Гитче санлы, сыфатсыз адам
Кир ниетден жюрегинг толуп,
Тоймагъан губу къанын ичесе
Малкъар халкъны сыртына къонуп.

Халкъынга палахны аламат жумуш деп
Кууанч тыпырлы келтиресе,
Артынг шинтикде, къарнынг токъ
Алай етсенг, турлукъларын билесе.

Халкъ ичинден эр чыкъса,
Эрляй аны ызындан тюшесе,
Кесингча илишанлыла бла къуршалап,
Абындыргъынчы талмайын сюресе.

Жууукъну жууукъ бла жау этип
Тенге тенгин сатдыраса,
Санга баш иймеген чыкъса
Къырал кючге къабдыраса.

Тау эллени адамсыз этип,
Тыш адамлагъа жерлерин къойдунг,
Ёз миллетинг жарлы болсада,
Жалангач ёсген, сен тойдунг.

Къалай кючлюме, деменгилиме деп,
Алауганланы жыкъгъанынга,
Ёхтемленесе кесинг бла,
Ёнюнг тыгъылып тамагъынга.

Алай ёхтемленирча жокъду сылтауунг.
Жокъду акъылынг не да къарыуунг,
Жангыз барды сатылгъанынг гыржынга,
Не елтириксе халкъдан артыкъ къабырынга?

* * *
Миллетни сатханла!
Уппа этиб, кёрюрге,
Нарт тауларыбызны!
Чырттан мында ёлюрге,
Солуй таза хауабызны!
Ёхтемлениб къараргъа,
Тау бийикден журтубузгъа!
Къаргъаланы мараргъа,
Къайтхан эдик ауузубузгъа!
Кёрдюм къууанч, жарсыуу да,
Жокълады мени асыу да.
Къабыр чек ызладым кесиме,
Атам аякъ юсге сюеген жеримде!
Алай, бармайды жашау акълай,
Турмады сагъышым жарыкълай!
Кёчгюнчюлюкде сатхычла,
Жаннгыдан чыкъдыла налатла!
Жюрегими жаргъан а неди?
Тауланы сатхан, таулу иеди!
Керекли эди кёкюрек тирерге,
Жер бийлей, таугъа ёрлегеннге!
Сатды! Къурутду! Нарт тауларыбызны!
Негерлери болду, къанлы жауларыбызны!
Нек? Ёмюрлюк къарынын толтурургъа!
Чиримез жерде минг жылла олтурургъа!
Къуш уяда, къаргъа кёб оноуму этер?!
Къаргъа бегимле орнатыбмы кетер?!
Къуш къанны къургъасыбмы къалыр ызлары?!
Къанатларын чыгырларырмы заманны жыллары?!
Къаралаймы турур къаргъаланы тюрсюнлери!?
Жарыкъмы атарла келлик кюнлери!?
Къушла уа инжилтмезле ёхтемликлерин,
Къаргъа жыйыннга бошлаб жерлерин!
Кесибми бир бирлерин, жоюбму,
Беш къаргъагъа, бир къуш къоюбму!!!
Жыртырла, думб этерле мыллыкчыланы,
Атлары да къалмаз, мулхарчыланы!
Таулу атларын тас этиб,
Миллетибизни сатханла!
Тюз жолдан кенге кетиб,
Кяфыр жашаугъа батханла!
Алданыб ырысхыгъа, ахчагъа!
Налат бериб тауларыбызгъа,
Эм чыдамлы къартларыбызгъа!
Кечилмесин ол сатхычларыбызгъа!
Тарыхыбызны, тёребизни, тилибизни!
Ташыбызны, агъачыбызны, жерибизни!
Сатадыла, сатханча ёхтемликлерин,
Жер бла тенг эте таулу жюреклерин!
Тюйюлдю таулу, халкъындан ылыкъгъан,
Кётюрюле баргъанны тартыб жыгъылтхан!
«Халкъым» - дегенни, жауча кёрген,
Жумушакъ шиндикге, жерин берген!
Юйюн биринчи жерге салгъан,
Къарт олтургъан ташны сатхан!
Миллетин миллетча кёрмеген,
Кесин алан адетде жюрютмеген!
Тамблагъы кюнню сагъышын этмеген,
Ашар умуту эсинден бир да кетмеген!
« Жер болмаса, халкъ болурму » демеген,
Тындыргъан ишин, кеси башы бла этмеген!
Миллетни къадарын жазаргъа итиннген,
Къоркъгъандан, къуллукъгъа берилген!
Уллу ишде, халкъны акъылын сормагъан,
Жылла узуну адам къыйындан тоймагъан!
Къабырын сатаргъа ата – бабасыны,
Къол салгъан таулу, къалырмы таулулай!?
Акъыл этмей кесини жатар жерин,
Билмей, ол да турмазын саулай!
Мулхаргъа юйреннген, жайлыкъда отлаялмаз!
Эки аякъны, бирге тутхан, бирден айыралмаз!
« Кесим » деген, миллетин онгдуралмаз!
Насыб кючюн, инбашына къондуралмаз!
Сатхычла къурусунла милетибизде!
Болмасын кир тамгъа бетибизде!
Къара салынсын кёз тиймезге
Бизге келлик насыбха, кёллендирге!(с)

