50

Кесекден, джангы хапар айтырма.
Баргъаны, къалайды, къадарны.
Сен кёзню, манга алай къайырма,
Тюлсе къой, джангыз къызы ханны.

Сен кёзню, манга алай къайырма,
Тюйме къаш, болгъанча ёлюмюнг.
Не айтыр деб, бек кенге джайылма,
Сагъышдан, сен болма, кётюрюм.

Не айтыр деб, бек кенге джайылма,
Къоркъма сен, чабмазма бууаргъа.
Не уа сен, кечгенди деб джангылма,
Джокъ кечим, чыкъгъанса тууаргъа.

Не уа сен, кечгенди деб джангылма.
Тюлсе къой, джангыз къызы ханны.
Кесекден, джангы хапар айтырма,
Баргъаны, къалайды, къадарны.

22.11.89.
Къарчастан.

51
Кечеде, кесим джангыз, барама, сыртда.
Огъай, мен алдамайым,
Боран да мында.

Урады, тохтамайын, солдан эм онгдан.
Бурчагъы алай урад,
Туугъанча окъдан.

Барыр джерин билмеген, къуру, Аллахсыз.
Баргъаным, эй, къайрыды,
Билемиди къыш.

Чыкъгъанма, ой тюз алай, чача сагъышны.
Чыкъгъанма, ой тюз алай,
Алгъышлай къышны.

Кёзюуде, юйде тургъан, бузлар тышында.
Кёзюуде, тышда тургъан,
Тынар тыбырда.

Арысам, тохтарма да, бугъарма кюртге.
Алайын джаратмасам,
Къачарма юйге….

Кечеде, кесим джангыз, барама, сыртда.
Огъай, мен алдамайым,
Боран да мында.

22.11.98.
Къарчастан.

52

Бусагъатдан, кюн да, тиер,
Мутхуз – къызыл салам иер.
Джарытыр да, къачхы джерни тюрсюнюн.
Джигит элчи ишге чабар,
Ауур ишлей, терге батар,
Ашырлыкъды, тюрт - мюрт эте, кюндюзюн.

Бусагъатдан, кюн да, тиер,
Мутхуз – къызыл салам иер.
Къозгъарыкъды, бешигдегин эм къартны.
Кими джортур келин кёрге,
Бирси атлар къайгъы сёзге,
Кими джырлар, кими окъур Алхамны.

Бусагъатдан, кюн да, тиер,
Мутхуз – къызыл салам иер.
Джорукъ ишин, ол тындырад, бек уста.
Ой, джашасын, алай этген,
Не затха да, ачхыч берген,
Минг дунияны, къаты тутхан, къолунда.

22.11.98.
Орта Къарачай.
Джёгетей.

53

Бусагъатдан, ай да чыгъар,
Ёмюр джолун, энтда ызлар.
Джарыгъында алты тюрлю бир джарыкъ.
Гитарам да алты къыллы,
Хар бириси алтын джырлы.
Джюрегиме, хар бирери, бир насыб.

Бусагъатдан, ай да чыгъар,
Сагъышланы кенге къыстар.
Айтырыкъгъа, хазыр турад, айтырым.
Джюрегимде джангы айла –
Арымагъан тарпан тайла.
Къарангыда, боладыла, чырагъым.

Бусагъатдан, ай да чыгъар,
Ол чыкъгъанда болмам гызмар.
Джарыкъ сезим къонакъ бола кёзлеге,
Тюбю – башы, болуб, чексиз,
Мен болурма макъам тенгиз.
Джырлар ючюн келлик кюнде кёблеге.

23.11.98.
Къарчастан.

54

Ай джырласын къарылгъач,
Джаз аласы тюлдю къач.
Ол, ауаз бла, ёзенлени тебдирсин.
Къумурсаха да алсын къатын,
Гугурук да къанат къакъсын.
Джумуш билген, эте берсин этерин.

Хар болгъан зат аламатды,
Джашау, сора, саламатды.
Ышармайын, шо, не этгин, джашаугъа.
Бола тургъан бары къууанч,
Терк ёлмезге, бары, джубанч.
Аныблады, топал джашау, ма, алгъа.

Барсын былай, тохтамасын,
Алам ичде алмашмасын.
Ол да – бу да, бола берсин, тохтаусуз.
Джашасынла сын ташла да,
Тууа тургъан сау джанла да,
Алай эсе, джокълукъ ичден джокъ ауаз.

Къарчастан.

Салам, Сапар.



Алхышлайма байрамбла, къабыл болсун тутхан оразанг.



Бир сюйюмчю айтырым да барды санга да, былайда санга джан аурутханлагъа да. Тюркде басмаланныкъ китабынъы сигнальный экземпляры чыкъды, деб хапар келди манга. Аллах айтса басмаланган китабны да къолунга алырса. Китабны тышында ол тёгерегинде баргъан оюмла асры ингичкедиле, басмаланган сагъатда къатышыб къалмагъа эдиле деб, къоркъуб тура эдим. Бек аламат чыкънганды несида.

