Америкадан эгечибиз Къочхарланы Леман чакъырыу халда аламат макале джазгъанды, сау болсун. Тинибек кирилл харифлеге бургъанды аны, мен да, къууаныб, былайгъа да салама.
ЛЕМАН Ж. КОЧ, АБШ ( USA)
АНА ТИЛИБИЗГЕ САКЪ БОЛАЙЫКЪ
Тюзюн айтырыкъ болсам, адамланы кеслери тюз къарачайлы бола тургъанлай, былайда джартысы тау тилде, джартысы тюркча джазгъанларын кёрюб къыйналама. Хаман барыб, ол сёзчюклени тюзетирге излейме... Айхай, джангылычларын айтсанг - адамла онгсунмайдыла. Некди алай, билмейме. Юреннгенден уллу игилик къайда.
Биз бир-бирибизни тюзете бармасакъ, тюзлюкню къайдан табарыкъбыз? Шо, бир айтыгъыз.
Мен Элбрусоид'ге кириб, Кавказдан джазгъанланы да окъуйма. Алайда да бизнича эте турадыла. Тюз тау тилде джазгъанларын ангылайма, сёзню ортасында орусча къатышдырсала, энди не джаздыла экен деб, сагъышха кетеме.
Бизни джазгъанларыбыз да алагъа алай кёрюне болур.
Адам кеси тилинден башха, 1-2 тилге юренеди. Бусагъатда джаш тёлю(йени несил) тиллеге юренирге ёчдю. Юренедиле. Бек иги этедиле. Ол бу заманны дуниясында бек керекли ишди.
Да ол тиллеге юреннген, кесини ана тилин нек кенгнге тюртеди? Мен аны ангылаялмайма.
Мен былайда(США) адамы талай тилде сёлешген бир юйде джашайма. Баш къатда Хиндистанлы, сол джанымда хоншум Македонялыла, онг джанымдагъы - Корейлиле, туурамда - Итальялы... Былайда хар ким ингилизча сёлешгенликге, не япон японлугъундан, не испанлы испанлыгъындан ... къайдам, ол бары тюрлю-тюрлю миллетле ана тиллеринден да, тутхан динлеринден да кетиб къалмайдыла. Бир джерге келселе, бары да ёз тиллеринде сёлешедиле.
Кесини тилинде да, башха тилледе да сёлеше билген - ол адамгъа эм уллу байлыкъ тюлмюдю?
Мен тюнене Кайсын Кулиев'ни бир назмусун Тюрк тилге кёчюрдюм. ( Назмуну бек къыйын ауруб джатхан сагъатында къызына джазгъанды. Назмуну аты: ЖАННА'гъа ...) Андан тёрт тизгинни юлгюге келтиреме:
Санга насып бералмай къалгъан эсем да, халаллыкъны бердим. Кимди толусунлай билалгъан насып не болгъанын ёмюрде?
Sana nasip veremedim İse de, helallığı verdim Kimdir ki, tümüyle çözebilen Nasibin ne olduğunu yaşamda? Сана насип веремедим Исе де, хелаллыгьы вердим Кимдир ки, тюмюйле чёзебилен Насибин не олдугьуну яшамда?
Энди Кайсын Кулиев'ни назмусунда джазылгъан: '' Санга насып бералмай къалгъан / Эсем да, халаллыкъны бердим '' деген тизгинлени тюрк тилге кёчюргенимде, магъанасы алай чыкъмагъанын эследигизми? Мен кесим эследим...
Андагъы терен магъананы Тюркие'деги тюркле да алай теренинден ангылаб къоялмазла. Ингилизчеге кёчюрюб джазсанг, Америкалы бир адам да аны Къайсын салгъан магъанада ангыларыкъ тюлдю...Нечик десегиз, ала ючюн насыб деген башха тюрлюдю. Мени таулу халкъымы НАСЫБЫ бла аланы насыблары бир тюлдю.
Сёзню былай нек создум? Къайгым къуру ТИЛ тюлдю мени. Ким къайсы тил бла сёлеше эсе, ол - башха миллетни къуру тилине тюл, адетине да, намысына да кёчюб башлайды. Ол алайды. Керти къайгъым олду мени.
Ол миллетча кийинирге да, ол миллетча тебсерге да, джырларгъа да, кесин алай джюрютюрге да тюзелиб башлайды. Алай бола баргъанын кеси эслерик да тюлдю. ''Хо, хо.. къалай болса да болур, къайгъырмаз, аймысына'' дегенни айтыб, не затны да кеси бетине джарашдырыб барлыкъды.
Арталасы не боллукъду? ... Къарачай деген миллет къаллыкъ тюлдю.
"Къалмасын, биз глобал тюшюнебиз'',- дегенле бар эселе, алагъа джол бошду. Барсынла къайры сюйселе да.
