На родном, да с музой

ДЖОЛОУЧУ 08.12.2008 03:16:59
Тюзюн айтсам, багъалы эльбрусоидчиле, ана тилибизде джазаргъа, айтыргъа, джырларгъа тансыкъ болдум:)) Башха тиллени билген да игиди, алай а...

АНА ТИЛИМ
?Анам? десем биринчиге,
Тохта, тохта, ?атам? десем,
Чыбыкъ атха чабыб мине,
Джюрекдегин сёзде тёксем,
Ана тилим, джангыз сенде
Табарма мен керек сёзле.

Бир джыгъылыб, ?бутум? десем,
Эсли болуб, ?Джуртум!? десем,
Кёкден джулдуз сёгюб алыб,
Джырласам да, сёзюн салыб,
Ана тилим, джангыз сенде
Табарма мен керек сёзле.

Уллу тойда алгъышымы,
Къанлы джаугъа къаргъышымы,
Харип салам бир джуртсузгъа,
Татлы сёзню да онгсузгъа,
Ана тилим, джангыз сенде
Табарма мен керек кюнде.
ДЖОЛОУЧУ 08.12.2008 03:18:42
КЕЧЕГИ САГЪЫШЛА
1
Кечеги джулдузну сенгилчек учханын
Сенсиз да боярма джангы джырыма.
Кечилген умутну илгениб ургъанын
Бёлемей къоярма сени къойнунга.
Тансыкъдан эсирген, тоюмсуз тилекни
Абдез бла джууарма, сенден тазалай.
Насыбы эзилген, оюмсуз джюрекни
Айт, не бла тыярма? Тыярма къалай?

2
Джалынчакъ ёмюрге мен джалчы болалмам,
Болмам къасабчы да кеси кесиме.
Тюзлюгюм асылса элими бойнундан,
Кече бла барырма элсиз джериме.
Эсими джукъудан сагъайтса минара,
Абдез бла джууарма, сенден тазалай.
Бу сезим отундан бир джилтин учалса,
Айт, не бла тыярма? Тыярма къалай?

3
Заманны баласын мен къурман этелсем,
Джазыу тюзелирми джангы джолуна?
Къобанны тамчысын ууучда бёлесем,
Джаным юйренирми аны джырына?
Кечеде келиучю алакёз айымы
Абдез бла джууарма, сенден тазалай.
Намысым миниучю ол сары тайымы,
Айт, не бла тыярма? Тыярма къалай?

4
Ба этиб гюллени къатапа кёзлерин,
Эсим бла ойнайма къызгъан хауада.
Мен джерде тиллени бютеулей тёледим
Сёзле бла айталмай къалгъан джырыма.
Джюрекни макъамын атасам ёмюрге,
Абдез бла джууарма, сенден тазалай.
Бу джесир кечени айылы юзюлсе,
Айт, не бла тыярма? Тыярма къалай?

5
Аджалны бетине тоюмсуз къарасанг,
Аджал да къарайды сеннге, илеше:
Бу азмыч ёмюрге джиб, аркъан аталсам,
Адеж баралырмы кеси биргеме?
Бойсунса уа заман, къолумда уюса,
Абдез бла джууарма, сенден тазалай;
Джюрегим бла атламай, къызыу бурулса,
Айт, не бла тыярма? Тыярма къалай?
ДЖОЛОУЧУ 08.12.2008 03:19:53
СОКЪМАКЪ
Ызны ызгъа
Джонуб сала,
Барад биреу кетиб алгъа.
Ол, умутха
Аркъан ата,
Чюйлеб урду джанын таугъа.

Бармакъ учла
Битиб ташха,
Ташны сууун сыгъады къол.
Тери бла къан
Саркъыб сандан,
Ол ёмюрге салады джол.

Джерден арыб,
Бизден талыб,
Джанын таугъа чюйлеб урду.
Булут бла тенг
Мийикледен
Ол узалыб кёкню бурду.

Кёлю кёкде,
Мийикледе ?
Излеме сен сокъмакъ не джол!
Тауну ташы ?
Къарындашы,
Сатмаз тенги, анты да ол.

Ызны ызгъа
Джонуб сала,
Кеси-кесин этер азат.
Ахыр чекге
Минсе, бетге
Сепкил аяз атын джазар.
ДЖОЛОУЧУ 08.12.2008 03:22:23
ДЖАЗЫКЪСЫНМА МЕНИ
Джазыкъсынма, тилейме, мени ?
Ол джангыз Аллахныды шарты:
Ётюрюк бла бёлей кечеми,
Сен мени да этесе джарты.

Экилеме, тилейме, кюнню ?
Бар эсенг, ол барынгча бир бол:
Ким джашайды мында ёмюрню,
Ёллюкге уа, айт, ненчады джол?

Сен джырлама, тилейме, тангны
Умутун эжиусюз джаныма:
Мен тутсам да джибермей аны,
Джер бурады кесин аллына.

Джазыкъсынма, тилейме, мени;
Бош теджеме борчха насыбны:
Ётюрюк бла бёлей кечеми,
Сен мени да этесе джарты.
аааа 08.12.2008 03:26:00
[b:9bd25d3717]ДЖОЛОУЧУ[/b:9bd25d3717], салам алейкум... джаза тур...))аламат джазаса, къарнаш...))
inessa 08.12.2008 05:08:12
Сначала не поверила своим глазам!)
Джолоучу снова тут и снова со стихами!
Джаннгы ай бла кёрюн...))

Цитата
Тюзюн айтсам, багъалы эльбрусоидчиле, ана тилибизде джазаргъа, айтыргъа, джырларгъа тансыкъ болдум:))

Аллай тансыгъынгы анда-мында бери да тёге турсанг, разы этерик эдинг эльбрусоидчилени.))
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 02:30:07
Цитата

салам алейкум...


УАЛЕКУМ АССАЛАМ:)) Сау бол.
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 02:31:37
Цитата

С праздником!))

Биргелей! Аллах эндиги бу заманнга да иман бла, саулукъ бла, сюйген адамларыбыз бла эсен джетдирсин!))
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 02:32:38
СЕН АЛДА
Шо, алда! Кесекге бир алда!
Бир кёзбауча тюбей джолумда,
Сен мени джангыдан ийнанырча алда!
Кечилген джазыуну сен мени бла сюре,
Джанынгы къыллары бла ?Сюеме!? да де!
Шо, алда! Кесекге бир алда!
Мен сууукъ къолунгу къолума
Алгъындача алырма, джаным бла ууа,
?Ба? этиб да салырма кёзюу кёзюме...
Сен алда, ийнанырма хар бир сёзюнге.
Шо, алда! Кесекге бир алда!
Алгъындача, ?Сюеме!? да де ?
Джан учар да минер акъ къурмач балийге!
Кесекге къууанса, учунса, бир сёнгер,
Бу сенсиз ёмюрюн ол дагъыда тёзер.
Шо, алда! Кесекге бир алда!
Танг атса, джанымы джанынга
Джюк этмем ? ол къаллыкъды мени бла мында:
Бу таза сезимни ачыуу ? меники,
Бютеу насыбы уа болсун сеники!
Сен алда! Кесекге бир алда!
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 02:36:15
ТАУЛУ КЪЫЗНЫ НАМЫСЫ
Бек сюеме таулу къызны намысын,
Умутума аркъан салгъан кёзлерин.
Джазыуубуз бир джулдузгъа джазылсын:
Кёк бла джерде олду бизге тилерим.
Бек сюеме джылыу берсе къарамынг,
Чачларынга насыбымы эшерге,
Танг алада сеннге болса саламым,
Джюрегинги зем-зем сууун ичерге.
Бек сюеме таулу къызны намысын.
Аны аты алтын суу бла джазылсын
Тау джуртуму агъачына, ташына,
Минги Тауну тёппесине, башына.

