Уважаемые коллеги! ПРИЕМ РАБОТ НА СОИСКАНИЕ ЛИТЕРАТУРНОЙ ПРЕМИИ ПРОДОЛЖАЕТСЯ. Тема закрыта для посторонних. Здесь будут ставиться только произведения, присланные на конкурс. Авторам свои сочинения просим присылать на электронный адрес:
bilallaypan@hotmail.com
Бери Семенланы Исмайыл (Джырчы Сымайыл) атлы адабият ёчню алыр ючюн, Конкурсха келген чыгъармаланы сала барлыкъбыз.
Ана тилде джазгъанларыгъызны (КОНКУРСХА деб, чертиб) бу адресге ийигиз: bilallaypan@hotmail.com
Конкурсну юсюнден "АКЪТАМАКЪ" темада окъугъуз. Чыгъармаларыгъыз да анда сюзюллюкдюле, кесигиз анга разы болсагъыз. Конкурс баргъан заманны ичинде (февралны ючюсюне дери) джазгъанларыгъызны тюрлендирирге (къошаргъа, къоратыргъа, къысхартыргъа неда тюбелек алыб къояргъа) боллукъсуз.
4.Конкурсну юсюнден "АКЪТАМАКЪ" темада окъугъуз. Чыгъармаларыгъыз да анда сюзюллюкдюле, кесигиз анга разы болсагъыз. Конкурс баргъан заманны ичинде (февралны ючюсюне дери) джазгъанларыгъызны тюрлендирирге (къошаргъа, къоратыргъа, къысхартыргъа неда тюбелек алыб къояргъа) боллукъсуз.
Кёрюрге бек термиле,
джашаб кетиб барабыз.
Кюн келиб, насыб болса,
биз да санга барлыкъбыз..
АЛДАУУКЪ ДУНИЯ
Дуния былай келгенди,
Ким да келиб ке тгенди.
Иги,аман – бары да
Къараджерге киргенди.
Сора биз да джолчубуз, Бюгюнбар - тамбладжокъбуз. Бир кесек азыкъэтиб,
Артмакъны толтурлукъбуз.
Бу дуньянысону джокъ,
Аманлыкъны артыджокъ,
Азыгъынгыэркин эт,
Артхакъайтырмадар джокъ.
Биз да барыбкирликбиз,
Ол къара топракълагъа.
Къайсыбыз излей болур, Акърап джылан - хоншугъа.
Джашаубизге аманат
этилгенин билсек да,
нечик аман джоябыз, пара берип алгъанча.
Ары-бери сокъурана,
Къыйматын да билмейбиз.
Иесиызына излесе,
не этерге билмейбиз.
Аманатны Иеси,
мархамат этер энт да,
Къул хакъ бла барсакъ а,
джыгъылырбыз сиратда.
Джаратхан Кюч, джанымы,
аманлагъа тюбетме,
сюйген тенглерими ол дуньяда инджитме.
Кёрмегенем аллай чырайлы ариу къызны,
Эследим бир кюн джюрегимдеги джазны.
Тыялмадым, урушуб, мен деген хайырсызны,
Кюсеб тура кёре эм быллай субай бир къызны. Джаннетге да алмазла къуру кесин дамсызны,
Танытайым сизге да ол аламат Джанкъыз'ны. Эшитген да болмазсыз аны бла хапарыбызны,
"Унармыса?- деб, сордум,- накъырдабызны".
Джан атаса тил байлыкъгъа,
Кёб тил билиб, аслам айлыкъгъа,
Къур'ан тилни къысдаб джайлыкъгъа
Къара ол джарлылылкгъа. Аджал ёнгелеб быт-бытлыкъгъа, Ёмюр тюбегенди къытлыкъгъа. Джашаубурулгъандыджутлукъгъа, Джан джеталмайды къартлыкъгъа...
КАЛАК
Къарачайлы къалмазгъамыд антыбыз,
Джыйылгъынчы бир джерге ахырыбыз,
Кёчюб кетеди хаман джартыбыз,
Тохта-тын да демейд къартыбыз..
Орналмагъан амалтын кёбдю арыгъыбыз,
Джылтыраб да чыкъмайды бек джарыгъыбыз,
Джол джюрюй джыртылмайды эки чарыгъыбыз,
“Джюрю кулум” дегенди джаратханыбыз..
