ЁЛМЕЗЛАНЫ МУРАДИН САБИЙЛЕГЕ.

ЁЛМЕЗЛАНЫ МУРАДИН САБИЙЛЕГЕ.

elbars 13.12.2021 22:02:02
Сообщений: 2239

1 0

АКЪ КИШТИКЧИК

Бизни, билемисиз сиз,
Барды киштикчигибиз –
Чилле топ кибик акъчыкъ,
Бир ариучукъ, бир тапчыкъ.

Ма ол къыш кюн туугъанды,
Босагъада тургъанды,
Кетмегенди ол къачып.
Юсюне жаугъан къарчыкъ
Эримейин къалгъанды.

Акъ ма андан болгъанды.

1970

Ответы

elbars 13.04.2022 00:17:24
Сообщений: 2239

1 0

ТЮЛКЮЧЮК

Тюлкючюк
Къапланмыды?
Тюлкючюк
Къабанмыды?

Сора аны чалдишлге
Ким атханды?
Нек атханды?

Жюрекчиги къыйналып,
Элдарчыкъ
Ачлай жатханды.

1983




ТЁГЕРЕК ХУРЖУНЧУКЪ
О. Дризден

Ол кюз тюртю элпек битген эди.
– Сууукъ къыш боллукъду, – деди ынна.
– Сууукъ къыш боллукъду, –
Деп къайтарды да жашчыкъ,
Тёгерек хуржунчукъ
Тигерин тиледи тончугъуна.

Жашчыкъ былай акъыл этди:
«Таугъа чыгъайым да,
Тёгерек хуржунчугъуму башын тутайым,

Тёгерек кюн,
Тёнгереп,
Тёгерек хуржунума тюшер».

Жашчыкъ таугъа чыкъдымы, къалдымы,
Аны киши да билмейди.
Алай ол къыш аны кокачыкълары
Сууукъ болмагъан эдиле.

1983



МЕТЕКЕ

А теке,
Ма теке,
Чюй те-ке...
Барады
Юйюн
Кётюрюп
Метеке,

Эски кюйюзюн,
Кийизин да сатып,
Эки мюйюзюн да
Бирден къаратып.

А теке,
Ма теке,
Чюй те-ке,
Барады
Юйюн
Кётюрюп
Метеке,

Кесича тири
Шуёхла табаргъа,
Сабан тойлада
Чаришге чабаргъа.


1985
elbars 18.04.2022 15:11:00
Сообщений: 2239
ЖАШЧЫКЪ СУРАТ ИШЛЕЙДИ

Жашчыкъ танк сурат ишлейди,
Айтчы, командари кимди?
Командари генералды,
Ол – Деппуоаны Хакимди.

Хаким немис танк атханды,
Топларын да ууатханды.

Кёкде самолет учады,
Тёгерекге от чачады.
Бизни лётчикден къоркъуп,
Душман самолет къачады.

Лётчикни таныйдй ким да –
Байсолтанланы Алимди!

Жашчыкъ байракъ да ишлейди,
Къызыл жулдуз – къанатында.
– Бу бизни байракъды! – дейди. –
Автоматчы да – къатында.

Мен да командар боллукъма,
Майдал, орден да аллыкъма!

1985







ХОРЛАМ КЮНЮ

Бюгюн 9-чу Майды.
Бек сыйлыды байрамы.
Мен ёхтемме! Шууулдайды,
Деу Журтну да байрагъы.

Жай кюн бир ариу тийгенди,
Къууанчлыды хар адам.
Парадда барама мен да,
Къолумдан тутуп аппам.

Деу Хорлам бла къайтханды
Ол. Майдаллары да бар.
Радиобуз да айтханды
Аппамдан сейир хапар.

Ол жигитча сермешгенди,
Тунчугъа уруш отла.
Кёгюбюз чууакъды энди,
Учмай жау самолетла.

Бюгюн 9-чу Майды.
Эм сыйлыды байрамы.
Мен ёхтемме! Шууулдайды
Деу Журтну да байрагъы.

Сур уруш къозгъалмай, энди
Жокъ болсун оту, кюлю.
Жаз башы бла келгенди
Хорламны сыйлы Кюню.

elbars 20.04.2022 18:00:42
Сообщений: 2239

1 0

КИМ БОЛУШСУН МИЯУГЪА?

Тешикге къарай кишиу,
Тишханны марай кишиу,
Макъырады, макъырады, –
«Ойнайыкъ» деп чакъырады.

Тишханчыкъ – тешигинде,
Тот къадау – эшигинде.
Къысылып от жылыугъа,
Ол кюледи кишиугъа.

Бир къызы – чачын тарай,
Бир къызы – отха къарай,
Бир къызы – хычин эте,
Бир къызы – эрге кете,
Бир къызы – чындай эше,
Бир къызы – кирден бише,
Бир къызы – эски жамай,
Бир жашы – къаймакъ жалай,
Бир жашы – бичакъ билей,
Бир жашы – бишлакъ тилей,
Бир жашы – чалгъы къурай,
Бир жашы – тары урлай,
Бир жашы – къапчыкъ теше,
Экиси уа – тюйюше.

Чырахтан – жарыкъ жана,
Атасы – къашыкъ жона,
Анасы – къазан аса,
Келини – кийиз баса,
Киеую – кели ишлей,
Къайыны – къайгъы излей.
Эгечи – къобуз согъа,
Бийчеси – бишлакъ сыгъа,
Беш туудугъу – бешикде,
Экиси уа – эшикде.

Кишиучугъ а макъырады,
– Тенгим, чыкъ! – деп чакъырады.
Ол эрнин-бурнун жалайды,
Экиге дери санайды.

Тюзелирча санаугъа
Ким болушсун Мияугъа?

1986
elbars 23.04.2022 20:40:42
Сообщений: 2239

1 0

КИРСИЗЧИК

Киштикчик
Бетин жууады,
Эшикде
Жауун жауады.

Ай, аперим,
Киштикчикге,
Жауунчукъча,
Кирсизчикге.

1987









КУРЧАНЫ СЫЛТАУУ

Житча ашайды
Курча.
Житча тилейди
Гутча.

– Сюек болса
Берир эдим,
Бу уа житчады,
Житча.

1987



ТЮЛКЮЧЮК САНАЙДЫ

– Чуу-чуу-чуу!
Семизчикле!
Чуу-чуу-чуу!
Эгизчикле!

Тынч турмайсыз –
Тюз санарча,
«Бир, эки», – деп
Жюз санарча.

1987




КЪОНГУРОУЧУКЪ

Ой, акъкъаш
Бузоучугъум,
Къайда
Къонгуроучугъунг?!

– Зынгырдайды
Тау суучукъ, –
Андады
Къонгуроучукъ.

1987
elbars 28.04.2022 12:40:04
Сообщений: 2239

1 0

ЭРТТЕН БЛА ЭРТТЕ ТУРДУНГ

Эрттен бла эртте турдунг,
Сёлешдирмей, къол-бет жуудунг,
Ай, иги жаш, иги жаш!

Жагъын этмей, ашап тойдунг,
Какчыгъынгы бошап къойдунг, –
Ай, иги жаш, иги жаш!

Кесинг тапдынг чуругъунгу,
Жыйдынг ундуругъунгу, –
Ай, иги жаш, иги жаш!

«Сау бол!» – дединг сен ананга,
Болушхан да этдинг анга, –
Ай, иги жаш, иги жаш!

1986



КЮЗГЮ

Жаннетчик кюзгюгеми къарайды?
Жаннетчик чашчыгъынмы тарайды?
Къууанады кюмюш кюзгючюк да,
Къууанада ариу Жаннетчик да.

