agentda djazg`anma

Цитата
ШАТ пишет: Цитата Ocean пишет: Sapar, tuug'an kunungbla!!! Загрузка плеера

Салам !!!

Кече тынгыласанг, эсинг кёкге учады.....

Салам !!!

Кетерикди келген, къайтыркъды кетген деб, айтыучан эдим.
Бюгюн да айтама алай..

Цитата
ШАТ пишет: Салам !!! Кетерикди келген, къайтыркъды кетген деб, айтыучан эдим. Бюгюн да айтама алай..

Салам!)
Джангы ай бла керюн, Сапар! Иги болду къайтханынг!)

Сэстренка, Эсенлик !!!

Сау бол !!!

Былайгъа келиб да, уллу мен этген зат джокъду. Алай а, бир - бирледе, дуниягъа къатыша турмасанг, джашаудун хапарсыз болгъанча боласа.... Аман - иги эсе да, Эльбрусоид барыбызны да бирикдиреди.. Артыкъсыз да ,Алийни ол конференц. этдиргени ол затха ( бирллешликге ) талпымакълыкъ береди... Оллахий, керти эркиши, керти халкъына эс бёлген джаш кёре эдим....
Не тюрлю этиб да, Алийни госдумагъа ётдюрмесек боллукъ тюлдю...

Интернетими уа, Аза деб бир аман эгечбиз барды Лондонда, ол ишлетдиргенди. Аллах онг берсин анга !!!

Башха не зат айтайым...
Джайдача бир да бир джылы кюнле...
Эсен бол, тутхан ишингден къууан !!!

Турна Аууш.
Сапар Ёзден.

Azağa Esenlik izley.

52

Caşawda, ömür uzun, aqıl a - qısha
Atha, qatınnga uşayd, bazınma mınga

Közüwde arqan ese, közüwde ol qıl.
Tersleseng telidi deb, birde ol aqıl.

Caşawda ömür uzun, aqıl a - qısha
Bu, meni, tengimdi deb, tireme çına

Çoçusa. hını etib, tüşerse sırtdan.
İzlese, çirik sannı, süyer qabırdan.

Seyirdi caşaw küçü nede da saq bol
Begiseng qaya targa bolur birde col

Eter işin bilmeyse seyirlik anda
Neni da köre biled canda em sanda.

Allahnı qulu bolub mından seyir coq
Işarsa altın kibik qutursa ma tob.

Öksüzge baylıq bergen, bayga ua açlıq
Ölgennge mahtaw bergen sawga sabırlıq

Caşaw degen bıllaydı mınga töz, çıda
Caşawda - ömür uzun, aqıl a - qısha.

Цитата
ШАТ пишет: Eter işin bilmeyse seyirlik anda Neni da köre biled canda em sanda Caşaw degen bıllaydı mınga töz, çıda Caşawda - ömür uzun, aqıl a - qısha.

Sau bol, Sapar. Birgelei!

Bulutsuz kokcha, uzun omur izleyma menda sanga

Ocean,

Cау бол, биргелей !!!

Машалла мени ВРАЧ эгечиме !!!!!

Лайпанланы Билалны чыгъармачылыкъ ишине, бек уллу джазыучула, бек уллу багъа бергендиле. Мени сёзюм, алай магъаналы тюл эсе да,
мен да кёлюме келгенден бир затла айтайым.
Кёб турмай Билалгъа - 60 джыл болады, джукъ айтыргъа излегеним да аны ючюндю..

ÜY İŞLEGEN BALTA...

