


***
Мен кечени ортасында
Къайгъы бла уяннганма,
Тёгерекге къарагъанда
Къыйналыб таныгъанма.

Алып къолума кюзгюню
Мен сагъышха къалгъанма -
Аллах берген ариу кюнню
Не зат этип джойгъанма?

Ариу къысха джыйрыкъларым
Эсиме келдиле,
Джангы мийик чурукъларым
Мюйюшде керюндюле.

Кёзлерими ариу бояп,
Насыбымы излейме,
Ол а турады шош тынгылап...
Мен нени терс этеме?!

Бусагъатда ариу азан
Узакъдан эшитилгенди,
Ол аджашып тургъан а джан
Анда джууап кёргенди.

Эртден намазымы къылып,
Аллахымы таныдым,
Джаулукъ бла юсюмю джабып,
Насыбымы тапдым.


* * *

Къызгъанама сени ол оюнлу Айдан,
Къатында джулдуздан къызгъанама.
Къызгъанама сени джылы къолларымдан,
Кесинги кесингден къызгъанама.

Къызгъанама сени сейир тюшлерингден...
Тынч къарап олтурдум къатынга.
Къызгъанама сени джазгъан сёзлеримден -
Аланы атарыкъма отха.


* * *

Кёлюмю тереннге мен букъдурама,
Сизге мен кёрюнмезме оюнсуз.
Ангылагъыз, кесими нек агъартама -
Мутхуз этерсиз алайсыз.


КЮН БЛА КЕЧЕ

Кюн соргъанды кечеден,
Букъдура бетин:
-Нек къачаса сен менден,
Айтчы кертисин.
Алай жууукъбуз бир-бирге
Буйрукъ бла къысылып,
Алай узакъбыз бир-бирден
Ёмюр бла бёлюнюп...

-Бош тураса жолумда,-
Жууап берди кече,
Жангызлыкъда жашаргъа
Юрендим эртде.
Сен кёресе адамны
Жангыз сыфатын,
Ачар манга уа къарангы
Адамны жанын.


УЗАКЪГЪА КЪАРАЙ

"Кече тынч джукъладынгмы,
Бюгюнлю джукъ ашадынгмы?"-
Соруучунгча манга бир сор,
Юзюлмегенча алкъын джол.

Таныш къол бла чачымы
Джумшакъ сыла да артха,
Кёлкъалдычы къызынгы
Шо, бир кёлтюр къойнунга...

Кече кёз къысмагъанымы
Бир зат ашамагъанымы
Биллик тюйюлсе ёмюрде -
Жашайса энди сен кёкде.

Бош суратлайма бир-бирде
Сени къайтханынгы юйге...
Кесим кесим бла селеше,
Къалдым алай, тыншчыкъ кюйе.


ТУУГЪАН КЮНЮМ

Туугъан кюнюм алтын сентябрьда
Сормай хар жыл киреди юйюме,
Жашлыгъымдан кесек урларча кесине,
Къууанч кибик джатып билегиме.


Эслетмей агъартады чачымы,
Сууутады къызыу къанымы,
Сезимден баш этип акъылымы
Джерге джуукълашдырады джанымы.


Джарыкъ кёзлерими этип мыдах ,
Азабха биргенди заманны Аллах!


Сюймейме болургъа байдан да бай,
Къоркъмазма къалыргъа кече ачлай,
Айланыргъа хазырма джалан аякълай,
Бу ёмюрде къалырча, джашлыкълай.


КЪАЯ КИБИК ТУРУРМА КЪАТЫНГДА

Сёзлерими мен кюрешмем санга
Къайтарып юч кере - ангылатыргъа,
Кесинг сюйсенг - жетер тюз магъана,
Тынгыласанг жюрегинг бла алагъа.


Джабып зыянынга кёзлерими,
Тюрлендирирге сени мен кюрешмем.
Кесинг тюзетирсе халинги,
Къалай сюйгеними бир сезелсенг.

Джангылгъанынг болса да джашауда,
Бар джамауат да бурулуп сенден,
Къая кибик турурма къатынгда -
Чыкъсын кёлю бар дунияны менден.



НАРТ СЁЗЛЕГЕ УШАТЫУ


Байлыкъда тургъан кёз - ач,
Бюгюлмеген сырт - къарыусуз,
Иш кёрмеген къол - къызгъанч,
Разы бола билген - борчсуз.


Джарылмагъан джюрек - къатхан,
Джилямагъан кёзле - мутхуз,
Къыйынлыкъ кермеген джан а -
Ичер джазыун татыусуз.


АНАМ

Эслетмей къарагъанда,

Эс ийиб къарагъанда,
Анамы къолларында
Кёрюнеди бар дуния.

Кёпген къан тамырлары -
Къыйын жашаууну,
Къыйын къадарыны
Ызлары, шагъатлары.

Жашауну магъанасы -
Хар ананы да Анасы.
Жашауну магъанасы
Хар ананы да – баласы.

Сабийин юйге жыйгъынчы,
Эшикге кирит салгъынчы,
Жюреги тынчаймаз аны -
Ким ангыламаз Ананы...

Ол ангыламагъан а менме:
Сёз бла жанына тийгенме,
Артда уа сокъураныб,
Къыйналгъанма, кюйгенме.

Заманны бош къоратмай,
Жюрекни да кёб жылатмай,
Терс болгъанымы эслеп,
Кечкинлик тилерге излеб,
Ашыгъама анама.

Хар къууанч манга анданды,
Ана тилим да — анамданды.
Насыб манга анам бла бирди.
Жаннетни да кердюм энди :
Ол - анам атлагъан жерди.


КЕРЕКМЕЙЛЕ СЁЗЛЕ

"Сюеме", - дединг,- жангыз сен бирчикни",
Суратлап башладынг сюймеклигинги,
Ийнандыргъанча кесинг кесинги,
Къызып оюннга, жыртдынг кёлегинги.


"Сюеме" дединг, къайтарып жангыдан,
Кёзбау сёз бла жетип ызымдан.
Алай тохтадым, ётмей босагъадан
Юреннгенме санга болургъа алданнган.

Сюймеклик жашай эсе жюрегингде,
Ашыкъма сёз бла багъасын тюшюрюрге.
Сюйген адам сени кёлтюрюр мийикге,
Керекмейле сёзле керти сюймекликге.
Sabr 17.01.2014 00:07:04
Сообщений: 7254

2 0

ЖАБЕЛЛАНЫ ЛАУРА



1996-чы жылда Нальчик шахарда туугъанма. Огъары Жемталада орта билим алгъанма. Мындан ары да окъур акъылым барды.


Конкурсха



ЖЕМТАЛАМА

Орналгъанса Сукан-сууну бойнунда,
Шам Кавказны тауларыны къойнунда,
Ёз элим, жаннет жерим, Жемталам,
Багъалыды сенде алгъан хар атлам !

Узакъ кетсем, топурагъынг - дарманым,
Киши жери, не да болсун, тузагъым,
Алышмайма шахарлагъа, крайлагъа,
Сенден бай жер жокъду манга дунияда !

Кимде болсун небоскребла, метрола,
Менде барла таза хауа эм таула,
Кими кёрмейд кёкню бийик юйледен,
Жемталамы сайлайма мен хар жерден!

Менде барла таза кёкде жулдузла,
Шаудан суула, эримеген чырт бузла,
Мени барды, таурух кибик, Суканым,
Кюмюшюм бард, къоргъашиним, алтыным!

Нартла кибик, сюелелле къаяла,
Мен сюеме тенг болургъа алагъа,
Кюрешсинле, ма бир болуб, сатхычла,
Ата Журтуму жугъун бермем алагъа !



АЛАЙ СЮЕМЕ

Ачыу мени къысып, бюкген болса да,
Сау болсала алыкъын мени санларым,
Жюрегимден шукур айтыб Аллахха,
Уппа этерме жерими топурагъын.

Хар нем ахшы, хар нем аман болса да,
Кёп жашаса не ёчюлсе мени атым,
Жюрегим ургъан къадарда, хаманда
Сен болурса сууумазлыкъ муратым!

Тилим тохтап, къолум жазмай къалса да,
Ауруу кючлеп къойса санларымы,
Сагъышымда,жюрегимде жашарса,
Жюрегим айтыр санга саламымы!

Жауум къысып, темир бугъоу салса да,
Къайры атхан болса да къадарым,
Санга жолум жаннган отдан болса да,
Ахыр жолум санга келир Малкъарым!


САТХЫЧ

Не уммети, не миллети болмагъан,
Ё з халкъыны къыйынындан тоймагъан,
Жарлылыкъдан, ахча аздан алынып,
Сыйсызлыкъдан, аман атдан къоркъмагъан.

Къайры барса, бир берекет къоймагъан,
Аман ишин не хыйласын къоймагъан,
Жюрегини къарангысында батхан,
Кир ниетде жюрек тынчлыгъын тапхан.

Кеп адамны тангын аман атдыргъан,
Саулай халкъны, шайгъа кёрмей , апчытхан,
Оюм этмей ол дунияны, къабырны
Кёп атаны, кёп ананы жилятхан.

Сюеклени сыйгъа тергеп, кемирген,
Таулу халкъны къурутургъа керилген,
Тохтамагъан бир гюняхдан, харамдан,
Уялмагъан Аллахындан, адамдан.

Излеп, табып, мулхархыланы ё сдюрген,
Аланы да жан саулайын ё лтюрген,
Игилеге арымайын кир тёкген ,
Ата журтун ары-бери юлешген!

Кёпмю тёзер халкъым энтта быланы?!
Къурумазмы тамыры сатхычланы?!
Кимни айтып, къайсыгъызны къояйыкъ,
Сиз къырылып, къурманлыкъ къойла сояйыкъ!!!


АНАМА

Кюн жергеча, нюр тёкгенлей жолума,
Дарман болгъан мени къынгыр жаныма,
Сен жашайса жюрегими тёрюнде ,
Сакълаб мени насыбымы ёлюмден !

Сен бересе манга киши бермезни,
Баланг ючюн тау этерсе ёзенни ,
Сен окъуйса кёзлеримде кертисин,
Саулай дуния сёзлеримде эшитмезни!

Бир кирпигинг багъалыд бар къанымдан,
Жашауунга къошарем жашауумдан,
Менде, анам, жокъла аллай амалла,
Узун насып мен тилейме Аллахдан.

Анам! Мени татлы анам,
Жюрегиме дарманса,
Битеу дуния манга - букъу,
Сен'а - саулай Аламса !

Боламыд да назму этиб тизерге
Жан-ананга айтыр ариу сёзлени?
Бирин башлаб, ашыгъама башхагъа,
Эм игиси - дуа этсем Аллахха.


НАСЫП КЕЛСИН, АЛЛАХ АЙТЫБ, ДЖУРТУМА

Эркин Ёзеним ! Азатлыкъны жилтинисе,
Жигитле барла, сен да шагъатса анга,
Ма энди сен да Малкъарымы бир элисе,
Терк ёс, къурал, къууанч жая таулада!

Санга бу ат алай бош берилип къалмад:
Сен мурдоруса энди келлик къууанчны,
Аллах айтса, аллай насыпха келликбиз,
Ма жырлатырча ташны, тауну, агъачны!

Таулу жигитле бек кеп къыйын'а салгъанла,
Сени къурап, къурманлыкъны этерге,
Байрамынгда жюрекден айтылгъан алгъышла уа,
Инша Аллах, Раббийиме жетерле !

Аллах биледи, кёреди тюзню да, терсни да,
Тийишлисин Ол жетдиред хар жаннга,
Ма хар адам да ниетине тюбесин да,
Насып келсин, Аллах айтып, Журтума!