Мен да джаш заманларымда алай тюшюне эдим. Адам, игини да, аманны да кёре, джашай барса, артда кеси ёзюне къайтыб келеди.
Алгъасында рокк, джаз музыкагъа тынгылаучу адам, къайдан эсе да бир джерден къобуз тауушчукъ эшитгенлей, къаны башха тюрлю джюрюб тебресе, кеси-кесине сейир болады. Аны аты ''КЪАН'ды, аны аты ''ГЕН''ди, аны аты - сени ''КИМ'' болгъанынгды. Сен айлана-айлана кесинге къайтып келликсе къарнашым, эгечим. Ол алайды, джаным-кёзюм.
Джармалаб сёлешгенни къояйыкъ, тышындан адамланы кесибизге кюлдюрмейик. Тамадаларыбыз бизлеге башчы болуб, Кавказгъа барадыла, къолларына алгъыш аякъ алыб, ''хепигиз'', ''хич'' дегенча сёзле айтадыла. Айтмагъыз, марджа, ''барыгъыз'' деб айтыгъыз, ''хич" деп айтмагъыз, ''чырт'' деб айтыгъыз. Эслегиз.
Сёзюмю ахырында айтырым:
Тилибизни къалай сакълайыкъ? Назмуланы, джомакъланы, къайдам, къарачай адабиятында не джазыла эсе - окъургъа кюрешейик. Кёзюбюз окъургъа юренсе - джазгъаныбызда да, сёлешгенибизде да джангылыч этмей тебрерикбиз.
Мени да билмеген кёб сёзюм барды. Билмегенлерими излеб-соруб юренеме. Мени тюзетген болса - бек къууаныб, анга алгъыш этеме.
Сау болсун, Уфук Таукъул, кюрешиб бир сёзлюк къурагъанды. Хар ким алсын, сабийлерине окъутсун.
Бизге, тыш къраллада джашагъан таулулагъа, ол китабланы табхан къыйынды. Аны ючюн, интернетде ''къарачай-тюрк-ингилиз сёзлюк" къураргъа кюрешеме. Келигиз, билмегенле - джангы сёзле юренигиз, билгенле - джангы сёзле къошугъуз, бизге болушугъуз.
Бир болайыкъ, АНА ТИЛГЕ САКЪ БОЛАЙЫКЪ!
Амий пишет:
Прочной ниточкой связала
Души наши и сердца,
В судьбах наших роль сыграла,
Эльба с нами до конца.
На какие бы скитания,
Не обрек нас всех реал,
В виртуальном мореплавании,
Ты надежный наш причал.))))
Ibn-Ahmat пишет:
Кергелен, айтылгъан бары да тюз.. Былайда сагъышларыбызны эркин ачыкъларча мадар болгъанына- бек сау болугъуз
Да...не сау болу барды.....барыбызда джюреклерибизни ишлетсек.....алгъа барлыкъбыз......джюрекдеди не да, джюрекде......бир кюн сан этиб къоярыкъды,джюрек тырмашса, хар адам къарыууна кёре, мадарына кёре.....Кёзлеуледен къураладыла Къобанла.....
Sabr,
Цитата
Sabr пишет:
Америкадан эгечибиз Къочхарланы Леман чакъырыу халда аламат макале джазгъанды, сау болсун. Тинибек кирилл харифлеге бургъанды аны, мен да, къууаныб, былайгъа да салама.
Sabr пишет:
Мен да джаш заманларымда алай тюшюне эдим. Адам, игини да, аманны да кёре, джашай барса, артда кеси ёзюне къайтыб келеди.
Алгъасында рокк, жаз музыкагъа тынгылаучу адам, къайдан эсе да бир джерден къобуз тауушчукъ эшитгенлей, къаны башха тюрлю джюрюб тебресе, кеси-кесине сейир болады. Аны аты ''КЪАН'ды, аны аты ''ГЕН''ди, аны аты - сени ''КИМ'' болгъанынгды. Сен айлана-айлана кесинге къайтып келликсе къарнашым, эгечим. Ол алайды, джаным-кёзюм.
Кергелен пишет:
Джазгъы ингиригиз къууатлы болсун ,Сыйлы Аланла!
Амий,
ЦитатаАмий пишет:
Прочной ниточкой связала
Души наши и сердца,
В судьбах наших роль сыграла,
Эльба с нами до конца.
На какие бы скитания,
Не обрек нас всех реал,
В виртуальном мореплавании,
Ты надежный наш причал.))))
Браво!....... Къызчык,........аламат .....сценарийле джазаллыкъса: КВН-ге , сабий байрамлагъа, къууанчлагъа...... Сора ,Шамил айтханлай,кеисини макъмы барды джазгъанынгы......ол бек аламатды. Амий, сурат сала билемисе?