«Anı cır hazansına / Bılay desele kerek: / Karaçaynı Kadaw Taşı / Neda Curtda Cangız Terek».
Bu sözleni poyet Cırçı Sımayılga atagan ese da, Bilalnı kesine coralarga da bollukdu nazmunu. «Taş bla Terek», «Curtda Cangız Terek» kitabları da şagatdıla anga. Bu oyumnu tüzlügüne poyetni çıgarmalarını üsünden tintiwle da şagatlık etedile. Men a başha zatnı üsünden aytırga izleyme.
«Poyeziya Bilala Laypanova — eto prinsipialno novıy etap v razvitii karaçayevskoy poyezii» deb, cazadı filologiya ilmulanı doktoru, professor Karalanı Zuhra «Karaçayevsı. Balkarsı» degen kitabnı 711-çi betinde (Moskva, Nawka. 2014). Arı deri allay oyumnu kritik Bayramuklanı Nina, cazıwçu Kagıylanı Nazifa, literaturoved Orusbiylanı Fatima da (candetli bolsunla) ayta turgandıla.
Tüzdü, Laypanlanı Bilal karaçay poyeziyanı cangı üyün işlegen adamdı. Alay a, «Üy işlegen balta eşikde kalır» deb, bir nart söz bardı. Allayındı iş.
1990-çı cılladan beri Laypan ulunu cangız bir kitabı çıkmagandı respublikada. 50-cıllık Übileyin da eslemegença etdile. Ma endi aprelni 12-de 60 cıl tollukdu anga. Respublikanı cazıwçuların Soyuzu da, kitab basma da kara tıngılawnu basıb turadıla. Laypanlanı Bilal a KÇR-ni «Za zaslugi» ordeni bla sawgalanırga, çıgarmalarını Saylamaları talay tom bolub çıgarga tıyınşlı bir cazıwçudu. Anı kaygısın körlük a - cazıwçulanı Soyuzu emda kitab basma. Alanı tamadaları keslerini kaygılarından ozub, başhalaga es bölmey esle, ne eteyik?
Kertidi, Bilalnı kitabları SSSR-ni közüwyunde da çıga turgandıla. Alay a, kalay: taşnı teşib çıkgan hansça — alay. Bılayda Moskvada duniya adabiyatını institunu (İML — institut mirovoy literaturı) tamada ilmu kullukçusu Vil Ganiyevni makalesinden bir üzüknü keltireyik: «V naçale 1980-h godov (ono sovpalo po vremeni s prinâtiyem SK KPSS postanovleniya «O sereznıh nedostatkah v postanovke organizasionnoy, ideyno-vospitatelnoy rabotı, soblüdeniya pravoporâdka v Karaçayevo-Çerkesskoy avtonomnoy oblasti») pisatelskaya organizasiya Karaçayevo-Çerkesii v tretiy raz obsudila rukopis stihotvoreniy Bilala Laypanova «Busakla» i ne rekomendovala eyo k izdaniyu po sleduyuşçim priçinam:
«Vo-pervıh, tematika nekotorıh stihotvoreniy stradayet abstraktnostü. Vo-vtorıh, net çetkogo klassovogo podhoda. V-tretih, zametnı ideynıye zablujdeniya avtora i ego prekloneniye pered religioznımi kultami. V-çetvertıh, ne soblüdayutsâ normı stihotvornoy reçi. V-pâtıh, otsutstvuyet çuvstvo merı i otvetstvennosti.
Eto vse delayet stihi Bilala Laypanova neinteresnımi i neponâtnımi. Çtobı ne bıt goloslovnım, privedu primerı:

Bir cetgen kün tawluga kolungu berseng,
Sennge kerek kün tawlu canın da berir.
Alay a tawlunu urub börkün tüşürseng,
Tawlu urub başıngı tüşürür.

Esli v tâjölıy dlâ gorsa den protâneş emu ruku,
To v çernıy tvoy den gores otdast za tebâ svoyu jizn.
No esli tı sobeş papahu s golovı gorsa,
To gores sobet tvoyu golovu s tvoih pleç.

(Zdes i daleye podstroçnıye perevodı moi.- V.G.)

Eto protivoreçit prinsipam drujbı i bratstva narodov. K çemu prizıvayet avtor çitateley? YA ne berus utverjdat, çto takiye stihi otveçayut trebovaniyam sosialistiçeskogo realizma. K sojaleniyu, takogo roda oşibki v rukopisi vstreçayutsâ çasto:

Kotur şhıldı kısır kayada
Ornun tabalgan çaklı, ornumu
Tabalmay kaldım bu şaşhan duniyada
Degen künlerim da boldu.