АТА ДЖУРТУМ

Ата журтум! Не айтайым мен санга ?
Айыб этме бу хайырсыз жаныма,
Сатхан сунма, артха турмадым сенден,
Керек кюнде сен жукъ тапмадынг менден...

Жаным, Журтум, къалай ачыд бу сезим !
Йа Аллахым, бер бизге чыдам, тезюм
Бюгюлмезге бу палахны желинде,
Атылмазча биз биреуню жеринде !

Йа Аллахым ! Биз къоркъгъаннга Сен тюбетме !
Сыйлы Раббий, Сен миллетими тюп этме !
Сал тюз жолгъа, айырмай къартын, жашын,
Нюр бла жарыт хар атлагъан атламын !

«Журтум !»- десем, алгъын теппем кекге жете эди,
Энди кезюм къара жерге къарайды,
Халкъ сезю тезген теш ашар дейди,
Жюрек болуп къаллыкъ мухджизатны сакълайды...

Ачар эдим толусунлай сагъышымы,
Алай сизге керекмид айтыргъа
Не этгенин, не сезгенин жюрек,
АТА ЖУРТУНГДА ЖУРТСУЗ БОЛА ТУРГЪАНДА ?

КЪЫЙЫН КЮНДЕ ХАЛКЪЫМА

Таулу халкъым, жигит халкъым, нексе былай,
Нек тураса зулмугъа тынгылагъанлай?!
Нек къопмайса Малкъарынгы сакъларгъа ?!
Керекми эдинг сатхычладан къоркъургъа ?!

Бошлагъанса эрттегили жауунгу,
Ол бийлейди езенинги, тауунгу !!!
Ехтем къарайд, чырт къоркъмайын бетинге,
Жауунг иед энди сени жеринге!!!

Жарлы халкъым, жетмеймиди кергенинг?
Жукъ ангыларча, ергеми къопсун елгенинг?!
Жокъду жеринг, жокъду Журтунг, бир уян !
Нек тынгылайса? Къайдады ехтемлигинг ?!

Кепмю болад сен Журтунгу тапханлы ,
Азиядан кючден-бутдан къайтханлы ?!
Сталин гяуур къум тюзлеге текгенли ?!
Малкъарынгы, бош къалгъанча, юлешгенли?!

Емюрюнгде жашап тургъан жерингден,
Сууурулуп къум тюзлеге тегюлген,
Къайтханынгда къаты болмай башынга,
Энди жеринг сууурулгъан тюбюнгден!

Халкъым !!! Тюзел !!! Кетюрюл тобукъладан!!!
Уян !!! Уял къабырда жатханладан !!!
Оюм эт ! Жарсы, халкъым, Кесинге!
Жауунг иед бюгюн сени жеринге!!!



КЕРТИ ДЖИГИТЛЕРИБИЗГЕ

Бизде барла кёп ётюрюк жигитле,
Саналгъанла жарагъаннга миллетге,
Кертиси бла, жарагъанла душманнга,
Билген адам бек къыйналады анга.

Бизде барла сатхыч район башчыла,
Элледе да жетедиле сатхычла,
Сора ала чыгъадыла игиге.
Не болгъанды, не къан жаугъанды бизге?!

Алай барла кирден сакълап кеслерин
Жашагъанла, буруп саулай эслерин,
Таулуланы къысып тургъан палахха,
Кёз къысса да анга халкъым. Хариб'а !

Бизде барла, сый излемей кишиден,
Къурутханла аз-аз жауну жеримден,
Уллу сёзден уллу ишни айырып,
Юлюш алгъан уллу жетишимледен!

Бизде барды - жюрегими жарасы -
Артурубуз. Сени ачытхан сарнасын !
Байлыгъыса, керти жашы халкъынгы,
Хакъ дуниянгда игилигинг табылсын...

Сен тургъанса жеринг ючюн арсарсыз,
Жюрекледе жашайса, къарындашыбыз !
Сен жанынгы къурман этген Малкъарны,
Инша Аллах, этерикбиз насыплы!

Бизде барла - жюрегими къууанчы -
Бахауубуз, Хамзатыбыз - темирчи,
Бизде барла Хасан, Мунир, Бахаудин,
Жол башчыбыз - Рахайланы Мурадин !

Бизде барла Манежни жигитлери,
Емюрледе жашасын эрликлери !
Акъ-Сууну да кюн къой, кече сакълагъан,
Барын хорлап, Эркин Ёзен къурагъан !

Бизде барла Алий, Тахир эм Мурат,
Рашид. Энтта къошулсун кёп ат,
Кёп болсунла миллетими жашлары,
Салам бере, алай атхан танглары !

Бизни барла керти жигитлерибиз,
Энди сиз да таныгъыз эм билигиз,
Унутугъуз сатхычладан къоркъууну,
Биз бир болсакъ, Аллах этер къарыулу!


БОРЧЛУБУЗ...

Алан халкъыбыз жер башындан къурумаз ючюн,
Бурундан келген тарихибиз оюлмаз ючюн,
Жауубуз бизни иебиз-бийибиз болмаз ючюн,
Къартларыбыз сатхычлагъа санамаз ючюн,

Адетибиз-теребиз емюрге жокъ болмаз ючюн,
"Журтунг къайдад ?" деселе, абызырамаз ючюн,
Залимлеге жалына, бюгюле жашамаз ючюн,
Таулу сабийле кишиге къарап, сукъланмаз ючюн,

Кеп инжилген миллетибиз айныр ючюн,
Жангы телюле аталарын таныр ючюн,
Малкъарыбыз чагъар ючюн, жашнар ючюн,
Сен-мен елсек да, миллетибиз'а жашар ючюн,

Бешикдеги сабийге белляу жырланыр ючюн,
Миллетлени ичинде халкъыбыз сакъланыр ючюн,
Тюшмез ючюн къутулмазлыкъ палахха,
БОРЧЛУБУЗ БИЗ ЖУРТУБУЗНУ САКЪЛАРГЪА !!!


ДЖАРСЫУЛАРЫ ХАЛКЪЫМЫ


1

Кечигиз, Малкъар таула,
Кечигиз, таш, топуракъ,
Къойлача, тынгылай кетип,
Биз болуп къалдыкъ къоркъакъ...

БурунНгу адет-намыс
Энди жюрюмейд бизде,
Ахча - ата, ана да
Болуп къалгъанд кёплеге.

Сый дегенни унутса,
Таулу "ёрге" атлайды,
Андан ол миллетине
Жийиргенип къарайды.

Къуллукъ алсала кёпле,
Къул болалла Къонакъгъа,
Кёзлерине къарайла,
Тилегенча садакъа.

Иечиклери айтса,
Табанларын жаларла,
Ол разы болур ючюн
Ёз халкъларын жоярла...

Сау миллетни ётю жокъ,
Къайдам, къайры барабыз,
Эринипми, къоркъупму
Ата журтсуз къалабыз.

«Беш да Тау Элим, Журтум!» -
Дегеннге болушмайбыз,
Сатхычла уа не - туралла,
Алагъа урушмайбыз.

Анда-мында жыйылсакъ,
Акъыл таууш этебиз,
Таша жерде энди, хоу,
Не айтырса, жигитлебиз.

Халкъыбыз бек бузулгъанд,
Малкъар, кесинг кёресе...
Сен кёрмеген не къалды,
Айтчы, къалай тёзесе ?

2

Мен сюеме, жаным, Малкъарым,
Жеринге ушаса тау халкъынг:

Тауларынгча, бийик,
Къарларынгча, таза,
Таш кибик, чыдамлы,
Желлерингча азат,

Эрттенингча жарыкъ,
Кёк кибик, бир уллу,
Мен сюеме болса
Миллетим къарыулу!

Алай мен сюйгенлей
Болуп къалмайды не да:
Сакъланнга эди аты халкъымы!
Сыйсыз да, журтсуз да къалмайын,
Болалса эдик Малкъарда малкъарлы!..

Кечигиз, шаудан суула,
Кечигиз, къая, агъач,
Кече жанннган жулдузла,
Кеч, байракъ боллукъ къумач,

Жол жанында къалгъанла,
Къабыр, кебин болмайын,
Къум тюзде асыралгъанла,
Кавказгъа къайталмайын,

Азияда жоюлгъан
Къарт аннямы жашлыгъы,
Хажибизни сын ташы,
Къарт атамы башлыгъы...

Кечигиз бизни, къартла,
Сизнича болалмайбыз,
Биз миллет хазнабызны
Чырттан да сакъламайбыз...

"Алан" дейбиз бир-бирге,
Аланлыкъдан жукъ да жокъ,
Муслиманлыкъ? - не хазна,
Къарын болсун ансы токъ...

Бийик минселе, кёпле
Энишге къарамайла,
Бай болгъандан не файда,
Кишиге жарамайла.

Сатхычлагъа къор къатып,
Къоруулайдыла бирле,
Биз кепге жыялмайбыз,
Атала да кечсинле...

Ариу межгитле ишлеп,
Муслимлени къыралла,
Ол дунияны да была
Сатып аллыкъ суналла!



ЗАМАН ОЗДУ...

Заман озду, хар не да шошуракъды,
Алгъын
кибик къыйналмайды жюрек.
Да не
да эт, санга уа энтта сакъды,
Керек
болурса дейме сен бир бек...

Сёзюнг -
дарманмед, уумед билмейме,
Тынчлыгъымы
сатханма алагъа,
Жангы кюннге сени
сагъынмай, кирмейме,
Алай,
сейирмид энди ол с
анга?..



СЕНСИЗ КЪАЛСАМ

Уллу дуния сезмез, сенсиз къалсам,
Алгъынча Кюн да, Ай да чыгъарыкъла,
Бир жукъ да тюрленмез - булбул жырлар,
Гюлле да тюз алгъынча чагъарыкъла.

Киши бир зат билмез, сенсиз къалсам,
Хар ким жашагъаныча жашарыкъды,
Мен да елмем, алай сенсиз къалсам...
Аны айтып къойсам'а жарарыкъмы ?

Уллу дуния сезмез, сенсиз къалсам,
Жангыз биреу кемюр болуп къаллыкъды,
Ичи оюлуп, юзюлюп ийнаныу,
Ахыр кюнюн, шохунча, сакъларыкъды...


АТА ДЖУРТУМА


Ийнагъымса, умутумса,
Бийик, ёхтем тау Журтумса,
Малкъарымса, Чегемимсе,
Дуния байлыгъы жеримсе!


Холамымса, Бызынгымса,
Ариуумса эм сыйлымса,
Минги таулу Басханымса,
Жашауумдан багъалымса!

Думаламса, Жемталамса,
Сен кесинг энчи Аламса,
Дых тауумса, Суканымса,
Къыркъылмазлыкъ къанатымса!

Архызымса, Тебердимсе,
Хурзук, Учкулан элимсе,
Къарт Джуртумса, Доммайымса,
Мен термилген Къарачайымса!

Нарт уямса сен, къаламса,
Къууанчымса эм жарамса,
Тилегимсе, жюрегимсе,
Дуниямда бек кереклимсе !

Жомагъымса, таурухумса,
Сен мени керти шохумса,
Жарыгъымса, насыбымса,
Азат боллукъ Аланымса !

Журтум, айны
Мен сюйгенча,
Бол насыплы,
Жаннетдеча!

Ёссюн халкъынг
Минг кереге,
Къаты болсун
Эллеринге!

Ол ушасын аталагъа,
Хорлатмасын шайтанлагъа!
Жыгъып болгъан жарсыуланы,
Эм насыплы болсун таулу!


