«Назму» деген джюрек къанны – тамчысы,
«Поэт» деген ёз халкъыны – джалчысы.
ТЁРТТИЗГИНЛЕ
***
Фахму деген ол Аллахны нюрюдю,
Бергенине кеси кесед юлюшню.
Кимге – уртлам, кимге джетген – бал аякъ,
Бирсиге да, къалам эт деб, кюн таякъ…
***
Сёзле къалдыла,
Джукъланды сезим.
Джюрекге билек –
Тёзюм бла тилек.
***
Джюз джылгъа чыкъгъан терекле кибик,
Сюйюб айтылгъан тилекле кибик,
Кёрюнедиле чомарт адамла –
Халкъны тарихин джазгъан къаламла.
***
Кюн чыкъса тюшген кёлекке кибик,
Кёрюне, бугъа, джашайды умут.
Джашау джоллагъа джюрекни тигиб,
Ахыр тылпыу бла кетеди кюйюб.
***
Бюгюн кюнде эмегенлик этгенле,
Зулмулукъну хар азабын чегерле.
Тюзлюк ючюн, азаб джолун ётгенле,
Игиликге эшик ачыб кетерле.
***
Тынгылайды сансызлыкъ, тынгылайды…
Ол дунияда къуру кесин ангылайды.
Къарау сокъур кёзлери, джюреги да,
Дагъан бола билмейди билеги да.
***
Ётген джолдан къоркъма! Къара башындан!
Джашагъанса тигим эте ашынгдан.
Кёкден, кюнден алгъанса энчи юлюш –
Сакъалынгда джылтырай таза кюмюш.
***
Бу дунияда «насыб» деген,
Ол дунияда джандет болур.
Насыблыла бир аздыла бу дунияда,
Джандет эшик кимге ачылыр ол дунияда?!
***
Даулет джашау боламыды, билмейме…
Аны кёрген, биле болур джууабын…
Къулачымы кёкге ачыб, къууанчлы,
Нек эсе да бир бек келди джырларым.
***
Къарайма да тёгерекде къууанч аз,
Хар не да кёб, къууанч а аз, джокъ кибик.
Мен къууанчха бир бек тансыкъ болгъанма…
Анамача…
***
Кечмеклик тилер заман джетгенди,
Сеземе аны джюрек халымдан.
Алгъы бурун онгсузладан тилейим,
Ызы бла Аллахдан, ёз джанымдан.
***«Къарачай поэзияны антологиясын» джарашдырыб бошай айтылгъан сёзле
Джазыучула меннге къарнаш болдула,
Эгеч болдум, назмуларын къайтара.
Джюреклерин къол аязгъа салгъанча,
Кёрюндюле…
Ол а мени джюрегиме джанаша.
***
Сабий бешик бауун тешер,
Терекден къоз бишиб тюшер.
Замандан тарихни къатлай,
Джашау барад, джурча, атлай.
***
Джашлыкъда джуртунг, атангча.
Къарт болсанг, татлы балангча.
Туугъан джеринг – сынынг, сырынг,
Ананг этген бешик джырынг.
***
Дерт этмейин дерс этерге эсгерген,
Ол джюрегин бёрю кибик улутмаз.
Дерт ол берчди, ауур джюкдю, джауурду.
Аны эсгерген кечмекликни унутмаз.
***
Алтын кёзюу бери къайтмаз,
Биз къайтабыз анга эсде.
Алтын джазым, гурушха джокъ
Экибизни арабызда.
***
Булбуллу тангны туугъаны –
Гюлчюкню «къол аязында».
Марал джангурну ызлары –
Джашлыкъны «нюр джаягъында».
***
Джарыкъ ышара билгенинг ючюн,
Билгенинг ючюн къууана,
Разыма сезе билгенинг ючюн,
Билгенинг ючюн сукълана.
***
Мыйылары, джау гыбытча, чайкъала,
Оюмлары, къуругъан кёлча, таркъая.