Бу барыудан барсакъ боллукъбуз бёрю азыгъы,
Джел элтмезча да къалмады чалман къазыгъыбыз.
Терекден тюшген кюз чапракъчабыз,
Онгсунмайд бизни басхан топрагъыбыз..
Сылтауу: “хаман барыб дженгил джарырыкъбыз,
Ол игиликден кенгде къуруму къаллыкъбыз?».
Туудукълагъа ызына къайтырча не айтырыкъбыз,
Джуртубузду деб къалай ары къайтырыкъбыз..
Бютёудунияда къалайыдытохтарыгъыбыз, Алайда кёбейирикмиди сыйыбыз бла байлыгъыбыз. Не уа,боллукъмудуКафказ'дачаджайлыгъыбыз? Джаннетде да тохтамаз бизни къайгъыбыз.
Ой Карачайлыла, ой Аланла,
Къарачайлылыкъ ёлдюмю?
Кеси кесинден ыйлыкъгъан халкъ, бизден сора да болурму? Джылады кёк да, сарнады джер да
Хаджирет кетген минглеге.
Биз кесибизни джокълукъгъа ийдик -
Аллах да не дер бизлеге.
1965 - Эскишехир
КАВКАЗЛЫМА
Биз джашаргъа дуньягъа
Къууанч бла келгенбиз.
Эркин джашау ючюн биз
Бек кёб къанла тёкгенбиз.
Ата джуртум Кафказия
Сен эсимде джашайса.
Тейри салгъан болджалда
Ахыр орнум боллукъса.
Кафказлыма, Кафказлы,
Мен тауланы батыры.
Джашауум къайда болса да, анда болсун къабырым. Нарт джуртума барыр ючюн
Къарыууму саллыкъма.
Минги Тау'ну юсюне
Баууруму саллыкъма. 2012, Америка
Сабийлик – дуния китабыны ал бетлери,
Шаудан сууну чыкъгъан жери,
Кёлюбюзню, жюрегибизни туугъаны,
Эсибизни аякъ юсге тургъан заманы.
Дуния, жер жюзю, аны табийгъаты, адамы, малы! Не сейирлик, тамашалыкъ затды бу! Дуния насыбын сезгенле, аны ачыкълар сёзле табалмайдыла… Алай тынч тюйюлдю ол берген сезимлени ангылатхан. Жаны барла, бири тууа, бирси уа ёле, жансызла, бири чагъа, бирси къуруй, кюнден кюннге жашау тасхалагъа тумалата барадыла, жерни бир сорууна жууаб табаргъа излеген, сорууун кёбейтеди ансы, жууаб бералмайды.
Тюйюлме билгич, акъылман, дагъыда, кёлюмдегин къагъытха ызласам, жюрегим тынчаяды, жюрек тынчлыкъны уа къайсыбыз сюймейбиз…Бирле айтырла, жашауну балындан башха, ауузуна тузун салмагъан, аны кюйсюзлюгюн былай нек ачыкълайды деб, бирсиле да къошарла, анса да насыб жууургъаныны тюбюнде турмай эдик, ол да жарсыу такъмаса деб, тёзерме, сёз – сёзден тышланнган жюрегиме, къолун узаталмаз!
Къадар манга къаллай бир жашау бергенин мен билмейме, билген да эталмам, алай, бу къысха кёзюуде кёргеним окъуна, сабий жюрекге къоркъуу болмаса, къууанч салмайды. Танг бла кюн аязыр, булут да жайылыр деб жукъласанг, акъ булут къарагъа бурулуб, буз урмаса, тау артындан, кюн чыкъмайды. Быйылгъы кёгет кёлюме ётмейди, келлик жылныкъы, кёл этдирир деб ышансанг, башлары жерден къарамай къалады. Шашмагъан бир Аллах, адам акъылы, терслик бла тюзлюкню жолларын къайтып-къайтып барады, энди абаданыракъ да болур, эс алыр деб излесенг, таш бла ургъанны, аш бла ур деб юйретсенг, кесинги сыртынгдан бичакъ чанчмасала, ышарыб окъуна кетмейдиле. Быллай къыйынлыкъ манга, о нек берилди деб, сагъышлансанг, ырхы сууун ётдюм, охо, энди кёк жауунуна уа тёзерме дейсе, аны бла къалсанг а, жарсыуну аллы, ырхы суу тенгизге бурулмай, эки къолунг къайыгъынгдан суу тёгерге изленмеселе.