Бек сюеме таулу къызны намысын,
Ма ол айтсын арбазымда белляула;
Къартларымы чал эслерин сыйласын,
Ол намысны кямарынга сен байла.
Бек сюеме турса къолунг къолумда,
Бир адамча бирге атлаб джюрюсек,
Акъ бурчакъны кирпигингден къорургъа,
Сен да, мен да бир тилекни тилесек.
Бек сюеме таулу къызны намысын.
Аны аты алтын суу бла джазылсын
Тау джуртуму агъачына, ташына,
Минги Тауну тёппесине, башына.
Гошаях бийче 09.12.2008 04:53:04
Разыма, сенда разы бол. Бек аламат назмула. Адамланы башында аллай бир сагъышы боламыда эке, бу назмуланы ичинде ча? :smt017


P.S. Къарнаш, эринмей анда бунда (башха темалада) джазгъан назмуларынгы бери бир джыйсанг.
:smt006
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 11:50:27
[b:6bcc813dca]ДЖУРТУМ[/b:6bcc813dca]
Таулу Джуртуму мыдах эллерин
Барама атлай, сасый джюрегим:
Тойсуз, тийресиз сёгюлген орамла,
Джакъсыз ёмюрге кёмюлген адамла...
Таулу Джуртуму мылы кёзлерин
Кимле сюртюрле, джокълаб эллерин?
Мен кимме джерде ёчюлсе умутум,
Не уа джырсыз болалырмы Джуртум?

Таулу Джуртуму мыдах эллерин
Бурады заман ? тынгсыз нёгерим:
Къартсыз, сабийсиз ма къалыб оджакъла,
Ёзден ёмюрню сойдула мыжыкъла...
Таулу Джуртуму ахыр эллерин
Бир-бир джокълайды азмыч тилегим:
Сыйлы Аллахым, Сен болуш анагъа,
Учарлай болуш умутсуз балагъа!
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 12:00:30
Цитата

Адамланы башында аллай бир сагъышы боламыда эке,

[b:33e24461b8]Гошаях Бийче, [/b:33e24461b8]
Адамла берлик багъабыз - ишибиз;
Кертиси уа - сагъышыбыз, тюшюбюз.
Белеуютдю, гинады бизде ангнгыла,
Тынгсызды. Джанады, сюе, джангыла.
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 12:04:16
[b:b811b6fc8d]ДЖУЛДУЗЛА[/b:b811b6fc8d]
Бирсиле джууукъла,
Бирсиле сууукъла;
Узакъла, кёксюлле,
Джарыкъла, иссиле,
Уллула, гитчеле;
Сен, алыб, ёнчеле:
Хар бири ёз, башха ?
Себилген мынчакъла...
Бурушлама кёлню,
Не бошама сёзню:
Минг джулдуз ёмюрге,
Бир да сормай бизге,
Аламны санында
Тахларын салдыла;
Мингисин да мында ?
Не джерде, не джырда ?
Тенг этиб джулдузгъа,
Атларын джаздыла.
...Уллула, гитчеле,
Сууукъла, иссиле;
Кимлери тёрледе,
Бирсиле да кёрде
Тюберле ёз, башха
Соруугъа, джууабха.
Айшат 09.12.2008 16:02:20
Цитата

Тюзюн айтсам, багъалы эльбрусоидчиле, ана тилибизде джазаргъа, айтыргъа, джырларгъа тансыкъ болдум:)) Башха тиллени билген да игиди, алай а...

:smt001 а биз къалай тансыкъ болуб турабыз окъургъа))
к сожалению, не всё понятно...но есть желание понимать...очень люблю читать на родном стихи...и так приятно,когда удаётся почувствовать то,о чём написано...а иногда со словарём читаю :smt122 в такие моменты, может не понять всю красоту стиха, но, хотя бы хочу понять слова... спасибо! пишите ещё!!!
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 16:23:55
Цитата

и так приятно,когда удаётся почувствовать то,о чём написано...

А вы не пробовали в чужих стихах найти себя, читать не его, а познать свою душу? :smt017
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 16:27:01
СЕЗЕМИДИ?
Къызыл гюлню къыз тылпыуун,
Дугъум кёзлю кечелени,
Эринлени гюл татыуун,
Бюлдюр джырын бёденени
Сенде джюрек эшитемиди?

Къачны джунчуй тешиннгенин,
Къарны къызча ызсызлыгъын,
Мартда джазны сепкил бетин,
Джай тылпыуну дамсызлыгъын
Сенде джюрек сеземиди?

Джерден ауур сагъышлагъа,
Менсиз джойгъан кюнлеринге,
Чал чапыргъан джашлыгъынга,
Бош айтылгъан сёзлеринге
Сенде джюрек тёземиди?

Эште эсе, сезе эсе,
Ол насыбды, къууан аннга!
Алай болмай, эсней эсе,
Чыгъа эсе джукълаб тангнга, -
Тюлдю джюрек! Ол этди, эт...
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 16:28:33
СЕН САКЪЛА
Джаздан эсе къачха ушаш кечени
Салкъын аяз бешик башын билейди,
Терезенгден сылаб сени бетинги,
Тюшлериме тылпыуунгу элейди.

Экибиз да ол бешикге бёлениб,
Белляу айта, ийнакълайды сюймеклик:
Юренелмей не эжиуге, не джыргъа,
Къаллай кюнле, джылла бизден оздула.

Дарий кёзлю акъ балийни тамчысы
Толмай къалгъан муратымы джууады.
Джазыууму заман эшген къамчиси
Тынчлыгъымы кёк аджирин къууады.