Кюзгюге Расулчукъ да къарайды,
Къолу, бети да къазан къарады.
Кюзгюде ол мамуму кёргенди?! –
Къачып, тапчан тюбюне киргенди.

1987




ИСЛАМЧЫКЪНЫ
КЪАШЫГЪЫ

Исламчыкъны
Къашыгъы,
Исламчыкъны
Ашыгъы...

Ашыгъыда да –
Солакъай,
Къашыгъы да –
Солакъай.

1987



БУЛУТ

Булут, булут, булут,
Ой, кюн кёзюн жапма,
Булут, булут, булут,
Кёкню да жилятма.

Бушто да этерме,
Берирме галау да,
Алма да берирме,
Тау артына ау да.

Булут, булут, булут,
Аттакам келликди,
Булут, булут, булут,
Жолда жибирикди.

Къыркъгъан да этерме,
Бу жолну бир къой да.
Гелеуде кютерме
Тау жайлыкъгъа къон да!

Булут, булут, булут,
Боз къочхарым булут!..

1987
elbars 06.05.2022 13:17:41
Сообщений: 2239

1 0

КЪОЙМАЙДЫЛА ЖУКЪЛАРГЪА

Ат кишнейди да,
Ёгюз мёнгюрейди да,
Жюжек жюуюлдейди да,
Чыпчыкъ чюуюлдейди да.
Ит юреди да,
Бугъа ёкюреди да,
Черек шууулдайды да,
Жел гууулдайды да,
Ийнек ынгырдайды да,
Тауукъ къангкъылдайды да,
Чибин зызылдайды да,
Макъа гъурулдайды да,
Сенгирчге жырылдайды да,
Гура гурулдайды да,
Хораз къычырады да,
Киштик макъырада да,
Бёрю улуйду да,
Эшек окъуду да –
Исламчыкъны къоймайдыла
Жукъу-жукъу этерге.

1987



ЧАБЫ-ЧАБЫ

Чабы-чабы,
Атта келе,
Алтын жаллы
Атда келе!

Къайдан келе,
Къайдан келе?
Къошдан келе,
Къошдан келе!

Аты жоргъа
Салып келе,
Манга къаймакъ
Алып келе!

1987



ТЕМИРЧИ СЕНГИРЧКЕ

Темирчи сенгирчгечик
Не устады, ой, нечик!
Темирге чёгюч урады,
Хаман нал ишлей турады

Бюрчеге, бюрчечикге,
Бурхудан гитчечикге.
Салтачысы айыуду,
Салтасы бир ауурду.

Бюрче, бюрче, бюрчеляй,
Бюрче жортады алай, –
От чакъдыра ташланы,
Оза кёкде къушланы.

Сенгирчкечик устады да, устады,
Чёгюч бир тап урады да, урады...
Ышыра кёмюрчюгюн,
Басады кёрюкчюгюн.

Къоянчыкъгъа тиш салды да сенгирчке,
Буудан сапариш алды да сенгирчке,
Мюйюз этди улакъгъа.
Тюлкюню уа къыстады,
Бёрюню да къыстады
Гюрбежиден узакъгъа!

1987










Изменено: elbars - 06.05.2022 13:18:05
elbars 10.05.2022 13:44:30
Сообщений: 2239
ХЫШТАРА

Кюзгюден манга къарап
Турады бир хыштара.
– Кет! – дейме да, –
Кесинг кет! –
Дейди, ачыудан жара.

Кёралмайма кесими,
Билмейме не этерге.
Кёп тюшеди эсиме
Аны бир бек тюерге.

1987



ЧУРУКЪЧУ

Ой, чурукъчу Алико,
Чуругъуму жамачы,
Тишчиклери ачылып
Турадыла, къарачы.

Тамблагъа дери мен
Жарау этип турлукъма,
Махтанчакъ камчылагъа
Бир залим гол урлукъма!

1987

elbars 19.05.2022 20:36:49
Сообщений: 2239
КЁРПЕ ТОНЧУКЪ

Ой тамаша, тамаша,
Кёкню учду алаша.
Нал тюшдю туягъындан –
Акъсагъан аягъындан.

Барсагъ' а – темир кюбюр,
Тёгереги нюр кюбюр.
Ичинде уа – бир топчукъ!
Хау санга – кёрпе тончукъ!

Элге, чабышып, кирдик,
Кётюрюп ол сейирни.
Тонну аппагъа бердик,
Ыннагъа уа – кюбюрню.

1984



БЮРЧЕ ТАПЧАНДАН КЕТДИ

Ой, бюгече, бюгече,
Ой, бюгече, бюгече,
Бюрче, тапчандан кетип,
Чыгыр башчыгъын тешди;
Ой, бюгече, бюгече,
Ой, бюгече, бюгече,
Мияла таууш этип,
Кёк Курму тюзге тюшдю.

Кёк тийди да гумулжукну башына
Он догъура, жюз догъура, минг догъура чыгъарды!
Кёк тюшдю да, жер тепди,
Жер тепди да, жар тюшдю,
Жар тюшдю да, эл элгенди, эл къопду.

Ой, тирмен къаты бла,
Ой, атлы аты бла,
Ой, итли – ити бла,
Къачып-къачып, таугъа, тюзге кетдиле.

Уй, да къуш аллыкъ бирче,
Уй да, бош къаллыкъ бюрче,
Мыйыгъынгы тапчанынга бау этип,
Кесчигинги бёлеп жата турсанг а?!

1987
elbars 24.05.2022 15:30:45
Сообщений: 2239
ИЙНАНМАСАНГ – ИЙНАНМА

Ийнанмасанг – ийнанма,
Агъач къылыч къыйгъанма.
Къырыкъ сууну, туурап-туурап,
Мен отуннга жыйгъанма.

Тёрт сенгирчге жекгенме,
Тёрт да чархлы пайтоннга.
Нарсанагъа жетгенме,
Чулгъанып къаплан тоннга.

Жолда мен бёрксюз теке,
Чурукъсуз ит кёргенме,
Экисине да эки
Алтын ахча бергенме.

Ийнанмасанг – ийнанма,
Айда бир ай тургъанма,
Отла къусхан сариуекге
Минип, къамчи ургъанма.

1987

ГЫРНАУ КИШТИК

Эй, гырнау киштик,
Мыйыгъынг – юч тюк.
Темирден тишинг,
Бек кёпдю ишинг.

Чычхан гумуду
Зынтхы гумулдан
Къуя да иче
Эсиреди, – че!

Эсирсе, чыгъып
Биягъы тюер,
Мыйыкъчыгъынгы
Юзер да иер.

1987
elbars 31.05.2022 20:05:03
Сообщений: 2239
ХАЛКЪ ЖЫРЧЫКЪЛА, НАЗМУЧУКЪЛА


1. КЪУЗГЪУН, КЪУЗГЪУН

Къузгъун, къузгъун,
Ой, кесинги бузгъун.
Къузгъун тюйюл – къаргъады,
Къапталчыгъы къарады.

Юркютдюм да, учурдум,
Кёзкёрмезге къачырдым.

Къамичи бла жетдим,
Урдум да уучу этдим.

Уучум чыкъды ыраннга,
Башын урду чыраннга.

Ол жиляй къалды анда, –
Ыран башы чыранда.

Мен а жур къууа кирдим,
Сюрюп, къошха кийирдим.

Жауун тюйюл, къар тюйюл, –
Босагъасы буз эди.

Кийикчигим жур тюйюл, –
Бир ариу да къыз эди.