Мен не кёргенме!? Къатымдагъылагъа угъай, жюрегиме, кёлюме береме бу сорууну, акъылым а кенгдеди, жюрек сезгенни, акъыл къыйыр чегин да ёталмаз! Неден да бек а, келюмю китап болуп ачылырын излейме. Дагъыда, къоркъуу жюрегими кемиреди. Сёзден, къыйынлыкъдан къоркъуу угъай, кёл китабымы сет-мет этип къоярла деп. Жанымы тышын парчадан тышлап, кёзюн алмай турур менден адам улусу. Угъай-угъай, энчи эсни сюймейме деп, жилтинлерин сёксем а, сый излеп кюрешеди дерле. Ким ангылар дуния акъылын, мен кеси кёлюмю ушакъгъа чакъыралмай тургъанда… Жулдуз болсанг, адамлагъа тенг этмейди кесин, жерге жууукълашсанг, не бош жюрек эди, алгъа итинсенг, бизнича нек болмайды, артха къала башласанг, о бу жарлы, бир онгмайды дейдиле… Сёз этиу, сёз, сёз.
Серлене барып, чагъа тургъан терекни, жангы жаннга жан саллыкъ бутагъын сындырадыла. Сууукъ болуп, от этерге угъай, къолларын тыялмай. Ангылаймыды да ол, ол бутакъ болгъаны терекни бир саны, аны къолуча, аягъыча, жилямукъ тёкгенин жарлы терекни, бош къалып бир жангы тёлюсюнден. Не да, жерде чабып баргъан къумурсханы, бош алай эзеди. Билемиди ол, аны да жашаргъа, урунургъа къадары болгъанын?! Дуниягъа къумурсха да къыйматсыз туумайды.
Тасхалыкъгъа батыла башласанг, дунияны бары кёз аллынга келеди. Акъылымда, жер анасы, тобукъланып, жилямукъ тёгеди. Манга кёзюн кётюрюп къарамайды, баям, жанлы затха санамайды. Аны таба тебиресем, артха турады, сёз айтыргъа кюрешсем, къулагъын жабады. Ышарсам, къашларын тюеди. Мудахлансам, башын энишге иеди. Патчахлыкъ этген жеринде, адам адамгъа аякъ кётюргенден сора, ол аякълагъа ол къалай сюелсин? Акъылын бизге берип, жилямукъдан сора тёгер заты болмаса, жилямай не этсин? Кеси адебинде бизни жюрюталмаса, манга кёзюн къалай кётюрсюн? Биз анга баш урмасакъ, бизни жанлыгъа къалай санасын? Гюняхлыдан къачмай не этсин? Анга уллу сёлешгенни, ауазын къалай эшитсин? Бу кюнде ышаргъаным ачыу тие болмазмы? Мени мудахлыгъым андан да бек кюйдюргенине уа ишек да жокъду.
Бар сагъышларымы, къол аязымыча, жамауатха ачар онгум болса эди… Жазгъан бирни этеди, не медет, акъылын а ким билсин деп къоярла. Бирле, мурат этселе, келлик заманны бал къатыш болурун излейдиле, бирсиле, балда къашларына дери батылып, дагъыда, кеслерине жан аурутадыла. О, не керек болур бу адам улусу санга?! Бу жууабсыз соруу, кюнден-кюнге жюрегими теренинде, тамыр ие баргъан болмаса, башын бери чыгъарып, салам бермейди. Тыш дуниягъа кёз жетдирмеген а, аны тузлулугъун бла татлылыгъын сезмейди. Бу затланы менден бир башха адам сорса, жууабла да табып, жарсыуулу жерде да кёл этдирир эдим, алай, менде кеси къайнатхан кёлюме уа, не ышаныуу салалмайма, не да алдаялмайма, не уа, башымы алып къачалмайма. Биринден къутулсам, анга ючюсю туады.