Ма ша Аллах! Аллах онг берсин!

Айшат,

Cау бол !!!

Сен да этген муратларынга джет !!!

Цитата

Берекет пишет: Салам, Сапар. Алхышлайма байрамбла, къабыл болсун тутхан оразанг. Бир сюйюмчю айтырым да барды санга да, былайда санга джан аурутханлагъа да. Тюркде басмаланныкъ китабынъы сигнальный экземпляры чыкъды, деб хапар келди манга. Аллах айтса басмаланган китабны да къолунга алырса. Китабны тышында ол тёгерегинде баргъан оюмла асры ингичкедиле, басмаланган сагъатда къатышыб къалмагъа эдиле деб, къоркъуб тура эдим. Бек аламат чыкънганды несида.

Саламынг узакъ болсун, Мусса !!!!

Ораза Байрам бла, мен да, алгъышлайма, къууанч кёрюр, Къууанч хапар айтыр кюнюнг кёб болсун, Къарнаш !!!!

Китабны чыгъарына, мен да, акгыллы эдим. Игиден - иги хапар деб, Сеничагъа айтыла болур....
Сюйюмчюнг хазырды, Аллах айтса, тюбешсек бир къургъакъ тойчукъну а этербиз....
Кёб джаша, къууандырдынг. Дженгилде, сеннге да, бир Къууанч хапар келсин !!!!


,

Салам, Сапар.

Да келди, алан, къуанч хапар, уллу той оюнлукъ хапар.
Бир аламат джашды дейдиле (Иа Аллах, алай болсун),
къарнашымдан туугъан къызчыкъ бла сёз туусуб турадыла айны аягъына деб.

Берекет,

Алан, хапарны кертисин сен айтдынг !!!

Эки джанны арасын шайтан кирмесин, толу юй болсунла !!!!

Берекет,

Мусса, Къарчастан таба джолоучу болсанг, билдирирсе...

Азаны да, бу кёрюнмегенине, бир къара..

ИОСИФ БРОДСКИЙ,

из Нобелевской лекции :

Пишущий стихотворение, однако, пишет его не потому, что он рассчитывает
на посмертную славу, хотя он часто и надеется, что стихотворение его
переживет, пусть не надолго. Пишущий стихотворение пишет его потому, что
язык ему подсказывает или просто диктует следующую строчку. Начиная
стихотворения, поэт, как правило, не знает, чем оно кончится, и порой
оказывается очень удивлен тем, что получилось, ибо часто получается лучше,
чем он предполагал, часто мысль его заходит дальше, чем он расчитывал. Это и
есть тот момент, когда будущее языка вмешивается в его настоящее.
Существуют, как мы знаем, три метода познания: аналитический, интуитивный и
метод, которым пользовались библейские пророки -- посредством откровения.
Отличие поэзии от прочих форм литературы в том, что она пользуется сразу
всеми тремя (тяготея преимущественно ко второму и третьему), ибо все три
даны в языке; и порой с помощью одного слова, одной рифмы пишущему
стихотворение удается оказаться там, где до него никто не бывал, -- и
дальше, может быть, чем он сам бы желал. Пишущий стихотворение пишет его
прежде всего потому, что стихотворение -- колоссальный ускоритель сознания,
мышления, мироощущения. Испытав это ускорение единожды, человек уже не в
состоянии отказаться от повторения этого опыта, он впадает в зависимость от
этого процесса, как впадают в зависимость от наркотиков или алкоголя.
Человек, находящийся в подобной зависимости от языка, я полагаю, и
называется поэтом.

55

Сен танышма динсиз джол бла,
Саламлашма динсиз къол бла,
Шагърей болма динсиз от бла.

Намазлыдан, чыртда, къоркъма,
Дуния малгъа къарам созма.
Джазыуунгу, бек да, озма.

Хоншу болма аман къош бла.
Бош махтанма сен тил окъ бла.
Джууаш болма, чыртда, зор бла.

Кюн чыгъаргъа, бол сен ишде.
Арбаз джокъла сен ингирде.
Къууанч башы, тенгим, юйде.

Кюлдюрмезсе, сора, халкъны.
Инсаныса, сен, Аллахны.

22.11.98.

56

Эс мугалды, джан да, арыгъанды,
Кёз кёрген, мыдахды тёгерек.
Халимде асыл зат къалкъыгъанды,
Бир джукъгъа талпымайды джюрек.

Джерлерге, излейме да, насыб ат,
Кесине, бир иймейд, джууукъгъа,
Бу ишге, чарпыйма да, ёлюм къат.
Бойнуму, излейме, бууаргъа.