2. ЁРЮЗМЕК

Ёрюзмегим ёзден эди,
Бели бауу жезден эди!
Ёрюзмегим бёрю сютюн
Ичип алай ёсген эди!

Учуп кёкге чыкъгъан эди
Ёрюзмек.
Къызыл Фукну жыкъгъан эди
Ёрюзмек.
Уруп башын алгъан эди
Ёрюзмек.
Нар-Гурт башы болгъан эди
Ёрюзмек.

Ёрюзмегим ёзден эди,
Бели бауу жезден эди!
Ёрюзмегим бёрю сютюн
Ичип алай ёсген эди!
Гемудагъа мине эди,
Гемуда тил биле эди.
Эмегенлени къырып,
Боран этип келе эди.

Сюре-бере кирген эди,
Бир уллу от кёрген эди.
Ол, шайтанла гюрен туруп,
Ойнай-тепсей кёрген эди.

Той гюренде эки къыз,
Экиси да бир омакъ.
Аякълары уа тюклю,
Аякълары уа – баймакъ.

– Кел-кел, таукел, Ёрюзмек,
Кел-кел, сау кел, Ёрюзмек, –
Деп жарыкъ тюбедиле, –
Ойна-тепсе! – дедиле.

Ёрюзмегим ёзден эди,
Бели бауу жезден эди!
Ёрюзмегим бёрю сютюн
Ичип алай ёсген эди!
Шайтанла бла тепсей:
– Асса, асса, асса! – дей,
Той суусабын кесген эди!

3. КЮН. АЙ. ЖАУУН

Тау башында юч шуёх,
Юч тенг тюбешгендиле:
Бири Къызыл Кюн эди,
Бири Жарыкъ Ай эди,
Ючюнчюсю – Сак ъ Жауун.

Къызыу Кюн былай деди,
Къызыл Кюн былай деди:
– Жерге жылыу береме,
Жерге къарыу береме. –
Жашнатама дуньяны,
жашатама дуньяны!

Сары Ай былай деди,
Жарыкъ Ай былай деди:
– Кёкден жерге къарайма,
Жолоучугъа жарайма. –
Сабийлени сюеме,
Бетлерине тиеме,
Ариу тюшле береме.

Жауун шыбырдай эди,
Айтханы былай эди:
– «Жау!» – дейле да, жауама.
«Къуй!» дейле да, къуяма,
Жау къалачла жыяма!
Тау башында юч шуёх,
Юч да жолну кетдиле:
Бири Къызыл Кюн эди,
Бири Жарыкъ Ай эди,
Ючюнчюсю – Сакъ Жауун.

4. ЫННАНЫ ЖЫРЧЫГЪЫ

Къыш къайтыр да ызына,
Бузларла кёл, черек да.
Лайлай, лайлай къызыма
Къолкъапчыкъла керекди.

Къолкъапчыкъла эшерге
Лайлай, халы керекди.
Халы этерге, лайлай,
Жюн болургъа керекди.

Жюн жюрютюр ючюннге
Къой тутаргъа керекди.
Къой тутаргъа, лайлайлай,
Жайлыкъ, къышлыкъ керекди…

Къой кютдюк, чалгъы чалдыкъ,
Он антау гебен салдыкъ.
Малгъа ариу къарадыкъ,
Къыркъдыкъ, жюн да тарадыкъ.

Биз жылны жыл узуну
Хомух болмай, кюрешдик.
Лайлай, лайлай, къызыма
Эки къолкъапчыкъ эшдик.

1994 – 1995
elbars 05.06.2022 21:57:26
Сообщений: 2239
ХАН КЪЫЗЫНЫ ЖЫЙРЫКЪЧЫГЪЫ

Жигер губучукъ кюн тиякъчыкъдан,
Жигер губучукъ ай жарыкъчыкъдан,
Жигер губучукъ танг аязчыкъдан,
Жигер губучукъ эрттен чыкъчыкъдан
Къумашчыкъ сокъду,
Жыйрыкъчыкъ тикди
Хан къызчыгъына,
Жигер губучукъ.

Сенгирчегинг’ а жаухар минчакъдан,
Сегирчгечиг’ а накъут минчакъдан,
Сенгирчгечиг’ а алтын бюртюкден,
Сенгирчгечиг’ а кюмюш бюртюкден,
Сенгирчгечиг’ а
Жулдузчукъдан да
Чурукъла этди
Хан къызчыгъына.

Ол ариучугъ’ а чурукъчукъларын,
Ол ариучугъ’ а жыйрыкъчыгъын да
Кийип тепседи,
Алай тепседи,
Алай тепседи
Азау талада
Мермер къалада.

1995





КЪАРЫЛГЪАШЧЫКЪ-КЪЫПТЫЧЫКЪ

Къарылгъашчыкъ-къыптычыкъ,
Уч да, уч да кёкге чыкъ.
Чыкъ да, тейри къылычдан,
Ол сейирлик къумачдан
Журунчукъ келтир манга:
Мен гинжиме жыйрыкъчыкъ
Тигейим,
Женглерине инжиле
Тизейим.

1995





ИЛЯЧИН

Илля-билля-тилля чин,
Учуп баргъан илячин.
Кюмюш ахча – бохчагъа,
Тюгю тюшдю бахчагъа.

Не изледик, изледик,
Табалмадыкъ тюкчюкню.
Адикланы кючюкню
Келтирип да изледик.

Мияугъа сют сюзейик,
Тангнга дери тёзейик.
Бахчагъа тиер да кюн
Илячинни тюкчюгюн

Табарбыз да келирбиз,
Илячиннге берирбиз.
Бек къууаныр илячин,
Илля-билля-тилля чин.

1995

elbars 24.06.2022 13:21:01
Сообщений: 2239
ФАРИДАГЪА БЕШИК ЖЫРЧЫКЪ

Белляу-белляу, бешикге,
Къадау салмам эшикге.
Жукъу келсин, тюш алып,
Бир уллу юлюш алып.

Юлюшю уа – жомакъды,
Хан къызынлай, омакъды,
Ариу Фаридачыкъгъа
Жулдуз кёкден къонакъды.

1995



УММОЧУГЪУМ

Къабартукъланы Зухрачыкъгъа

Уммочугъум келеди,
Сюття алып келеди,
Акъкъаш бузоучугъуна
Тансыкъ болуп келеди.

Уммочугъум ынгырдар,
Ойнакълар бузоучугъум.
Жарыкъ-жарыкъ зынгырдар
Кюмюш къонгуроучугъу.

1995





ТЕКЕЧИК БЛА КЪОЧХАРЧЫКЪ

1.ТЕКЕЧИК

Мен текчикме,
Бек эркечикме.
Талгъыр кёзлюме,
Жангыз сёзлюме.
Тёрт туягъым жезден,
Кесим а – ёзден.

Текечикме мен,
Эркечикме мен,
Чырпы къырама,
Шиш турама,
Къаты урама
«Бызззз!» этселею

2. КЪОЧХАРЧЫКЪ

Мен а къочхарчыкъма,
Залимчик, хорчукъма.
Базмай эсенг кючюнге,
тутушургъа чыкъма!

Мюйюзлерими ьуруп,
Окъ болуп жетеме.
Ючлю бугъаны,
кючлю бугъаны
Уруп, ёкюртеме!

1995
elbars 05.07.2022 23:19:04
Сообщений: 2239
УЧ ДА КЕТ

Таплы таплыханчыгъым,
Ушта уштакетчигим,
Атта къошдан келе эсе,
Уч да кет, уч да кет.
Атта къошдан келмей эсе,
Тюш да кет, тюш да кет.