ИЙНАНАМА

Чамланмайма къадарыма -
Манга этген хатасы жокъду,
Кесимме терс: хар гюняхым,
Билмей тургъанлай кирлик окъду.

Ма бу жол да алай болду,
Уллу келлюлюгюм жойгъанды,
Омакъланып келип манга,
Ахырында уа не къойгъанды?

Жалан да от кекюрегимде,
Ахырында ол кюл боллукъду,
Мудахлыгъым - кезлеримде...
Сенсиз къайсы мурат толлукъду?

Сагъышларым'а - душманла,
Санга чабалла, абына,
Жаным, эсим мени атханла,
Менден сени бек жаратханла.

Мен, хорлаялмай аланы,
Болуп турама ауана.
Аллахыма уа ышанама,
Насып берир деб, ийнанама.


Sabr 22.01.2014 22:55:48
Сообщений: 7254

1 0

ЛАЙПАНЛАНЫ ДАЛХАТ (АСЛАНЛАНЫ АСЛАН)
1994 джыл Гитче Къарачайда туугъанма. Бусагъатда университетни 3-чю курсунда окъуйма.


Конкурсха


МИНГИ ТАУДАН КЪАРАЙДЫ КЪАРЧА


НЕ ДЖЕТЕР?!

Дуния юсю бек эркинди,
Ненча къырал, анча джер.
Ариу джуртла кёб болса да,
Меникине не джетер!

Киминде кёк тенгнгизле,
Айрымканла болурла.
Ол биринде къум тюзле,
Къобан кюсеб турурла.

Гара суула, къаяла,
Нарат чегет, мелхум джер.
Бу бары да джуртумду,
Къарачайгъа не джетер.


ДЖАТДАЙ

Уллу тукъумну джигит уланы,
Ётгюр эдинг, онглу эдинг миллетде.
Джашау джолунг къысха болса да,
Ёмюр-ёмюрге къалгъанса тарихде.

Сабий джылладан башлагъан эдинг,
Сен тирилигинг бла кёрюнюб.
Тийреде, элде болгъан къайгъыгъа
Акъылынг, эсинг да бёлюнюб.

Сабий джылланы ашыргъан эдинг,
Юйюнге, тийренге да болуша.
Ёсюб джетгенлей а кетген эдинг
Дуния къазауатха, урушха.

Нёгерликге сайлагъан эдинг,
Бычакъны, шкокну, пулемётну.
Джауланы барын ышаннга алыб,
Аяусуз ача эдинг отну.

Урушда тирилик, джигитлик этиб,
Георгий къачланы барын алдынг.
Кесинг кибик джашланы ичинде

Эм батыргъа да саналдынг.

Туугъан элингде аскер къураб,
Миллетни джаудан джакъладынг.
Керек заманда Къарачай областны
Тенглеринг бла чегин сакъладынг.

Эсге келмезлик къыяма заманда
Эски джаула чабыуул этдиле.
Уруннган миллетни халал къыйынын
Ит тамлыла сюрюб кетдиле.

Быллай заманда сен тюзлюк ючюн,
Мычымай ёрге тургъанса.
Сюрген итлени мал кибик кёрюб,
Алагъа къошуб къуугъанса.

Болгъан хапарны эшитген эдинг,
Асыры ачыудан къайнадынг.
Тири джашланы саф этиб, джыйыб,
Душманны ызындан айландынг.

Аскер саныгъыз, бек аз болса да,
Джауну ызындан джетдигиз.
Алтыджюз санлы тамлы сюрюуню,
Къырыб, артларын этдигиз.

Сауутсуз къойчулагъа ётгюр болгъанлагъа,
Исси гыртчыла чайнатдынг.
Этген ишлерин эслерине салыб,
Къатынла кибик сарнатдынг.

Ол ишлеринги эшитиб, Джатдай,
Будённый аскери Ростовдан

Джетди да, тюз джерингде терс этиб,
Тюшдюле сени ызынгдан.

Къара кюнюнгде темир нёгеринг,
Болмай къалгъанды къолунгда.
Букъгъан джеринги сегиз ит ызлаб,
Кесген эдиле джолунгу.

Бетинги кёрюрге базмайын итле,
Сени ызынгдан атдыла.
Эресейни, Къарачайны да
Джигитинден бошадыла.

Сыйы, намысы, ётю да болгъан,
Сенича энди тууармы?
Къыйын кюнледе сенича, Джатдай,
Ол джауларыбызны къууармы?!

Джашау джолунг къысха болса да,
Миллетинг сени унутмаз.

Джашлагъа юлгюлей турурса,
Джигитликни сюеди Кавказ.


УСТАЗ


Устаз - экинчи анады,
Айтмасала да аны,
Ана кибик къууанады,
Сохтала блады джаны.

Къолундан тартыб ана,
Окъургъа алыб барыр,
Суубурун сабийчикни,
Билим джолуна салыр.

Устаз аны кюрешиб,
Не эрикмей, не талмай,
Окъургъа эм джазаргъа,
Юретеди мычымай.

Кюнден-кюннге сабийге,
Билген билимин берир,
Джарыкъ илму дуниягъа,
Устаз джолларын керир.

Сора ёсюб джетгенлей,
Мектебден сохта кетер,
Джолда устазын кёрсе,
Кёрмеген кибик этер.


МИНГИ ТАУДАН КЪАРАЙДЫ КЪАРЧА

Терен сагъышым, мийик умутум да,
Ана тилим бла Ата джуртумду.
Къарачайым мени джюрегимди,
Ангымды, эсимди, тилегимди.

Джуртума, халкъымады мени — алгъышым,
Алан джумхуриетди мени сагъышым.
Тамблабызгъа джолланы ача,
Минги Таудан къарайды Къарча.


ЭЛИМ

Сабийликден ёсген элим Ючкекен,
Бюгюнлюкде сен эсимде джашайса,
Ариу элле болсала да дунияда,
Айырылыб таурух элге ушайса.

Кенг орамла, саф тизилиб юйлеринг,
Хар тийренг да джууукъ кибик джашайды,
Къууанчлада эм бушууда биригиб,
Хоншуларынг бир юйюрге ушайды.

Ораза бла эм къурман бла алгъышлай,
Хоншу-тийре чыгъадыла орамгъа,
Бир-бирлерин эркелете, ийнакълай,
"Къабыл болсун!"деб айтадыла ала.

Ингир ала сабийчикле да чыгъыб,
Гюппе джыя, адетчигин этелле,
Джетген юйге игиликле теджей,
Бютеу барын къууандырыб кетелле.

Намыс, адет къурумасын ёмюрде,
Хар арбазынг, къууачларынгдан толсун,
Ныгъышлада къартла этген алгъышла,
Кёз бла кёрюб,къол бла тутарча болсун!


АНА ТИЛ

Ана тилди Ата Джуртну ауазы,
Биз джаш тёлю аны эсге алайыкъ,
Башха тиллени билсек да уста,
Кесибизникин айырыб сыйлайыкъ.

Неге керекди деб, сансыз этиб къоймай,
Ана тилибизни учуз этиб, джоймай,
Биз борчлубуз тилибизни билирге,
Келлик тёлюге тас этмейин берирге.

Ата-бабала билген тилибизни,
Бюгюнлюкде биз унутуб барабыз,
Бу барыудан барса бу халда,
Тамбласында тилсиз къалырбыз.

Уян, миллет, сен тартынма тилингден,
Мадар табыб башха тилде сёлешме,
Башха тилни баш тапхагъа салма сен,
Ана тилни эки бёлюб кюрешме!


ДЖАШАУ


Джашау узун кёрюнсе да
Джаш адамлагъа,
Ётюрюкдю, тюлдю алай,
Сорчу къартлагъа.

Хар такъыйкъа багъалыды,
Сары алтындан,
Биз ангыларбыз аны барын,
Бир талай джылдан.

Джашлыкъ къараб-къарагъынчы,
Таркъайыб кетер,
Кесибиз да ангылагъынчы,
Джылыбыз джетер.

Ол сагъатда биз ангыларбыз,
Акъсакъалланы,
Ахсынырбыз, тансыкъларбыз
Джаш заманланы.

Мурат этиб биз тергейбиз
Узакъ джылланы,
Джашамай а, джашарыкъбыз,
Хорлаб заманны...

Мурат узун силкинсе да,
Болджал а къысха -
Не этейик, джокъду буруу
Къачха эм къышха!


УЯН ХАЛКЪЫМ

Уян, халкъым, сен джукълама,
Сагъай джукъудан,
Дуния бары бузулгъанды,
Келиб ит заман.

Халкъ ангнгысы тас болгъан
Кюнле джетдиле...
Керти байлыкъ, сый, намыс,
Къайры кетдиле?!

Джарлы халкъым алданыб,
Келген заманнга,
Тин байлыгъын тас этиб,
Къалды аманнга.

Дуния малгъа алданыб,
Къуууб ызындан,
Сен тайгъанса ёмюрюнг,
Келген тюз джолдан.

Уян, халкъым, сен джукълама,
Сагъай аманнга,
Сен баш ийме, джууаш болма,
Осал заманнга!


ДЕУ КЪАРЧА

Къарча-Къарча, башчысы эдинг халкъымы,
Бюгюн кюн да сен алайлай къалгъанса,
Бизни халкъны джаудан джакълаб хар заман,
Онглатмайын, азатлыкъда къойгъанса.

Ханла-бийле чабыуулла этселе,
Бой бермейин, джауну тюбге ургъанса,
Халкъгъа аз да къоркъуу болгъан кёзюуде,
Къылычынгы къыннга салмай тургъанса.

Ата кибик сен къайгъыра миллетге,
Хар таулуну уланынгча кёргенсе,
Артыкълыкъны сынатмайын халкъынга,
Джаудан сакълай, анча заман келгенсе.

Сауут алыб чабмагъанса башхагъа,
Онглу болуб, сен тюз оноу этгенсе,
Ариу айтыб, болмаса уа, ахыры...
Мадар табмай, амалсызгъа джетгенсе.

Душман келсе, джер,мал даулай, Басханнга,
Къабыл кёрмей ачы уруш этгенсе,
Ариулукъ бла ангыламагъан аскерни,
Къойла кибик барын союб кетгенсе.

Асхакъ Темир тутмакъ этиб сюргенде,
Джаш болсанг да, эс ташламай тургъанса.
Таб тюшгенлей, джыйынынгы да алыб,
Тау Джуртунга, Минги Таугъа къайтханса!

Къайтыб келиб ёзенлеге, джеринге,
Биягъынлай башчылыкъны этгенсе,
Хаман, Джуртум, Элим дегенлей,
Алан халкъны сен ызына тирилтгенсе.

Минги Тауну тийресиди джерибиз,
Деу Къарчады халкъыбызны атасы!
Къарачай-Малкъар халкъым бириксе,
Туудукъла да ёсерикле хатасыз.


Суратла:
[img]https://dub123.mail.live.com/Handlers/ImageProxy.mvc?bicild=&canary=xYcVQmAsiAjIp6YmDOBD9KZ89GZTiX2scSkUP%2b75JNI%3d0&url=http%3a%2f%2fcs607720.vk.me%2fv607720762%2f2622%2fF17izE6VvUg.jpg[/img]
Sabr 01.02.2014 06:51:57
Сообщений: 7254

1 0

КЪОЙЧУЛАНЫ ФАТИМА
1997 джыл майны 26-да Къумуш элде туугъанма.
11-классны сохтасыма.


АНА ТИЛИМ


Джюреклени къууанч бла толтургъан,
Джашау джолубузда бизни бла баргъан,
Хар къууанчда халкъыбызгъа насыб тилеген,
Сенсе миллетибизни насыбдан толтургъан!