Мени сабий оюмларымы къыстап, жюрегими, кёлюмю, эсими бийлеп тургъан къоншу сезимлени не этейим?! Къонакъгъа сормай келгеннге, кет деп да къалай айтайым!? Къонакъча жюрютселе уа кеслерин, ёмюрге къонакъбайлыкъ этип турур эдим, бийлик этип тохтадыла ансы. Кёзге кёрюннген затланы, бирсилеге да кёргюзтюп, ийнандырыр эдим, акъылларымы уа кимге да къалай танытайым!? Ангылаталгъанымы сёз бла, тизалгъанымы назму бла, кёлюмю бетин ышарыуум да, жарсыуум да, кюрешеме бирси жюреклеге жол табаргъа, алай, энди эшиклерин ачайым дегенде, танымагъаннга эшик жабылыбды деб къоядыла. Мен а, къайгъымы бёлсем, тынчайыр эдим деп келеди кёлюме. Айхай, тобукъланнган заманларында мен билеклик этгенле, энди жерде айланмайдыла, мен а, жерни адамы, алагъа тенг къайдан болайым… Суу бара кетсе, таш да ашалады, таш тёзюмюм, къатылыгъым да болмай, мен а эрип кетмей къалай турайым… Бирде, манга киши къайгъы этмейди, кимни къайгъысын да мен нек этерге керекме деген соруу келеди… Ол сорууну, итле бла къуугъанлай, этип иеди кёлюм. Жарлы кеси, манга болуша келген эсе да. Бир къолум ишлемейме десе, бирсим ишге чакъырады,бир кёзюм кёрге сюймейме деб, жабылса, бирсим ачылыргъа итиндиреди. Бир аягъым атларгъа тебиресе, бирсим бирге барайыкъ дейди. Кёлюм, жюрегим а жангыздыла, ала бир кеслерин сюедиле, бир затны башха бла тенг эте юйренмегендиле, акъылым а, алагъа къарай, сагъышлада жууунады. Абери айтыр эсе да, сагъышла аууз сууун къурутуп, сёзю чыкъмай къалады.
Билмейме, мени кёлюм мени акъылыма ушакъгъа къачан чыгъар, алай, кёлюм да кеси, акъылым да кеси, адам улусуна бир бирни ангылау, бирлик жашау тилей, жюрегими бек къууандырадыла!
____________________
ТАШ БЛА ДАУЛАША
- Бир зауукъ жашауда жашайса,
Къатылыкъда, тынчлыкъда.
Заман ёлчемине ушайса,
Насыбда, къыйынлыкъда.
- Угъай, тынчды бизден санга,
Ёлген тёре да барды инсаннга.
Жокъду сени жюрегинг, сен ташса!
Насыблы кесинг, къачан да жашса!
- Жардан бир кетсенг, жюрек сынмазмы?
Хей, адам улусу, мени кёргеним азмы?
Сиз, келесиз, жашайсыз, кетесиз!
Ташны сырындан, о сиз, не билесиз?!
- Билеме, сен мени, мен да сени ангыламам,
Алай, энди ташха, жансызгъача къарамам.
Дагъыда, мен сукъланама сени къадарынга,
Ёмюрден ёмюрге сау-саламат баргъанынга.
- Берир эдим жашаууму насыбны бир кюнюне,
Болса эдим жанлы, къууаныр эдим тёлюме.
Бар журтум, жокъду ийманым, халкъым,
Сукъланаса, не болса да, ташды атым!
КЪОРКЪАДЫ ДЖЮРЕГИМ
Бир бек къоркъады жюрегим
Жашауда толмаз дей тилегим,
Тутмазла деб муратымы къолларым,
Жабылыбмы къалырла дей жолларым.
Сезимле жан-жанымдан келедиле,
Бири насыб, бири къаугъа бередиле.
Эсими, керексиз, бир кёб бёледиле,
Тагъа баргъанымы, аямай сёгедиле.
Заман тохтаусуз хыйлала бардырады,
Чамлансала да кюйсюзлюгюне кёкле.
Къанатлыланы окъуна абындырады,
Аякъ алалмай, сюркеледиле кёбле.
Ол жолда къаллыкъладан бирими
Болурма да мен, о къалай сейирди.
Огъесе, жетмезми манга заманны
Къартаймазлыкъ къолуну зараны!?
Ышанама, бирлешир дей нарт халкъыбыз!
Тюзлюк болур бизни баш шартыбыз!
Аллах эс берир, жолдан шашханлагъа
Кечмеклик да болур артха къайтханлагъа!
ДЖАРСЫУНУ ХОРЛАУ
Тау артындан
Башын къарата,
Кюн батханда,
Кече болуб ата,
Жюрегимде
Такъырлыкъ жарата,
Эсимде, кёлюмде
Ачыуну къаната...