Аламат назму: магъансы да, тили да.
Къан бла кирген - джан бла чыгъад.
Тилим, джуртум деген джашасын!

Элбер
Орамлада сабий жокъ,
Бош къаладыла юйле,
Кесигизбилесизким,
Келтиргенди бу кюнге.

Жаш телюбюз аулакъгъа
Ал бургъанды къачаргъа,
Кесигизбилесизким,
Келтирди бу жашаугъа.

Хасанияны, Акъ-сууну
Къырдыргъанды картадан,
Кесигизбилесизким,
Алдай эди ол заман.

Сезимсиз негерлери,
Кир ниетли тенглери,
Кесигизбилесизким,
Жокъ этдирди эллени.

Къанокъ улугъа къул болуп,
Жерсиз къойгъан миллетин
Кесигизбилесизким,
Тюкюр деп тутад бетин.

Ётюрюк айтса жарлы,
Жарлы атасын сатады,
Кесигизбилесизким,
Уялмайын къаргъанады.

Не айтсакъда, биз аны
Уялталмакъ барыбыз,
Ушамасын, тилейик,
Энди анга жашыбыз.

* * *
Кюнден кюннге ишлери оюн-кюлкю,
Кётрем къоян жумуш бардыргъан.
Чирик тишлерин къыра къара тюлкю,
Адам бетин юсюнден эртте сыдыргъан!
Тюшген мулхардан тоймагъан,
Ашар жерни жаларыгъын къоймагъан.
Ауа-сауа чыкъгъанды булутдан кирпи,
Къумгъанчы, барчы-келчи, сибирки!
Эм теренде уа олтурады,
Брильянтдан жасалгъан жилян!
Жилян оту бла урады,
Айры тилин чыгъарады,
Къагъыт, жумуш сурасанг!
Тонгуз чыкъса туурагъа,
Сакъал тюпдеди къаргъа.
Элни мюлкюнден къалгъан,
Шытыланы сыйпаб, жаларгъа!
Къара булутлу кёкде
Къушла уча бешиси,
Жоллары керти тюзлюк,
Акъыл алмайды жут-кишиси!
Юсюне къар юзюллюк!
Оюнда-къууанчда, ётдюредиле заман,
Адетге-тёреге, элге тюкюре хаман!
Келир аланы да ахыр кюнлери,
Эл мюлкюнден жиляр юйлери!
Эртте-кеч болса да, тюзлюк хорлар!
Аны Аллах къушлагъа къууанчха жоралар

* * *
Айтмагъаныгъызмы къалды манга,
Анама жетип, атама,
Не зат демедигиз атыма,
Ушатып эшекге, тонгузгъа, губугъа.

Терсмеми къоркъакъ эсем сабийликден,
Жалынгач есгенесем, неди терслигим,
Нек сюйесиз кетерирге шинтикден,
Жаным чыкъсын андан эсе ичимден.

Жалайса дейсиз Канок улуну бир жерин,
Бизни сатып, анга аугъанса дейсиз сиз,
Уппа этейим Канокчукъну кёзлерин,
Ол болмаса къаллыкъ эдим шинтиксиз.

Хунерим жокъду мени ахча ишлерге,
Жокъду акъылым, оноу этерге, алгъа туруп,
Кёпми керекди хунер тишлерге,
Канок сюйелсе манга бир жерин буруп.

Алайдыда, тынгылагъыз жамауат,
Юре туругъуз – олду жуабым,
Канок улуну мен сылайма къазауат,
Хар жерчигин, жеталгъанча къучагъым.

