Маджал Миллет Орайдаланы бир джерге сала бир барайым. Алада хар миллет - кесин, джуртун сакълар ючюн къалай кюрешгени, ачыкъ кёрюнеди.
___________________________________________________________
ANT ETKENMEN
Ant etkenmen, milletimniñ сarasını sarmağa,
Nasıl bolsın bu zavallı qardaşlarım iñlesin?
Onlar içün ökünmesem, muğaymasam, yaşasam,
Сüregimde qara qanlar qaynamasın, qurısın.
-
Ant etkenmen, şu qaranğı curtqa şavle sepmege,
Nasıl bolsın eki qardaş bir-birini körmesin?
Bunı körip usanmasam, muğaymasam, сanmasam,
Közlerimden aqqan yaşlar derya-deñiz qan bolsın.
-
Ant etkenmen, söz bergenmen millet içün ölmege,
Bilip, körip milletimniñ közyaşını silmege.
Bilmiy, körmiy biñ yaşasam, Qurultayğa han bolsam,
Kene bir kün mezarcılar kelir meni kömmege.
-
АНТ ЭТГЕНМЕ
30 июня 1991 года Курултай крымскотатарского народа[1] на своей сессии утвердил песню Ant Etkenmen(Я Поклялся) в качестве «Гимн крымскотатарского народа». Автор слов — Номан Челебиджихан. Музыка – народная. Изначально Челебиджихан написал стихотворение на своём родном степном диалектес отдельными элементами старого литературного крымскотатарского языка. Курултай при утверждении переработал исходный вариант с целью приблизить язык к современному литературному стандарту.
Курултай крымскотатарского народа, в качестве национальной общественно-политической организации крымских татар, претендующей на полномочное представительство крымскотатарского народа (согласно своему действующему «Регламенту Курултая крымскотатарского народа»), заявляет, что данный гимн является гимном всех крымских татар.
.
Ант этгенме миллетими джараларын багъаргъа.
Къа́рнашларым, боллукъмуду ёлмей-къалмай джашаргъа.
Эрме деген халкъын-джуртун джан аямай къорусун.
Алай этмей баш джанлатсам - тёрт саным да къурусун.
.
Нюр джарыкъ бла ант этгенме къарангыны чачаргъа,
халал, къарнаш джюреклени бир-бирине ачаргъа.
Джарыкъ бла мен ант этиб, джукъ да этмейин къойсам,
Кёк урсун да кёсеу этсин, инсан бетими джойсам.
.
Ант этгенме, сёз бергенме миллет ючюн ёлюрге.
Джокъду адам бу дуньяда джашаб турлукъ ёмюрге.
Джанымы да харам этсем, къурман этмей халкъыма,
не бет бла мен барлыкъма Джаратханны аллына?
.
Кёчюрген Билал ЛАЙПАН
__________________________________________________________
Ja, vi elsker dette landet
(Sangtekst)
1.
Ja, vi elsker dette landet
som det stiger frem
furet, værbitt over vannet
med de tusen hjem.
Elsker, elsker det og tenker
på vår far og mor
og den saganatt som senker
drømme på vår jord.
2.
Dette landet Harald berget
med sin kjemperad,
dette landet Håkon verget
medens Øyvind kvad;
Olav på det land har malet
korset med sitt blod,
fra dets høye Sverre talet
Roma midt imod!
3.
Bønder sine økser brynte
hvor en hær drog frem;
Tordenskjold langs kysten lynte
så den lystes hjem.
Kvinner selv stod opp og strede
som de vare menn;
andre kunne bare grede,
men det kom igjen!
4.
Visstnok var vi ikke mange;
men vi strakk dog til,
da vi prøvdes noen gange,
og det stod på spill;
ti vi heller landet brente
enn det kom til fall;
husker bare hva som hendte
ned på Fredrikshald!
5.
Hårde tider har vi døyet,
ble til sist forstøtt;
men i verste nød blåøyet
frihet ble oss født.
Det gav faderkraft å bære
hungersnød og krig,
det gav døden selv sin ære –
og det gav forlig!
6.
Fienden sitt våpen kastet,
opp visiret fór,
vi med undren mot ham hastet;
ti han var vår bror.