Къайданса? Несе?
Нек ауана тёгесе?
Кюнюмю кюнлей,
Кечеми кечелей
Барыргъа,
Эркин этмейсе!
Тынчайыуу бериб да,
Насыблы этиб да,
Къоюб кетмейсе!
Ол тоймагъан,
Жашауда онгмагъан,
Къолларынгы да
Кенгнге кетермейсе!
Сени къабханынга,
Къалай да тюшдюм!?
Юсюме чабханынга,
Тансыкълыкъ сундум да,
Ахырында, кюйдюм!
Жарсыу болду
Сени тасхалы атынг!
Кёлюм толду,
Къуруду да къатынг.
Да менден сора
Жокъ эсе сынаучунг,
Дуниядан къора –
Дейди мараучунг!
Келдинг да,
Кёбге къалдынг.
Сабий жаныма,
Жангыз ачыу,
Мудахлыкъ
Салдынг!
Кёз къарамларым тюрлене,
Бир сагъатха ачыулана, нюрлене,
Бир башха адам болуб барама,
Болса да, анга кесим кюч салама!
Сейирди, келмейди къолумдан,
Кеси сагъышларымы хорларгъа,
Дуния жашаудан, адам жорукъдан
кесиме бир маджал зат алыргъа!
Бирде, ангылай да тебрейме,
Заман мени бек алдагъанын.
Бу сезимим къоркъутуб, илгенеме,
Сюймей, таша кёз къарагъанын!
Кеси сёзюм бла жюрегими жарама,
Чексиз умутладан булутланама!
Шуёхум, да мен къарт болуб барама,
Аллах айтыб, келлик кюнню жаратама!
Жарсыгъанмы сундугъуз? Угъай!
Адам болуб, жашаргъа деб туугъан,
Къартайыргъа да буюрулгъан,
О, адам улусу, аламатды къалай!!!
Бу дуниябыздан,
Бир инсан да кетмесин жашлай!
Ариу атынгдан башха мен ат билмейме, ариу,
Антмы этейим санга, сени сюеме, ариу.
“Бирге эт бизни» деб, Кёкге да къарайма, ариу.
Ариу-ариу джашайыкъ, эки дунияда да, ариу.
1995
РАЗЫЛЫКЪ
Бу дунья къуралгъанлы, дунья кимге къалгъанды,
Ненча уллу къраллыкъ, бир чёбча джыгъылгъанды.
Менме деб турма, ахырынг тюлдю узакъ.
Ай бу сейир дуньяда ким турур ёлмей, джашаб.
Бу фана дуньягъа кёз къаратма, ёллюксе.
Не дыгалас этсенг да, буюрулгъанны кёрлюксе.
Заман бла, болджал бла хакъ кертини билликсе -
Не бай, онглу болсанг да, тар къабыргъа кирликсе.
Юйде эшитмем,- дедим, - ол ёлюм деген сёзню,
Анам, атам ауушуб, ёлюмге ачдым кёзню.
Ары дери джарыгъем, энди къайда къууанчым?
Къыйынлыкъмыды джангыз тюшюндюрген кюч бизни?
Сен да, шохум, менича, ёлмем дебми тураса,
Аджал келалмазмы деб, харс ураса, къутураса?
Абдез-намаз джокъ эсе, не затынга базаса,
Санга да фарз тюлмюдю, тебре, нек къубуласа.
Киши хакъын ашамагъанма, Тейри, кесим билгенден.
Аллах сакъласын бизни харам ишде ёлгенден.
Мен разылыкъ береме, разы болугъуз меннге
Аллах да разы болсун, джууугъума, тенгиме.
02.04.2012
ДЖЫЛЛА КЕТИБ БАРАЛЛА
Мен сабий сагъатымда, ийнаныгъыз, бек байем,
Килиса’деген элде патчах кибик джашайем.
Агъачладан, ташладан сауут этиб, ойнайем
Сагъыш эте билмейем, къатыма да къоймайем.
Анам, атам да — сау, юй толусу бир барек.
Юйюбюзню аллында - кёкге ёсген бир терек
Анга ёрлесем, Тейри, мени эди тёгерек.
Джаннетни кёрлюк болурем, ёрлесем аз ёргерек.
Энди къарайма да мен, бир кёб сагъыш этеме,
Къайда джууукъ бар эсе, мен алайгъа кетеме .