Бир жерде турсамда – терт аякъ,
Аякъ кётюреме сизни кибиклеге,
Алмаз ючюн Канок улудан къынгыр таякъ,
Артыгъызны этерикме тургъан себеп ишимде.

Бетсиз дейсиз – бетим жокъду эрттеден,
Сыйым, намысым, акъылымда быдырда,
Таулуланы жокъ этсем а элледен,
Къутулурма таусулмазлыкъ худургъа.

Мен ёлгюнчю турурла да жалата,
Мен ёлсем а, ёсмесин тауда къырдык,
Мени къыйнагъаны ючюн, аман айта,
Таулу тапмасын эшекге ашатыр мырхык.
(Автор Кесигизбилесизким)

Вышел в свет сборник стихов "Таулума мен" - деди биреу...", в который вошли стихи написанные участниками инет-форумов.
Скачать можно тут

Стихи на балкарском или карачаевском? Или все же нет разницы?

на каком сможешь прочитай,а если не поймешь,переведем.

Цитата
Айнар пишет: на каком сможешь прочитай,а если не поймешь,переведем.

Нет. Я только что начал знакомиться с карачаево-балкарским миром и пока что я на том уровне, когда субъект еще не знает карачаевский и балкарский это разные языки или все же диалекты одного языка? Я просто не хочу писать не по теме, поэтому если есть отдельная тема об языке, будет интересно перечитать

zulus, диалекты одного языка

"Вышел в свет сборник стихов "Таулума мен" - деди биреу...", в который вошли стихи написанные участниками инет-форумов".

Интерент-версиямыды,огъесе, басмадан чыкъгъанмыды?

Цитата
Sabr пишет: Интерент-версиямыды,огъесе, басмадан чыкъгъанмыды?

басмаланганды

Цитата
Sabr пишет: "Вышел в свет сборник стихов "Таулума мен" - деди биреу...", в который вошли стихи написанные участниками инет-форумов". Интерент-версиямыды,огъесе, басмадан чыкъгъанмыды?

Бу назмуланы хар таулуда окъургъа кереклиди.

Сборник стихов переведенный на латиницу Tauluma_men

Малкъарны жангы тарихинден

Айырылыу келди таулагъа,
Малкъар халкъ изледи азатлыкъны алыргъа.
Чыкъдыла къара ниетли башчыла,
Биз къурайбыз республика таулугъа.
Миллет ийнанды алагъа,
Берди халкъ оноун башчылагъа.
Ала айтдыла ышара, ышара,
Биз келтирибиз эркинлик Малкъаргъа.
Жолгъа чыкъдыла къагъыт алып,
Москвагъа жетгинчи сатылдыла юлюш алып.
Келдиле,айтдыла сакълагъыз
Бираз тап болады иш деп кюле.
(жаханим от аладан толсун)
Миллет болмаз былай иш деп,
Тебреди жангы башчы излеп,
Алай эте тургъанлай,
Чыкъды арагъа,къул погонлу ийнерал.
Ант этди къолун Къоранга
Салып - азатлыкъны жолун
Табып,халкъымы кёзюн
Эркинликге ачып,мен ишимми
Этерме деди антында.
Ийнанды миллет анга,
Деди къор болайикъ санга,
Къул погонлу ийнерал, аны
Эшитди,сыйны кёрдю,
Миллет намысха тюкюре, тюкюре кюлдю.
Чыгыр ие къулуна айтды,
Миллетинги сатдынг,атдынг,
Ма хакъынгы деди.
Иш берди,шиндик берди,бизни
Айтхылы къулубузса сен энди деди.
Суфьян аты болгъан ийнерал
Къууанды,къуйругъун булгъай
Иесини табанын жалады.
Таулу халкъ тюнгюлдю деди жау,
Алай сунду къул эм бай.
Алай ёлмеди таулу миллет,
Чыкъдыла жашла,сатылмадыла ала,
Бюгюнда бардыла
Миллетим,журтум деген уланла.
Ёлгенлерибизда болду
Арабызда, Зока улу Артур,
Джаппу улу Расул
Рахметли болсунла керти уланла,
Бардыла азатлыкъ жолдан
Таймагъанла, Этез улу Бахау,
Рахай улу Мурадин эм башхала.
Минг жыл жашау берсин Аллах алагъа,
Аллыбызда барыргъа,
Малкъар халкъда ала бла
Азатлыкъны табаргъа.