Бёрк берейим башынга,
Ат берейим жашынга, –
Келе эсе уч да кет,
Уч да кет, уч да кет!
Келмей эсе тюш да кет,
Тюш да кет, тюш да кет!

Татлы татлыханчыгъым,
Ушта уштакетчигим,
Аппа уудан келе эсе
Уч да кет, уч да кет!
Аппа уудан келмей эсе,
Тюш да кет, тюш да кет!

Сом къошайым сомунга,
Тон къошайым тонунга,–
Келе эсе уч да кет,
Уч да кет, уч да кет!
Келмей эсе тюш да кет,
Тюш да кет, тюш да кет!

1995






















БУРМА КЪОЗУЧУКЪ КИБИК

Бурма къозучукъ кибик,
Кёкде булутчукъ тууду.
Желни ойнары келип,
Аны таулагъа къууду.

Булутчукъ токълу болду,
Болду бир уллу къочхар.
Тийре тауушдан толду, –
Къаяны урду къочхар.

Къая башы от чакъды,
Ол да къочхарны къакъды.
Бек ачыды къочхарчыкъ, –
Жилямукълары акъды.

Жилямукълары, жауун
Болуп, таулагъа жауду.
Ёпкеледи да къочхар,
Таула артына ауду.

Жайлыкъда отлар да ол,
Къарыулу болуп жетер.
Бек батыр къочхарды ол, –
Къаяны халек этер.

1995

























КЪОЯЧЫКЪЛА ЖОМАКЪГЪА
ТЕБРЕДИЛЕ КЪОНАКЪГЪА


Къоянчыкъла жомакъгъа
Тебредиле къонакъгъа.
Жомакъда уа – тогъуз башлы эмеген,
Тогъуз кёзлю, тогъуз къашлы эмеген.
Жомакъда уа – тогъуз тишин билеген эмеген,
Тогъуз ханны тогъуз къызын тилеген эмеген.

Къоянчыкъла жомакъгъа
Тебредиле къонакъгъа.
Жомакъда уа – ол ийисли сарыуек,
Ол тырнакъларын, ол мюйюзлю сарыуек.
Жомакъда уа – ол суу башын сакълагъан сарыуек,
Жети ханны жети къызын жокълагъан сарыуек!

Къоянчыкъла жомакъгъа
Тебредиле къонакъгъа.
Жомакъда уа – назик белли тюлкючюк,
Татлы тилли, жарыкъ кёллю тюлкючюк,
Жомакъда уа – бий къызына ушагъан тюлкючюк,
Ариу кийип, татлы ашап жашагъан тюлкючюк!

Къоянчыкъла жомакъгъа
Бармадыла къонакъгъа.

Тогъуз башлы, тогъуз къашлы
Эмегенден къоркъмалла да?!
Къоркъмалла!
Ол ийисли, ол мюйюзлю
Сарыуекден къоркъмалла да?!
Къоркъмалла!
Ариу кийген, татлы сюйген
Тюлкюден а?!

Къоркъдула! Къоркъдула!
Къачып-къачып, тюкгюч
Тюбю тешиклеге
Букъдула,
Букъдула!

1995










КИМДИ, КИМДИ СЮТ ИЧЕРГЕ СЮЙМЕГЕН?

– Кел да, жашым, сютчюгюнгю ич, хайда!
– Аначыгъым, бир кесекчик ойнайым.
– Сууутаса сютчюгюнгю, кел да, ич!
– Анам, энтда бир кесекчик ойнайым.

– Гутча, гутча, жашчыгъымы ал да кел:
Сют ичерге унамайды жашчыгъым.
–Жашчыгъынгы чакъырлыгъым келмейди,
Жашчыгъынгы чакъырыргъа сюймейме,
Хап-хап-хап!

– Аман гутча, сора нек
Чакъырыргъа сюймейсе жашчыгъымы?
– Сен а манга сюек берген болурса?!

– Таякъ, таякъ, гутчачыкъны, бар да, тюй:
Жашчыгъымы чакъырыргъа сюймейди!
– Тиеригим келмейди гутчачыкъгъа,
Тюеригим келмейди гутчачыкъны,
Таркъ-таркъ-таркъ!

– Къынгыр таякъ, сора нек
Тюеригинг келмейди гутчачыкъны?!
– Сен а мени къонакъгъамы элтгенсе?

– Ой, къызыу от, уллу от,
Кюйдюрчю ол таякъны:
Гутчачыкъны тюерге унамайды!
– Мен – къызыу от, уллу от,
Тюйдюрюрге сюймейме гутчачыкъны,
Кюйдюрюрге сюймейме таякъчыкъны,
Гур-гур-гур, гур-гур-гур!

– Ой, аман от, сора нек
Кюйдюрюрге сюймейсе таякъчыкъны?
– Сен а манга ишхерими атханса?

– Ой уллу суу, уллу суу,
Ёчюр отну теркирек:
Ол таякъны кюйдюрюрге сюймейди!
– Мен – уллу суу, уллу суу,
Жарыкъ отну ёчюрлюгюм келмейди,
Къызыу отну сууутургъа сюймейме,
Шуу-шуу-шуу, шуу-шуу-шуу!

– Ой, аман суу, сора нек
Ёчюрюрге сюймейсе аман отну?!
– Сен а манга мёз журунму бергенсе?

– Уммо, уммо, ич да къой черек сууун:
Ёчюрюрге унамайды отну ол,
От таякъны кюйдюрюрге сюймейди,
Таякъ итни ачытыргъа сюймейди,
Ит жашчыкъны чакъырыргъа сюймейди,
Сют ичерге унамайды жашчыгъ’ а.

– Кимдм, кимди сют ичерге сюймеген,
Кимди, кимди жылы сютчюк сюймеген,
Кёргюзтчюгюз! – дегенди да бугъачар,
Жер къазгъанды, ёкюргенди бугъачар.

Къоркъгъанды да от таба чапханды суу,
От да, къоркъуп, таякъ таба чапханды.
Отдан къоркъуп, таякъ итге чапханды,
Ит чапханды чакъырыргъа жашчыкъны.
Жашчыкъ чабып келгенди да юйюне,
Жангы сютчюк, жылы сютчюк ичгенди.

Анасы уа итге сюек бергенди,
Таякъны да къонакъгъа элтгенди ол.
Анасы уа отха отун салгъанды,
Черек суугъа мёз журун атханды ол.
Бугъагъа уа кырдык оруп бергенди.

1995





























УЧУП КЕЛСИН ДА КЪАРГЪА

Не этейик Мухтаргъа,
Унамайды жукъларгъа.
Къанатына жукъу алып,
Учупму келсин къаргъа?

Учуп келсин да къаргъа,
Жомакъ айтсын Мухтаргъа.
Уясына алып кетсин,
Унамаса жукъларгъа.

1995


Изменено: elbars - 05.07.2022 23:21:41
elbars 25.07.2022 23:52:15
Сообщений: 2239





УММОЧУГЪУМ

Къабартукъланы Зухрачыкъгъа

Уммочугъум келеди,
Сюття алып келеди,
Акъкъаш бузоучугъуна
Тансыкъ болуп келеди.

Уммочугъум ынгырдар,
Ойнакълар бузоучугъум.
Жарыкъ-жарыкъ зынгырдар
Кюмюш къонгуроучугъу.

1995





КУКУРИЙ, КУКУРИЙКУК!

Зада хоразым – заууукъ,
Тауушу – зынгырдауукъ. –
Кукурий, кукурийкук! –
Тауушу – зынгардауукъ.

Ой, да омакъ хоразым,
Арбазгъа сакъ хоразым. –
Кукурий, кукурийкук! –
Арбазгъа сакъ хоразым.