Къайда бир уруш болса, ушкок алыб джетеме,
«Тынч тур джерингде»,- дейле, мен а сейир этеме.
Джылла кетиб баралла, джюкден толу вагонлача.
Ол джюкню да поезд тюл, ёзюм тартыб баргъанча.
Къыйынлыкъла да кёрдюм, эсимде тюлдю — ненча.
Джюрек ауруу да кёрдюм, джыладым сабийлеча.
Джылым къыркъ беш болса да, кёбден хапарым джокъду.
Башым агъарса да, мен билмейме бир джукъ да.
Хамайылым джанымда, сауут-сабам къолумда,
Кюрешеме бараргъа уллу Аллахны джолунда
08.04.2012
ДЖАШАЙ БИЛГЕННГЕ
Аллах берген мюрзеуню, шукур этиб ашасанг,
Кишини къыйнамайын, тюббе-тюз джашасанг,
Харам, гюнах этмейин, Хакъ джолда барыб турсанг,
Бу дунья да джаннетди - ашай, джашай билгеннге.
Хыйны бла кюрешмей, насыбха разы болсанг,
Алдау бла кюрешмей, сёз этгенни къоялсанг,
Киши кёрмейди демей, бир Аллах’дан уялсанг,
Бу дунья да джаннетди, ариу джашай билгеннге.
Эртден бла чыгъыб таулагъа бир къара,
Кёрлюксе къалай деменгилидиле ала.
Мийикден джити къарайдыла бизге,
Тарихибизни сала эсибизге.
Кёргендиле таула, эштгендиле суула,
Къалай къыйналгъанларын джарлы адамла.
Ол кюн къандан къызаргъан таза тау суула бюгюн да саркъадыла джылай, къалтырай.
Эслериндеди акъсакъалланы: тутмакъ этиб адамланы - тиширыуланы, сабийлени, къартланы - бизни аскерле сюргенлери. Эркишиле уа къазауатда къралны сакълай ёлгенлери. Алай болса да, кючлю эди халкъ, 14 джылдан къайытды сюргюнден. Сен а, эл ашагъан эмеген, сыйсыз болуб атылдынг кешененгден. Андан бери кёб джыл ётгенди,
Джангурла джуугъанла къанланы. Аллай сойкъырым-геноцид болмасын энди, Аллахдан тилейме мен аны.
4.Конкурсну юсюнден "АКЪТАМАКЪ" темада окъугъуз. Чыгъармаларыгъыз да анда сюзюллюкдюле, кесигиз анга разы болсагъыз. Конкурс баргъан заманны ичинде (февралны ючюсюне дери) джазгъанларыгъызны тюрлендирирге (къошаргъа, къоратыргъа, къысхартыргъа неда тюбелек алыб къояргъа) боллукъсуз.
Бютеулей да Конкурсха 67 чыгъарма келген эди. Аланы 20-сы орус тилде джазылгъан назмула эдиле, биз а къуру ана тилибизде джазылгъанлагъа къарагъаныбыз себебли, аланы иелерине къайтаргъанбыз. Тыш къралладан да, тюрк тилде джазылгъан, 17 назму келген эди. Ала да, ана тилибизде болмагъанлары себебли, Конкурсха къошулмагъандыла. 30 назмудан 10-су Тюркде джашагъан къарачайлыладан келген эдиле — латин харифле бла ана тилибизде джазылгъан назмула эдиле. Алай а, бек къарыусуз болгъанлары себебли, Конкурсха ёталмагъандыла. Тышында ахлуларыбыздан 6 адамны назмуларын къошханбыз Конкурсха.
Джуртда джашагъан къарачаймалкъарлыладан 13 адам ийген эдиле чыгъармаларын. Алтысыны назмулары, не джаны бла да къарыусуз болуб, Конкурсха къошулурча тюл эдиле. «Акътамакъ»да сюзсюнле, кемликлерин кетерирсиз — сора, джангыдан къарарбыз» дегенибизни ушатмагъандыла. Алай бла, Конкурсда ёчлю юч орун ючюн 13 шайырны (поэтни) джазгъанларына къараллыкъды .
Барына да джетишимле теджейбиз. Ким, къайсы оруннга тыйыншлы болгъаны — айтханыбызча, мартны 3-де белгили боллукъду.