Сен бизни адебге-намысха юретесе,
Келиб бизни бла ушакъ этесе,
Башха тилле бла тенг болсун тилибиз
Ана тилибизни бек сюерге, окъургъа айлансын джюрегибиз.

Ана тилим , сени бла айтханма
Татлы аначыгъымы атын
Бу назмуну юсю бла кёб насыб тюшсюн миллетиме,
Миллетим миллетлени ичинде.

Ана тилин толу билиб, атын айтдырсын.
Ана тилибиз байды, теренди, ариуду.
Хар адам керекди ана тилин билирге
Джокъду ана тилсиз джашау бизге!
Sabr 24.02.2014 03:58:06
Сообщений: 7254
МАХИЙЛАНЫ ЖАМБУЛАТ

Мен, Махийланы Жамбулат Хызырны уланы (Махиев Жамбулат Хизирович), 30.07.1993 жыл КЪабарты-Малкъар республиканы Эльбрус районуну Кёнделен элинде туугъанма. 11 классны Кёнделенни школунда бошагъанма. Сабийликден адам доктор болурум келип, Москвада 17 номерли Медицина колледжге кирип, аны быйыл бошай турама, андан сора Академиягъа кирир муратым барды. Назмулагъа сабий заманымдан бери мени къарт анам Фатимат (анамы анасы), юйретген эди. Ол кеси, жылы келгенликге, Кязимни, Къайсынны, Керим Отаровну бек багъалатып окъуй эди, халкъ жырланы, кюулени ариу жырлай эди, кеси ауузу бла чам назмула айтып да бара эди - бек фахмулу, жарыкъ эди анням, жаннетли боллукъ жан! Андан сора, къарачай-малкъар литератураны окъуй, школ жылларымдан бери, ана тилде, орус тилде да жазама. Бусагъатда окъуудан сора мен миллет тепсеу бла кюрешеме, ансамблде тепсейме. Мени атам КБР-ни МЧС-ни Эльбрус районда пожар бёлюмюню къуллукъчусуду, анам – Кёнделен школда гитче классланы устазыды. Анам устазлыкъ меннге бюгюнде да этгенлей турады, билгенича болушады, юйретеди. Къарачай-Малкъар миллетими, аны тилин мен жаным бла сюеме . Кязим бла Исмайылны уллу атларын жюрютген Конкурс мени бираз симсиретген да этди, уялып турдум, назмуларымы тежерге. Дагъыда не болса да болсун деп иеме, миллетиме сюймеклигими билдиргеним да насыпды дей. Айып этмегиз, тапсыз айтдым эсе. Аллыкъа назмуларымы бир жерде да чыкъмагъанла. Назмуларымы Къарачай-Малкъар Халкъны сюргюнюню 70-джыллыгъына, анда мингле бла къырылгъан шейит ахлуларыбызгъа атайма. Жандетли болсунла.

8-ЧИ МАРТ
Малкъар халкъны 8 мартда 2014 ж. сюргюнюне 70 жыл болгъанын эскере жазгъан назмум

Сегизинчи мартда,
Унутулмазча артда,
Сталин-Берия саугъа
Этгендиле Малкъаргъа…

Аталаны - къазауатха,
Юйдегилерин - азабха...
Не айтхын къралгъа –
Кючю жетди Малкъаргъа.

Къарт анамы кёзлери,
Оюм этдирген сёзлери,
Тюйрелгендиле жюрекге:
"Болмаз тыйгъыч Тюзлюкге.

Биз кёрмеген къыйынлыкъ
Чегеди шендю къарамыйыкъ:
Дегенни:«Дунияны менме иеси!» -
Шау болгъанды юйдегиси.

Малкъарны къырды эсе мартда -
Тили тутулуп, битди мартда!
Умут этмесин бир киши –
Аманны иги болмайды иши!

Жай келген кибик тарлагъа,
Жай къайтдыкъ Малкъаргъа!
Уллу Аллахны буйругъу -
Сакъланды тюзню урлугъу.

Кёрмегиз, балам, къыйынлыкъ,
Тюб болду къарамыйыкъ.
Итле Сталинни жакъларла -
Биргесине аны жатарла.

Анангы сыйла, Жамбулат,
Ана болгъанда - Халкъ болад!
Унутма бизни сегизинчи мартда,
Унутулмазча сизле да артда.
18.02.2014 ж.


НАЗМУЧУ

Англашмазча затла,
эсинге келмезча,
ташала,
тахсала
Кёреме,
ала жюрегиме,
сезимиме,
ёзюме
къатыла…
Жабыкъ киритлени
ачхычы – аннгым,
Хакъны жолун
кёргюзтюр,
Адалатны,
Адамлыкъны,
жюрекге салыб,
ишлетир жол,
кёпюр.
Эмда
керти сюймеклик
кенгине ачар
мени жюрегими,
Дунияда болгъан
жарсыгъаннга
дагъан этер
кёкрегими.
Болгъанны
сау этерге
амал жокъ,
кетген заманны
къайтарып,
Алай
масих жолуму
тутаргъа
керекме,
кёргеними
жазып…
20.12. 2013 ж.


СЮЙГЕНИМ

Мыдах ышараса сен таймаздан,
Жюрегими кемиред къарамынг.
Сюймеклик бизге келгенин, къайдан
Англасын къышхыда, жаралы жанынг.

Басхан тардан Къарачай таргъа бар,
Жаралы жаным, сюйгенинге уч.
Анда, мында да жабханд жерни къар,
Къарны эритир керекди бир кюч.

Къарачай бла Малкъар - Шам журтубуз,
Анда, мында да бирди ёз милетим,
Ортабыз сюймеклик деген бир жулдуз,
Тау хауа кибик сеннге иннетим.

Кёнделенден Хурзукгъа бир булут
Терк барады бийикде, жел сюрюб,
Сюймеклик жюрегимде бек уллуд,
Булутха сукъландым, мен сюйюб.

Къарачай бла Малкъар – Сюйгеним,
Сиз барда дунияда - мен да бар.
Сизни бла биргеди джюрегим,
Сиз бир болмай ёлтюрме къадар.
16.07. 2012 ж.


ТАУЛАРЫМ


Жалгъан сёзню сюймейди жаным,
Таугъа тартыб, къоймайды къаным.
Тау - къала болгъанча таулугъа,
Таулу - ахлу болад таулагъа.

Аны ючюн, болсам хар къайда,
Тау тюбюнде юйюбюзню кёреме,
Тюшде къой кютеме жайлауда,
"Чух" деб эшекчикни сюреме.

Сабийлигим келгенча къайтып,
Зауукъландым ойнап тюшюмде,
Кюле эдим бир затла айтып,
Къууанаем насыб юлюшюме.

Кёнделенден кичиди Москва,
Тауларымы инчигине да жетмейди.
Айланабыз тюзде, насыпны къууа,
Насыплы уа таудан узакъ кетмейди.

Ба этеме тюшде анамы къолун,
Туугъан жерим эсимде дайым.
Ата-ана бичген баланы жолун
Тауларыма тартып барайым.
27.10.2013 ж.


КЕРТИГЕ УШАШ НАЗМУМ


Бешге дери сен бир сана,
Кёзюнгю жап да, солу да.
Жюрек тебгенине тынгыла,
Тёзюмлюлюгюнг болур да.

Алгъа атла да сен бир бар,
Мен да сени ызынг бла.
Тюшюнг тюнюнге чыгъар,
Къолунга тийсем колум бла.

Дуния байлыкъ керек тюлдю,
Ахчасы да, бахчасы да.
Бизгге сюймеклик ёкюлдю,
Аны ичги тахсасы да.

Ал мени жылыууму
Биз жашарыкъ дуниягъа,
Сюймеклик жашаууму
Анда бёлмем къайгъыгъа,

Мелекле анда къуру да -
Тегерекде таууш да жокъ.
Белгисиз таша-туру да,
Къайтыргъа мадар да жокъ.

Сен къайгъырма, кёл этеме,
Мен таймазма къатынгдан.
Тюшюнгдеча мен жетерме,
Тутуп, ийме къолумдан.

Бу тюшмюдю,тюнюммюдю
Ауанала сёлешген,
Кечеммиди, кюнюммюдю
Жек дунияда сюйюшген.

Бир заманда, сагъат уруп,
Мен къоркъууда уяндым,
Ариума дуния къуруп,
Аламлада айландым.

Теннгёгибиз жерге тартыб,
Жаныбыз учуб кёкке:
Тешеледе санла жатыб,
Жаныбыз а – кёлекке.

Жашау къысха болгъан тёрде
Жер адамча жашайыкъ,
Болгъунчуннга тёнгек кёрде,
Халал къыйын ашайыкъ.

Адам саннга - къысха ёмюр,
Жанла - къуру ёлюмсюз.
Ахыр кюнюнг кюл-кёмюр,
Тюш да болмайды тюнсюз.
12.04.2012 ж.


КЪАРТ АНАМА
(кюуге ушатыу)

Жанбулат келеди деб тёбенден,
Ким сакълайды мени Кёнделенде?
Таулучукъ илешгенди Москвагъа,
Къайтырмы ол энди уа таулагъа…

Алгъын келиучю эди ол элге,
Энди ашыкъмаучуду келирге…
Кёлкъалды болгъанды жаш юйюне,
Ыннасын саулай кёрмегенине.

Жарсымасын деб аны окъууу,
Кеч билдирген эдиле бушууну.
Келди – не кёрдю, аны къабырын,
Джылысузму къалгъан тыбырын?

Сууукъ топракъгъа къапланып жылайды,
Атадан, анадан кёб даулайды…
Даула, жиля, андан а не келсин,
Жаш, жилаб, сёнгсе, бир жияр эсин…

Ол бюгюн да эсин жиялмайды,
Кёзюнден да кетералмайды:
Къарт анасыны мыдах кёзлерин,
Аннга айтыучу ийнакъ сёзлерин.

«Жанбулатым мени, ой, Жанбулум,-
Деб, эркелетиб, айтыучусун .
Къарт ана бла туудукъну арасын
Бу дунияда уа ким айталсын…

Къызынг табханлыкъгъа, анам - сен эдинг,
Ана кёллю этиб ёстюрген эдинг.
Ба этеме суратынгы, ой, анам ,
Ахыр кёргеними къайтаралсам -

Къол аязларынгы жан жылысын,
Кёз жашларынгы сени мылысын
Мен ёмюрде да, бил, унуталмам,
Унутсам – айырылырма дуниядан…

«Жамбулатым, мени Жамбулум,
Къартлыгъымы жарытхан булбулум…» -
Деб, айтыучу сени белляуунгу,
Жюрегимде къалгъан ариулугъунгу,

Мен ёмюрде да, анам, унутмам,
Айырылмазма туугъан журтумдан…
Сен салгъан меннге хакъ шартлары -
Сыйлы Аллахны бютеу атлары!

Жанбулат келеди деб тёбенден,
Тау журтум сакълайды Кёнделенде.
Дохтур болургъа келгенме Москвагъа,
Къайтырыкъма, болгъанлай, мен таулагъа…
20.02.2014 ж.


КЁНДЕЛЕН

Сууукъсуратхан тангны таза аязы
Тюшсе эди назмуларыма, жазылып,
Эртден чыкъда Гюрбежиге дери чыгъып,
Къарамым бла ийнакъласам эди жазны.

Андан да тюшюп Тызыл сууну бойнуна,
Баргъан сууда къыш къайгъыны барын жуууп,
Къалсам эди ариулукъгъа батып, уюп
Ёзенни жашил бла кёк сингнген бояууна…

Кёреме, чыгъып езенни ёргесине:
Жашил къатапа жабыуну юсюне жабып,
Кёксюл чарс да чегет баурунда къалкъып,
Кюн бет да жатып къаяны кёлеккесине.