Эй таулу! Къайдадыла тауларынг

Эй таулу, таулу эсенг,
Къайдадыла тауларынг,
Нек жатаса сен эсен,
Санга кюле жауларынг.

Аппабыз Къыргъыздан къайтып,
Къучакълагъан топуракъ къайда,
Ие нек тюйюлбюз, ата,
Эл туурасындагъы таугъа.

Бу солуу юйледе биз,
Нек болгъанбыз къалауур,
Бизге жиргенип къарай,
Иелери, жау-бауур.

Деп сорсала ёсгенле,
Не айтырсыз тёзгенле,
Къалай къарарсыз уялмай,
Жууап сакълагъан кёзлеге.

Эрлик эталмадыкъмы деп,
Ышандыкъ депми башхалагъа,
Огъесе мыллык ашайбыз деп,
Къойдукъму дерсиз, къаргъалагъа.

Алай бу кюн уялмагъанла,
Хар итликге тапханла чурум,
Уялмазсыз аманла,
Болгъанча бетигиз къурум.

Айтырсыз - арымай, талмай,
Къорулай эдик деп тауланы,
Сыртыгъызда келгенлерин айтмай,
Тоя билмеген жауланы.

Уялыгъыз, уяныгъыз,
Уялмайыкъ барыбыз артда,
Бетибиз ачыкъ, бетибиз жарыкъ,
Жетер эдик къартлыкъгъа.

Ариу назму !

Цитата
ШАТ пишет: Ариу назму !

Сау бол Сапар. Бек хыцыуун керюнеди, назмуну милллетибизде аты айтылгъан назмуцу махтаса. Бу мында салынган назмуланы, орусца айтханда, любителле зазадыла, цурумларыда болурла, сиз аланы тюзетсегиз бек иги боллукъ эди, кесигиз назмула къошсагъыз а андан да аламат боллукъду.

Ай Аперим Айнар!!! Къалфагъыммы тешеме!!!

Ким тюйсюн таулуну сыртына,
бурулурча бети журтуна.

Жаш игиди – дерле къоншула,
Къайгыла уа кюнден къошула,
Миллетни оноуун душманла алдыла,
Миллетни башына итлени салдыла.
Жаш тынгылайды, тууар этгенлей,
Абзырамай, сору бергенлей:
«Жашы сен а къалай миллетге,
Не зат дейсе бу терс адетге,
Ким сакълар жерлени, эллени,
Ким жыгъар башчыны-телини»
«Мен а не, ишимми бардыра,
Кир политикагъа мен къатышмам,
Сюйселе барсынла башхала,
Окъуум бла анга жарамам»
Аузундан тегюледи таууш,
Акъыллы тизилген сёзледен,
Ойласанг а, тазада баууш,
Къутсузну сакъланган кёлюнден.

Оу сылтау, шау сылтау табылыр,
Жазыкъны жумушдан къутхарыр.
Ма алай, жумушдан къоркъгъанлай,
Аурну бирлеге къойгъанлай,
Метеке букъгъанлай кебине,
Жетдирдик миллетни тюбюне.

Айнар,

Цитата
Айнар пишет: Аппабыз Къыргъыздан къайтып, Къучакълагъан топуракъ къайда, Ие нек тюйюлбюз, ата, Эл туурасындагъы таугъа.

Бу тизгинлени теренинде ненча джарсыу зат кёрюнеди....

Айнар, проф. поэтбиз деген къауум да джазалмайды быллай затланы.
Тюз, халкъ аууздан айтылгъан, аллай сёздю джанны тёресине ёрлеген...

Эсенлик !!!

Айнар, Аперим!
Энди бу назмуланы тийишли зерлеге заяргъа керекти, биз да амалыбызгъа кере кюреширбиз.

Бу назмуланы жазгъанла да сау болсунла, бери салгъанла да. Кертида ичлеринде аллайлары барды, белгили назмучула да жазаллыкъ тюйюлдюле алай дерча! Теп-тегерегибизде жалгъан шошлукъну сыдырып атып, хар болумубузну керти бетин ачадыла! Айнар, санга уа энчи сау бол, назмуланы бирге жыйышдырып, сборник этип, интернетге салгъанынг ючюн! Фахмусу болгъан бюгюнлюкде миллетибизни хар жарсыууну юсюнден жазаргъа керекди, миллет сезимлик ахырда жукълап къалгъынчы адамларыбызда.