Толгъан айны ала нюрю ? саламым,
Санларынгы джашырмайын ийнакъла:
Джюрегими бютеу барын, къадарын
Сеннге бердим, энди аны сен сакъла.
ДЖОЛОУЧУ 09.12.2008 17:05:46
СЮЙЕМЕ, ДЕБ АЙТМА
Тебле атымы, бетими да тебле!
Тебле джюрекде ол татлы сезимни!
Къозу кечеми, сюр, къыста эртденде:
Сюйеме, деб айтма, сындырма мени!
[i:e86bbc5604]Сындырма, тилейме, сен энтда къайтыб,
Тёзмез джюрегим ? ол неден да джукъа.
Алгъынча сюйерме, сюйерме къаты:
Сындырма! Сен салма мени тобукъгъа![/i:e86bbc5604]

Урла джанымы, джазымы джырларын,
Дамсыз замандан сен урла кесими.
Къарама да юз ёмюрню къылларын:
Сюйеме, деб айтма, сындырма мени!
[i:e86bbc5604]Сындырма, тилейме, сен энтда къайтыб,
Тёзмез джюрегим ? ол неден да джукъа.
Алгъынча сюйерме, сюйерме къаты:
Сындырма! Сен салма мени тобукъгъа![/i:e86bbc5604]

Кечерме, ийнан, ол сууукъ джанынгы,
Татлы умутум ёчюлген кечени.
Кечерме, ийнан, урланнган тангымы:
Сюйеме, деб айтма, сындырма мени!
[i:e86bbc5604]Сындырма, тилейме, сен энтда къайтыб,
Тёзмез джюрегим ? ол неден да джукъа.
Алгъынча сюйерме, сюйерме къаты:
Сындырма! Сен салма мени тобукъгъа![/i:e86bbc5604]
Гошаях бийче 10.12.2008 03:20:46
[b:586953009d]ДЖОЛОУЧУ[/b:586953009d],
Цитата
А вы не пробовали в чужих стихах найти себя, читать не его, а познать свою душу?
Не пробовали)))) просто иногда стихи говорят то, что чувствуешь в данный момент или чувствовал когда-то. Не может человек, познавший любовь, и человек, не испытавший этого чувства, одинаково воспринимать стихи о любви.
...за последние два стиха отдельное спасибо, окунулась в воспоминания... :smt122
ДЖОЛОУЧУ 10.12.2008 04:33:09
Цитата

...за последние два стиха отдельное спасибо, окунулась в воспоминания...


Халалынг болсун, [b:26e54c2969]Гошаях Бийче[/b:26e54c2969]:)))

[b:26e54c2969]КЪОЙ, ЧАКЪЫРМА![/b:26e54c2969]
[i:26e54c2969]Мне сладко ? не плачь, дорогая,
Что ты отравила меня.
Н. Гумилев.[/i:26e54c2969]

Кёбден бери абрек къачыб кюндюзден,
Тот къойнуна кирген эдим кечени.
Шошлугъума ёртен салыб джилтинден,
Айт, къалайгъа чакъыраса сен мени?

Аллах берсе, сеннге кибик, фахмуну,
Берсе эди джюрек джылыу, не ангнгы!
Джырларынга болур эдим мен эжиу,
Болур эдим айталырча атынгы.

Кёзлеринги кёзлеуюне кёмюлюб,
Къарар эдим, сени кибик, джашаугъа;
Джюрегинг бла бирге атлаб, тебиниб,
Барыр эдим кесим кириб джарсыугъа!

Сен ушайса джанкъоз гюлге, джашырмам, -
Сууукъ къарда къызгъан джилтин, сейир тюш...
Ёлмез инсан джокъду джерни башында,
Ёллюкге уа нечик бердинг сен юлюш!

Нечик айтдынг кюнню барын сокъургъа;
Къыш бораннга джашил джазны джылыуун?
Нечик! Нечик, нечик кирдинг къойнума,
Джюрегими бузуб теке къалкъыуун?

Учалмадым сени къатыш мен кёкге:
Билсем эди кёкню ачхыч дууасын...
Джер баласы нёгермиди мёлекге ?
Бош чакъырма, джокъду мени къанатым.
ДЖОЛОУЧУ 10.12.2008 04:38:07
[b:4a0c34f9f5]КЪАЧХЫ ЧАПЫРАКЪ [/b:4a0c34f9f5]
Бош излеме тюшген чапыракъда
Ётген джазыуну,
Тенгинги саламын да кёрмезсе
Аны бетинде.
Бу алтын мазарда сен излеме
Ёлген джауунгу,
Джазыкъсынма аны ? ол ушайды
Кеси-кесине.
Бош сылама аны сезимге
Тёленнген санларын,
Эсинги кесекге бир бёлечи
Зем-зем джырына:
Ма, аяз къанаты бла сылайды
Джесир къылларын,
Ол сейир макъамда сен учарса
Кеси джазынга.
Сен, хорлаб заманны, къарасанг
Сезимни кёзюне,
Ангыларса нечик аз этгенсе
Эжиу джырына.
Намазда уюгъанча, урурса
Башны тёзюмге;
Табмай бир кечинмек, ахсынырса,
Къайта ызынга.
Бош сылама джансыз чапыракъны
Исси къолунгда,
Джазынгы саламын сен табмазса
Аны бетинде.
Аллай ненча джанны ашыргъанса
Кеси джолунгда?
Джазыкъсынма аны ? ол ушайды
Кеси-кесине.
ДЖОЛОУЧУ 10.12.2008 18:47:17
ЭЛЧИ ДЖАШЧЫКЪ
Кечеги джукъудан джашаугъа къайтара,
Сагъайтады элин насыблы минара.
Аязы бла уууа кёзлени химилин,
Бир джашчыкъ да барады сюрюб ийнегин;
Ол барады истемей тангны къадарын,
Эслемей кюнню энтда кюн джазарын.
Айшат 10.12.2008 19:31:55
Цитата
Цитата

и так приятно,когда удаётся почувствовать то,о чём написано...

А вы не пробовали в чужих стихах найти себя, читать не его, а познать свою душу? :smt017

Признаться, для меня прочувствовать описанное в стихах- это, либо пережить знакомое состояние,описанное в них, либо...автор настолько ярко и интересно написал,что я прямо вжилась в роль....другим словом- талант автора помогает понять то,что тебе неведомо...

и о душе....наверно только сильная и чистая душа способна пропускать через себя многое и воплощать эмоции в красивые и жизненные образы...которые может прочувствовать другой человек...
:smt006 спасибо за стихи.
ДЖОЛОУЧУ 10.12.2008 22:27:11
Цитата

и о душе....наверно только сильная и чистая душа способна пропускать через себя многое и воплощать эмоции в красивые и жизненные образы...которые может прочувствовать другой человек...

[b:22300d93b2]Красиво и глубоко сказано:)))[/b:22300d93b2] Спасибо, Айшат:)))

А мне кажется, что лирика - это умение (или талант) раздевать свою душу, свои чувства так, чтобы и другим было любо, да и себе не стыдно.
ДЖОЛОУЧУ 10.12.2008 22:29:08
[b:9b2f7d68cf]ЭРТДЕННГИ ОЮУЛА[/b:9b2f7d68cf]
Кече, арыб, тер-джыламукъ тёкдю да,
Тейри джарыкъ келгенинде таянды.
Дангыл тюзню терк бир атлы ётдю да,
Эртденнгини сер шошлугъу уянды.

Гюлле, ханс да, таш, булчукъ да, къууаныб,
Сейир чыкъны кюннге эслеб тутады.
Бир такъыйыкъа джерни юсю дуу джаныб,
Джулдуз кёгюм джерге тюшюб турады.