Жандетни унутуп, кетсенг да терсине,
Къайгъыладан келесе бери къачып,
Журтсуз ётген кюнюнге ичингден ачып,
Бу хауадан солуп, келесе кесинге.

Мен бу жерни кемсиз сюйгенча, журт мени
Къойса эди, кесине къаты къысып,
Былайда жашау сынатса эди насып,
Мени салып жюрегине сюйгеними.

Къач, жаз чакъларын кёчгюнчю къанатлыла
Баргъанча, кезюу-кезюу артда къоюп,
Туугъан журтну тойгъан джуртума аууштуруп,
Айлансам, не айтырла алгъыннгы къартла?

Ах, мени Кёнделеним! Туугъан жериме
Кече да, кюн да турады жаным жарсып,
Элни жокълайды эсим, алгъыннга къайтып,
Сабийлигими жыйып тёгерегине.

27.02.2014 г.
Sabr 25.02.2014 23:58:49
Сообщений: 7254
МУСУКЛАНЫ ДЖАМИЛЯ

Мен Мусукланы Джамиляма,1991 жылда Огъары Жемталада туугъанма. Школну да анда бошагъанма.Бусагъатда Къабарты-Малкъар къырал университетни малкъар бёлюмюнде окъуйма. Назмула жазып школ жыллада башлагъанма,нёгерлериме кёргюзтюрге уялып назмуларымы букъдуруп тургъанма. Шахарда окъуугъа келгенимде, "Заман","Советская молодёжь", "Университетская жизнь" деген газетледе назмуларым басмаланнгандыла. Назмула жазгъандан тышында къол эшиуню сюеме, ол адамны тёзюмлю болургъа юйретеди. Окъууну тауусхандан сора, сабийле бла ишлер муратым барды.


Ана

Кёзлеринг - ариу, огъурлу,
Сезлеринг - сюймекликден толу.
Анамды мени жашатхан,
Тамблагъы кюнню сакълатхан.

Сени бла къайгъым жокъ
Мени къоюп кетме.
Сени бла къарыным токъ
Мени ёксюз этме.

Мен кёргенме ёксюзлени -
Мудах кёзлюлени.
Ала жашайдыла абына,
Ышаннганларына жалына.

Керекмейди манга алтын,
Сенсе мени алтыным.
Керекмейди манга кюмюш,
Сенсе мени багъалым.


Байханат

Жашау - аламат,
Алай палах келди:
Ата эгеч - Байханат
Бу дуниядан кетди.

Бюгюн жюрегим таралып
Къалдым арсарлай.
Энди жюрегим къаралып,
Къалдым ма былай.

Сеийр макъам бар эди
Сени ариу атынгда
Къалай тураса энди
Ой сын къатып аллымда?

Ол ариу кёзлеринг
Манга нек къарамайла,
Ол жылы къолларынг
Мени нек сыламайла.

Сал басхычха салып
Сени чыгъардыла элден.
Ариу санларынгы
Къалай берелле жерге?


Сабырлыкъ

Къалай керек эдинг сен
Сары алтын сабырлыкъ,
Жашлыкъ этип мен
Табалмагъанда мамырлыкъ.

Сенсиз чыгъып жолгъа
Кёпню тас этдим.
Сени бла болгъанла
Муратларына жетдиле.

Кесингми сайлайса
Жол нёгерлени?
Огъесе, тасмы этген эдим
Ол кюн мен сени?


Мудах кёзле

Тышдан кюлюп, ичден кюйюп,
Сиз - мудах кёзлесиз.
Неге да да тёзюп,
Сиз жашау этесиз.

Былай ажымлы къарап,
Мени сагъыш этдиресиз.
Сиз нени марап,
Къайдан, нечик келесиз

Мудах кёзле ызыгъыздан
Кёп соруула къоясыз.
Сиз къарап-къарагъынчы
Кёз жашладан толасыз.

От жилтинни тас этип,
Жангъызлыкъны сюесиз.
Жашауну кёбюн ангылап,
Сиз жашыртын кюесиз.


Халкъым

Терен тамырлы халкъым -
Адам ауузуна къарамагъан,
Бийикге учхан къуш -
Бир башхагъа ушамагъан.

Харам этип башынгы,
Аулакълагъа атдыла.
Халал этип ашынгы,
Кеслерине алдыла

Юйле ишлеп чёпледен,
Аманлагъа къатышмадынг.
Алгъа барып кёпледен ,
Тюз жолдан ажашмадынг.

Хар ташынг кюле, ышара,
Эсен джет ингирге, тангнга.

Ариу насыпны сына,
Сюймеклигимча санга.

Эм уллу насыпха
Ез халкъымы санайма.
Болгъан къууанчладан
Жалан сени сайлайма.


Сюйгениме

Энтда келди бир кюн
Мени санга термилте,
Энтда чакъды бир гюл
Жашау тирменни тебирете.

Ойнай, кюле тургъанлай,
Жашау энтда мудах этди.
Шайтан жели бургъанлай,
Сени алды да кетди.

Кюнлени биринде
Сюелесе аллымда.
Кёзлеринг - кёзлеримде,
Сюймеклик - сезлерингде.

Келди насып юлюшюм
Ташдан, суудан уяла.
Болуп къалды ол тюшюм
Танг аласында уяна.
Sabr 27.02.2014 14:42:56
Сообщений: 7254
РАХАЙЛАНЫ МАДИНА

Мен, Рахайланы Мадина, 1996 жыл Къабарты-Малкъарны Хабаз элинде туугъанма. Бизни эл Аллах сюйюп айыргъан бир жерде орналгъанды. Мен а анда ёсгенме, орта школунда окъугъанма. Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъарны Къырал Университетинде окъуйма. Назмула жазып бек эрттеден башлагъан эдим, алай алагъа киши эс бурмай, мен да эс бурмай къояма. Алай кесими жарсыуларымы, къууанчларымы назму этип, жазгъанлай турама...


ЫРАЗЫМА

Ыразыма Аллах берген жашаугъа!
Ол не кёбню бергенди саугъагъа:
Атам,анам, эгечим, къарындашым -
Къалай къалыр Кёкге джетмейин башым.

Къалай насыпды бу дунияда жашагъан,
Хар кюнюнгю магъана бла ашыргъан,
Болур затны игисине ийнаннган,
Жашауунгда тюз жолланы сайлагъан...


ТУУГЪАН ЖЕРИМ

Эрттенликде, танг алада,
Къоба келип, кёреме:
Кюн таякъла тау башындан
Элге салам берелле.

Бал татыулу хауанга,
Таудан саркъгъан сууунга,
Сюймеклигими айтама,
Ой туугъан жерим, санга!

Дуниямы магъанасы -
Джуртну ташы, къаласы...
Кёгю да башха тюрлю,
Чёбю да башха тюрлю.

Жомакъдачад табийгъат,
Тёгерекде нюр чагъад.
Шош желчикни макъамы
Жюрегими жапсарад!
Sabr 02.03.2014 01:47:09
Сообщений: 7254

1 0

ТАМБИЙЛАНЫ МЕДИНА

Мен Тамбийланы Мединама, Ючкёкенде школда бешинчи классда окъуйма, назмула гитче классладан бери джазама. Муну уа, мени бла бир классда окъугъан, анасындан эртде айырылгъан нёгерчигими юсюнден джазгъанма.

А Н А М

Кёзлерими ачыб къарайма кюннге,
Анамы джылы къарамы кёзюмде.
Джарыкъ тийиб, джылыу береди меннге,
Джюрекни мыдахлыкъ басхан кёзюуюнде.

Мени нёгерчигим, къалай насыблыса!
Сени сакълайды ананг ашыгъыб,
Аны эркеленнген багъалы къызыса -
Не айтсанг да этерикле олсагъат чабыб.

Бар эди мени да къууанчлы кюнлерим -
Джюрегими джашнаб, кюлюб учханы.
Къууанч, кюлкю эди билгеним, кёргеним,
Сабийликде, сагъышсызлыкъда тургъаным.

Энди уа кёрюб джолда баргъан аналаны
Джерегим бушууда къыйналады, кюеди -
Сеннге ушатыб, аначыгъым, башхаланы
Бир такъыйкъагъа сени кёрсем деб термиледи.

Анам, аначыгъым, сени джумушакъ аууазынг
Келеди къулагъыма, ариу сыфатынг – кёзюмде...
Огъурлу, джарыкъ, джылы къарамынг
Ёмюрлюкге джашарыкъды, турлукъду эсимде!!!
Sabr 02.03.2014 02:07:01
Сообщений: 7254
ЛИТЕРАТУРНЫЙ КОНКУРС - 2014 - ЛИТЕРАТУРНЫЙ КОНКУРС



КИПКЕЛАНЫ АМИНАТ


Туугъан тархым: 31.10.1995
Къарачай шахарданма.
СКФУ-ну биринчи курсунда окъуйма.


СЕМЕНЛАНЫ СЫМАЙЫЛГЪА

Сен джазгъанча, сени юсюнгден джазаргъа
Болмаз фахму бир инсанда Аламда.
«Джырчы Сымайыл» аталгъанды атынга,
Закийлик бла киши келмейд къатынга!

Трам Семенни, Къалтурну да туудугъу,
Заман – чакъгъыч, сен а – аны къуулугъу.
Минги Тауну джандет тилли булбулу,
Халкъ джакъчысы – сени ишинг, къуллугъунг.

Сени сёзюнг –
миллетинги накъут-налмаз хазнасы,
ёмюрледе тюгенмезлик казнасы.
Сени сёзюнг –
миллетинге къыйын кюнде таянчакъ,
зауукълукъда сабийлеге оюнчакъ.

Къарт анам бла эки къарнашдан туугъанса,
Нюр бетинги Махар суу бла джуугъанса.
Сабийликде Учкуланда ётгендиле джылларынг,
Халкъ джарсыугъа ёкюл этдинг джюрегинги къылларын.
Назму къураб, сейир къала ишлединг,
Джырла джырлаб, джюреклени тишлединг.

Джулдуз атлы, балдан татлы ананга,
Бейтуллахда ёлюб къалгъан атанга
Термилгенлей, ёмюрюнгю джашадынг,
Къадарынг бла Прометейге ушадынг.

Энди алагъа Махшар кюнде
бет джарыкълы тюбешгин!
Къыямат кюн шапагъатынгдан
бизлеге да юлешгин!
2012 дж.


КЪАРТ АТАМА
70 джылны малчылыкъ санагъатда уруннган
къарт атам Орусланы Нюр-Магометге.


Мени аттям! Тобукъланыб баш урама
Сени аллынгда, кёз джашларым джылтырай,
Джюрегимден исси «сау бол» айтама,
Санларым да, ауазым да къалтырай.

Сен джашадынг ёмюрюнгю таулу къушча,
Атанг этген осиятха тюз болуб.
Хурла Кёлде къойла кютген нарт Аймушча,
Малларынг бла бирге чабыб, тенг солуб.

Джетмиш джылны сен таулада айландынг,
Малчы таякъ тюшмей бир да къолунгдан.
Туугъанынга, туудугъунга юлгю болуб джашадынг
Урунууну, тюзлюкню да таймай чыртда джолундан.

Бюгюнлюкде къарт болгъанса, ауруйса,
Джеталмайды джумушлагъа къарыуунг!
Бирде къоба, бирде джата, солуйса,
Кючлюд сени ислам диннге талпыуунг.