Кикириги от кибик,
Хан, патчах да ол кибик. –
Кукурий, кукурийкук! –
Хан, патчах да ол кибик.

Ой, да хора хоразым,
Къаты сора хоразым. –
Кукурий, кукурийкук! –
Къаты сора хоразым.

Ариу къычырады ол. –
Тангны учурады ол. –
Кукурий, кукурийкук! –
Тангны учурады ол.

Ой, да зауукъ хоразым,
Зынгырдауукъ хоразым. –
Кукурий, кукурийкук! –
Зынгырдауукъ хоразым.

1995










БАРА-БАРА, КЮЗ БОЛДУ

Гелеу сыртха къарадым,
Къой сюрюуню санадым,
Мен да жукъгъа жарадым.

Санадым да, тюз болду,
Бир, эки деп жюз болду,
Бара-бара, кюз болду.

– Эй, сюрюучю, сюрюучю,
Хакъым ючюн къозу бер,
Бермесенг а – абыннгын,
Абыннгын да – сюрюннгюн,
Сюрюннгюн да – жыгъылгъын,
Жыгъылгъын да – жилягъын,
Догъурангы сылагъын.

1995




КЁК АГЪАЧДА КИШИ БАР

Кёк агъачда киши бар,
Бир деп жангыз тиши бар,
Кече сайын иши бар, –
Къапчыкъ толу тюшю бар.

Къапчыкъчыкъны – тешиги,
Жамау салыр тешикге.
Арбазында – эшеги,
Минип келир эшекге.

Жагъын этсенг, тюз кёрмез,
Тюз кёрсе да, тюш бермез.
Агъачдан маму жетер,
Сени алыр да кетер.

Балачыгъым, жукъу эт.
Эрши маму, къуруп кет!

1995








ГЫЛЫУЧУГЪУМ, ТЫН

Гылыучугъум, тын, тохта.
Ма санга, кюмюш нохта.
Не жиляргъа къалгъанса?

Жизе дерле атынга,
Киши бармаз къатынга.
Къой, уллу жаш болгъанса!

Ананг бусагъат жетер,
Къаймакъ бушточукъ этер,
Элтир нартюх бахчагъа.

Къызыл топчукъ да алыр,
Кёрпе тончукъ да алыр
Онбир кюмюш ахчагъа.

1995





НАНЫКЪМЫ КЁРЕДИ АЙЫУ
ТЮШЮНДЕ?


Наныкъмы кёреди айыу тюшюнде?
Токълуму кёреди бёрю тюшюнде?
Тюлкю уа,
Тюлкю уа,
Тюлкю уа семиз хоразчыкъмы
Кёреди татлы тюшюнде?

Сюекми кёреди гутча тюшюнде?
Къаймакъмы кёреди кишиу тюшюнде?
Тишхан а,
Тишхан а,
Тишхан а жаулу бишлакъчыкъмы
Кёреди татлы тюшюнде?

Элдар а кёреди хайнух тюшюнде,
Шамил а кёреди тайчыкъ тюшюнде.
Лейла уа,
Лейла уа,
Лейла уа омакъ чурукъла
Кёреди ариу тюшюнде.

Мухтар а кёреди къалач тюшюнде.
Къоркъагъ’ а кёреди маму тюшюнде.
Мытыр а.
Мытыр а,
Мытыр а кёралмайды жукъ,
Эриннгенден, – тюшюнде.

1995
elbars 14.09.2023 16:58:32
Сообщений: 2239
АКЪТУЯКЪ ТАЙЧЫГЪЫМ

Ой, акътуякъ тайчыгъым,
Шыхыртха сакъ тайчыгъым,
Турма сен мугурайып,
Гылыучукъ санга айып
Эте, кюледи, майна:
Жиляуукъ атчыкъды деп,
Болмачы затчыкъды деп...
Бар, сен да отла, ойна.

1995
elbars 15.09.2023 12:38:05
Сообщений: 2239
ГИНЖИ БЁЛЛЯУ

Ариучукъду Лейлячыкъ.
Кюнденмиди чашчыкъы?
Лейлячыкъны гинжиси.
Айданмыды чашчыгъы?

Гинжичигин алады да,
Бешикчикге салады да,
Белляу-белляу этеди да,
Тебирете кетеди да:

– Жукъу-жукъу эт, – дейди, –
Ма санга кампет, – дейди, –
Ауузунгу ач, – дейди,–
Ма санга къалач, – дейди, –
Сен а, маму, кет, – дейди, –
Къара агъачха жет,– дейди, –

Къызчыгъым жукълай турады,
Аны санга бермейме,
Бермейме, бермейме!
Къызгенде, Уллу элде да
Мындан ариу кёрмейме,
Кёрмейме, кёрмейме!

Сен а, маму, кет, – дейди, –
Кет, – дейди, – кет, – дейди, –
Сен а, алтын оймагъым,
Жукъу-жукъу эт, – дейди,–
Эт, – дейди, – эт, – дейди.

1996
elbars 16.09.2023 14:55:09
Сообщений: 2239
БЕШИК ЖЫРЧЫКЪ

Быстыр гинжичигими
Бешикге салгъанма,
Кесине да бир ариу
Жыйрыкъчыкъ алгъанма.

Мёз гинжичигим, ляу-ляу,
Кёз инжичигим, ляу-ляу.

Къуш жастыкъда кишиуум
Бир татлы жукълайды.
Жулдуз балачыкъларын
Бёленгенди ай да.

Мёз гинжичигим, ляу-ляу,
Кёз инжичигим, ляу-ляу.

Терек тешикчигинде
Жукълайды эрлен да.
Жылы бешикчигингде
Жукъла, жукъла сен да.

Мёз гинжичигим, ляу-ляу,
Кёз инжичигим, ляу-ляу.

1996
elbars 16.09.2023 14:56:46
Сообщений: 2239
АТЧЫГЪЫМ

Акътуякъ атчыгъымы
Хоншум тилегенди,
Арбасын ауур жюклеп,
Базаргъа кетгенди.

Акътуякъ атчыгъымы
Чапдырып баргъанды,
Таягъы бла аны
Ачытып ургъанды.

Акътуякъ атчыгъымы
Ол ырмах этгенди...
Биягъы аны тилеп
Бир келсин ол энди.

1996







АКЪ КЪАРНЫ БУРДУМ БУРУП

Акъ къарны бурдум буруп,
Сууукъ желле урдула,
Лейлачыкъны ууучу,
Ууучунда – ургула.

Къол аязына къонуп,
Кёк кёгюрчюнчюк тойду.
Хиличи чыпчыкъчыкъгъа
Жангыз бир бурху къойду.

1996
Изменено: elbars - 16.09.2023 14:57:22
elbars 17.09.2023 13:02:57
Сообщений: 2239
УСЛУЧУКЪ

Бу жашчыкъ жууаш жашчыкъды,
Атчыгъы да Жамашчыкъды.–
Ол анасын къыйнамайды.

Бучугъ’ а услу къызчыкъды,
Атчыгъы уа Жулдузчукъду,–
Ол ашаргъа унамайды.

Жамашчыгъ’ а ыннасы,
Жамашчыгъ’ а аппасы,
Жамашчыгъ’ а кесчиги
Ючюн да ашап тояды.

Жулдузчугъ’ а, услучугъ’, а
Табагъын тюртюп къояды.

1996
elbars 18.09.2023 12:06:42
Сообщений: 2239
ЖЕТИ КЪАРГЪА

Жети къаргъа жети къырдан жетдиле.
Жетиси да оноу, кенгнгеш этдиле:

Бири айтды: – Жокъду чурукъларыбыз,
Юшюрле да къарда аякъларыбыз!