Джалан аякъ, эслеб атлай, барама:
Кёлюм кёкде ? кёк да джерге тёшелиб!
Тейри атхан кюн таякъгъа къарайма,
Къол аязда тутар кибик кёллениб.
ДЖОЛОУЧУ 10.12.2008 22:30:56
[b:29393622c7]АКЪ КЪАЙЫН [/b:29393622c7]
Джелни бешиги, къучакълаб умутну,
Ётген тюшледе тебретеди мени.
Джазгъа бёлюннген къайынны булчугъу
Тешиб кюрешеди кюрме эсими.

Джылы ышара да, сылай чачымы,
Излейди аныча тийсем бетине:
Нечик умутлуду, ётген къачымы
Онглаб, байларгъа эсими кесине?

Ойна, сен ойна, акъчепкен терекчик,
Меннге да шагъырейди джазны джылысы:
Кесинг бла эсим чайкъалса сенгилчек,
Бюлдюр заманнга чачылыр къайгъысы.

Ойна, сен ойна, умутлу терегим,
Къозгъа тёзюмге бойсуннган къылланы;
Бёлдюр джукъудан ? алкъын джаш джюрегим
Тизер эртденде бойнунга джырланы.
ДЖОЛОУЧУ 10.12.2008 22:42:11
Былай бир бошчукъ, бир аламат
Келиб къаласа къатыма:
Сенден толгъа эди ахырат,
Бир кёб тиесе джаныма!
:)))
ДЖОЛОУЧУ 12.12.2008 01:57:10
ДЖАЗЫУНУ ЭСЕБИ
Кёзюулю тангымы чокъуракъ кёзлери
Тамам да кесингча этелле ийнакъ.
Бу ёмюр сынджырдан юзюлген джюрекни
Сенсиз кюнюне мен атайма бир ат.

Бу учсуз сезимни эсирген къанаты
Джангызды, учармы кеси ол кёкде!
Сенсиз джазыуну эсеби да джарты,
Мен ол джазыуну санарыкъма неге?
ДЖОЛОУЧУ 12.12.2008 12:16:13
Асыры озгъанлыкъгъа санамасагъыз, ма муну да теджерик эдим :smt017



[b:38060590ff]СОСЛАН ТАШ[/b:38060590ff]
(Таурат)

[color=green:38060590ff][i:38060590ff]?Кёк кёгюрчюн мен болуб,
Учуб кетсем, не этерсе??
(Къарачай халкъ джыр)[/i:38060590ff][/color:38060590ff]

АЛ СЁЗ
Элбер, джомакъ, джырмы неда таурухла?
Не айтайым, балдан татлы туудукъла?

Айт десегиз, мен а таурат айтайым,
Аллын, артын бираз къысха тартайым.

...Болур эди ол джыл меннге джыйырма,
Чыкъгъан эдим джыйын къатыш мен джолгъа.

Ат белинде ойнар-тепсер заманым,
Белде ? къама, атджер къашда ? атарым!

Юч кюн барыб, талай джолну къоратдыкъ.
Тау ышыкъда бир къалагъа биз къайтдыкъ:

Ташда битген, таш къаланнган бир джомакъ!
Ол къалада болгъан эдик биз къонакъ.

Муратыбыз ? къонакъ борчдан чыкъгъанлай,
Атланыргъа, джолубузну тартханлай.

Чакъырдыла бизни джарыкъ отоугъа.
Сауут-саба ? барын такъдыкъ быкъыгъа...

Къонакъбай къарт, не сёз, бизни сыйлады,
Кёб тепсини аллыбызгъа ызлады;

Тюрлю-тюрлю ашла, хантла ол къурду,
Хапар сормай, адет сакълаб, бек турду.

Кёз ачдыра, тау оюнла ойнатды,
Таурух, таурат, джыр, джомакъла ол айтды...

Андан бери ненча къышны ашырдым,
Ненча джазгъа мен тюбедим, ышардым,

Амма, ол къарт бюгюн кибик эсимдед:
Таураты бла къонакъларын джесирлеб,

Джырлай эди, сан этмейин джылларын,
Сёлешдире къыл къобузну къылларын.

Тангнга дери сокъгъан эди сазарын...
Эсге тюшсе, дайым чанчад санларым.

Ол айтханны аны кибик айтыргъа
Зар болама туумай къалгъан фахмугъа:

Аны кибик макъам сала бир билсем,
Сау сунурем, таб, джюз кере мен ёлсем!

Эртденнгини шошлугъу бла сюзюле,
Бир-бирде уа къая ташлай юзюле,

Кёгюрчюнлей буруб уча сёзлери,
Сабийдеча, нюр тёгюле кёзлери,

Аркъан атмай, къуру сёз бла джанынгы
Тартыб алыб, кесин къоюб санынгы,

Шау эте да, эс табдыра кесинге,
Тута эди бир умутсуз джесирде...

Олтуругъуз хар биригиз табыракъ,
Ма былайды ол къарт айтхан бу таурат.

[b:38060590ff]I БАШ[/b:38060590ff]
[color=green:38060590ff][u:38060590ff]?Дженгилде сюймез,
Бошуна да сёнгмез!?
(М. Лермонтов)[/u:38060590ff][/color:38060590ff]

Джансыз джуртда джалан кёкню тюбюнде,
Джангыз кеси, ёкюне хар кюнюне,

Муратсызлыкъ тутмагъында джашагъан
Сослан Ташны юсюнденди айтылгъан.

Бу къум тюзде не джазыуну кёргенин,
Исси кюнде не чырмаудан кюйгенин,

Нек ичгенин джангызлыкъны суусабын,
Кеси айтмай, айт, ким билир хапарын!

Сослан Ташны таш джюреги титирей,
Кенг сыртындан къум, зыгъыр да седирей,

Мен къоймаздан, ол болмаздан башлады.
Башлады да, джерни тынчлыкъ ташлады.

***
...Хыны аяз, хаман Ташны джонуучу,
Ол хапардан кючю кетиб, сорушду.

Ма ол затха кюн да салды къулакъны,
Сан этмеди булут джайгъан къучакъны.

Ол хапардан титиреди, терледи
Тюз тёппеси джансыз, къумлу тёбени.

Ийилдиле, сый бердиле чегетле,
Сын болдула къая ранда кийикле.

Къарт уучуну чарламаучу мылтыгъы,
Кёлю кетиб, огъун чайнаб, тыгъылды.

Кётюрюлдю тенгиз мийик толкъуннга,
Ёксюзлеча сарын салыб булбулла...

Чыдамады джыламукъгъа бир кишен ?
Хапар болду СЮЙМЕКЛИКНИ юсюнден.

***
...О Сюймеклик! Чексиз сыйлы сюймеклик!
Биз тилейбиз, сен да тиле кечмеклик.

Биз тилейбиз: сенсиз болмасын джашау,
Сенсиз джаннга джерде келмесин махтау!

Сенсиз джюрек ушайд сууукъ къабыргъа,
От джагъасын суу ашагъан тыбыргъа...

