114

Басхан тары, ой, не джерди,
Эсим, мынга, шо, не дейди.

Джашау турмуш о былайды,
Эки джанынг - таш - къаяды.

Беш эркегден, тёртю алкан.
Он тишиден, беши джаман.

Кёзюнг кёрген къотур къая.
Хар, къая тёш, эниш тая.

Къызы эсе, оу, къыркъмабаш.
Билинмейин кирпик эм къаш.

Хар онунда, беш тынчтотай,
Къалгъаны да бирер гожбай.

Джашы эсе, бирер къадыр.
Билгенлери, къуру, чагъыр.

Къартланы да кёбю джелбаш.
Къалгъаны да бирер сербаш.

Джаш адамы, бирер чынкъыл.
Къауумундан, сабий такъыл.

Ёзден халкъдан ёз эн тасды.
Керти таулу, ай, бир азды.

Терен тинтиб, бек, къарасанг.
Баш джарылыр сагъышладан.

Къарач адам, ой,былайда,
Тюшгенчады, тюз къытайгъа.

Таш, битим да, бизден башха.
Къор болайым Къарачайгъа.

Эм, маджалы, Къарчастанды.
Джандет джерим алайдады.

Аллах, джол бер, энди, ары,
Тюзге бир бур сен къадарны.

Кетейимчи бу къакъ джерден.
Изин табыб, Шат Тейримден.

Болса эди, Къарча, башбек,
Болмаз эди, бу джер, тентек.

Декабрь. 1999 дж.
Басханстан.

115

Джол къанлыма.
Шош джюрек бла, ышаныб да, неге баргъын.
Баргъан джерде,
Джан сагъышны бютеу барын кимге айтхын.

Ары барсам,
Тенгим аз да, сан табмазча, джауум кёбдю.
Былайда да,
Тёзелмезлей, бек къысыбды, джашау кеби.

Таугъа тартсам,
Таш тилинден, терен джокъду, менде хапар.
Тюзге барсам,
Табылырмы мен излеген, къууанч - къадар.

Не насыб да,
Къарайма да, акъ къагъытым, къара къалам.
Къалайда да,
Быладанча, керти кёл бла, чырт къууанмам.

Алай эсе,
Джюрек басыб, хар чарпыугъа, мен тёзейим.
Сагъышланы,
Хар маджалын, акъ къагъытха, кёб тизейим.

Ким биледи,
Джашай бара, джагъым болур хар сагъышым.
Менлей болмай,
Терс атламай, эсен турур, джуртда, джашым.

Алай эсе,
Къуу джашаугъа, мылы болуб, мен тёзейим.
Буду табы,
Джыр джазыуугъа, бир да терен эс бёлейим.

1999 дж. Декабрь.
Турна Аууш.

116

Башха джерде уллу болур тансыкъ ауруу.
Намазда да, бир бек къыйнар, хайырсыз.
Бир табсызды, джукъудан да тюннге аууу.
Кюйюб барыр, ичинг кибик, джанда тыш.

Мен айтханны, этмейдиле, бармакъ учла.
Къыл юсюнде, баралмайла, истеме.
Джыр кёгюмде ойнамайла макъам къушла.
Алгъындача, къоналмайла тёпбеме.

Джашау къуубет, я Аллахым, ёрге бир тут.
Тылпыуунгдан, этсенг эди, Сен, тигим.
Кёре шойса, бусурманма, тюлме чууут,
Таулу къызгъа, бир бек акъды, сезимим.

Эски назму. 24.12.99.

117
Тюшден сора.

Биягъынлай, улуйдула, шайтан джелле.
Джарлы тангны бир къоймайла келирге.
Быллай кюнде, ой кирмесин киши джерге.
Быллай кюнде джан чыкъмасын эшикге.

Тёзмез кибик, бир хынчыды эшик аллы.
Къарайма да, ол халдады, кюн менде.
Былай къаты неге сюйдюм о мен джарлы.
Сени алдым, бусагъатда, мен тюшде.