Намаз этиб, тилек тилеб сау кюнлени тураса,
Юйюрюнге, миллетинге ашхы умутла къураса.
Насыб къалам, сыйлы аттям, кёб джаша!
Джашау джолунг, этген ишинг туудукълагъа тамаша!
2012дж.


ЭГИЗЛЕГЕ

Кёлюм толады, джыларгъа тыгъылама,
Джюрегими ачалмай мен сизге.
Я сыйлы Аллах, кесинг бергенсе,
Чыртда къызгъанмай, насыбны бизге.

Минг тогъузджюз токъсан сегизинчи джыл
Къууанчдан толгъанды юйюбюз,
Джыйырма джетинчи мартда, сыйлы байрым кюн
Бир джарыкъ тийгенди Кюнюбюз.

Юч эгиз джашчыкъ, ой юч къарнашчыкъ -
Асхатчыкъ, Алхазчыкы, Ансарчыкъ -
Дуния джарыгъын кёрдюле,
Юйюрюбюзге къууат бердиле.

Ана бауурум, ана джылыуум - Учкулан!
Асырадынг бизни гюнахсыз,
Тилеб турама хаман къадардан:
Ётсюн джашауунг мыдахсыз.

Туугъан хаалкъымы ара шахары
Бюгюн бизни къойнуна къысханды.
Школубуз ашхы, устазларыбыз аламат -
Кёлюмю къууанчлыкъ басханды.

Къарнашчыкларым, джан тамырларым,
Сиз окъуб, ёсюб джетерсиз
Адамлыкъ джайда, ашхылыкъ джолда
Халкъыма къуллукъ этерсиз.

Тилеб турлукъма Уллу Аллахдан:
Сакъласын сизни хар не палахдан,
Эгечни белин бюкмесин джерге,
Замансыз киши кирмесин кёрге!
27.03.1998дж
Sabr 02.03.2014 07:02:32
Сообщений: 7254
ЁЗДЕНЛАНЫ ШАМИЛ

Мен, Ёзденланы Ахматны джашы Шамил, Гитче Къарачайны Къызыл-Покун элинде туугъанма. Джашагъаным Римгоркадады.

Университетни бешинчи курсунда окъуйма.


КЪУШ

Кавказны
ёшюнюнде туугъанма,
Бир
- сабыр болсам да, бир - кийик.
Юлгюге къара къушну тутханма,
Сукълана учханына мийик.

Къушча, джюреги бир байланыред
Таулуну
кёлю бла таулагъа.
Къар басса да, уяда къалыред,
Къачмайын турнача къыблагъа.

Сыртлагъа, тюзге уугъа чыкъса да,
Тырнагъы излейд къая ташын.
Къанаты аркъан бла байланса да,
Зорлукъгъа бюкдюрмейди башын.

Нёгерни къушлача бир табарем,
Джангызын тутуб
ёмюрюме.
Дуньяда джукъгъа да сукъланмазем,
Джюрекни джетсем мийигине.


***

Не затны санайса насыбха:
Къол бла джеталсангмы булутха?
Огъесе, накъут къала салыб,
Келалырмы кёлюнге насыб?

Махтауунг болса да элингде,
Ариулукъ
- нюрюнг бла бетингде.
Кюбюрюнг толса да рысхыдан -
Джюрегинг тоярмы дуньядан?

Сатлыкъ,
сёзчю болмай тенгледе,
Джууугъунг олтурмай тюрмеде,
Аман, иги айырса ангынг,
Башынгы тута эсе санынг,

Разы этсенг табхан анангы,
Сагъыныб турсанг Аллахынгы,
Ач болмасанг ашда, хауада -
Не затынг бла кемсе джашауда?

КЪЫЗЫЛ-ПОКУН ЭЛИМЕ

Къарт атамы тансыкъла
йма, сагъына,
Аны къучагъын кюсегенлей джаным,
Бир сезим тарта, келеме къатынга,
Бир джай менге къучагъынгы, тау элим!

Джюрек кюед, кёрсем сууукъ юйлени:
Терек
- къуруб, къалгъан кибик тамырла.
Къарт ауазла джылытаелле мени,
Энди джюрек суууталла къабырла.

Эсге тющюб ёксюзлюгю сюргюнде,
Тау аязы тарай кюмющ сакъалын,
Къарт атамы джыламугъу джерине
Сингнгени ючюн, бек сюеме алайын.

БОЛАЛДЫКЪМЫ ТАУЛУЛА?

Чалкъыны арыталдыкъмы,
Сыртны чачын аудура?
Къара суудан тоялдыкъмы,
Къызгъан къанны сууута?

Джолоучу къонакъ болдуму,
Сый табыб, юйюбюзде?
Эмилик ат бойсундуму,
Джерлениб тюбюбюзде?

Джигитлик джашда турамыд,
Къалтырамай адети?
Къызыбыз сыйын тутамыд,
Уялчакъмыды бети?

Сюймеклик джуртха уа тенгмид
Тауланы мийигине?
Ишеклик биреу этемид
Миллетни бирлигине?

Кёб затны заман сюртеди,
Шартыбыз унутула.
Бир соруу айыб этеди -
"Болалдыкъмы таулула?"

АТА ДЖУРТУМ, МИЛЛЕТИМ

Къуш джюрекли, аслан
кёллю,
Юлгю этиб нартларынгы,
Джетиб келген халал телюнг
Айтдырлыкъды атынгы.

Тири ишли, сабыр къанлы,
Тазалыгъы ушаш къаргъа,
Ким джеталыр, таулу атлы
Шам Къарачай-Малкъаргъа?

Кёкню кёгю, тауну тиги,
Намыс байлыкъ, халкъгъа махтау,
Болмаз джукъну анда чеги -
Алтын тийренг, Минги-Тау!

***
Ким да миниб, джашау деген атына,
Къамчи тартад биреу джетсе къатына.
Билмей кючюн, эс белмейин мадаргъа,
Кюрешеди чарсха чыгъыб, чабаргъа.

Бири, джерден
тохтаялмай, джыгъылад,
Ташлы джолда терк атчыгъы абыныб.
Олбири уа, артха къарамай, барад,
Къанат бите, билекликге къадалыб.

Мурат
лыма узакъ джолгъа чыгъаргъа,
Болмаса да атым чарсха чабаллыкъ.
Аллахым, бер къарыу тикге чыгъаргъа,
Эркин джолгъа джетсем
- бир бер сабырлыкъ.

***
"Тукъум юзюк" деген арба
Ёмюр джолда сюеледи,
Терсге бурмай, хар уланнга
Аны элтирге керекди

Узакъ, къысха тартамыса -
Элтме аны ашыгъыш.
Тюзню табса -
кёбню барыр,
Болмай сынаргъа сагъыш.

***
Сыйла къартны, болмаз насыб
Артда аны къучакъларча.
Хар
тёлю кетиб барады,
Кюн тау артына батханча.

***
Джанынгы бер балагъа -
Къартлыкъда болур билек.
Ахыр кюн джаназынгда
Этилир халал тилек.

Эриш, тырмаш иман излей,
Бер джюрекни Аллахха.
Насыб болуб Ахыр кюннге,
Къалмаз артынг палахха.

АТА БЛА АНАГЪА

Минги Таулай къаяланы ичинде,
Адамладан эм белгили кёзюмде,
Джаным саулай, оюлмазлыкъ таш къалам -
Эркишилик, хали юретген атам.

Чууакъ кёкде джайгъы кюннге ушагъан,
Джюрегими теренинде джашагъан,
Аурууума дарман кибик къарамы,
Аллах сакъла, мени
табхан анамы.

Умутларым узалмайла джулдузгъа,
Ёшюнюмю тиремейме къаягъа,
Кёллерине джетсем, разылыкъ табыб -
Олду менге бу джашауумда насыб.

***
Керекмиди чакъырыргъа
Къыйын кюн тенгинги -
Сен ёч болсанг джыгъылыргъа,
Туталмай кесинги?

Иманынгы тубан басса,
Сууукъ урса кюнден,
Мыдах кёлден джилтин чыкъса,
Кёрмезми кёзюнгде?

Тенгиз болса да арада,
Сенге табмазмы джол?...
Излемесе уа, не файда,
Тенгингмид сора ол?

***
Уядан, артха къарай, учханма.
"Тюкленгенди, Анам, джюджегинг.
Мен келе туррукъма да, къыйналма.
Нек мыдах болады джюрегинг?

Джанымы билегинге тюйрейме,
Не къадар кетсем сенден узакъ.
Джер болурча, тюбюнгде, излейме -
Аягъынг басарча джумушакъ.

Нюр сыфатынг эсиме киреди,
Ашырсанг къолунг бла орамда.
Хар кюн сайын кЁлню эритеди
Сен къойгъан джылыу къучагъымда.

Чыгъышдан эртденми ышарады,
Джарыкъны сюремиди ашхам,
Джурт таба, сени излей, къарайды
Тансыкъдан чексиз толгъан къарам.
Sabr 03.03.2014 07:12:37
Сообщений: 7254
ЭДИЛАНЫ ЗАИРА

Эдиланы Заирама, Огъары Марадан.
1984 джыл туугъанма.
Университетни педагогика факультетин тауусханма.



Акъ марал

Чегет джашил, хауа таза, кюн джылы,
Салкъын джелчик чапыракъланы къагъады.
Агъач къоян ашчыкъ излей кесине
Бутакълада ары-бери чабады.

Бир заманда тереклени артында,
Акъ мёлекча бир акъ марал кёрюндю.
Къымылдамай сюелиб бир кесекни,
Аны эси тёгерекге бёлюндю.

Джукъ сезмейин рахат болуб атлады,
Бара тургъан суучукъ таба къулакъда.
Къатында да юч баласы баралла,
Керпеслене джарыкъ кюнден, насыбдан.

Балачыкъла къууаналла, чабалла,
Сагъыш этиб эсгермейле бир затны.
Эслемейле джарлычыкъла, билмейле,
Джашырылыб сакълаб тургъан палахны.

Нек эсе да салкъын болду ариу кюн,
Къара булут да джабды таякъларын.
Ачы джел да чегетде тереклени,
Джерге дери бюгеди бутакъларын.

Акъ маралны алыб уучу ышаннга,
Сакълабтурду чырпыланы артында.
Сагъыш этмей бармыд-джокъмуд баласы,
От чакъдырды, тартыб шкок сампалдан.

Окъ тийди да аягъына маралны,
Эсин ташлай ол джыгъылды къырдышха.
Балачыкъла ючюсю да чабдыла,
Къысылыргъа излеб ана ышыкъгъа.

Эсин джыйыб юч аякъгъа таяныб,
Акъ маралчыкъ турду ёрге джангыдан,
Не къарыуун салыб кери къачса да,
Къайда мадар къутулургъа мурдардан.

Энтда бир окъ джетди аны ызындан,
Келиб тийди бёксюнюне аяусуз.
Абынды да, ол джыгъылды къобмаздан
Джашил хансха, сезе джайгъы аязны.

Балалары тёгерегин алдыла,
Ийисгелле, “Кёзлеринги ач”, - делле.
Бири аягъын, бири кёзюн джалалла,
“Нек джатаса, тур, бизни бла къач”, - делле.

Тёп-тёгерек къаралыб, хыны болуб,
Кёк кюкюреб къаты джангур къуяды.
"Нек тыймадым, болушмадым?”, - деб джел да,
Ачыуланыб чапыракъланы бурады.

Уучу кетди ёлтюргенин да билмейин,
Акъ маралны ташада джан бергенин.
Кюн ууата, безигенден алай бош,
Юч баланы бюгюн ёксюз этгенин.