Лауреатла бир къысха сёз да йтыб, кеслери сюйген назмуларындан бир экисин окъургъа борчлудула.
Ол кюн алайгъа кёб адам джыйыллыкъды - Кърымшаухаловские чтения" байрамгъа келгенле да къууанныкъдыла лауреатлагъа.
__________________________
К сожалению, не удается разыскать Байчорову Людмилу - электронный адрес не отвечает, а в форуме она не бывает, иначе откликнулась бы. Родом она из Карачаевска, профессия - медик, сейчас находится в Москве(ординатура). Если кто-то сможет связать её со мной, буду очень благодарен.
С уважением
bilallaypan@hotmail.com
Байрым кюннге (01.03.2013) Жюри Конкурсну эсеблерин чыгъарыб, ишин тамамлагъанды. Тамамлагъанды десек да, лауреатланы алгъышлау, саугъалау мартны 31-де боллукъду. Жюрини оноуу былайды:
КЪАРАЧАЙ-МАЛКЪАР ДЖАЗЫУЧУЛАНЫ ДЖЫРЧЫ СЫМАЙЫЛ АТЛЫ АДАБИЯТ ЁЧЮ
ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА
Протокол № 1
На конкурс в период с 1 октября 2012 г. по 3 февраля 2013 г., всего было прислано 67 стихотворений. Из них 20 были написаны на русском языке и были отклонены и пересланы обратно авторам, так как это конкурс поэзии на карачаево-балкарском языке. Точно также 17 стихотворений, написанных на турецком языке, присланных из Турции, США, вернули авторам по указанной причине. Следовательно, все они в конкурсе не участвовали.
Из 30 стихотворений, присланных на конкурс, 10 были от проживающих в Турции карачаевцев, написаны на карачаевском языке латиницей, но по причине слабости не прошли конкурс. Только 6 стихотворений зарубежных наших земляков допущены были к конкурсу. Проживающие на родине 13 карачаево-балкарцев прислали свои произведения. Из них у 6 авторов стихотворения за откровенной слабостью были отсеяны в ходе рассмотрения. На предложение комиссии переработать их и снова представить на конкурс, авторы не согласились. Таким образом, на конкурсе рассмотрены произведения 13 авторов.
Все члены комиссии получили произведения конкурсантов лично по электронной почте и дали свои заключения. Публично на форуме Эльбрусоида все произведения конкурсантов были выставлены на обсуждение и с ними за это время ознакомлено около 2000 посетителей. То есть, соблюдены все демократические процедуры.
Жюри отмечает, что, поскольку конкурс проводился в первый раз, отсутствовал опыт проведения таких конкурсов, то, естественно, были свои трудности в его организации и проведении, практически все проводилось, опираясь на электронные средства информации. Жюри от имени всей карачаево-балкарской читающей публики выражает благодарность инициатору и спонсору премии имени Исмаила Семенова (по его просьбе Ф.И.О. не указываем), а также Алию Тоторкулову, руководителю Эльбрусоида, за предоставленную возможность на его электронной площадке провести настоящий конкурс.
Жюри выражает уверенность, что Конкурс «ЛИТЕРАТУРНАЯ ПРЕМИЯ КАРАЧАЕВО-БАЛКАРСКИХ ПИСАТЕЛЕЙ ИМЕНИ ИСМАИЛА СЕМЁНОВА» станет традиционным для всех карачаево-балкарских авторов, а первый опыт его проведения будет поддержан как творческими союзами, так и патриотами нашего народа, заинтересованными стимулировать развитие литературного процесса как в Карачае и Балкарии, так и в местах компактного проживания карачаево-балкарцев за пределами нашей родины.
При нормальном функционировании Союзов писателей КЧР и КБР, республиканских органов, призванных заниматься вопросами развития языков, литературы, искусств нашего народа, всем этим должны были заниматься они. Но на протяжении последних 20 лет мы наблюдаем, что этого не происходит. Народы и их творческие Союзы предоставлены сами себе. Официальные премии Правительств КЧР и КБР присуждаются в результате необъявленных творческих конкурсов, по принципу каждой сестре по серьге, потому даже среди авторов и писателей нет не только интереса, но даже мотивации к творчеству для получения этих премий, так как власть милует и одаривает только тех, кто, по мнению власти, потрафляет сиюминутным интересам власти. Именно поэтому появилась идея проведения этого конкурса. И впервые она проведена именно для тех и среди тех, кто никогда не публиковался, но на самом деле идет на смену известным всем нашим писателям и литераторам. В этом смысле Жюри надеется, что лауреаты и отмеченные в ходе конкурса авторы в результате конкурса получат путевку в большую нашу литературу, с него начнется их творческая судьба, а имена их станут известны карачаево-балкарскому читателю.