Бетинги да мен бетиме бир кёб къысдым,
Бек насыбдан, агъа, кёзден джыламукъ.
Андан сора мен чачынгда намаз къылдым.
Джан нюр джана, ай сынадым мен зауукъ.

Тюнюмде уа, сен кёресе, къалайд чотум.
Сени кюсей, танг къадарын сакълайма.
Танг атса да, тюрленирми, менде болум.
Ол затха да, джыламукъсуз, джылайма.

28.12.99.

118

Джырланады, эски джанда, эски макъам.
Орамда да, тойну тутуб къарчыкъла.
Сен къайдаса мен бек сюйген ариу адам.
Менлей кибик, къыйнаймылла сагъышла.

Къалайд джашау, турамыса, къууанч эте,
Къатынгда да, мыс – мыс эте мыйыкълы.
Сен, кимбласа, бусагъатда, ингир джете.
Сылаймыса тюксюз башын мыжыкъны.

Мен, билеме, сен аны да, бир кесекден.
Юйден къыстаб, этериксе, бир къуджур.
Сора артда бир башхагъа керпесленсенг.
Кенг отоугъа башха къалтакъ сугъулур.

Эсге тюшюб, алдынг эсни сормай меннге.
Унутдурдунг, акъсыл джырын боранны.
Къора кери, келме дейме, мен, кетгеннге.
Къаргъа къарай, мен тартайым бозамы.

29.12.99.
Басханстан.
Турна Аууш.

119

Мынчакъ тизгин сол къолда.
Онгда уа – къалам.
Быланы ийман берди,
Меннге, Аллахдан.

Мынчакъла бармакъ учха,
Тие туруб терк.
Къаламдан назму сёзле,
Тууалла, терлеб.

Джашасынчы сол къолум,
Джашасын онгум.
Былайлай барлыкъ эсем,
Кертиди джолум.

Джашасын мынчакъ тизгин,
Джашасын къалам.
Быласыз, къалай билгин,
Неди джан, алам.

29.11.99.
Къарчастан.
Джёгетей.

120

Басханда къалын къарда,
Сюйелиб къая ташда,
Келгенча, мен бу джерге, джангы.
Дуниягъа къурман бола,
Сагъышда джырла согъа,
Бир кирсизди, Аллахым, ангнгы.

Басханда къалын къарда,
Макъамла къарлай агъа.
Бир ариуду къар джауа, бу джаз.
Турсам да мен сын болуб,
Сезимим нюрден толуб,
Джашаугъа, береди, джан ауаз.

21.03.2000.
Басханстан.

121

Ариулукъ да болсун.
Эршилик да онгсун.
Ой, анданды, джашау, аламат.
Акъылман да туусун,
Хар тели да турсун.
Алайсыз а, болурму да, таб.

Эришмек бла джыртыу,
Ма, алайды джазыу.
Джангырады мындан табигъат.
Бирликде ёсюм аз.
Эски болмаса джаш,
Аллындача къаллыкъды хар зат.

Сырт бурсанг аламгъа,
Джан талпырмы алгъа.
Аламданды, ангнгы, ёсюмлю.
Эслейик тахсаны,
Сыйлайыкъ заманны,
Эй, болмазча джашау ёлюмлю.

Къууана келгеннге,
Ышара кетгеннге.
Биз болсагъед кесек башхаракъ.
Эришиуюдю джашау,
Джюрекден минг махтау.
Кёлтюреме, анга, мен байракъ.

Орта Къарачай.
19.03.2000.

Берекет,

Cаламынг да узакъ болсун. къарнаш !!!

Эсен бол, бу джанында, былай деб, къыйналырча, джукъ джокъду, къачхы тубанла тау шахарны да, джити башланы да джибкил этгенин айтмасакъ...

Биз сакълагъан иш да, Аллах айтса, тыйыншлы дараджада болур дебме....