Daje kak kustarnik na skale
Ne smog ya nayti svoye mesto v etom sumasşedşem mire,
Govoril ya v inıye dni.

Koneçno, na zemle est dva mira, dva obraza jizni. O mire kapitala, nasiliya i neravenstva mojno skazat tak, kak zayavlâet Laypanov. No kak je mojet tak zayavlât çelovek naşego obşçestva? Zdes zametna i ego neskromnost. Rukopis ne svobodna ot grubıh strok i slov:

Ulurum keldi culduzlaga karab,
İtça, börüça sozub ulurum,
Özge men adam bolganım sebebli -
Nazmu cazdım da, sizge okudum.

Hotelos vıt, smotrâ na zvezdı,
Kak sobaka, kak volk - protâjno,
No, tak kak ya çelovek, -
YA napisal stihi i proçital vam.

Gde zdes ideynoye soderjaniye i hudojestvennoye dostoinstvo? Takiye stroki, na moy vzglâd, niçego obşçego s poyeziyey ne imeyut. Zdes otsutstvuyet polnostü i estetiçeskaya storona stihotvoreniya.
U avtora zametno prekloneniye pered religioznımi kultami:

Candetingi cahanim etseng,
Caşarıng, küyering da cahanimde.

Esli tı svoy ray prevratiş v ad,
To jit i goret tebe v adu.

Kakaya neobhodimost pugat kogo-to ujasami ada? Eto propoved mullı, a gde je poyet, kotorıy doljen ubejdat lüdey bereç prirodu siloy poyetiçeskogo slova? On doljen, opirayas na naşi nravstvennıye prinsipı, polzovatsâ drugimi formami i metodami.
Na 34 stranise rukopisi v stihotvorenii «Eki sagış» vstreçayetsâ stroka: «faygambar cuwunngan süt kölça bir köl». Dlâ avtora simvolom vısşey stepeni nravstvennoy çistotı yavlâetsâ ozero, gde kupalsâ prorok. Eto, po krayney mere, zvuçit stranno.
Religiznoye nastroyeniye, duh prisutstvuyut vo mnogih stihotvoreniyah:

Sen keltirgen tawlu kitablaga
Taw başlagaça alay kuwandım.
Alay kuwanngan bolur Mekkâga
Bargan din ahlusu, okuy Kuranın.

Knigam, kotorıye tı prinesla,
YA obradovalsâ kak gornım verşinam.
Palomnik, iduşçiy v Mekku,
Tak radovalsâ, naverno, çitaya v puti Koran.

Stranno, çto avtor dlâ sravneniya vısşey svoyey radosti, poluçiv knigi lübimıh avtorov, niçego drugogo ne naşel.
Avtor çasto beretsâ za mirovıye problemı. Koneçno, zdes on udarâetsâ v kraynost, terâya çuvstvo skromnosti:

Men bolsam edi carathan duniyanı,
Köb zatın başharak eterigem anı.
Alay a men tül esem da carathan duniyanı,
Kesim izlegença eterikme anı!

Esli bı ya bıl sozdatelem etogo mira,
Mnogoye po-drugomu sdelal.
No esli i ne ya sozdal etot mir,
Vse ravno po-svoyemu sdelayu ego ya.

Samıye velikiye svetila mirovoy poyezii ne smogli peredelat mir. Ne mogut vzât na sebâ takuyu missiyu, naoborot, oni ot skromnosti stesnâütsâ imenovat sebâ poyetami... a avtor odnoy malenkoy knijki, izdannoy na karaçayevskom yazıke, Bilal Laypanov zayavlâet:

Caşayma. Caşaydıla ma mende
İşçi da, filosof da, poyet da.
Jivu. Jivut vo mne
İ raboçiy, i filosof, i poyet.