Ненча джырчы, тёгюб ичги сёзлерин,
Бердиле да джашауларын, кюнлерин.

Ненча джулдуз джана болур бу кёкде,
Ненчасы да чыкъмаз энди ёмюрде.

Сюерми эди Меджнун ариу Лейланы,
Ахсынырын билсе бютеу дунияны?

Ачмаз эди джюрегини сазарын,
Гюл Лейлагъа къоймаз эди мазарын.

Не уа Тахир ? адамланы асылы ?
Турурмеди Зухурагъа къысылыб!

Билсе эди не этерин сюймеклик,
Кетмез эди джансарайын термилтиб.

Алдан билсе Зухураны джыларын,
Юзер эди бютеу сезим къылларын.

Джутар эди сюймеклигин ичине,
Бычакъ алыб турур эди юсюне...

Сюймез эди Акъбийчени Рамазан,
Айырлыгъын билсе аны сауладан.

Сюйген джанны хаух санларын къамчиле
Таларыгъын кёрсе эди тюшюнде,

Къурман этиб кесер эди сезимин,
Джарсыууна байлар эди тёзюмюн...

Къайсы бирин тизсин джая къобузум,
Айтмайын а, не бла тыйсын ол аузун!

Ненча джюрек болгъан болур насыблы,
Ненчасы да кёрмез сыйлы къартлыкъны!

Барыбыздан сен да тиле кечмеклик,
Сокъур сезим, татлы ауруу, Сюймеклик!
***
...Бу сезимни кёрген, сезген ненча джан!
Тохта дерге табылмады бир инсан.

Джол нёгерле, хайран алыб башларын,
Ыргъакъ этиб, чалышдырыб къашларын,

Барханлача, аз-буз эниш ийиле,
Бирем, башха энчи сезим кемире,

Бир-биринден таша этиб кеслерин,
Баш кётюрмей, мылы алыб кёзлерин,

Айтылгъанны хар сёзюне джутлана,
Уюдула бу сюймеклик сафлада.

Сослан Таш а тёге эди хапарын:
Ол айтханды бюгюн сизге джасарым.

***
Джелге, кюннге бойсунмадым, тутуб баш,
Джюз ёмюрню таш джюрегим болуб таш,

Джюрек джылыу не болгъанын сезмедим.
Ёзге, бир кюн титиредим, тёзмедим...

Ёшюнюмде гюлле урлукъ эследим!
Ёмюрюмде сынамагъан бир сезим

Бир джигитлик, хомухлукъ да келтирди;
Тохтаб тургъан таш джюрекни тебдирди.

Ол сезимни халын сизге берирге
Не сёз, не тил мен табалмам бу джерде.

Не джай, не къыш, кюн бла кече, не хауа
Ушамайла, ийнаныгъыз сиз, аннга.

Табигъатха джан салыучу джашил джаз,
Ким биледи, ол да болур андан аз!

Джолоучугъа джан къалдыргъан суусабды,
Бир-бирде уа джаханимден азабды.

Азаб тюлдю, тёзюмюнге тузакъды.
Кертисинден бу сёзюм да узакъды.

Аллай сезим айтылмады аууздан,
Ол башхады джырдан, тойдан, таурухдан.

***
...Бир бек сюйдюм къум тюзюмю дангылын,
Тюненеде эслемеучю тангларын.

Разы болдум насыбыма, джазыугъа;
Нюзюр этдим Къадар берген саугъама.

Кече-кюн да джукъламайын сакъладым
Джелден, кюнден ол гюллени. Аядым.

Кёб заманны кердим кенгнге къучакъны...
Чирчик этиб чыкъгъан джити тамырны

Кёргенимде, кёз джашланы тыймадым;
Таш джюрекни таш орнуна джыймадым.

Ёшюнюмю эки джардым къууанчда!
Тамыр ийиб джюрегиме джубанчха,

Орун алды тюз тёрюмде, джанымда.
Бютеулей да болдум аннга тохана.

Инджил сезим! Неди аны билсегиз,
Мен сюйгенча джашауну да сюйсегиз,

Уу болса да, ол джылыуну излерсиз!
Бир кёрсегиз, ёмюрге да кюсерсиз.!

Чагъыр кибик, ол эсиртди, кеф салды:
Дуния сагъыш, джан къоркъууум кенг къалды.

Кёкден, джерден насыбыма бир заран
Джетдирмезден болудум, терйри, сен ийнан.

Бир болсам да, сукъланмадым таулагъа:
Къадау Ташча, болдум джуртда къадама.

Не джаугъа да тута эдим ёшюнню,
Тогъуй эдим къадарымдан тёзюмню.

Сёзню созмай, былайды деб айтыргъа,
Къадар кеси бола эди тамаша!

Сюймекликни айтылмазлыкъ кючюнден
Хан да, къул да болуб кёрдюм мен бирден.

Менде джюрек хар неге да эзилди,
Бютеулей да Гюллечикге берилди.

?Терк ёл!? - десе, кёмюлюр эдим къумгъа.
?Азды!? - десе, чачылыр эдим, сына.

Кеси берсе ёлю отну ичерге,
Мен хазырем, таб, аны да этерге!

...Ёсе келди, болду сейир-тамаша:
Хар неси да эт бла дженгча джараша!

Суудан сюзюб Суу къызына къарасанг,
Кёкден сёгюб дуу джулдузну сайласанг,

Джерде бир джан, не хур къызы, не мёлек
Ариулукъда джетмейдиле не да эт!

Къайсы мискин болаллыкъды базаргъа
Ол суратны сёзюн табыб джазаргъа?

Къучагъымы, таш санымы патчахы
/Чыгъанакълы, башында къызыл сархы,

Субай белли, ала кёзлю, сюйюмлю/
Ашай эди, тарай эди кёлюмю.

Ариулугъу ушамаед сёзлеге:
Асыу эди аны кёрген кёзлеге!

***
Байрым кече, къыбла джелчик булджута,
Джарым айны булут ийе, бир джута,

Тейри джерде дженгиллетди айылны:
Тёгерекге джандет шошлукъ джайылды.

Быллай кече кёб эшитгенди къулагъым
Хапар соргъан къуш джюджекни ауазын;

Къарт бёрю да тизиученед юзюгюн
/Ышыгъымда кёб къойгъанды кючюгюн/.

Аслан, къаблан, къоян болсун, не джюджю ?
Хам да дюлдюр, бары толу юйюрлю!

...Байрым кече учадыла мёлекле,
Келе тюшге неда къала кёкледе.

Ма бу джуртда менем кеси сирелген,
Джюрегине джангызлыкъны тюйреген.

Энди ол да орун бериб Гюлчюкге,
Айтханымча, тюрлендиле кюн, кече.

Тюз ёзюме тахын салыб мёлегим
Унутдурду, эритиб, мермерлигин.

Къызыл сархын джел толкъунда тарата,
Нюр сыфаты кёзню, кёлню къамата,

Ийнакълады таш санымы, бетими;
?Ба? этди да, эсим къоду кесими!