Буугъандан да, не хайыр, керекмид.
Мен, андан да, кёрмейме файда.
Аллах, айт, ахыр заман джетемид,
Джазылгъан, эртде, мангылайда.

Къарчастан.
23.11.98.

57

Джомакъладан тахса билген,
Таурухладан мынчакъ тизген,
Джокъ этмеген, ой буруну, хапарын.
Джюрегими тарих джыры,
Джюрегими алтын къылы,
Сыйлы халкъым, абынмасын атламынг.

Сабий тилге махтау берген,
Иги джолгъа къучакъ керген,
Бара берчи, ёмюр джолну узагъын.
Аллах барда, сен да барса,
Сен бар эсенг, мен да барма,
Тюзде болмай, сенде джетсин ууахтым.

25.11.98.
Орта Къарачай.

58

Келлик кюнде не сакълайд, сууукъ эм ачлыкъ.
Кетген кюн, къалай кетди,
Буйюгъа, джазыкъ.

Къартлагъа, мен, къарт бола, сабийге – сабий.
Ай, болдум, эсли джанлы,
Сагъышха да бий.

Бусагъат юйгеме мен, джукъ бармыд барсам.
Юйде уа сакълаб турад,
Абдез эм Алхам.

Джашайма сагъыш къулда, кимдеди терслик.
Ахырынг былай болад,
Болсанг эмилик.

Узакъгъа, алгъа кетсенг, анда джангызлыкъ.
Узакъда, артда къалсанг,
Бедиш, айыблыкъ.

Хар нем да, болсунчу деб, чабдым да алгъа.
Къургъакъ джерни кёрмедим,
Батдым батмакъгъа.

Кетген кюн, къалай кетди. буйюгъа, джазыкъ.
Келлик кюнде не сакълайд,
Сууукъ эм ачлыкъ.

27.11.98.
Джёгетей Аягъы.
Орта Къарачай.

59

Терек тюбде, джылай тургъан, ичген адам.
Терекде да, джелде сыннган, бир бутакъ.
Кёк да, джер да бирчадыла джабалакъдан.
Къар сууукъду, ой болса да, чыммакъ акъ.

Хыны джелде, учадыла, джуммакъ къарла.
Хауа кибик, тюлдю джаным, эй, чууакъ.
Къыйналама, терек тюбде, ол адамгъа,
Терекде да, сыннганына, ол бутакъ.

Къыйналмазгъа табалмайма, тейри, чыдам,
Солумазлай, бир бек буугъанд богъурдакъ.
Терек тюбде, нек джылайды джарлы адам,
Замансызлай, къалай сынды ол бутакъ.

Юйге джетиб, гор болсам да мен джылыудан.
Джылынырмы, джан ичинде, бу сурат.
Терек тюбде, джылай тургъан, мискин адам,
Терекде да, джел тарагъан, бир бутакъ.

08.12.98.
Къарчастан.
Джангы Джёгетей.

60

Мийик кёкде, узун чачлы бир къыз кёрдюм.
Бу нюр джарыкъ, толу эди, кёзледе.
Ай, алай да, джырлы болду мыдах кёлюм,
Кетген кюнден, башха болду, ёт менде.

Ыхтырмайды, энди мени, чолакъ джашау,
Бюгюнлюгюм, джаз тереклей, чакъгъанды.
Джашаугъа да, ол къызгъа да, кёбдю махтау.
Гызмарлыгъым тау артлагъа къачханды.

Энди, бюгюн, хар инсанча, муратлыма,
Тамбла мени, сакълайды деб бир насыб.
Юшюр джерге, кюйерге да, мен хазырма,
Шо, Аллахым, этме меннге, Сен, айыб.

Юйюреди бир шам сагъыш акъкёз джанны.
Мен, бу халда, барырмамы, ай, кёбге.
Унутханма мен джер башын, дуния малны,
Джан талпыуум, былай ары, тюз кёкге.

08.12.98.

61
Чам

Сен, къызланы, гыпысы,
Мен джашланы къылчыгъы.
Сукъландырдыкъ, кесибизге, кёблени.
Этген эсем сурахай,
Болма, манга, сен огъай.
Бир да болма, хан къызынлай, кётенли.

Ёмюрю былай болмаз,
Хаман да, озгъан озмаз.
Бездиргенсе, мени кибик, хар кимни.
Былай барсанг былайды:
Джашарыгъынг къызлайды,
Бёлемезсе, сен, бешикге, сабийни.

Атладынг отуз бешден.
Былай барсанг, кесекден,
Джетерикди, салам бере, ма, элли.
Хайда, сора, тыбырынг
Болур санга насыбынг,
Бир кёрюрме, не болгъанын кётенли.

10.12.98.
Къарчастан.
Орта Къарачай.