Ашхылыкъ керюгюз :-) сау болугъуз ариу айханыгъызгъа. Аллах разы болсун. Бу сезлени былтыр форумгъа атаб джазгъан назмучукъдан алгъанма. 8 джыл мындан алгъа бир чам тема ачыб,анда джазыуучанма о форуме и форумчанах)) Сурат сала уа билмейме ))
Если радость придет, радость прими
И не гордись, будь достоин ее.
Если горе придет, губы сожми
И не страшись, будь достоин его.
Sabr пишет:
Америкадан эгечибиз Къочхарланы Леман чакъырыу халда аламат макале джазгъанды, сау болсун. Тинибек кирилл харифлеге бургъанды аны, мен да, къууаныб, былайгъа да салама.
ЛЕМАН Ж. КОЧ, АБШ ( USA)
АНА ТИЛИБИЗГЕ САКЪ БОЛАЙЫКЪ
Джазгъанын бек джаратдым! Аллах ыразы болсун!
Бир башха миллетлеге эниклеген адамла кёбден кёб болуб барадыла, кертда "глобал" деген чот... Англары джетмейди турады тил деген нят болгъанын, ол къуру "бир-бирибиз бла сёлеширча" деген зат тюйюлдю, ол Джуртунг бла сени байлагъан джыджымды, юзюлюб къалса... сабийлеринг "къачан эсе да къарачайлыла эдик деб эшитгенем" деб турлукъдула... ол "глобалны" ичинде эриб къалгъан, олмуду адамны мураты?
Rassel пишет:
Анамы сизнича хоншусу болса, эм насыблы болур эди!
Rassel, Аначыгъынг интернетге киремиди?.))) Мен бюгюн шахаргъа джумушум болуб чыкъгъан эдим....къатыма бир джаш адам олтурады планшети бла....Достоевскийни юсюнден окъуй эди, студент болур эди.....
Къарадым да, энди манга да планшет керекди.))))....юйде тилегенме: планшет алыгъыз -деб...
Сени Аначыгъынг тилеймиди аллай оюнчакъла?))) Шахарчыламысыз?
Амий, Кызчыкъ, Сен мени сейирсиндирдинг джангыдан.....назмуларын сабий хрестоматиягъа джараулу хар бири.....узаймай.....сабий цикл къура назмуларынгдан!!!!!
"АКЪТАМАКЪ"-гъа кирген бир -эки къарачай сёз джазыгъыз......биз эшитмеген..билмеген. Мен башлайма))).
Джазгъанын бек джаратдым! Аллах ыразы болсун!
Бир башха миллетлеге эниклеген адамла кёбден кёб болуб барадыла, кертда "глобал" деген чот... Англары джетмейди турады тил деген нят болгъанын, ол къуру "бир-бирибиз бла сёлеширча" деген зат тюйюлдю, ол Джуртунг бла сени байлагъан джыджымды, юзюлюб къалса... сабийлеринг "къачан эсе да къарачайлыла эдик деб эшитгенем" деб турлукъдула... ол "глобалны" ичинде эриб къалгъан, олмуду адамны мураты?
Макиавелли,
Саубол карнашым ...Аллах барыбызданда разы болсун. Есенлик джаныга.
Оллахий, литературоведледен бу затны тинтген болгъан эсе да билмейме. Алай а, мен билиб, Орус адабиятдача, бизде аллай джюрюшле болмагъандыла.
Джангыз, совет власт келгенинде, бютеу къралдача, бизде да пролетар адабият къуралгъанды. Кърал оюлгъанлы, энди хар ким сюйгенча джазады - тыйгъыч джокъду.
Джанкылычтан юйрендим мен назмуну Ол таулага тюшген джарыгындан Кызылны, джашилни, кёкню кёргюзюп алга Бети бла бояганында, кёлюмю орнуну.
Джангурладан тюшдю ол колларыма, булутладан. Кыш джайга айланганында, тау етекледе гоккаладан Ёсгенлеринде кесилигинден, тюрсюндюрмейин бетлерин Куртха, кушха, адамга бирча ышарганында...
Башха тилледен да джырлады бир кесек кулагыма, Бирини да есине алмады джюрегим, ана тилден алганча.
Назму хар джерде еди. Сенде ... Анда ... Мында ... Еслемей озуп кетгенем джашауну джол кыйырларында: Ким кетсе да менден, ол саклай еди, Мени манга ескертип ичиме кюзгю тутханча.
Тоба не Американ клауе не Орус алфабет мени тауча джазгандан тярык тюйюлдю ... Бир кесек кыйналып джазарма, дженгил джазып коялмам амма джазарма Тенебек. Мени ериштирме
Сора ,Шамил айтханлай,кеисини макъмы барды джазгъанынгы......ол бек аламатды. 
Амий, сурат сала билемисе?
Аллах ыразы болсун!
blay bek kıyındı )