Ноябрда Метин джашла бла келир хапар айтхан эди........ ОЛ заманлагъа, сен да, таблыкъ тюшюб. былай мунда болсанг бек къууанныкъ эдим. Ол аман Аза уа нек кёрюнмей къалды, анга да джарсыбма...
Саламыбыз бирге, юйде да Салам бер.
Къууанч бетли кёрюшейик !!!

Цитата
Берекет пишет: Айыб этме ха, джукъ джазмасамда, къараб-сакълаб турама назмуларынгы.

Башха зат тилеме, ансы, бу джыр- назму дегенни джаза берликме..

122

Салкъын тангда салкъын юйде салкъын сагъыш.
Кетген кюнден, джангы кюннге, хайыр аз.
Онгалмадым, ой, нек болду, дуниям къатыш.
Къайда къалды, нек келмейди меннге джаз.

Салкъын кюнле, салкъын тюнле, салкъын джашау.
Бу бирчалыкъ, бошалмайды, хайырсыз.
Джаншакъ дуния, нек чыгъады меннге къадау,
Къалгъанчама тенгиз тюзде къайыкъсыз.

Мыдах белляу, мыдах джашлыкъ, мыдах къартлыкъ.
Былай ётдю, джырчы джашны джазыуу.
Уллу кёкден, бир болмады, мёлек джакълыкъ.
Болгъанлыкъгъа, мен да, аны, джарсыуу.

Салкъын тангда салкъын юйде салкъын сагъыш.
Бюгюнюмден, тамблагъа да, хайыр аз.
Айтханлыкъгъа джангы джазгъа джангы алгъыш,
Джер джюзледен, узакъдады, джаннга джаз.

29.03.2000.
Басханстан.

123

Бу тау джашауну, бирчад ёмюрю.
Тюзде джашау да кесича, тюрлю.
Бирде тау ариу, бирде уа, ма тюз.
Бирде тюн ариу, бирде уа ма тюш.

29.03.2000.
Басханстан.
Турна Аууш.

124

Танг, белги, бере турад башлагъа, тюзге.
Сора, тюн, айта турад, къора деб, тюшге.

Бусагъат сакъат, тели, мурдар, акъылман,
Эшикге мыллык атар безиб джастыкъдан.

Бусагъат, чыгъар бирси, къагъа кёкюрек.
Бирсиси аунар джолда, тутар да джюрек.

Тюшюнде джандет кёрген, кёрюр джаханим.
Тюшюнде къоян кёллю, боллукъду залим.

Кечеде мёлек болгъан, боллукъду шайтан.
Кечеде хариб болгъан, шашар байлыкъдан.

Тюн бла тюш, башха - башха, уллуду ара.
Биринде къаблан эсенг, биринде - бага.

Кечени, кемсиз сюйген, кюндюзде хылеу,
Кюндюзде хылеу болгъан, тюшюнде уа деу.

Кюндюзде адеб тутхан, тюшюнде фасыкъ.
Тюшюнде семиз болгъан, тюнюнде арыкъ.

Кёк да, бирча, турмайды, кёзюуде къара.
Заман къол джетсе мынга, болады башха.

Адам да, бир кёк туудукъ, кёклейди хаты.
Ол бирчалай турмайды, къатышды джаны.

Кёзюуде, джашил бола, бирде - саргъала.
Джорукъгъа харсны къагъа аталла тангла.

Джашау джол, былай эсе, турсунчу былай.
О мен къошар не затды, джашайым чыдай.

01.04.2000.
Басханстан.
Турна Аууш.

125

Къойнумда къарча тиним.
Аркъамда ана тилим.
Тёпбемде ислам диним.
Эм сыйлыла, ючюсю да, биргеме.
Басханым таулу ташла.
Шохларым таулу джашла.
Ашамым халал ашла.
Не этейим къор болмайын Тейриме.

Сагъышым таулу сагъыш.
Алгъышым таулу алгъыш.
Муратым таула къатыш.
Таулулалла - табхан анам, эм, атам.
Эртденим таулу эртден.
Ёсгеним таулу ёзен.
Ёзегим таулу ёзден.
Шукур кёкге, джокъду мени бир хатам.