62

Соргъанса да, айтама, къысхартыб, хапар.
Къулакъ ий, былайды иш, былайды Сапар.

Ёзден улу Ёрюзмек - хар, ёзденни, ёзеги,
Ёзден улу Сапар да - джырчыланы ёздени.

Ёзден улу Ёрюзмек - джигитликни джигиди,
Ёзден улу Сапар да - къыл ауазны бийиди.

Ёзден улу Ёрюзмек - нарт деулени башлары,
Ёзден улу Сапар да - къылчыланы ханлары.

Ёзден улу Ёрюзмек – ёмюрлюкню урлугъу,
Ёзден улу Сапар да – Ёрюзмекни туудугъу.

Энди меннге сорма чырт, ой кимсе деб сен.
Теренденме, джый эсге, нартланданма мен.

12.12.98.
Къарчастан.

63

Къалкъыудады,
Не эсе да, кёргюзмейди, къыш кючюн.
Къар къайдады,
Агъартмайды къара джерни тюрсюнюн.

Адамла да,
Бир – бирине, къарайдыла, кюлкюлю.
Табигъат да,
Бала – къартча, болуб барад бир тюрлю.

Орамлада,
Шайтан джелле, эринчекле, муш - мушла.
Орманлада,
Таулада да, тындырмайла, джумушла.

Къаргъа - къундуз,
Къычырыкъ бла, джыртыкъ эте хауаны.
Кёк да къутсуз,
Булут – тубан къалын джабыб тауланы.

Бу, не затды,
Табигъатха, джукъгъанчады, бир заран.
Бу да, хакъды,
Баштюбюне, болгъандыла, къыш, Заман.

24.12.98.
Къарчастан.
Джангы Джёгетей.

64

Мийикледе тубанла,
Бир – биринден добарла.
Отлайдыла, хар тау башны, къарларын.
Орамлада адамла,
Акъсылла эм къарала,
Къышхы кюнлей тюйюбдюле къашларын.

Кёкюрекде кёл джарыкъ,
Хар неге да, кёз ачыкъ.
Кёкге, джерге, кёз кёргеннге, эсим бир.
Джашасынла тубанла,
Джашасынла бу таула.
Шукур кёкге, тюлдю эсим джукъгъа кир.

Январь.1999
Турна Аууш.

65

Таулагъа келе турад джангы джыл кёктюн.
Тюбейик, алгъыш айта,
Эштирге кёлюн.

Ол, бизге, келлик эсе, берге – алыргъа.
Эй, сора, болур чурум,
Тойгъа – алгъышха.

Себсинчи бизге къууанч къары бла бирге.
Керексиз айтдырмасын,
Къайгъы сёз бизге.

Къуру да, тюз бюгюнча, толусун гопбан.
Аллах, Сен, сакъла бизни,
Тобдан эм отдан.

Хар юйге, огъур болсун, мураты джылны.
Къутуртсун, аямайын,
Ата джурт джырны.

Къолланы, кёкге созуб, тилейме кёкден.
Аминни, айтсанг а, сен,
Айтханым кёлден.

Тюбейик алгъыш айта, бизни таб кёрсюн.
Таулагъа келе турад,
Джангы джыл кёктюн.

30.12.98.

66

Шайтан тилли, къалай айтыр, мёлек сёзню.
Билгенде да, мен, бу затны, эртдеден.
Аллайладан, бош болама, мыдах кёллю,
Джаным мени, къаты эсе, темирден.

Тарда ёсген, бир да болмаз, эркин сёзлю.
Махтанса да, джукъ келмейди къолундан.
Аллайладан, бош болама, мухол кёллю.
Джаным, мени, къаты эсе, сосландан.

Иблис тили, къайдан болур, керти сёзлю,
Джаны – къаны, толуб эсе, алдаудан.
Аллайладан, бош болама, мылы кёзлю,
Джаным мени, тууугъан эсе Джашаудан.

Къаны джылы, нек болады, сууукъ сёзлю.
Туугъан кибик, чыран бузну къарнындан.
Аллайладан, энди болмам, сауджан ёлю,
Мени ангым Билим кюч бла Джарыкъдан.

Январь.1999 дж.
Басханстан.

Игиме, бюгече къая киришледе тубан балала кёрюндюле.....

Сапар, салам алейкум. Иги эсенг, болду - къалгъан тюзеле барыр.
Москвада болдум - эки китаб чыгъардым. Нюр-Магометге ийгенме тиражын - анга тюбегенинг болса, алырса. Кесинге иерге адресинги билмей эдим. Тюркде чыкъгъан китабынгы ийгенмидиле санга?
Почтанга рахат джазарма. Абюсюбню ишин да тындыралмадым - джазыучула бары солууда эдиле.
Юйде да салам айт.
Билал

Почтанга къара, Сапар - сейир хапар джибердим.