Чин[1] базаргъа учун-учун барайыкъ,
Кесибизге чурукъла мажарайыкъ.

Бирси айтды: – Ыстамбулгъа учайыкъ,
Учайыкъ да – урлап-урлап къачайыкъ!

Ючюнчюсю: – Кел, учайыкъ Урумгъа![2]
Тёртюнчюсю: – Угъай-угъай – Къырымгъа!

Бешинчиси: – Бухарагъа ётейик!
Алтынчысы: – Исфаганнга[3] жетейик!

Жетинчиси, къарт эди да, ойлады,
Жетинчиси Хорасанны[4] сайлады.

Жетиси да уруш-тюйюш болдула,
Жетиси да жалан аякъ къалдыла.

1996





[1] Чин – Китай.


[2] Урум, Рум - Греция


[3] Исфаган – Къажар шахар


[4] Хоросан – Къажар шахар
elbars 18.09.2023 14:44:51
Сообщений: 2239
БИЛЛЯЧА

Элбер харфлыкъ
Элдарчыкъгъа

А

Къап-къара булут атчыкъ
Къой жолда чаба кетди,
Акъ туягъындан алтын
Налчыгъын ол тас этди.
Аны Кече тапды,
Жулдуз чюйге такъды.
(Ай.)

Б

Тишим жюз.
Ишим тюз.

Арбазгъа чыкъдым да кюз,
Тарт-соз этдиле мени,
Сыйыралмай бир-бирден.

Ачыуланып, эменни
Тёммек-тёммек этдим мен.
(Быхчы.)

В

Ёгюз тюйюлме, –
Мюйюзлерим а бар.
Ат да тюйюлме, –
Иерим а бар.
Тайчыкъ да тюйюлме, –
Къонгуроуум а бар.
Къамчи тийирмей,
Ёзенгимден басар
Манга миннген,
Ойнаргъа сюйген.
(Ведосипед.)

Г

Арбазны «эрке жашы»,
Бек ёхтемди атлашы.
Ариу кийим киеди,
Махтаныргъа сюеди.
Ачыуланса — кёбеди,
Бир арсарсыз тебеди.
(Гура.)

Гъ

Дарманлыгъы бар аны,
Излеген – табар аны.
Тауда, тюзде да ёседи.
Билчи, билчи, аты неди?
(Гъыйгъа.)

Д

Къымылдамай, тепмей,
Таш сарыуек жатады.
Кюн сайын, кем этмей,
Бир къой сюрюу жутады.
(Дорбун.)

Е

Сёзлюк алып, изледим,
Кёзлюк салып, изледнм,
Сёз табалмадым «Е»-ге.
Миндим да къарт текеге,
Атландым узакъ жолгъа.
Жетгенлей Темрез къолгъа,
Бёрю бизни къууду да,
Къарт текени бууду да,
Мен юйге жаяу кетдим,
«Е» элберге дау этдим.
(…?)

Ё

Кюч эди заманлада,
Ишледи сабанлада.
Этди ишни ауурун,
Аямады къарыуун.

Энди салкъыннга кирип,
Жатады, ышныр эте,
Къаты бла, «ёкюрюп»,
Темир шуёху ёте.
(Ёгюз.)

Ж

Къолуна тигиу алды
Жюзаякъ кенг арбазда, –
Суу жамаучукъла салды
Чунгурчукълагъа жазда.
(Жауун.)

З

Къырыу-къырыу! Къанат къагъа,
Жазны алып кетебиз?
Къырыу-къырыу! Жанкъоз чагъа,
Артха алып жетебиз.
(Зурнукла.)

И

Ариу темир кемечигим
Жюздю да быстыр суда, –
Угу-жугу кёлекчигим
Болду жап-жангы, сыйдам.
(Иту.)

Й

Бертчик къолун тырнатды
Чюйге.
Чапды, элни къаратып,
Юйге

Анасы жакъды дарман,
Жиляса да ол аман
Къаты
Айтчы сен манга аны,
Не эди ол дарманны
Аты?
(Йёд.)

К

Киштик тюйюлдю,
Тишхан тутса да.
Агъач юйюдю,
Жууаш болса да.
Бёрю анга не!
Айыу да неди!
Къачмаз юйюне:
Юсю ийнеди.
(Кирпи.)

Къ

Бек эринип къымылдайды,
Учуп бара – зууулдайды.
Топуракъдан топ этип,
Кеси аллына ойнайды.
(Къамыжакъ.)


Л

Ананг тылы басды да,
Отха къазан асды да, –
Мен чёплеу жауда бишдим,
Сени аузунга тюшдюм.

Бар эдим да, –
Жокъ болдум.
Ач эдинг да, –
Токъ болдунг!
(Лёкъумла.)

М

Ма ол, ма ол
Кётюрюр он
Арба жюгюн.
Сейирди да?!
Сау бол, сау бол!
Къысхады жол,
Дингилжюген,
Сени бла.
(Мешина.)

Н

Уудукъ, уудукъ, сууурдукъ,
Жез къазанда къууурдукъ.
Къууут этдик, тартдырып.
Ашадыкъ, бал татдырып.
(Нартюх.)


Нг

Тогъуз ай сагъыш этдим,
Басханнга чабып жетдим,
Бызынгыгъа да бардым,
Ючкуланнга да ётдим.

«Нг» харфха башланнган
Сёз табалмай келеме.
Сабийчикле, билгеннге
Минги тауну береме!
(…?)

О

Къазан къара – къашында,
Олтуруп юй башында,
Жауунда, къарда да
Ол тютюн тартады.
(Ожакъ.)

П

Зоопаркга Сюлемен
Бла барып, бюгюн мен
Сейир-тамаша кёргенме.

Быргъы бурну – анга къол,
Жерде бек уллу да ол.
Мен анга алма бергенме!
(Пил.)


Р

Ой, алáй да омакъ кюбюрчек,
Ой, алáй да жомакъ кюбюрчек –
Толуду сыйлы алтындан:
Жырдан, хапардан, акъылдан.
(Радио.)


С

Кюйрюч атчыкъ,
Жюйрюк затчыкъ,
Къанга жолда
Чаба-жорта.

Чаба-жорта
Къанга жолда...
Ызы агъач
Букъу болду.
(Сюрме.)

Т

Топ, топ, топ этди,
Суудан секирип ётдю.
Алимден да къутулду,
Салимден да къутулду.
Туталмадым мен да.
Тапсанг къойма энди!
(Топ.)


У

Агъач къалпагъын кийди,
Хайнух ауруу тийди.
Башы айланып жыгъылды,
Тыгъырыкъгъа тыгъылды.
(Урчукъ.)


Ф

Бири биринден иги –
Ала – онеки жигит.
Алай аладан бири,
Тюзю – экинчилери –
Ёчдю суху жетерге,
Буз кёпюрле этерге.
(Февраль.)

Х

Аны бузгъа иедиле,
Къамчи бла тюедиле,
Зууулдайды,
Дууулдайды.
Неди? Билчи хайда!
(Хайнух.)

Ц

«Бир, эки», – деп ит юреди,
Айыу мешина сюреди.
Ат ойнайды топ бла,
Къарт къаплан а – от бла.

Бир аягъына туруп,
Сюеледи пил.
Айтмайма жукъну буруп,
Ёчешеме, – бил!
(Цирк.)


Ч

Жулдузла жана чыкъда,
Ол кюнлюм бетге чыкъды.
Толкъунлана, бурула,
Тизилдиле дурула.
(Чалгъы.)