Rukopis dannaya mestami govorit o tom, çto avtor poroy ne ponimayet samoy suti poyezii, znaçeniya iskusstva slova: «eki itça uluydula eki közüm» («kak dve sobaki, voyut moi glaza»); «Allah kıyınlı carathan bir can», («YA Bogom tragiçeski sotvorennıy çelovek»); «mecisuwnu zamanında adamça, tabınırım keldi bir kün terekge» («kak v pervobıtnıye vremena, zahotelos mne odnajdı poklonitsâ derevu»)... Spisok takih strok mojno bılo bı prodoljit, no za neimeniyem vremeni i vozmojnosti ya nazıvayu tolko otdelnıye. Kak vidno, rukopis stradayet ot ideynıh i hudojestvennıh nedostatkov».

Eta zakaznaya resenziya - kak zakaznoye ubiystvo: ohota na naçinayuşçego poyeta, kotorıy ne idet po stopam starşih kolleg i ne sobirayetsâ stat ni holuyem sovetskih vlastey i kommunistiçeskoy partii, ni stukaçom KGB, a imeyet svoye mneniye i mujestvo skazat eto mneniye vsluh. A eto opasno i dlâ vlastey, i dlâ ih holopov. Vot poçemu takoy vopl-donos: «poyeziya Laypanova ne sootvetstvuyet trebovaniyam sosialistiçeskogo realizma». Znaçit, vlasti mogut çto ugodno delat s tvoim narodom, s tvoyey rodnoy zemley, no tı molçi; no molçat toje opasno - napolnâysâ truslivım blagorazumiyem, rabskim vdohnoveniyem - poy hvalebnıye, lstivıye pesni antinarodnomu, antinasionalnomu rejimu. Vot etogo dobivalis i ne dobilis ot Laypanova. İ ne dobilis bı: «Kan bla kirgen, can bla çıgad».
İnakomısliye v krovi Poyeta. Volka nevozmojno prevratit v dvorovogo psa. Poyeta mojno ubit, no ne slomit. Skorey vsego, Laypanov bıl bı uniçtojen, esli bı sçastlivaya sluçaynost ne svela ego s Kaysınom Kuliyevım - patriarhom karaçayevo-balkarskoy literaturı, klassikom sovetskoy poyezii. Velikiy Kaysın proçital mnogostradalnuyu rukopis molodogo avtora i napisal vostorjennıy, diametralno protivopolojnıy vışe privedennoy resenzii, otzıv: «Bilal Laypanov - Poyet! Eto moy glavnıy vıvod. On po-nastoyaşçemu talantliv...». Posle gnevnogo pisma Kaysına Kuliyeva pervomu sekretarü Karaçayevo-Çerkesskogo obkoma KPSS «ne sootvetsvuyuşçaya sosialistiçeskomu realizmu» rukopis stihov Bilala Laypanova vışla otdelnoy knigoy».
Karaçayda Bilalga alay kadalıb turganlıklarına, Moskvada Laypan ulunu nazmularına ullu baga bere edile. 1984-çü cıl SSSR-ni caş cazıwçularını bütewsoyuz Kengeşinde Bilal em onglu nazmuçuga sanalgandı. Kengeşni onowu bla Bilalnı kralnı cazıwçularını Soyuzuna algandıla, kitabları ua, orus tilge köçürülüb, «Sovetskiy pisatel», «Molodaya gvardiya» kitab basmalada çıkgandıla. Kim biledi, kral oyulub kalmasa, Laypan ulunu atı Kaysınnıça, Çingizni, Gamzatovnu atlarıça aytılırga da bolur edi...