?Эсиргеннге тенгиз болса тобукъдан?,
Сюйген джаннга, айт, не истем аджалдан!

Къадар салгъан таш джорукъну ташладым,
Кёлюмдегин, тыялмайын, бошладым.

Табмаса да тилим ариу сёзлени,
Ангылатдым ёртен алгъан сезимни.

?Бютеулей да сенсе, - дедим, - джюрегим!
Сенсиз къалса, таш, гыйыды тёнгегим...?

Айтмасам да таныла эди халым:
Сёзде, кёлде джогъед бир тукъум лагъым.

Кече-кюн да сен тохтамайын айтсанг,
Сёз бошалмай, таб, сен кесинг арысанг,

Къанны тебиб неден алай ургъанын,
Сюймекликни не кючлери тартханын

Айталырмы аууздагъы эт кесек?
Мен этеме, ийнан, аннга бек ишек!

Джанны халын джангыз джанды сезерик,
Санны балын санды татлы этерик.

?Кёлге балхам ариу сёздю!? - дерикге, ?
Сюймеклигин, табса, бакъсын сёзлюкде!

...Эки джюрек тазалыкъдан джылтырай,
Бал эринле бир-бирлерин джутханлай,

Сан да, джан да бир ышыкъгъа къысылыб,
Къан къыздыра, бир-бирине ышылыб,

Заман сезмей азмы-кёбмю биз турдукъ;
Кече къатыш, айран кибик, уюдукъ...

***
Ай-а! Заман тохтамайды бир джерде,
Джокъду мадар аны кютю этерге:

Эмиликди атлагъаны, джоргъасы;
Джокъду аны кеме тохтар джагъасы;

Кийик бууча, алгъа къараб, ёкюре,
Кёкден джерни киндик бауун кётюре,

Ычхыналмай, юркюб артха къарайды:
Джангызлыгъы джюрегинги тарайды;

Кёлю къайнай, къол тирменин бурады,
Джер насыбны нартюк этиб ууады;

Кебининден алгъан кибик ёлюкню,
Айырады джан ышыргъан кёрюкню.

Хар биреу а энчи насыб излейди,
Аны ызлай, минг джарсыугъа тюбейди.

Адам джерге атланнганча джандетден,
Сослан Таш да эрек болду Гюлчюкден.

Кёз джумгъанда Шайтан Джели келди да,
Алыб кетди биргесине Гюлню да.

Медет, джерде тюлдю юйю Насыбны:
Биз болабыз ачыр ючюн насыблы;

Сау ёмюрню кюйер ючюн сюйебиз!
Амма, аны арт акъыл бла кёребиз...

Хей, Къудретим! Ачыу кенгде айлансын.
Ёлюм джекни бёрю аузу байлансын.

Джарсыу джойса, харам этиб санланы,
Эссиз этсин от маталлы ангнгыны:

Кюйдюрмезча тот сагъышда заманын,
Эслемезча кече кюнню алгъанын...

***
Къонакъбай къарт ? ёмюрлени джырчысы ?
Эки кёзюн, эриннича, джум къысыб,

Баууруну теренинден, ётюнден,
Ахсыннганча, кюу этеди тёзюмден.

Къобузуну хар къылыны учундан
Ийиреди макъамланы джангыдан.

Эмуркъаны сууларыча шууулдай,
Чууакъ кёкде джулдузланы къучакълай,

Ыран джолну айланч-гыланч бурула,
Гондарайны кесмезинден къуюла,

Тёрт дунияны бёлдюреди кесине.
Шумбуз биз да, болуб аннга джесирле.

Къонакъбай къарт кёзлери бла джокълаб,
Къонакъларын бирем башха тансыкълаб,

Юзген кибик ёмюрлюкню нохтасын,
Джырын бёлдю, салды джары джаясын;

Турду ёрге, къуйду сора чагъырдан.
Тепшеклери бютеу къызыл багъырдан.

Хар биринде къарасауут, алтын суу;
Кёзге джууаш, кёлню алгъан джибли суу.

Тогъуз джылны гёзенинде букъдуруб,
Къарт сыйлайды тепшеклени толтуртуб!

Алгъыш этди, бизлеге да буюртду,
Белги бериб, джатар орун къурдуртду.

Джол башчыбыз, барыбыздан тамада,
Сыпас этди туз-дамына, хантына.

Сора къартдан былай тилеб ол айтды:
?Мадар болса, бу башланнган тауратны

Эшитдирсенг бютеу барын, ахырын!?
Къарт, ышара, къыл къобузун акъырын

Алыб, кёрдю бирем-бирем къылларын:
Тамам сездик къонакъбайны джырларын!

?Джолоучусуз... ай, джукъудан къалырсыз!
Мен башлайым, арысагъыз айтырсыз...?

Алай айтыб, алды эски къобузун,
Сора тёкдю макъамланы шош, узун.

[b:38060590ff]II БАШ[/b:38060590ff]
[color=green:38060590ff][i:38060590ff]?Къолугъузну тыйыгъыз,
Бу тиширыу меннге багъалыды!?
(Л. Воропаева)[/i:38060590ff][/color:38060590ff]

Ташны къозгъаб, кёрге салгъан Гюллени
Не хапары разы этер сизлени?

Джокъду сёзюм парча-къурча джасаргъа,
Гюл сынагъан джашау тюлдю джашаргъа.

Айтхан джерден кери къалсын юлюшю,
Керек тюлдю чий алтыны, кюмюшю...

Не айтайым мен ол джанны юсюнден?
Кетген джокъду ол чырайлы тюрсюнден.

Бираз буршу болгъанлыкъгъа сыфаты,
Шаркъ эсленед ариулукъну ёз хаты.

Юзюлгенча кийик, юркюб, къаядан,
Джаны къачханд, тюзюн айтсакъ, санындан.

Къуру кёлден башха тюлдю кёзлери,
Отча къызыл эринлени джезлери,

Къачда кибик, ачылыбды замансыз.
Нечик болду бу джан былай насыбсыз?

?Ёлмесенг да, болмазмыса, шо, сен къарт!?
Бизни Гюлге этмейди бу сёз шагъат.

Ариулукъну ёлтюрюрмюсе, ёзге,
Бёлесенг да бютеулей аны джезге!

Сан махтауну джантокълагъа къояйыкъ.
Энди ашыкъ, сезим джолун барайыкъ...

Эсде болур насыб къаллай болгъаны?
Эки джаннга кёкде Айны толгъаны?

Кёбню кёрген Кюн да тутад эсинде
Гюл бла Ташха къууаннганын, эсире.

Огъай десенг, сорчун, сорчун Кечеден:
Ол, таб энтда чыкъмагъанды джесирден!

Тюшюр эсге санны татлы къызгъанын,
Эки джанны бир-бирине базгъанын;

Ол кечени ? ёмюрлюкню берликча,
Ол кечени ? ахырзаман келликча!

***
Башха эди джашау Джелни къойнунда:
Эрке тийди этге, бетге, бойнуна;

Атды кёкге, ийнакълады, сууурду,
Булутлагъа тиер-тиймез учурду.