Ш

Къазан кибик къайнайма,
Жерни тюбюнден ура.
Улакъчыкъча ойнайма,
Билмесем да макъыра.

Бюгюн айыу балачыкъ
Бийикден бери энди.
Сейир этди баймакъчыкъ,
Кесин кёрдю да менде.
(Шаудан.)


Щ

Зыбыр чачлыбыз биз,
Ушайбыз кирипилеге,
Бизни сюйген – кирсиз.
Даучубуз кирлилеге.
(Щёткала.)

Ы

Жетегейча жети жаш,
Жети туугъан къарындаш,
Жетиси да ишчиле:
Ташчыла, темирчиле,
Агъашчыла, къойчула,
Оюнчула, тойчула.
Адай а бизни Нухчукъ
Кичилерин сюеди.
Некми? Ол кюн хомухчукъ,
Дерсде угъай – юйдеди.
(Ыйыкъ бла ыйых кюн.)


Ь, Ъ

Харфлыкъда эки къарындаш.
Бири – къаты, бири – жууаш.
Билгеннге – хумжу хычин,
Билмегеннге – зукку чибин!
(Къабы белги бла жумушакъ белги.)

Э

Минг тешиги...
Къалай алай минг тешиги?
Къар тёшеди...
Къалай алай къар тёшеди?
Ол къар тюйюл,
Агъарырча таш-агъач:
Санга – гюттю,
Манга – галау,
Анга – къалач!
(Элек.)


Ю

Жау, жауун, жау!
Этмебиз дау,
Сен а кир бери!

Булут тозар,
Жауун озар,
Тёз ары дери!
(Юй.)

Я

Ёгюзге ушайды ол кийик,
Таулада жашайды ол кийик.
Ол минсенг – атлыкъ этеди,
Ол тюе жюгюн элтеди.
Тюбеген жери – Тибетди.
Билчи, билчи сагъыш эт да!
(Як.)


1982
elbars 19.09.2023 12:28:05
Сообщений: 2239
ОКЪА БЁРК

Жомакъ

Узакъдамы, жууукъдамы,
Жашаудамы, жомакъдамы,
Эртте-эртте, бек эртте,
Чыпчыкъчыкъ жашап болгъанды,
Анасыча, танг эрттен
Чорбатдан жырлап болгъанды.

Ол жайны бир кюнюнде,
Жубана тургъанынлай,
Оймакъчыкъ тапды кюлде,
Жуууна тургъанынлай.

Башына кийди аны,
Къууанды, кёлге къарап.
Бёркчюгю кюнде жана,
Башлады былай жырлап:

«Ханны кийиз бёркю,
Мени окъа бёркюм!
Ханны кийиз бёркю,
Мени окъа бёркюм!»

Хан анымы эшитир,
Хан алаймы элгенир,
Къалтырай эринлери:
– Ой, бери, бери, бери!..
Тийре хахайдан толду:
– Атабыз, о не болду?! –
Деп, жетди кичи жашы,
Ийнагъы, кёзю-къашы.
Ызындан таматасы,
Жапсарады атасын:

– Ким эсе да, мен аны
Ичинде къоймам жанын!
Кергичибизге керирме,
Бир уруп, минг ёлтюрюрме.

...Терекге ау атдыла да,
Чыпчыкъчыкъны тутдула да,
Келтире келип, аны
Зинданнга къамадыла.
– Асмакъгъа ас! – деп ханны
Жашлары къадалдыла.

– Чыпчыкъгъа тауукъ ёлюм,
Ичейим шорпасындан!
Алайсыз кенгмез кёлюм!–
Деди Хан шапасына.

Шапаны жокъ амалы,
Жазыкъны бойнун тартды,
Билмей эдиле ала
Не кюн келлигин артдан.
Чыпчыкъчыкъ, къаны бара,
Жырлады бютюн жарыкъ:
«Аман къанымы кетердинг!
Аман къанымы кетердинг!»

Хан къычырыкъдан къырады,
Шапасын ашыкъдырады.
Чыпчыгъ а, тюгю бара:
«Аман тюгюмю кетердинг!
Аман тюгюмю кетердинг!» –
Дейди, ачыудан жара.

Чыпчыкъчыкъны къазаннга
Атдыла да, ол Ханнга,
Сау тийрени сагъайтып,
Жырлады, былай айтып:

«Сууугъем да,
Жылы этдинг!
Сууугъем да,
Жылы этдинг!»

Къан чабып кёзлерине,
Шапасын тюеди Хан.
Чыпчыкъны сёзлерине
Ачыудан кюеди Хан...

Жарлы Чыпчыкъчыкъ бишди
Алтын табакъгъа тюшдю.

Хан аны, жангыз къабып,
Эндирди тамагъындан.
Жанына тынчлыкъ табып,
Къарады табагъына.

Шорпадан да уртлады.
Къызарып уууртлары:
– Арыгъанма, бир кесек
Солуюм,– деди,– жатып.
Чыпчыкъчыкъ бютюнда бек,
Жырлады былай айтып:

«Ханны ичинде
Уя этдим!
Ханны ичинде
Уя этдим!»

Амалсыз болуп, базыкъ
Хан хыны-хуну турду:
– Жашларым, бирер къазыкъ
Алыгъыз! – деп буюрду.–

Кекирсем, чартлап чыгъар,
Темирден эди жаны.
Хайырсыз къанат къагъар,
Сиз къутултмагъыз аны!
Хан кекирди, чачыкъды,
Чыпчыкъчыкъ чартлап чыкъды.

Ой да, бош турама деп,
Чыпчыкъны урама деп,
Керилип, кичи жашы
Сермеген эди атасын?
Абзырап, Ханны башын
Тешгенди таматасы?

«Ханны кюлкюлюк этдим,
Жашларын бедишлик этдим!
Ханны кюлкюлюк этдим,
Жашларын бедишлик этдим!» –

Деп, учуп кетди Чыпчыкъ,
Ол батыр къанатлычыкъ.

1980, Элбрус эл
elbars 20.09.2023 13:52:32
Сообщений: 2239
ЖУЛДУЗ ЖОМАКЪ

Къар жауады, жабалакъ.
Буз юйю, баям, айдады.
Ол жулдуз жомакъ айтады.
Таш да акъ, агъач да – акъ.

Къар жауады, жабалакъ.
Кишиучукъ къаргъа къарайды.
Суу бурунчугъу къарады,
Кесчиги уа – чыммакъ-акъ.

Къар жауады, жабалакъ.
Гылыучукъ баудан кёреди:
Кючюкчюк ойнап юреди,
Жер, ун эленнгенча, акъ.

Къар жауады. Жабалакъ,
Къуш тюгю кибик, женгилди.
Урмай сакъ аяз да, жел да,
Къар жауады чыммакъ-акъ.

1996
elbars 21.09.2023 12:24:15
Сообщений: 2239
КЪАР ЖАУАДЫ БЮГЮНЛЮ

Къар къалын жауады
Бю-гюн-лю,
Къар къалын жауады
Бю-гюн-лю,
Къар ташлы жолну да,
Къошунбаш школну да
Чыммакъ-акъ этеди
Бю-гюн-лю.

Акъ кишиучугъум а
Бю-гюн-лю,
Акъ кишиучугъум а
Бю-гюн-лю,
Къуу жастыкъда жатмай,
Сютбашчыкъ да татмай,
Бир тынгысызчыкъды
Бю-гюн-лю.

Тенг тишханчыгъымы
Би-я-гъы,
Тенг тишханчыгъымы
Би-я-гъы
Сууукъда турады,
Хайнухун бурады,
Къолкъапчыкъла киймей,
Би-я-гъы?