Alay a, kral oyuldu deb, oyulub kalmagandı Bilal. «Üyge igilik» deb, gazet çıgarıb, «As-Alan» deb, jurnal çıgarıb, «Üyge igilik» deb kitab basma kurab, köb igi iş etgendi. 2003-çü cıl, Laypan ulunu kraldan ketgeni bla, anı jurnalı da, kitab basması da işlerin tohtathandıla. Anı bla kalsa ua! Ol küreşib, Moskva bla da kelişib, kuragan karaçay cazıwçulanı Soyuzun da cabhandıla. Ol alay nek bolganın bu mektubdan angılaşınnık bolur:
«Tözka, salam aleykum!
Mennge kaygırganıng üçün, saw bol. Men da «hayt» derge küreşeme. Alay a, seni kuwandırallık tülme: sen allay bir küreşib kuragan «Karaçay cazıwçulanı Soyuzun» cabmasak koymaydıla — KÇR-de cazıwçulanı bir Soyuzu bolurga kerekdi deb, kanımı içib boşagandıla. Sen mında bolsang küreşirik bolur eding — sen da uzakdasa. Men da kesim cangız karıw etalmayma. Razı bolluk tül eseng — kel da işni kolga al. Alay tül ese, kol cuwama — Soyuznu cabılgannga sana.
Starik, «As-Alan» jurnalınga, nazmu kitablarınga da adamla bek razıdıla. Men da, eki-üç söz bla, kölüme kelgenni aytıb koyayım. Gazetde meni kolumda işlegening — sennge bek caragandı. Publisistikanga karab aytama. Nazmularıngı üsünden aytsam a — bizde bügün sennge tenglik eter poyet cokdu. Kol ızıng seni bir kişige uşamaydı, bizni literaturada ornung ençidi. Sen kerti da onglu nazmuçu bolmasang, Halimat Bayramukova, Kaysın Kuliyev, Çingiz Aytmatov, Oljas Suleymenov sennge allay ullu baga berirmi edile?
Bizni Soyuz teceb, «Soyuz pisateley Rossii», «Mejdunarodnoye soobşçestvo pisatelskih soyuzov» da kabıl etgenden sora, adabiyat canı bla kral sawga sanga berilmey kalganı da cüreginge katılgan bolur, alay a ol işni taşasın bileme: colungu ullu kullukda işlegen kesibizni adamla kesgendile. Tübesek, açıgırak aytırma, bir kagıtnı da körgüztürme — sen bek ışannganla ne cazganların okursa...
Literaturabız aynırça tüldü — jurnal-zat bolmasa, kitablanı üsünden söleşir cer cokdu. Kitabla da çıkmagannı ornundadıla. Anı üsünden aytılır, cazılır kerekli kalmaydı — cuk türlenmeydi ansı. Alay bolsa da, tüngülüb kalırga caramaz. Sen da bılay beri cıyılsang kerek edi...
Da saw kal, esen körüşeyik.
Köbeklanı Bilâl
Laypan ulu kuru adabiyat bla küreşib turmagandı. 1990-çı cıllada karaçay halkını reabilitasiyası üçün, anı Stalin kuruthan krallıgın ızına kaytartır üçün tohtawsuz küreşgendi. «Camagatnı» (artda demokrat organizasiya «Camagatnı») bütew basma işlerin bardırıb turgandı.
Halkıbız, parlamentibiz da razı bolub, Kralnı tamadası Elsin da razı bolgandan sora da, Karaçay-Çerkes oblastnı başçıları, onowda-kullukda turganla tilleşib-birleşib, bütew işni buzub, Karaçaynı krallıksız koyganları Bilalga bek awur tiygendi. Cüregine karatırga da kerek bolub, kraldan kete ketgendi. Özge millet cüregi bolgan adam, tışında da halkına, curtuna sagış etgenley turmay madar cokdu. Anga KÇR-ni başçısı B.Temrezovga cazgan kagıtı da şagatdı.
Obraşçeniye k Glave Karaçayevo-Çerkesskoy Respubliki
R. B. TEMREZOVU

Uvajayemıy Raşid Borispiyeviç!