Рассмотрев, всесторонне взвесив и оценив допущенные на конкурс стихотворения, Жюри решило: объявить лауреатами конкурса: Байчорова Ш.Х., Байчорову Л.А.., Кущетерову А.Х., Рахаеву Д.Т., Салпагарову М.Дж., Шаваева И.А.До вручения премий 31.03.2013 г. в г. Теберде на Крымшамхаловских чтениях сохранить интригу и о распределени мест и премий объявить в торжественной обстановке в стенах дома-музея И.П. Крымшамхалова. ( Решение с именами лауреатов по ранжиру распределения мест и премий ниже закрыто и будет открыто для всеобщего обозрения 31 марта 2013 г.).
7. Рекомендовать национальным издательствам КЧР и КБР, а также частным издательствам издать отдельной книгой сборник конкурсных стихотворений лауреатов премии имени Исмаила Семенова за 2012 г., а также лучшие стихотворения номинантов литературного конкурса.
8.Объявить следующий конкурс за 2013 год с момента подведения итогов конкурса 2012 г.
Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, публицист, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат Государственной премии КБР, ответственный секретарь журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.философ.н., Почетный доктор Карачаевского НИИ, Заслуженный работник муниципальной службы КЧР.
03.03.2013 г.
__________________________________________
Специальное решение Жюри:
Как инициатор проведения настоящего Конкурса, Жюри рассматривает его как один из важных элементов через творчество способствовать единению карачаево-балкарского этноса, утверждению единого карачаево-балкарского литературного языка, что созвучно задачам, поставленным съездом интеллигенции в г. Кисловодске в 2012 г.
В виду этого Жюри решило:
1. День рождения Исмаила Семенова 3 марта объявить Днем Карачаево-Балкарской Книги! В этот День проводить праздник книги во всех школах, детских садах, учебных заведениях, сделать традицией встречи писателей с читателями, организовывать выставки-ярмарки национальных книг, когда авторы будут представлять свои произведения, с автографами дарить читателям, а дарение книги друг другу – сделать национальной традицией в Карачае и Балкарии.
2. Считать целесообразным создание Союза Карачаево-Балкарских писателей в целях координации творческих усилий по сохранению и развитию национального языка, литературы нашего народа, при этом сохраняя членство в творческих союзах двух братских республик.
3. Настоящую Премию в последующем реорганизовать в Литературную премию Союза Карачаево-Балкарских писателей имени Кязима Мечиева и Исмаила Семенова .
Председатель Жюри:
Бегиев А.М., поэт, переводчик, публицист, заслуженный деятель культуры Республики Татарстан, заместитель председателя Союза писателей КБР
Секретарь Жюри:
Лайпанов Б.А., народный поэт КЧР, Почетный доктор КЧГУ им. У. Алиева
Члены Жюри:
Ольмезов М.М., поэт, драматург, лауреат Государственной премии КБР, ответственный секретарь журнала «Минги Тау»
Богатырева Ш.А., поэт, прозаик, переводчик
Лайпанов Н-М.О., переводчик поэзии Исмаила Семенова, публицист, к.философ.н., Почетный доктор Карачаевского НИИ, Заслуженный работник муниципальной службы КЧР.
МАРТ АЙНЫ ЮЧЮ - СЕМЕНЛАНЫ ИСМАЙЫЛНЫ (ДЖЫРЧЫ СЫМАЙЫЛНЫ) ТУУГЪАН КЮНЮ.
АНЫ АТЫ БЛА АДАБИЯТ ЁЧ КЪУРАЛГЪАНЫ, АНГА ТЫЙЫНШЛЫ БОЛГЪАН ФАХМУЛУ ДЖАЗЫУЧУЛАНЫ ДА АТЛАРЫ БУ КЮН БЕЛГИЛИ ЭТИЛГЕНЛЕРИ - АДЕТ(ТРАДИЦИЯ) БОЛУР ДА КЪАЛЫР ДЕБ ЫШАНАБЫЗ.