Бек сау болугъуз, ариу алгъышла айтдыгъыз, бу мында айтылгъан назмула шошайып тургъан адамларыбызны зюреклерине зетерле деп ышанама.

Келип бирле айтсала:
"Атанг жатхан къабырда
Салырбыз биз курортла,
Ма бир къара сен анга!
Аппанг къалагъан хуна
Керекмейд чыртта мында.
Биз этербиз иелик,
Сиз а болурсуз къулла.
Сизни ёсдюрген Малкъар
Бюгюн болду сизге тар.
Сыйынмазсыз халкъ болуп.
Кюрешмейбиз сизден соруп."
Не айтыренг алагъа?
Къуумазмы эдинг узакъгъа?
Этдирмезми эдинг чогъуж?
Не бла башхады бюгюннгю жумуш?
Атанг этген осуят:
"Тюзлюкге жанынгы ат!
Азатлыкъны багъала,
Дин,адет, намыс,бала!"
Унутдунгму? Унутдунг!
Анга сыртынгы бурдунг!
Сый сакълайса кесинге?!
Шо бир къара кюзгюге!
Ким этер намысынгы
Багушха сукъсанг башынгы?
Жашынг къолун узатмаз,
Къатынга жууукъ бармаз!
Шо, былай олтур...бир къара,
Неге келди бу дуния?
Къыйынд дейсе...хау, алайд,
Башха заман а къалайд?
Тынчмы эди сюргюнде,
Бир угъай, эки ёлгенде?!
Тынчмы эди урушда?!
Тимур къырып чыкъгъанда?!
Таматала тёздюле,
Бизге хазна бердиле:
Тил, Ата Журт, сый-адет,
Биз сакълагъан - интернет,
Понтла, сантла, аракъы,
Болгъанбыз биз бек факъыр...
Жахилликге батылдыкъ,
Неди андан табыллыкъ?!
Аз айтайым, кёп ангыла,
Бираз берил сагъышха,
Ахшы-аман ангыларгъа
Кёпмю акъыл керек былайда?
Сюесе бай жашаргъа,
Ариу кийип, ашаргъа,
Сюймезсе ачлай жатаргъа,
Жалан аякъ къалыргъа.
Неди да башхалыгъы
Бола тургъан ишледен?
Журтунг, юйюнг, намысынг -
Къонакъ кеси жерингде,
Айырчы экисинден.
Бираз жарсы кесинге...

Да бу бизни юсюбюздендида!

Къутургъан губу
Къан чабып кёзлерине,
Тууар кибик ёкюре,
Секире эди губу,
Бетинден кетип къуту.

Не умут этесиз сиз,
Къоярыкъма кийимсиз,
Атарыкъма орамгъа,
Къоймам жашау къураргъа.

Сындыргъанма кёплени,
Тёзмем сизде кётенни,
Барсызда сиз бешеулен,
Къаным бузулду сизден.

Къанокъну келечиси,
Къарай эди туурадан,
Жумушну жалчытырын,
Сакълай эди туардан.

Мескесида губуну,
Деп, къыйнамагъаз муну,
Районну сакълайды дей,
Баш иерлерин излей.

Тынгылатдыла бирин,
Тёртю къаты къалдыла,
Сатылгъандан эсе жашла,
Ёлейик деп айтдыла.

Къыйналсакъда сакълайыкъ,
Эр кишилей къалайыкъ,
Къан губудан, иесинден,
Журтубузну сакълайыкъ.

Бу тёрт жашдан сора жаш,
Къалмагъанмыды журтда,
Айтыгъыз миллетни санын,
Ашатабыз нек къуртха.

"Ма алай, жумушдан къоркъгъанлай,
Аурну бирлеге къойгъанлай,
Метеке букъгъанлай кебине,
Жетдирдик миллетни тюбюне."
Тоба, тоба, къалтыратхан окъуна этдирдиле бу тизгинле... Миллетибизни сакълаууну жумушуна бар заманларын, ашауларын-жашауларын салып айланган жашларыбызгъа Аллах саулукъ да, тёзюм да, узакъ ёмюр да берсин, излегенлерин тапсынла деп тилейме. Мурадин, салам!