Tolko slepoy ili nedobrojelatel mojet ne zametit teh kardinalnıh izmeneniy v sosialno-ekonomiçeskom razvitii KÇR, ego blagowstroystve i uluçşenii vsey jizni lüdey s Vaşim prihodom v rukovodstvo respubliki. Kardinalno izmenilis i politiçeskaya obstanovka i sfera mejnasionalnıh otnoşeniy. V respublike sozdana obstanovka bratstva, soglasiya, komforta. Mojno smelo utverjdat, çto Vı çelovek novoy generasii. İ eto iskrenno raduyet i obnadejivayet! Vı sumeli svoyey deyatelnoy rabotoy ubedit vseh, çto u naşey respubliki est ogromnıy potensial, i mı verim, çto vı sumeyete osuşçestvit derzkuyu zadaçu sdelat naşu respubliku bogatoy i blagopoluçnoy, a eye lüdey sçastlivımi. Mnogonasionalnıy narod KÇR dostoin etogo, i u nego est vse talantı i silı sootvetstvovat voshititelnoy prirode, kotoruyu podaril nam Vsevışniy.

Obâvlâya vmeste s ministrom kulturı Rossii 2014 god - Godom Kulturı, Vı ostrowmno zametili, çto ego otkrıli, a zakrıvat uje ne budete! Eto otradno, potomu çto vse naşe razvitiye niçego ne stoit bez Kulturı, sobstvenno vo imâ etoy Kulturı vse ego prednaznaçeniye! V rusle etogo Vı nedavno obâvili, çto vıdelâete svoi grantı uçitelâm dlâ podderjaniya i razvitiya russkogo yazıka v respublike! Mı ponimayem, kak eto vajno dlâ yazıka mejnasionalnogo obşçeniya i obrazovaniya, tak kak horoşeye znaniye russkogo yazıka delayet naşih detey konkurentosposobnımi, gramotnımi, vostrebovannımi na vsey territorii Rossii, da i mira.

No hotelos bı obratit Vaşe vnimaniye na plaçevnoye sostoyaniye nasionalnıh yazıkov narodov Karaçayevo-Çerkesii. Nujna takaya je gosudarstvennaya podderjka abazinskogo, karaçayevskogo, nogayskogo, çerkesskogo yazıkov, priçem, na urovne organizasii konkursov i izdaniya sovremennıh uçebnikov i metodiçeskoy literaturı, podgotovki professionalnıh uçiteley, podderjanii vsey bazı podgotovki spesialistov rodnıh yazıkov. İ daleye - podderjanii knigoizdatelskoy deyatelnosti na rodnıh yazıkah, tvorçeskih soyuzov - pisateley, jurnalistov, hudojnikov i drugih deyateley kulturı. Karaçayevo-Çerkesiya - edinstvennaya respublika, gde net literaturnıh jurnalov na rodnıh yazıkah, da i na russkom. Net detskih jurnalov na rodnıh yazıkah. Edinstvennıye gazetı na rodnıh yazıkah vıhodât dva raza v nedelü, kak pravilo, peçataya ustarevşuyu informasiyu, delaya gazetı neaktualnımi. Net sobstvennoy tipografskoy bazı v respublike, prihoditsâ vse peçatat v Stavropole, ostavlâya dengi respubliki v sosednem subekte. Soyuzı pisateley i jurnalistov prozâbayut v nişçem sostoyanii.
İGİ pri Pravitelstve KÇR razdirayut godami iskusstvenno «mejnasionalnıye protivoreçiya». İ etot institut praktiçeski niçego putnogo ne izdal za dva desâtiletiya posle raspada SSSR. Poçemu bı, raz i navsegda ne likvidirovat etot iskusstvennıy oçag mejnasionalnıh treniy nawçnoy intelligensii, razdeliv İGİ na dva instituta po etno-yazıkovomu priznaku: na abazino-çerkesskiy i karaçayevo-nogayskiy İGİ. Bolşinstvo zdravomıslâşçih rabotnikov nıneşnego İGİ razdelâüt imenno takoy podhod v razreşenii mnogoletnego konflikta v etom institute.