Адам улу, сенден ачы джокъ бир джан,
Болмаса да Джерде сенден акъыллы,
Не аманлыкъ этсенг да сен джашауда,
Этесе чырт бола билмей аккыллы.

Керексизге кесиб, къырыб, ууатыб,
Заран салыб тураса табигъатха,
Джер джашауу джандет эртде болур эд,
Сен джууаблы бола билсенг хар затха.

Анама

Талы тилли, ачыкъ кёллю, джумушакъ,
Анам, сени юсюнгде кёб ауурлукъ.
Башланнганча чагъыу, джашнау джазгъыда,
Башланады сенден дуния ариулукъ.

От джанмайын, сууукъ эсэ да кюн,
Бет джылыуунг меннге къанат керилтед.
Исси, къызыб, кюн кюйдюрген кёзюуде,
Къол аязынг джан салады, тирилтед.

Ай чыкъмайын, болса кече къарангы,
Сени нюрюнг артыкъ джарыкъ береди.
Кёгюбюзню булут басыб турса да,
Джюрегингден насыб джарыкъ тиеди.

Туугъанлагъа, туудукълагъа насыбха,
Кёб джылланы джашарынгы излейме.
Огьурунгдан ала къорлукъ джаныма,
Сеннге насыб, ашхылыкъла тилейме.


Ана тилим

Башха тилге тюшюнмейин къалсанг да,
Ана тилде ангылайса магъана.
Сен ол тилни аман, иги билсенг да,
Ана тилинг бола анга багъана.

Ана тилим, сыйлы тилим, бай тилим,
Сенсе мени кёзлерими джарыгъы.
Хар къуру да сени бла сёлешсем,
Кенг болады сёз джолуму тарлыгъы.

Ана тилим, джерге къууат саласа,
Энтда сени окъуй-окъуй барырем.
Тохсан тилни билиб тизим этсем да,
Чынг аллына элтиб сени салырем.


Теджеб турсун табигьат

Кёксюл тенгиз чайкъалады
Кесин ура къаягьа.
Кюн да джарыкъ ышарады
Нюрюн тёге таулагъа.

Джелчик урса чапыракъчыкъла
Шыбырдаша, шошая.
Чабакъла да джюзедиле
Бир чыгъа, бир ташая.

Шош тенгизде кюн кёлекке
Сейирине къаратад.
Джылтырауукъ мынчакълача,
Кёзлеринги къаматад.

Чууакъ кёкде къанатлыла
Къагъадыла кёб къанат,
Бу байлыкъны бизге теджеб
Турсун уллу табигъат.


Къозучукъла


Къозучукъла ойнайдыла
Баудан чыгъыб кюнде,
Джамчычыкъла кийгендиле
Барысы да джюнден.

Къозучукъла тохтадыла
Чынгаб, ойнаб, чабыб.
Иссилерге барадыла
Салкъын джерчик табыб.

Къозучукъла иссилейле
Шош аязчыкъ ура,
Кими къалкъыб, тюшчюк кёре,
Кими сирелиб тура.

Къозучукъла макъыралла
Аналарын излеб,
Анала да мангырайла
“Джетдик, джетдик, биз”,-деб.

Ма, джетдиле, къууандыла
Балаларын кёрюб,
Балала да тогъундула
Джылы сютню эмиб.


Кёзбаулукъгьа алданнганла

Рысхыгъа мыллык атыб,
Дуния малгъа алданнган,
Адамлыгъын тас этиб,
Джер юсюнде айланнган.

Урлаб, тырнаб, ачытыб,
Бюреу хакъны ашагъан.
Бир джарлыны къыйыны бла
Байлыгъына махтаннган.

Ненча адам джашайды
Быллай ишни башха санаб.
Гюнах-сууаб айырмайын,
Сау джашауун мынга атаб.

Кёбню кёрген джигит халкъым,
Аманлыкъгъа хорлатмаз.
Аманлыкъны кёзюу бла,
Джокъ этмейин ол къоймаз.


Сени таныгьанлы бери

Сени таныгьанлы бери
Джюрегиме от тюшгенд,
Хар кюн сайын сыфатынгы
Ол кёрюрге термилед.

Анга, Кюнча, джылыу беред,
Джарыкъ чыкъгъан ауазынг.
Тюнгюлтмейин илешдиргенд,
Сени сейир къарамынг.

Ненча кере къалсам да мен
Джангызлыкъ бла биргелей,
Бар къайгъымы унутама,
Сен эсиме тюшгенлей.

Сенден азат болалмайма,
Сингнгенсе да къаныма.
Кече Айым, кюндюз Кюнюм,
Джан болгъанса джаныма.


Джюрегимдеди сыфатынг


Хар кюн сайын сакълайма,
Келлик джолунгу сени,
Анча сайын ышанама,
Джокъларса деб сен мени.

Дюрегими теренинде,
Орналгъанды сени атынг.
Кёз аллымда сюеледи,
Унутулмазлыкъ сыфатынг.

Келесе сен дженгил атлай,
Джетдинг мени къатыма.
Озуб тебрединг эс бёлмей,
Къарамадынг сен манга.

Сюймекликге джораланнган,
Бары иги муратла,
Чачылдыла, ууалдыла,
Оюлдула умутла.


Не ючюн...

Ненча кере къыйналабыз джашауда,
Хар небиз да бирча джетмей кёлюбюзге.
Ол заманда дженгилликге бой бермейин,
Биз сабырлыкъ салайыкъ джюрегибизге.

Нек джашайма бу джашауда, не ючюн?
Деб соралла бир-бирледе адамла.
Бу сёзлеге мен тамам да къыйнала,
Былай айтырым келеди хаман алагъа:

-Барыбыз да бойсуннган БИР АЛЛАХ ючюн,
Джарыкъ. кече нюрча джаннган джулдуз ючюн,
Булут басыб, кёкден акъгъан тамчы ючюн,
Хар бир этген мурат толур ючюн.

Болмагъан джан бары болуб туугъаны ючюн,
Кюн бла кече ауушуннганлары ючюн,
Мийик кёкде толгъан Ай чыкъгъаны ючюн,
Джерге джарыкъ нюрюн ол чачханы ючюн.

Ата, ана, эгеч, къарнаш, бары ючюн,
Бир-биринги эркелете джашар ючюн,
Гитче уллуну хатерин кёргени ючюн,
Бу джашауда джашайбыз биз аны ючюн!


Джаз

Джаз келгенлей табигъат
Кёрюнеди бек аламат.
Чыпчыкъла да уяныб,
Терк къагъадыла къанат.

Джаз бергенди белгини -
Кёк кюкюреб джауады.
Джангур джаууб бошаргъа,
Джангкъылыч да тууады.

Джаз келсе уа, бютюн да,
Чегет ариу кёрюнед.
Гугук таууш эшитсенг,
Эсинг ары бёлюнед.


Мара элиме

Мен джашайма Мара элде,
Кёб чегетли таулада.
Акъ къаялы джерледе,
Бал татыулу хауада.

Тикге ёреб къарасам,
Мени Мара элиме,
Джюрегим талпыб урады,
Миллетиме, джериме.

Башха узакъ джерледен
Келедиле былайгъа.
Таза хауа солургъа,
Гара суудан тогъургъа.

Ариулугъун Мараны
Бир адам да унутмаз,
Бу сейир табигъатха
Кимни кёзю къарамаз?!


Кертме терек


Барды бизни арбазда
Бир уллу кертме терек.
Татлы кертмечиклери
Джыл сайын манга керек.

Кюн къыздыргъан сагъатда
Олтурабыз тюбюнде.
Бутакъларын ол ийиб
Сакълайды бизни Кюнден.

Энчи ушагъыбызгъа
Къулакъ ийиб тынгылайд,
Сора джелчик этдире
Сёзюбюзге сёз къошад.


Толсун мураты

Мен джаз бла алгъышлайма
Джер юсюнде ананы.
Кече джукъусун къоюб
Ол ёсдюреди баланы.

Джазны джарыкъ кюню бла
Келсин къууанч анагъа.
Ол ёмюрю билекди
Таянчакъды балагъа.

Джангы кирген ёмюр бла
Къууанч кирсин хар юйге.
Ана джюрек тёкген джылыу
Хурмет берсин бу джерге.

Джуртха кырдык ургъанлай,
Толсун ана мураты.
Джарыкъ кюннге ушасын
Аны сыйлы сыфаты.
Sabr 06.03.2014 04:30:11
Сообщений: 7254
Эм башында билдиргенибизча, былайда Конкурсха къошулгъан авторланы чыгъармалары салынады къуру.
Андан сора да, бусагъатда Конкурсну эсеблери чыгъарыла турадыла. Аны себебли, былайда башха сёз бары, мени тилегим бла къурутулгъанды. Тюз ангыларыгъызгъа ышанама. Сау болугъуз. Джазылгъан зат бары менде сакъланады.
Адабиятыбызны, поэзиябызны юсюнден айтыры болгъан - АКЪТАМАКЪ темада айтсагъыз, бек разы боллукъбуз.
Барыгъызгъа да ашхылыкъ, игилик.
Sabr 14.03.2014 17:56:15
Сообщений: 7254
КЪАРАЧАЙ-МАЛКЪАР ДЖАЗЫУЧУЛАНЫ
МЁЧЮЛАНЫ КЯЗИМ-ХАДЖИ БЛА СЕМЕНЛАНЫ ДЖЫРЧЫ СЫМАЙЫЛ АТЛЫ АДАБИЯТ ЁЧЮ

ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ
ИМЕНИ КЯЗИМА МЕЧИЕВА И ИСМАИЛА СЕМЕНОВА

Протокол № 1 от 14 марта 2014 г.


На конкурс в период с 5 января по 3 марта 2014 г. в адрес Жюри поступили произведения 46 авторов, из них 19 авторов прислали стихи на ломаном русском языке, 12 авторов на исковерканном карачаево-балкарском, которые были отвергнуты и не допущены на Конкурс.

На Конкурс были отобраны 153 стихотворений 15 авторов (напомним, что конкурс на самом деле исчисляется с момента подведения итогов конкурса предыдущего года). Все они написаны на карачаево-балкарском языке. Три автора прислали одно или два стихотворения, по которым судить о достоинствах, недостатках и их даре еще рано, поэтому комиссия при пристальном рассмотрении сочла, что эти участники будут допущены к конкурсу следующего года при условии создания ими новых стихотворений. Таким образом, на Конкурсе рассмотрены произведения 12 авторов.

Все члены комиссии получили произведения конкурсантов лично по электронной почте. Публично на форуме «Эльбрусоида» все произведения конкурсантов были выставлены на обсуждение и с ними за это время ознакомлено около 4375 посетителей. То есть, соблюдены все демократические процедуры. Члены Жюри работали и сообщались по современным средствам связи, спорили, сопоставляли, анализировали, то есть их работа была кропотливой и плодотворной. В ходе конкурса было обнаружено, что ряд конкурсантов до участия в конкурсе имели публикации своих стихотворений в газетах, журналах, сборниках молодых авторов. И хотя первоначально конкурс задумывался именно как конкурс для выявления никогда не публиковавшихся талантливых молодых авторов, но из-за того, что все участники, имеющие публикации, по возрасту и опыту жизни ровесники остальным, было решено их тоже допустить до конкурса. Поэтому, изрядно продискутировав, Жюри решило большинством голосов провести конкурс раздельно: как среди не имеющих публикации, так и среди имеющих их. Также раздельно провести и присуждение премий и соответствующих мест.

Жюри от имени всей карачаево-балкарской читающей публики выражает благодарность АЛИЮ ХАСАНОВИЧУ ТОТОРКУЛОВУ, поддержавшему Конкурс «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ КЯЗИМА МЕЧИЕВА И ИСМАИЛА СЕМЁНОВА»(2014)

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик.
Лайпанов Н-М.О., литературовед, переводчик, публицист, кандидат философских наук.