Джашасын джашау джолум.
Тенгегим, эки къолум.
Джашатхан иннет отум.
Къор болайым, мен элиме, джериме.
Ёлюрюм ёлюм кёрюб,
Ёлюмню эки кериб,
Халкъыма ызгъа келиб.
Таулума деб, Аллах, айтдыр кесиме.

01.04.2000.
Басханстан.
Турна Аууш.

126

Барады, бу джыл джылкъы, джертин, ёргетин.
Бизлеге, къоя – къоя,
Муртатлыкъ, не, тин.

Барады, бу джыл джылкъы, кетиб къайтмаздан.
Кетгенле къайдадыла.
Келликле къайдан.

Энтда да бир джыл озду, дамсыз тюз джеллей.
Мени ол мында къойду,
Этиб кесинлей.

Джашауум, къышхы кибик, отсуз - къууанчсыз,
Кезюуде - къадау кирит,
Кесим ачхычсыз.

Келген джыл къалай болур, сакълайма бир сакъ.
Болур бу джангы обур,
Сыфат тюлдю акъ.

Алай а, базыбма мен, аллай, джокълар джыл.
Кете да, шошлукъ эсден,
Джырларма мен джыр.

Тюрленир джашау халым, кесек, мен, тёзсем.
Чачылыр ёмюр къайгъым,
Къабыр кёк кёрсем.

02.04.2000.
Турна Аууш.

127

Джети кюн бла эки джыл, кетгенли менден.
Джети кюн бла эки джыл, къутулдум сенден.

Къууанама, джокъса деб, къууанчым уллу.
Сени бла, дамсыз эдим, энди, мен, къутлу.

Сюйе энг, сен, таб ашны, кюзгю бла духну.
Джашаугъа къарай эдинг, ачыб сен бутну.

Билгенинг - ачха санау, дауур бла джукъу.
Ёмюрюнг сагъынмадынг къурандан джукъну.

Ёлгеннге бара эдинг джылтырай - джашнаб.
Къулакъда сыргъа ойнай, артынг а чакъмакъ.

Ой, сенден, неле кёрдюм, къууанчда бушуу.
Тилингде шайтан окъ бла салаенг къоркъуу.

Арабыз, тюз, джер бла кёк, арабыз башха.
Ёргеден мен джакъ излей, ма, сен а ачха.

Кечилсин гыбыр сёзюм, къутулдум сенден.
Энди, хайда, джат кирге, туугъанса кирден.

Аякъгъа да такъ джюзюк, ёшюннге сыргъа.
Муратынг байлыкъ эди, джетдинг алайгъа.

Джети кюн бла эки джыл, кетгенли менден.
Джети кюн бла эки джыл, къутулдум сенден.

Джаша, энди, харс эте, джюрюй бер терсге.
Бола бер мёлек - шайтан, тюртюлме меннге

03.04.2000.
Турна Аууш.

128

Кир дунияны эрши джапын кёлтюралмай,
Мен ичимден, сен тышынгдан джылайса.
Экибиз да, биз джашайбыз ёлюб къалмай.
Сен да, менлей, хар неге да, чыдайса.

Туугъунчу да, тургъан кибик, ауруу ичде.
Сюркелмезча, къайсы этди, тюз былай.
Бир сёзчюк да, айталмайса, адам тилде.
Ётед кюнюнг, кёкге къарай, ынгырдай.

Джылау эте сер болгъанса джангыз балам.
Сеннге кюйе, болдум, мен да, серирек.
Сенден ауур джокъду мени джашау джарам.
Сагъыш отда кюйюб барад джан бир бек.

Хар кюнюбюз, тёзмез кибик, некди былай.
Соруугъа да, джууаб берир джокъ бир зат.
Бизни кибик, ким турады, къайгъы сынай.
Аллах сансыз, къол бермейди табигъат.