Акъ кишиучугъумму
Би-я-гъы,
Акъ кишиучугъумму
Би-я-гъы
Бёрк да, къолкъапчыкъ да,
Къатхан гиряхчыкъ да
Чапдырып барады
Би-я-гъы.

1996
elbars 22.09.2023 13:53:28
Сообщений: 2239
ХОРАЗЧЫГЪЫМ СОЛТАНДЫ

Танг сайын хоразчыгъым
Къычырады-жырлайды,
Ол зада жохарчыгъым
Бизге насып жорайды.

Хоразчыгъым – солтанды,
Кикириги отданды.
Кёзчюклери – кёмюрден,
Тырнакълары – темирден.

Бурунчугъу – жезденди,
Кёлекчиги – мёзденди,
Кёнчекчиги – лаудандан...
Тюлкю чыкъды къаудандан.

Алтын тюклю ачмыды?
Хоразчыгъым къачмады,
Тюлкючюк да къуумады.
Мени зада хоразчыгъым
Къоркъургъа деп туумады.

1996


БАШ КЮН БЮРЧЕ ОТУН ЖАРДЫ

Баш кюн бюрче отун жарды,
Геуюрге кюн – къошха барды,
Бараз кюн а – оракъ орду,
Орта кюн а – чапды, жортду,
Байрым кюн а – чалгъы чалды,
Шабат кюн а – гебен салды,
Ыйых кюн а жашчыгъына
Аякъ мешиначыкъ алды.

1999

elbars 23.09.2023 13:32:44
Сообщений: 2239
ТАЙ АРБАЧЫКЪ

Къонгуроучугъу ариу
Зынгырдай, тайчыкъ кишнейди.
Анга темирчи айыу
Женгил арбачыкъ ишлейди.

Тай арбачыгъын бояр
Жюз тюрлю бояу бла,
Шуёхчукъларын жыйяр
Тенгчиги мияу бла.

Сора арбачыгъына
Миндирир тишханчыкъны
Балачыкълары бла,
Къозуну, улакъчыкъны
Аначыкълары бла,
Миндирир маскечикни
Кючюкчюклери бла,
Доппанбаш тауукъчукъну
Жюжекчиклери бла.

Миндирир ол къазчыкъны,
Онбир да хоразчыкъны.
Жашчыкъны да миндирир,
Къызчыкъны да миндирир.
Миндирир да, шахаргъа
Элтир, циркге къараргъа.

2000
elbars 24.09.2023 14:53:16
Сообщений: 2239
БЮРЧЕНИ КАКЧЫГЪЫ

Ой, ёрче да, ой, бёрче,
Какчыкъ биширди бюрче.
Жюз да къызчыгъы бла,
Жюз да жашчыгъы бла,
Олтургъанлай ашаргъа,
Гузаба жетди къаргъа.

Ол ашады, ашады,
Къашыкъ да тилемеди,
Эки табакъ бошады,
Алай «сау бол» демеди.

Учуп келди ургъуйчукъ,
Былай деди къыргъайчыкъ:
– Алтын табакъдан тапчыкъ
Кесинг ашатсанг какчыкъ
Бал къашыкъчыгъынг бла,
Тепсеген да этерме,
Жырлагъан да этерме
Жюз да жашчыгъынг бла.

Отун жаркъа кётюрюп,
Терк сууладан ётдюрюп:
Келген жигер гумулжук:
– Ичир, – деди, – гумулчукъ.

Метекечик – текечик,
Мюйюзлю метекечик
Талмай, хаман сюркелди,
Ол да бюрчеге келди.
– Ач болгъанма, – деди ол,
Къыйын эди, – деди, – жол.
Бюрчечиг а «ах!» деди,
Бюрчечиг а «ох» деди,
Бюрчечик а «ой» деди
Олтур, аша, той! – деди.

Ой, ёрче да, ой, бёрче,
Какчыкъ биширди бюрче,
Тюлкюню да чакъырды,
Бёрюню да чакъырды,
Айыуну да чакъырды.
Чакъырды да ашатды,
Ашатды да, тойдурду,
Тойдурду да, жукълатды,
Жукълатды да, тюшлерин
Саудюгерчи борсукъгъа
Бирер капекге сатды.

2000
elbars 25.09.2023 12:31:55
Сообщений: 2239
СУУ БОЙНУНДА ТИРМЕНЧИК

Суу бойнунда тирменчик,
Бурулады чархчыгъы.
Ун тартады эрленчик
Къатхан гирях ахчагъа.

Ким кёргенди, айтчы, жукъ
Этмей тургъан гумулжук?!
Майна, сыртына къапчыкъ
Атып, келеди тапчыкъ.

Нартюхчюгюн тартдырып
Жортуп кетди ызына,
Босагъагъа олтуруп,
Жиляй тургъан къызына.

Сабандан будай башчыкъ
Келтирди къарылгъашчыкъ.
Акъ унчугъундан кеси
Биширликди къалашчыкъ.

Ун тартдырды ургъуйчукъ,
Берип гирях апасы:
Билямукъдан башха жукъ
Унамайды аппасы.

Къурмач къууурду бюрче,
Ариу сууурду бюрче:
«Ач болгъанма!» – деди да.
Жортуп жетди тирменнге:
– Къууут тарт, – деди, – менге!
Къарачайдан эди да.

Айланады тёгерек
Тирменчикни ташчыгъы.
Бюрче ашыгъады бек,
Къуутду да ашчыгъы.

2000




БУРМА ТЕКЕЧИК

Ариуду нечик
Бурма текечик.

Тюйюлдю гыдай
Чомарт текечик:
– Эшерсе чындай,
Ма, жюн, – дегенчик.

Ариуду нечик
Бурма текечик.
Ариуду нечик,
Ариуду нечик,
Ариуду нечик
Текечик.

Чомартды нечик
Бурма текечик.

Кырдык келтирдим,
Кампет къапдырдым,
Къышхыр да бердим,
Чырпы да къырдым.

Чомартды нечик
Ариу текечик,
Чомартды нечик,
Чомартды нечик,
Чомартды нечик
Текечик.

2000
elbars 26.09.2023 10:41:36
Сообщений: 2239
ТАПЛЫХАНЧЫКЪ

Таплыханчыкъ,
Уштакетчик,
Ма, къалашчыкъ,
Ма, кампетчик.

Адыл суугъа уч да жет,
Уч да жет,
Уч да жет.
Алтын жаллы,
Кюмюш наллы
Къараторну
Сюр да кет!
Сюр да кет!

Уштакетчик,
Таплыханчыкъ,
Ма, жилекчик,
Ма, къатханчыкъ.

Уштулугъа уч да жет,
Уч да жет,
Уч да жет.
Къуш уядан
Къараторну
Нар нохтасын
Ал да жет!
Ал да жет!
Ал да жет!

2000
elbars 27.09.2023 19:21:41
Сообщений: 2239
КИШТИКЧИКНИ АЙЫБЫ

Хораз отун жарады,
Тауукъ суугъа барады,
Тишханчыкъгъа киштикчик
Айып эте турады:

– Башы ачыкъ къапчыкъны
Нек тешгенсе биягъы?
Мияу-мияу, нек тешгенсе,
Мияу-мияу, биягъы?

Теке сагъат къурады,
Эчки урчукъ бурады.
Киштикчикге кючюкчюк
Айып эте турады:

–Гыгачыкъны сюттясын
Нек ичгенсе биягъы?
Гау-гау-гау-гау, нек ичгенсе,
Гау-гау-гау-гау, биягъы?

2000
Читают тему (гостей: 2)

Форум  Мобильный | Стационарный