Гудучула тоханала ишлейле,
Эришгенден бир-бирлерин тишлейле.
***
Тангны ауазы – джазны аязы
Джюрегим бла ётдюле.
Аладан джырла, хапарла тууа,
Узакъгъа, кенгнге элтдиле…
***
Ашхы ишлеге бурулуб эси, кёлю
Рахатлыкъгъа къуллукъ этсин джаш тёлю!
Таза иннет, адеб-намыс, адамлыкъ
Келтирсинле анга насыб, кёб байлыкъ.
***
Элтелгенимча, алыб барама
Заман джюрекге къалагъан джюкню.
Бирде кесиме деу кёрюнсем да,
Бирде элтелмей къалама тюкню.
***
Джаным мени къайтырыкъды Аллахха,
Джюрегими адамлагъа бергенме.
Тюз иннет бла, джырым бла муратдан
Билгенимча, сизге тилек этгенме.
***
Хаух дунияда мен джазалгъан китабчыкъ
Джылы нюрмю, сууукъ джелми келтирир?..
Тузсуз хантча, татыусузму болур ол?
Огъай, огъай! Дамлы сёзден толсун ол!
***
Керти эсе, Тейри эшик ачылгъан,
Тола эсе, ол кёзюуде айтылгъан,
Байлыкъ, сый да келир элле ишлесем,
Ёксюз этме бир баланы, деригем.
***
Талай кесек этди мычхы терекни.
Биреу алды терезеге-эшикге деб,
Экинчи да – туудугъуна бешикге деб,
Ючюнчю уа – къабырына керекге деб.
***
Эки «эшикни» арасыды адам ёмюр,
Экисин да кеси ачмайд – тюлмюд сейир?
Алгъа ачылгъан – «эшиги» тыбырыны,
Экинчи уа – ёмюрлюк къабырыны.
***
Туугъан кюнюм тюшмей къалды эсиме,
Бек къыйналдым, гурушха этдим кесиме –
Ол кюнюмю анама нек бермедим?
Эки кёзюн ол кюн нечик кёрмедим?..
***
Адамлагъа эшитдирирге талпына,
Джюрегимде согъулгъан макъамланы.
Мыдах, джарыкъ эселе да, ашыгъа,
Назму тилге кёчюреме аланы.
***
Ёлюм, сени юсюнгден
Джазайым деб, олтурдум.
Джашау, сеннге джыр эте,
Уллу бетни толтурдум.
***
Сюйген адамы къайда къалса да,
«Кёзкёрмездеди», демейди джюрек.
Къайда эсе да – биргесиндеди,
Тюз тёрюндеди!
***
Джилек тахта чакъгъанды.
Гюлчюклери – кёзчюкле.
Джаздан хапар айталла,
Чапракълары – сёзчюкле.
***
Джырлагъан бла джылагъан
Бир къош болдула.
Джылагъан хорлаб джырны,
Бирча болдула.
* * *
Терен къарда, узакъ джолда къалгъанча,
Тарбуууннга нек тыяды джюрегим?
Чыртда келмейд, джашауумдан седретиб,
Мыдахлыкъ бла джукъгъа джасакъ тёлерим.
* * *
Ай да, Кюн да тутулалла кёзюу бла,
Джаз бошалыб, къач келеди – джокъ мадар.
Тарбуууннга тутмакъ этме кесинги,
Чыныгъыргъа юрен, джюрек, не къадар.
* * *
Кёк бла джерни орунларын алмашдырыб,
Сен эсинги сезимледе аджашдырыб,
Неле айтаса? Не уа къайры бараса?
Сен акъланы ортасында къараса...
* * *
Аяз сылагъан сыйдам бауурун
Суукъарын кёзлеу тутханды кюннге.
Булутдан чыгъыб, кюнден чыгъыныб,
Кюн таякъ тепсейд аны юсюнде.
* * *
Мен джашауну тюшелмедим эбине,
Ол кесича, мен кесимча, джашадым.