_________________________________________________

Решение Жюри №1 от 14.03.2014 г.

Рассмотрев, всесторонне взвесив и оценив допущенные на конкурс стихотворения, Жюри решило:
1. Лауреатами Конкурса «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ
ИМЕНИ КЯЗИМА МЕЧИЕВА И ИСМАИЛА СЕМЕНОВА»(2014)
признать следующих молодых авторов, расположив их в алфавитном порядке:

- Аппаеву Жанну
- Газаеву Амину
- Догучаеву Фатиму
- Жабелову Лауру
- Жаппуева Юсуфа
- Кипкееву Аминат
- Кипкееву Атику
- Лайпанова Далхата
- Махиева Жамбулата
- Мусукову Жамилю
- Узденова Шамиля
- Эдиеву Заиру


2. Решение №2.

О занятых местах и премиях объявить 31 марта 2014 г. в г. Теберде на форуме «Крымшамхаловские чтения», пригласив на форум всех перечисленных в п.1 лауреатов Конкурса для участия в церемонии подведения итогов Конкурса и награждения.

Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик.
Лайпанов Н-М.О., литературовед, переводчик, публицист, кандидат философских наук.

14.03.2014 г. Нальчик (КБР) – Ставангер (Норвегия) – Карачаевск, Красный Курган (КЧР)
Sabr 14.03.2014 20:07:18
Сообщений: 7254
Тукъумлары айтылгъан лауреатла!

Алгъышлайбыз сизни.
Мартны 31-де Тебердиге келиб, бирер маджал назмугъузну да окъуб, дипломларыгъызны, ёчлеригизни да алыргъа хазыр болугъуз.
Sabr 15.03.2014 04:38:36
Сообщений: 7254
ВНИМАНИЮ ЛАУРЕАТОВ ЛИТЕРАТУРНОГО КОНКУРСА ИМ. КЯЗИМА МЕЧИЕВА И ИСМАИЛА СЕМЕНОВА

ПРОСИМ ВАС В СРОЧНОМ ПОРЯДКЕ ОТПРАВИТЬ ПО ОДНОЙ ВАШЕЙ ФОТОГРАФИИ ДЛЯ РАЗМЕЩЕНИЯ ЕЁ В ИМЕННОМ ДИПЛОМЕ ЛАУРЕАТА, КОТОРЫЙ БУДЕТ ВРУЧЕН ВАМ 31 МАРТА 2014 ГОДА В Г. ТЕБЕРДЕ.

ЭЛЕКТРОННЫЙ АДРЕС: krasny_kurgan@mail.ru
Сэстренка 21.03.2014 00:29:01
Сообщений: 9927
А где пои поздравления, которые я полчаса писала победителям?(( Или здесь нельзя было писать?

Я самая классная на форуме))))))))))))))
Sabr 21.03.2014 00:51:16
Сообщений: 7254
Сэстренка, былайда кертиси да джазаргъа болмайды, алай а
Сен джазгъанны киши кетермегенди.

Сен былайда алгъышлагъанса - http://www.elbrusoid.org/forum/forum5/topic23793/
мен да джууабчыкъ да джазгъан эдим
Sabr 21.03.2014 19:15:34
Сообщений: 7254
БЮГЮН - МАРТНЫ 21 - ПОЭЗИЯНЫ БЮТЕДУНИЯ КЮНЮ

Бюгюн - Кязим хаджи бла Джырчы Сымайыл атлы адабият Конкурсну экинчи кере ётдюргенден сора, кёлюбюз рахат бола, айтыргъа боллукъбуз: бизни халкъыбызда джаш фахмула кёбдюле - джыллары келген джазыучуларыбыз къаламларын ышаныб къоярча фахмулу джаш тёлюбюз барды.
Аланы атларын былайда, бюгюн - 2014 джылны март айыны 21-де - къайтарыб айтыргъа излейме.

2013 джылны лауреатлары:


Салпагъарланы Мариям
Рахайланы Диана
Къушджетерланы Айшат
Байчораланы Шамил
Байчораланы Людмила
Шауаланы Ислам

2014 джылны лауреатлары:


Аппайланы Жанна
Газаланы Амина
Догучаланы Фатима
Жабелланы Лаура
Жаппуланы Юсуф
Кипкеланы Аминат
Кипкеланы Атика
Лайпанланы Далхат
Махийланы Жамбулат
Мусукланы Жамиля
Ёзденланы Шамил
Эдиланы Заира


Бу Конкурсну бардырыргъа, фахмулу джаш тёлюню бир джерге джыяргъа мадар табхан эсек, аны ючюн разылыгъыбыз - ТОТОРКЪУЛЛАНЫ АЛИЙГЕ.

Алий келлик джыллада да Конкурсну бардыртыргъа, джаш фахмуланы кёллендирирге мадар табыб турса, литературабызны тамбласына къоркъмазча, джаш къаламчыла чыгъа, къошула барлыкъ болурла. Алай болур ючюн, хар ким къолдан келгенни эте барайыкъ.
Биз мадар этсек, Аллах да къадар этер эсе уа...

Динибизни, тилибизни, джерибизни, адамлыгъыбызны, халкълыгъыбызны сакълауда барыбызгъа да джаратхан Аллах кеси болушсун.

Sabr 28.03.2014 05:30:23
Сообщений: 7254
К сведению лауреатов Конкурса 2014 г.

Уважаемые лауреаты конкурса «Литературная премия карачаево-балкарских писателей им. Кязима Мечиева и Исмаила Семенова»!


Церемония награждения лауреатов пройдет 31 марта 2014 года в городе Теберде во второй части «Крымшамхаловский чтений».
Заезд в г. Теберду к дому-музею И.П. Крымшамхалова к 10.30 час, начало чтений в 11 час.

Понимая, что для некоторых из вас, студентов из разных городов, дорога обойдется не дешево, а где-то и во вред учебному процессу, мы бы хотели заранее узнать у вас: сможете вы приехать на церемонию или нет? Если нет, то вполне допустимо, чтобы за вас получили ваши дипломы и премии ваши родственники. Если нет и такой возможности, мы вышлем вам диплом по указанному вами адресу, а премию перечислим вам на вашу сбербанковскую карточку (желательно сбербанковскую). Просим вас лично каждого до 28 марта сообщить обо всем выше сказанном на электронный адрес : krasny_kurgan@mail.ru. Жюри Конкурса.


P.S.
Для тех, кто приедет из КБР:
для организованной поездки всей балкарской делегации в Теберду 31.03.2014 г.
обращайтесь Абдуллаху Бегиеву по телефону: 8 928 711 05 00
Sabr 01.04.2014 04:23:39
Сообщений: 7254
Протокол № 2 от 15 марта 2014 г.

РАССМОТРЕВ ИТОГИ КОНКУРСА, ЖЮРИ РЕШИЛО:

I
Утвердить следующую итоговую таблицу победителей и лауреатов Конкурса «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ КЯЗИМА МЕЧИЕВА И ИСМАИЛА СЕМЕНОВА» за 2014 год раздельно среди печатавшихся ранее авторов и среди ранее не печатавшихся авторов

ИТОГ СРЕДИ НЕ ПЕЧАТАВШИХСЯ АВТОРОВ

1
МАХИЕВ ЖАМБУЛАТ ХИЗИРОВИЧ
(1993 г.р., с. Кенделен)
за самобытный образный поэтический язык, многообразие
тем и глубину мышления в цикле представленных на конкурс стихотворений " Кенделен".

2
КИПКЕЕВА АТИКА САГИТОВНА, (1994 г.р., г. Черкесск),
за экспрессию и свежесть поэтических образов и интонаций
в цикле представленных на конкурс стихотворений "Бир-бирде джаныбызны ие турмасакъ кёкге... "

ДЖАППУЕВ ЮСУФ РАМАЗАНОВИЧ
(1994 г.р., с. Джанхотеко)
за преданность нравственным идеалам и традициям народа, искренность и чистоту поэтического чувства
в цикле представленных на конкурс стихотворений " Ата джуртха сюймеклигим".

ЖАБЕЛОВА ЛАУРА МАЖИТОВНА
,
(1996 г.р., с. Верхняя Жемтала)
за гражданственность и национальные идеалы справедливости
в цикле представленных на конкурс стихотворений "Малкъарым".

3
УЗДЕНОВ ШАМИЛЬ АХМАТОВИЧ, (1992 г.р., с.Кызыл-Покун),
за национально-патриотическое осмысление времени
в цикле представленных на конкурс стихотворений "Болалдыкъмы таулула? "

ЛАЙПАНОВ ДАЛХАТ АЗРЕТ-АЛИЕВИЧ,
(1994 г.р., с.Учкекен),
за верность традиции и историчность в поэзии
в цикле представленных на конкурс стихотворений "Минги Таудан къарайды Къарча ".

ДОГУЧАЕВА ФАТИМА ВЛАДИМИРОВНА, (199 г.р., г. Чегем),
за осмысление глубины действительности в поэзии
в цикле представленных на конкурс стихотворений "Нарт сёзлеге ушатыу "

Лауреат
КИПКЕЕВА АМИНАТ ХАЛИТОВНА , (1995 г.р., г. Карачаевск),
за верность традициям семьи, родины, патриотизм
в цикле представленных на конкурс стихотворений .

Лауреат

ЭДИЕВА ЗАИРА КУРМАНБИЕВНА ,
(1984 г.р., а. Верхняя Мара),
за чистоту языка, естественность и типичность поэтики
в цикле представленных на конкурс стихотворений «Ана тилим».


ИТОГ СРЕДИ ПЕЧАТАВШИХСЯ АВТОРОВ

1
ГАЗАЕВА АМИНА ХЫЙСАЕВНА, (1993 г.р., с. Яникой)
за соответствие формы и содержания, языка и стиля в цикле представленных на конкурс стихотворений "Къалай игиди джашау".

2
АППАЕВА ЖАННЕТА ХУСЕЕВНА, (1990 г.р., с. Бабугент)
за образный поэтический язык, стиль и идеалы добра
в цикле представленных на конкурс стихотворений "Азатлыкъ".

Лауреат
МУСУКОВА ЖАМИЛЯ МУХТАРОВНА, (1991 г.р., с.Верхняя Жемтала),
за любовь к народной жизни, к земле, матери, родине
в цикле представленных на конкурс стихотворений "Халкъым".


II
Всем участниками вручить специальные именные дипломы и денежные премии:
за 1 место – по 30 т.р., за 2 место - по 20 т.р., за 3 место – по 15 т.р., лауреатам – по 10 т.р.

III

Для прибывающих лауреатов из городов Москва, Ростов оказать материальную помощь для оплаты проезда туда и обратно по 5 т.р.


Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А.
, народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат государственной премии КБР, ответственный секретарь редакции журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик.
Лайпанов Н-М.О., литературовед, переводчик поэзии, публицист, кандидат философских наук.


15.03.2014 г. Нальчик (КБР) – Ставангер (Норвегия) – Карачаевск, Красный Курган (КЧР)
всезнайка 02.04.2014 19:50:12
Сообщений: 1164
Добрый день? Поздравляю всех! как прошло мероприятие? Увидела в новостях КЧР сюжет. http://gtrkkchr.ru/education/2348-v-teberde-proshli-tradicionnye-krymshamhalovskie-chteniya.html
Изменено: всезнайка - 04.04.2014 02:16:07

псори тамам
Читают тему (гостей: 1)

Форум  Мобильный | Стационарный