Сослан Ташча тагъылмады ол джерге ?
Тагъылгъан Джел ушармеди да джелге!

Узакъ учду джерни, кёкню сызгъырта,
Кемсизленди Гюлню кёлюн булджута.

Шайтан джелде айланджюклей бурдурду,
Къыз джюрекде къуджур сезим туудурду.

Къайры кетди Ташдан ичген сезими?
Джангы джолну тебди инджил тёзюмю.

Ташдан ары атламагъан кёзлери
Ауладыла тенгизлени, тюзлени.

Алгъын джашау ушаб къалыб джесирге,
Гуруш-гууа болду Таш бла кесине:

?Къотур ташха берилиб кечем, кюнюм,
Андан башха кёрмюч кёрмейин кёзюм

Тура эдим ? Ол мени сюеди ? деб,
Мени ючюн багъыр отда кюеди, деб!?

Ташха берген кюнлерине ахсыныб,
Къалды Джелни кенг къойнуна къысылыб.

Экиси да бугъундула булутда,
Сан оюнда Къыяматны унута.

Берди кесин, эринлерин, къолларын,
Къызгъанмады не чачларын, табанын...

Берилди да джел къойнуна ? алданды:
Гюл кёзлени джарыкъ нюрю ауланды.

Тоналгъанын эслемеди къызыуда ?
Чексиз эди кёлю Джелге базыуда.

Ариу сёзю бечеу этиб кюнлени,
Булбул джыры алдай эди Гюллени:

?Акъды!? десе, акъ бола эди булут;
?Джакъды!? десе, джакъ бола эди умут!

Джулдузланы къурмач этиб, сууура,
Гюлню кёлюн джаза эди хауада!

***
...Ай бла кюнню алышыннган чегинде
Мийиклени мийигинден илгене,

Джюрегини теренинден бир ауаз
Белги берди, этиб ауур дыгалас:

?Ётдюнг чекни... Гюл, бериден арыса!
Сен джел тюлсе, ол джашаудан арырса.

Джелни санын джел башыды джюрютген,
Ол кериди сюймекликден, тенгликден.

Джокъду хатер, мизам, марда ? бир тыйгъыч;
Джокъча аннга кече, не кюн неда къыш.

Ол ушайды хурджун тинтген гудугъа:
Кёрдю, тийди, сабыр алды ? терк къора!?

Ай-а, Гюлле ийнанмады кесине,
Излемеди аллай сёзню эшитирге:

?Байчы эди, ийнан, алай этерик!
Сенден алгъа насыбынга джекирлик!

Аллай сёзню джангыз Байчыд айтырыкъ,
Зардан, тардан олду алай къычырлыкъ!

Хайда къычыр, улу кеси-кесинге,
Зарынг кирсин туура аман кёзюнге!

Аман болсам, келмез эдинг болуша...?
Деб, Байчы бла тамам къаты уруша,

Илгенди да уюб тургъан тюшледен,
Джел къойнуна кириб букъду эсинден...

***
?Сау къал! ? деди бир кюн Джелбаш, къысыла, -
Джокъду сёзюм балдан татлы санынга!

Джол чакъырад... Мен керекме кетерге,
Энди къойдум, Гюл, кесинги кесинге...?

Алай айтыб къойду аны булутда.
Джокълар акъыл болуб энтда умутда:

?Боз булутда бешикдеча сен чайкъал,
Чууакъ кёкню, джерни юсюн ол аулар.

Этме мыдах бир, джангыз да кёлюнгю.
Ойнай-кюле алай ашыр кюнюнгю.

Къара, къууан дунияны барына.
Бошлукъ табсам, терк джетерме къатынга!?

Джел эштмеди Гюлню аннга айтханын,
Эслемеди мингсоруулу къарамын!

Эшитсе да, айт, не джууаб джелбашдан:
Аны кёлю эсирибди джубанчдан.

Керекмиди джер сагъышы, шо, Джелге,
Не уа бир айт, джерде азмылла гюлле!

***
Джарлы джан а, къалыб харам булутда,
Кёз джашларын тёкдю мыдах умутда.

Тёкдю, тёкдю джерге джумуб инджиле,
Джерча ауур сагъышладан инджиле.

Артха къайта, кёзде ётдю джашауу:
Кёлю кетиб къызды аууз тылпыуу.

Джарлы джаннга кёкде джетмейин хауа,
Халы озду джарарыкъдан, таб, дууа...

Джангыз эди джарарыкъ аннга дарман ?
Бир кечмеклик табалса Сослан Ташдан!

Амал табса, къайтырчады ол артха,
Болуб аннга бютеулей къурман-къорча.

Нёгер этиб кечилмеген сезимин,
Уууч къысыб бютеу ахыр тёзюмюн,

Барлыкъ эди, ётюб отну къалынын,
Сан этмейин дунияны джалынын;

Барлыкъ эди, къыстаса да къатындан;
Барлыкъ эди, эл кюлсе да артындан;

Барлыкъ эди, барыр джерин таныса;
Бюртюк тенгли бурху умут табылса.

Андан кёбге умут этмейди джаны...
Ёкюндю да, кёлюн кюуге байлады:

?О кёклени, джерлени да Иеси!
Джан бла санны эм баш, сыйлы Тёреси!

Бол шапагъат менде шаудан сезимге,
Бол шапагъат къуруй баргъан тёзюмге!

Хакъды, сёзсюз, хар нени да билгенинг,
Кёкню, джерни хар элисин кёргенинг.

Бар тылпыуум, не атламым, кёзюнгден
Таша болмай, чыгъа эди кёлюмден.

Кечем, кюнюм, сан не бютеу къадарым
Сенден шойду, мени сыйлы Аллахым!

Нечик къалдым джарым джолда мен арыб,
Кёлюм джерге, джер да кёкге аралыб?

Кимге да не мени мыдах сёзюмден,
Джыламугъу сюртюлмеген кёзюмден?

Тилемейме джангы сезим ? орналмаз,
Ол джюрекге асыу, дарман болалмаз.

Кюйген джаннга берме энтда джаханим!
Джандетге уа кирмез эдим мен кесим...

Бир джазыкъсын... Тилемейме махтау, сый:
Кёк бла джерде быллай ишге джокъду сый!

Амма, тохтат... Мындан кёбге чыдамам!?
Былай айтыб Гюл секирди булутдан...

***
О сейирлик! Къудрет кючю! Тамаша!
Гюлню джаны, тюшюб кетмей алаша,

Кёкде къалыб, къурду сейир джанкъылыч!
Сюймекликде болмаз ючюн джангылыч,

Джети бояу ? джети излем бизлеге!
Тюшюн, тюйре муну барын эсинге:

Къызыл ? къызны къыз намысы, насыбы;
Албоз ? сакълыкъ, сакъла ?джелден? башынгы;

Сары ? алтын, сезим андан багъалы;
Джашил ? джашны ётгюр кёлю, дагъаны;

Кёк алады иннетингде тазалыкъ;
Кёкню кёгю ? талпымакълыкъ, азатлыкъ;

Кимит бояу ? барысыны кюрени,
Бол насыблы! Зибил джойма кюнлени!