Drevne frem på stand av skammen
gikk vi søderpå;
nu vi står tre brødre sammen,
og skal sådan stå!
7.
Norske mann i hus og hytte,
takk din store Gud!
Landet ville han beskytte,
skjønt det mørkt så ud.
Alt hvad fedrene har kjempet,
mødrene har grett,
har den Herre stille lempet
så vi vant vår rett.
8.
Ja, vi elsker dette landet
som det stiger frem
furet, værbitt over vannet
med de tusen hjem.
Og som fedres kamp har hevet
det av nød til seir,
også vi, når det blir krevet,
for dets fred slår leir.
.
«Ja, vi elsker dette landet» (Да, мы любим этот край) - официальный гимн Норвегии.
Автор текста — Бьёрнстьерне Бьёрнсон (Bjørnstjerne Bjørnson) (1859), автор музыки — Рикард Нордаак (Rikard Nordraak) (1864). Впервые был исполнен 17 мая 1864 по случаю празднования 50-летней годовщины принятия конституции.
Хотя гимн состоит из 8 куплетов, как правило, исполняются только первый и последние два.
.
ХОУ, СЮЕБИЗ БИЗ БУ ДЖУРТНУ
«Ja, vi elsker dette landet»
Норвегияны гимни (кёчюрген Лайпанланы Билал)
1
Хоу, сюебиз биз бу Джуртну
Тюз ёрге баргъан.
Таб, аны кёлеккесин да
Чайкъала тургъан.
.
Биз сюебиз тютюнюн да,
Оджакъдан чыкъгъан.
Отну бир да джукълатмазбыз
Бабала джакъгъан.
2
Харальд Джуртну сакълагъанды,
Хокун да алай.
Ёз джерге къууат салгъанды,
Эйвин да джырлай.
.
Былайда къаны бла Олаф
Къурагъанды джор.
Сверре да бек даулашханды
Римге болмай къор.
3
Душманнга къобханла бары –
Къарт, джаш да бирден.
Къайыкъларын Торденсшольд да
Урушха тизгенд.
.
Бийчеле да сермешгенле
Аямай къан-джан.
Джашауларын этгендиле
Ёз джуртха къурман.
4
Саныбыз бек аз болгъанды,
Болса да алай –
Джурт ючюн ёрге тургъанны
Джау хорлар къалай.
.
Юйюбюзню кюйдюрюрбюз,
Кирмез ючюн джау.
Фредриксхалгъа салайыкъчы,
Барыбыз махтау.
5
Джазыу бизге къаш-баш тюймей,
Турса уа айхай.
Эркинлик деген кёккёз а
Айтды ол кюн : Хай!
.
Аны ючюн хар неге да
Биз тёзе келдик.
Аны ючюн, аны бла
Джашадыкъ, ёлдюк.
6
Джау къачды онглар кюч табмай...
Баш ёзюр келди.
Къол берди бир сёз да айтмай,
Биз да къол бердик.
.
Дерт дегенни джууукъ иймей,
Къарадыкъ ёрге.
Энди ма биз юч къарнашбыз,
Ёмюрге бирге.
7
Къадарынга табын, Но́рге:
Этгенде тилек,
Ол кёкдеги эшитгенди,
Болушханды бек.
.
Джуртубузну къоругъанбыз
Аямай къан-джан.
Хакъыбызны джакълагъанбыз –
Биз да – халкъ, инсан.
8
Биз Ата джуртну сюебиз
Тюз ёрге баргъан.
Таб, аны кёлеккесин да
Чайкъала тургъан.
.
Биз сюебиз тютюнюн да,
Оджакъдан чыкъгъан.
Отну бир да джукълатмазбыз
Бабала джакъгъан.
_________________________________________________
МИНГИ ТАУ (къарачай-малкъар гимн)
Джети къат Кёкню чегинде
Джашайды бизни халкъыбыз.
Тауубуз бизни Мингиди,
Минги таулула — атыбыз.
Ай бла Джулдуз нюр джая,
Джарыкъ джаналла башынгда.
Ас=Алан — Малкъар=Къарачай
Туугъанды сени Ташынгда.
Эжиу:
ля иляха илляллаху,
ля иляха илляллах
Билсек да тюзню, тенгизни,
Ата джурт сенсе Аллахдан.