Энтда, бир танг, джарый турад зауукъ эте,
Джазгъы кючю нюрюн бюрке сау кёкге.
Ол, бусагъат, башлай туруб, бизге джете,
Бир тутайым, джарлы сени, мен ёрге.

Ким биледи, джарыкъ эсе, берир бир зат.
Бермесе да, кёз джетдирсин халынга.
Джашлыкъдача, сакълай эсе, ол нарт уят,
Саулукъ теджер, таулу балам, санынга.

04.04.2000.
Басханстан.
Турна Аууш.

129

Джулдуздан эсни джыртхан
Болалмадым мен.
Джашаудан ачха сыкъгъан
Ол да, тюлме, мен.

Анданды, болум, былай.
Джашайма чарпый.
Табарны табалмайын,
Бирде тюше сый.

Афенди да болмадым,
Тутсам да къуран.
Меккагъа баралмадым,
Болуб бусурман.

Мен халкъ эсин алмадым,
Хахайлаб азан.
Алай а, джашамадым
Къаргъышлай алам.

Джашайма, ары ауа,
Бирде да бери.
Кёзюуде хаким бола,
Кёзюуде тели.

Алгъандан, эсли болад,
Мени бергеним.
Эй быллай къалай онгад.
Бир шошду эсим.

Алай а, шукур кёкге.
Джашау чык кёкден.
Талпыйма, къуру, ёрге,
Ангым да эсен.

06.04.2000.
Басханстан.
Турна Аууш.

130

Сен мыжыкъса, мен а таулу.
Экибизде ара даулу.
Келгенликге, экибиз да, джокълукъдан.
Мен ийманлы, сен а - кяфыр.
Мен ангылы, сен а - факъыр.
Туугъанлыкъгъа, экибиз да, урлукъдан.

Къараб турад от кюн кёкден,
Салам бере ёмюрлюкден.
Некди алай, джууаб башхад бизледе.
Ол а, сенге, бир бош джарыкъ.
Ол а, менге, джашау азыкъ.
Ай да башха, сенге – менге, ингирде.

Мен тирилдим таулу ташда.
Сен а ёсдюнг тонгуз халда.
Дуния ичге, джашау къарам, башхала.
Сен табыннган чирик мырды,
Мен бойсуннган адеб ызды.
Сен, алайын, къаты байла къашлагъа.

06.04.2000.
Турна Аууш.

131

Бир тау элни къатында.
Бир къабхакъны башында.
Уллукъулакъ къоланчыкъ,
Джашагъанды къоянчыкъ.
Хар неден да къоркъакъчыкъ.
Кёзюледе къарны токъ,
Кёзюуде уа джукъ да джокъ.
Арлакъда уа, чегетде,
Уя этиб терекде,
Джашагъанды уллу къуш,
Къанатлыда эм манкъуш.
Хар неден да къоркъакъчыкъ,
Уллукъулакъ къоянчыкъ
Мундан керти къоркъгъанды,
Мунга тёзмей болгъанды.
Ыйыкъла бла джарлычыкъ,
Аш да табмай тургъанды.
Сора, тёзюб болмайын,
Джолну элге тутханды.
Эл ичинде ит сюрюб,
Бир арбазгъа букъгъанды.
Ол арбазда бир джашчыкъ,
Саны – башы къатычыкъ,
Ойнай келиб, бош, алай.
Кёргенинде къоянны,
Эс атмады къоянлай.
Джашчыкъ аны алгъанды,
Кёкюрекге къысханды.
Хар табылгъан ариуну
Къоянчыкъгъа айтханды.
Къоянчыкъ да джашчыкъгъа
Къулакъчыкъла къакъгъанды.

Басханстан.
08.04.2000.

132

Кюндюзде мениблады кёлекгем мени.
Алай а, сени блады, къуру да, эси.

Ингирде тыйалмайма, къачады сеннге,
Ай, сора, эртден эте, джетеди меннге.

Менде кёб чыдамайды, сенде да, алай.
Кесек сабыр болмаса, иш болмаз онгай.

Кёзюуде терсге кетиб, джолда аджашса.
Келечим ой ким болур, кёлю алджанса.