Тюз сезимге джолунгу излей башла:
Хар бир джанны насыбы, ызы башха,

Базман кибик, джорукъ бирди кертиге;
Ол ёмюрден атлаб барад ёмюрге.

[b:38060590ff] III БАШ[/b:38060590ff]
[color=green:38060590ff][i:38060590ff]Сыннган мияла сауму болады.
(Халкъ джырдан).[/i:38060590ff][/color:38060590ff]

Исси къумну, джылан кибик сюркеле,
Барадыла кериуанла ? кюпселе.

Кюн чыкъгъанны чий джибекден къумачын,
Патчахланы, хур къызланы къууанчын,

Кюн батханнга элтедиле сатаргъа...
Кимди берген бу буйрукъну тохтаргъа,

Кериуанда джорукъ бузгъан генезир!?
Тюесинден нек тюшеди да везир?

Бир тобугъун джерге салыб акъсюек,
Кюбе джырта, ауур солуй кёкюрек,

Нени алды джерден алай сакъ, сабыр,
Дюрген болса юзюллюк кибик тамыр?

...Кёб мычымай джол тутдула тюеле,
Лахорларын джангыртдыла кюпселе.

Джангыз визир къошулмайды ушакъгъа,
Аны эси кютюледи узакъда.

Сагъышлары толкъунлача тёгюле,
Ким биледи, не келеди эсине:

Толмай къалгъан сюймеклиги? Насыбы?
Неда юйде сакълаб къалгъан къатыны?

Джурту? Тенги? Душманлары, джаулары?
Не сагъышха джесир болду ойлары?

Сен, къонагъым, салма меннге айыбла.
Болсам эди ол кюн кесим алайда,

Сорур эдим къоркъмай мийик чынындан:
?Неди, визир, сени былай къыйнагъан??

Алыр эдим ол кюн аны джууабын.
Ийнан, джокъду чёбге тенгиш гюнахым.

Сени джырчынг тюлдю тилсиз не къызбай,
Турмаз эдим, тейри, ансы мен джырлай!

Пашман болма, къойдан джууаш къонагъым,
Тюз кертисин айтыргъа эсе, антым,

Джарым сёзде бошалмайды бу таурат.
Таш байла да, олтур, марджа, тынгылаб.

***
Баргъан эдим бир джол узакъ Мисирге,
Тюнгюч улан туууб анда тенгиме.

Ашау-ичиу, той-оюнла, джыр-джомакъ;
Джарым джылны болдум анда мен къонакъ.

Алай йинан, фыргъауунну джуртунда
Кирпик къакъмай къарай эдим къызлагъа:

Джангызы да артыкъ эди кёзлеге,
Мен а кюнде тюбей эдим мингине!

Хар бири да ? сезим отну джилтини ?
Кюнден кюнге илеш эте Мисирни,

Джесир джанны бёлеелле заманнга.
Разы эдим тургъаныма алдана...

Тау намысым ? ол а сауну кебини ?
Бир заманда джокълады да кесими,

Алай ийнан, тюшлеримден сагъайтды,
Биреу кибик, айыб сала, бир айтды:

?Тойгъан джерден туугъан джеринг багъалы!
Сен намысда изле керти багъангы!

Хар бир къонакъ ? ол саламды Джуртундан,
Келечиди миллетинден, халкъындан.

Аны джюгю башхаладан ауурду!
Сезмегеннге ? сёзде къаллыкъ дауурду!?

...Сау къал этиб, разы болуб тенгиме,
Джол сайладым Къарачайда элиме.

Тёрт улоугъа джюклеб берди саугъала,
Бир къылыч да ? къаджыгъыргъа джаулагъа!

Джол нёгерле бир къошула, бир кете,
Ахырында чыкъдым дангыл къум тюзге.

Кюн хатерсиз къыздыргъанлай хауаны,
Эки кёзге джел да элей къумланы;

Тил тамакъгъа джелим кибик джабышыб,
Кёз джетгенде кёрюнмейин бир ышыкъ,

Джан къалдыра, кюрешеме барыргъа.
Джокъду заман, не эркинлик арыргъа!

...Кёзбаумуду? Неди кенгде джарыгъан?
Къаран тюзде мен, тайышыб акъылдан,

Чыгыр къушха аш болургъа тебредим!
Сынаргъа деб, терк бутуму сермедим ?

Тура эди эли тебмей орнундан!
Мен бурулдум аны таба джолумдан:

Джансыз тюзге къууат салыб кюрени,
Джанкъылышча, эркелете кёзлени,

Узунуна эки кесек джарылыб,
Бир Сослан Таш, бауурундан джыгъылыб!

Тёгерегин кийик хансла къуршалаб,
Къуу санлагъа иеликни орчалаб

Тургъанларын кёрюб, болдум тамаша.
Сагъыш джюкден мен олтурдум алаша.

Бир талайдан эс да джыйыб эследим
(Мен алдайма, алдасала кёзлерим):

Таш аллында, аны таба термиле,
Джата эди джазы онгнган бир гюлле...

[b:38060590ff]ТАМАМЛАЙ[/b:38060590ff]

Ма былайды таулу къартны таураты.
Муннга ушаш джашауумда кёб затны

Мен кёргенме, сынагъанма, сезгенме;
Ойлашмайын, кёб кесими эзгенме.

Джашлыкъ ойнаб, эсим тюзге ууланыб,
Азмы къалдым этгенимден уялыб!

Джылла къатыш эс да келед башынга:
Сакъ боласа ишге, сёзге, къашынга...

Амма, джашлыкъ! Джашауну ол бир чагъы,
Хур терекни джазда чакъгъан чынг агъы!

Сезимлени кийик кютген джайлыгъынг!
Борчха-къарчха алмаз, бермез байлыгъынг!

Бал чибинни балы татлы, ууу ? окъ:
Сюймекликден къутулурлай амал джокъ.

?Сюйдюм! Болдуб!? деген сёзню айтмагъыз,
Айтсагъыз а, сёзюгюзню атмагъыз!

Сезим тёрде къыйын болса джолугъуз,
Джанкъылычха дайым къарай туругъуз:

Хар бояуу ? бирер юлгю, минг соруу;
Сен аланы джазыуунга эт бурууу.

?Адебликге адебсизден юрен сен?,
Ким айталыр табын, тюзюн бу сёзден!

Сафын къой да, сакъ тынгыла ёзюне,
Аны оюн къаты байла эсинге.

Ким биледи, бара-баргъан джашауда
Сёзю джараб, джаны джетсе махтаугъа,

Бюсюреусюз ёлюб кетген джырчыны
Базманында мийик болур бир чыгы.

...Джокъду сизге бюгюн башха таурухум.
Къайда къалды ол кюлаякъ тауугъум,

Юч джыйырма джыл болады бу амма,
Экиленмей, суусаб бермез аллынга...
Читают тему (гостей: 1)

Форум  Мобильный | Стационарный