Сакълай келгенсе сен бизни
Къара кючледен, палахдан.
Джаныбыздан да багъалыды
Къадау ташынг Сени бизге.
Къор болайыкъ, махтау салайыкъ
Джандет кибик джерибизге.
Эжиу:
ля иляха илляллаху,
ля иляха илляллах
Къылыч бла келген къылычдан ёлюр,
Халкъ кючлюд къурчдан, темирден.
Биз чыдагъанбыз, къайыталгъанбыз
Эки кере да сюргюнден.
Ислам динибиз, тюрк да тилибиз,
Ёхтем Кавказ да джуртубуз.
Хар бир сынаудан ёте барабыз,
Юзюлмез бизни джолубуз.
Эжиу:
ля иляха илляллаху,
ля иляха илляллах
Бизни дуньягъа танытхан
Миллет тамгъабыз, белгибиз,
Кечебизни да джарытхан —
Чыракъ тауубуз, Мингибиз.
Сени ючюн сермеширге
Нарт уланлача хазырбыз.
Душманны Санга ийгенден эсе,
Биз шейит болуб къалырбыз.
Эжиу:
ля иляха илляллаху,
ля иляха илляллах
Сен бизни халкъны джаныса,
Тураса бирча ариулай.
Чабалла акъ барс, джанлы да
Сени душмандан къоруулай.
Сен Эуро́паны башыса,
Эркин Кафказны къадауу.
Сени бизге тыйыншлы кёрген
Аллахха болсун махтауунг.
Эжиу:
ля иляха илляллаху,
ля иляха илляллах
Сен ёхтем сюелген чакъда
Джукъланмаз тыбыр отубуз,
Бирликде — тирлик, тирилик!
Джашна сен, Алан джуртубуз!
Байрагъыбыз шууулдайды
Кафказ тауланы тёрюнде!
Джашар халкъыбыз, джашнар халкъыбыз
Ёмюр-ёмюрлюк джеринде.
Эжиу:
ля иляха илляллаху,
ля иляха илляллах
Сен сыйыбызса, намысыбызса,
Кёлюбюзню этесе тау!
Биз къылычынгбыз, биз къалкъанынгбыз
Киши салмазча санга дау.
Нарт Минги Тау, сени бла
Келир кюнюбюз — аламат!
Алан халкъыбыз, мийик Джуртубуз,
Уллу Аллахха аманат!
Эжиу:
ля иляха илляллаху,
ля иляха илляллах
____________________________________________
ХОРЛАМ КЮННЮ ОРАЙДАСЫ
.
ДЕНЬ ПОБЕДЫ
День Победы, как он был от нас далёк,
Как в костре потухшем таял уголёк.
Были вёрсты, обгорелые, в пыли,
Этот день мы приближали, как могли.
Этот День Победы
Порохом пропах,
Это праздник
С сединою на висках.
Это радость
Со слезами на глазах.
День Победы!
День Победы!
День Победы!
Дни и ночи у мартеновских печей
Не смыкала наша Родина очей.
Дни и ночи битву трудную вели -
Этот день мы приближали, как могли.
Этот День Победы
Порохом пропах,
Это праздник
С сединою на висках.
Это радость
Со слезами на глазах.
День Победы!
День Победы!
День Победы!
Здравствуй, мама, возвратились мы не все...
Босиком бы пробежаться по росе.
Пол Европы, прошагали, пол Земли,
Этот день мы приближали, как могли.
Этот День Победы
Порохом пропах,
Это праздник
С сединою на висках.
Это радость
Со слезами на глазах.
День Победы!
День Победы!
День Победы!
_____________________
ХОРЛАМ КЮНЮ
1
Ой Хорлам кюн — не узакъ эди бизден,
аз да кетмей турса да эсибизден.
От-джалын джолла, джылла, къычырымла
бек сакълай элле бизни алда ала.
Эжиу (Припев):
Ой, Хорлам кюн - от-кюкюрт ийис этген,
Джаш - чалбашды - санга сау-эсен джетген.
Джукъ болурму ёзге бУ кюннге джетген?!
Ой Хорлам кюн,
ой Хорлам кюн,
ой Хорлам кюн!