Сен анга неле дейсе, билген бек къыйын.
Менлей да, билемисе, эсин эм сыйын.

Кёзюуде, сагъыш кёбден, акъыл ташласа,
Джашаугъача, шош болад, эсим, ма анга.

Кёлекгем, кесимчады, менденди да ол.
Къууана, алай бир соз, анга, энди къол.

Эршиден бир кёб безди харибни джаны.
Ариуну къызгъанмачы, ышарыр джарлы.

Къыстаргъа ашыкъма да, игирек таны.
Кесекден билликсе сен, кючлюдю ангы.

Тилсизди, ол не ышан, сезим кючдю ол.
Сезим кюч а не затды, Сюймекликди ол.

Алайын, биле эсенг, эслеб айт джукъну.
Чамланса, къайгъыды ол, танытыр усну.

Ол, энтда, бара эсе, кенг къачма, эскер.
Боллукъну ариу сюзюб, керти хапар бер.

08.04.2000.

133

Бу ариу нюрбет тангда
Джанымдан терим агъа,
Джыр излей миннгенме таулагъа.
Мийикде таза хауа,
Хауадан макъам джауа,
Башындан, къарайма, шахаргъа.

Бир шошду таулу эртден.
Къымсызды нарат ёзен.
Бир джукъгъа тенг этмейме муну.
Ай, болмай, аман кёллю,
Джашаред, таулу тёлю.
Ол, сюйсе, мени кибик, джуртну.

Башымда учсуз кёкле,
Тюбюмде къая тёшле.
Ариулукъ, джылар кибик кёзюнг.
Бу ариу нюрбет тангда,
Хауадан макъам агъа,
Бир кирсизди, Аллахым, кёлюм.

10.04.2000.
Турна Аууш.

Энтда кёбдю джазылыр зат...

134

Туура былай, къачда чакъгъан ким кёргенди.
Кёз тиймесин, сен, онгладынг, джазыуну.
Эй энди уа, барлыкъ джолунг бир бек кенгди.
Эр ёлгеннлей, башдан атдынг джаулукъну.

Энди, тюлсе, сен, алгъынча, джууаш кёзлю.
Бир джарыкъса, эки кёзюнг – эки кюн.
Джаз алалай, о, болгъанса тюз джаз кёллю.
Бир тюнюнгден, тамашады, хар бир тюн.

Эртден – ингир, сакълар сени бир мерседес,
Накъут – налмаз, бармакълада, бешишер.
Былай болгъа къайсы берди сенге, ма дерс,
Тос эрлеринг, бирер джерде, джетишер.

Сабийинг бла сёз айтышсанг, кяфыр тилде.
Къыргъызча да, сен, джаншайса, кесекчик.
Чепген этек, байракъ болуб, тюз белингде,
Джюрюш омакъ, болгъан кибик мёлекчик.

Бир айтсанг а, бу барыу бла, сен къайрыса.
Къачда чакъгъан, кёргенмисе, чырт, онгуб.
Къайтар ызгъа, ёсгенинги, джаулукъ къыса.
Къайт, халкъынга, кетгинчиннге, джоюлуб.

09.04.2000.
Турна Аууш.

135

Орамда, уллу джелде,
Шайтанла тойла эте.
Джазгъыны кёрюнмейди джугъу.
Кетген джыл а, бу кюнде,
Джамагъат алгъыш эте,
Джерине, салгъан эди, урлукъ.

Орамда уллу джелде,
Шайтанла тойла эте.
Былтыр, чот, маджал эди, тейри.
Мен, сени, кёкге атыб,
Дагъыда, къолгъа алыб,
Къойнума, къыса эдим, бери.

Орамда уллу джелде,
Шайтанла тойла эте.
Джазгъылай, о сен да, мычыдынг.
Арада сагъыш джелле,
Сен, аны, унут дейле.
Тансыкъны джырта да хар чыгын.

11.04.2000.
Къарчастан.
Джёгетей.