Джол узакъды, деб турсам да кесиме,
Танг аладан тюшюб къалдым ингирге.
* * *
Насыб бизге марда бла берилмей,
Къуюлсаед, кюн нюрюча, башындан…
Ол заманда, насыбды деб, билмейин,
Сансыз этиб, кетерикмек къатындан?
* * *
Сабий тюрсюн терк бугъунад заманда,
Джашлыкъ, гюлча, къартлыкъ, тюшча,
келелле.
Тюрлю, тюрлю бет алса да тюрсюнюнг,
Сезимлеринг хар неге да тёзелле.
***
Тотуркъулланы Алийни уланына этилген алгъыш
Туугъан улан кёб сакъланнган бир Алан,
Ол халкъына – Аллахдан келген салам!
Атасыча, чомарт болсун, баш болсун!
Аты айтылгъан ётгюр джигит джаш болсун!
Акъылманла акъыл сорур нарт болсун!
***
Ашхам джулдуз бюгюн мени нёгерим,
Аны бла кёкдед мени джюрегим…
Джулдуз ушакъ сёзсюз эмда сезимсиз,
Джерге тансыкъ болгъан эдим тёзюмсюз.
***
Сёз бла сезим… Экисинден эшебиз
Бешик джыр бла алгъыш, иги джора да.
Сезим бла сёз… экиси бла салабыз
Ёмюрлюкге кетмез уллу джара да.
***
Нарт джырыча, нарт сёзюча келишсе,
Мени назмум шам халкъымы тинине.
Андан башха джокъду мени талпыуум,
Меннге насыб – анга къуллукъ этиуде.
***
Джаз келди да, дуниягъа гюл тёкдю…
Къач келди да, алтын чапракъ джаудурду.
Къыш – къары бла, джай акъкъанат тангы бла
Бар насыбны барын бери аудурду.
***
«Тёзюм» деген, ол – Аллахха баш салгъан,
Хар тёзген да бармаса да «тёш ашаб».
Тёзюмлюмю, тёзюмсюзмю игиди?
Айталмайма, ёмюр джарымны джашаб…
***
«Ёретинлей ёледиле терекле»,
Джыгъылмайла ахыр тылпыу тыйыла.
«Болушугъуз!» - деб чакъырмай, сансызлай,
Джан ачыуну кёлтюрелле джангызлай.
***
Туугъан джерни табигъаты,
«Къарачай» деб сыйлы аты…
Аладыла къууандыргъан,
Насыб бард деб ийнандыргъан.
***
Къара чачда чыммакъ джаулукъ…
Къалай ариу кёрюнеди!
Акъ чачда къап-къара джаулукъ –
Джюрегинги эритеди.
***
Джыры бла тюйюмчекни тешиучю,
От бла сууну бир-бирине эшиучю,
Ай бла кюнню бир-биринден букъдурмай
Тюбетиучю, сюйген джерим, сен джаша.
***
Ёсе келиб, къолгъа къалам алгъаннга,
Оюм эшиб, андан оюу салгъаннга,
Джашау беред башха тюрлю соруула,
Кёб чыгъалла аны аллына буруула.
***
Танг бла, ай бла поэт ушакъ нек этеди?
Джюрек сырын ол алагъа нек элтеди?
Джангызлыкъны нек сынайды эл арада?
Терен сезиб, нек абынад кенг талада?
***
Сабийлигим келиб къонду эсиме –
Сары башлы бир сейирлик чыпчыкъчыкъ.
Тёрт джанына къарай келиб, ызы бла
Къууандырды, джазча, джарыкъ джыры бла.
***
Кёб зат айтдынг сен ол джангыз тизгин бла,
Тюбсюз кёлча, терен эди магъана…
Сёзню кёбю, арытхан бла къоймайын,
Чанчылады бирде болуб чыгъана.
***
Тёрт джанымда кёргеними
Тёрттизгиннге салама.
Тёрт джаныма, тёрден къараб,
Энтда дерсле алама.