2
Эр халкъ бары - бири къалмай - фронтда.
Эркишиле орнуна - да хар ишни
терк эте анала, сабийле, къартла,
бУ кюнню джууукълащдырдыла ала.
Эжиу:
Ой, Хорлам кюн - от-кюкюрт ийис этген,
Джаш - чалбашды - санга сау-эсен джетген.
Джукъ болурму ёзге бУ кюннге джетген?!
Ой Хорлам кюн,
ой Хорлам кюн,
ой Хорлам кюн!
3
Къайытханма - къууанчха уа къайда чек,
Къайыталмай къалгъанла да нечик кёб.
Джауну сюре, тёрт дуньяны ауладыкъ,
Хорлам кюнню келтиралмай къыйналдыкъ.
Эжиу:
Ой, Хорлам кюн - от-кюкюрт ийис этген,
Джаш - чалбашды - санга сау-эсен джетген.
Джукъ болурму ёзге бУ кюннге джетген?!
Ой Хорлам кюн,
ой Хорлам кюн,
ой Хорлам кюн!
_______________________________________
В 2003 году Верховная рада Украины приняла закон, по которому национальным гимном страны стала песня «Ще не вмерла Україна». Слова для этого гимна были написаны украинским этнографом П.П. Чубинским в 1862 году. Мелодию сочинил польский композитор М.М. Вербицкий в 1863 году. В 1863 году эта песня была впервые исполнена в зале семинарии. А в 1917 году она впервые официально стала гимном Украины.
.
«Ще не вмерла України і слава, і воля,
Ще нам, браття молодії, усміхнеться доля.
Згинуть наші воріженьки, як роса на сонці.
Запануєм і ми, браття, у своїй сторонці.
Приспів:
Душу й тіло ми положим за нашу свободу,
І покажем, що ми, браття, козацького роду».
_________________
Барды, сауду Украйна махтауунг, кючюнг.
Биз ёллюкбюз — керек болса — ма Сени ючюн.
Къурурукъла джауларыбыз чыкъ кибик кюнде.
Байрамларбыз биз къарнашла, Хорламны Элде.
.
Не къан, не джан аямазбыз Эркинлик ючюн,
къазакъ халкъы кёргюзмезми ёлмезлик кючюн.
_________________________________________________________
Къарачай миллет орайда-марш-гимн
КЪАРАЧАЙ
Бештау джаны, Архыз, Махар, Теберди...
Мийик Джуртну бизге Тейрибиз берди,
Минги Тауну Санга тыйыншлы кёрдю,
Джулдуз халкъы, Тейри халкъы Къарачай!
Минги Тауну Санга тыйыншлы кёрдю,
Джулдуз халкъы, Тейри халкъы Къарачай!
Не залимни аллында да бюгюлмей,
Къара кюн да Эркинликден тюнгюлмей,
Таш башында джашау эте келгенсе,
Ётгюр миллет, ёхтем миллет Къарачай!
Таш башында джашау эте келгенсе,
Ётгюр миллет, ёхтем миллет Къарачай!
Ненча кере КЮНЮ, АЙЫ тутулгъан,
Анча кере джелмаууздан къутулгъан,
Темирлеге, Къурчлагъа да къатылгъан,
Деу халисин кёргюзтгенди Къарачай!
Темирлеге, Къурчлагъа да къатылгъан,
Деу халисин кёргюзтгенди Къарачай!
Юзмегенсе нартюх, арпа урлугъун,
Джигитликни, адамлыкъны къорлугъун,
Бурун кибик кърал къурадынг, къурдунг,
О нарт халкъы, алан халкъы Къарачай!
Бурун кибик кърал къурадынг, къурдунг,
О нарт халкъы, алан халкъы Къарачай!
Барды сени Аллахынг да, тилинг да,
Ёсюб келген сарыджилик тёлюнг да,
Къатылмазла Санга къартлыкъ, ёлюм да,
Ёмюрлеге джашарыкъса Къарачай!
Къатылмазла Сеннге къартлыкъ, ёлюм да,
Ёмюрлеге джашарыкъса Къарачай!
Лайпанланы Билал
1990 джыл, ноябрны 17