İ posledneye: polagayem, çto napodobiye togo, çto sdelano v Kazahstane, bılo bı horoşo dlâ postoyannoy garmonizasii mejnasionalnıh otnoşeniy v KÇR sozdat v stolise respubliki Dom Drujbı, çtobı v nem razmeşçalis ofisı nasionalnıh organizasiy, a takje oçagi kulturı narodov respubliki, nasionalnıye biblioteki, muzei, slovom, vse to, çto po prazdnikam mı demonstriruyem v nasionalnıh dvorah, no uje na postoyannoy osnove. Dumayetsâ, eto budet bolşim vkladom v garmonizasiyu bratskih i kunaskih otnoşeniy narodov KÇR. V etom bı Dome Drujbı polagalos bı razmestit i tvorçeskiye soyuzı, i molodejnıye. İ obşçiy organizasionno-konsultasionnıy organ, prizvannıy koordinirovat mejnasionalnoye soglasiye na vseh urovnâh.

Hotelos bı, ÇTOBI VI NE TOLKO USLIŞALİ GOLOS TVORÇESKOY İNTELLİGENSİİ, NO KARDİNALNO İZMENİLİ OTNOŞENİYE VLASTEY NA VSEH UROVNÂH K NAŞİM NASİONALNIM PROBLEMAM V SFERE KULTURI, OBRAZOVANİYA V SAMOM ŞİROKOM SMISLE, çto oboznaçeno v etom Obraşçenii.

S pojelaniyami samıh derznovennıh uspehov Vam v Vaşey trudnoy rabote ekonomiçeskogo i sosialnogo renessansa Karaçayevo-Çerkesii
Bilal Laypanov, çlen soyuza pisateley Rossii, Norvegii, Narodnıy poyet KÇR,
poçetnıy doktor KÇGU im. U.C.Aliyeva, poçetnıy akademik Türkskoy Akademii Nawk.
g. Stavanger, Norvegiya,
02.09.2014 g.
KÇR-ni Başçısı poyetni cazzganın sansız etmegendi. 2015 cılnı Ana tilleni cılı etgeni da anga şagatdı.
Alay a, Laypan ulunu kesini üsünden anga cuk bildirgen cokdu. Ullu poyetni 60-cıllıgı belgilenmey kalsa — barıbızga da ayıb bolur. Halkıbızga, Ana tilibizge, Adabiyatıbızga kalam bla 45 dljılnı halal kulluk etgen adamnı entda kitabı çıkmay, kral sawga, medal-orden berilmey, 50-cıllıgı sansız etilgença, entda alay bolub kallık bolsa, sora, Adabiyat cılı, Ana tilleni cılı degenden ne magana bardı?
ÖZDENLANI Sapar,
KÇR-ni Halk Poyeti
06.02.2015

Цитата

Sabr пишет: Bilal LAYPAN ЮЧЮНЧЮ ДУНИЯНЫ АДАМЫ ХХХ Бир терк къозгъалды да аяз, Кенгнге ачылды терезем. Эй, сора, джетди бир ауаз, Туугъан - кюндюзден-кечеден. Турдум кесекни мен къымсыз, Къараб ма ары - тышына: Кёрдюм алайын ажымсыз - Ачы джарыды къыбыла. Анда орамда терекле Къоша ауазгъа тауушла, Келгенча салыб мёлекле - Тюшген эдим мен таурухха. Болуб, джырчылай, бир арсар, Туруб къарадым сейирге: Шашарча, ачыкъды къадар - Кёзюм тюртюлдю Тейриге. Аяз шошланды алай терк, Орам ич болду бир къымсыз. Къалай къалдым болмай тентек, Эсим бла ётдю минг сагъыш. Джете тобукъгъа сакъалы, Тураед кёкде Акъсакъал. Акъсыл эд бютеу санлары, Алай агъаралмайды къар. Ма, сора, къагъа къанатла, Болуб къымыжа, хауалай, Анга шыбырдай бир затла, Къонду къолуна джыджанай. Бир таб эд саулай тёгерек, Сынай эди не да зауукъ. Нюрден нюрлендим да бир бек, Изледим джаугъа да саулукъ. Эй, сора, джетди бир аяз, Ызгъа джабылды терезем. Ала бла кетди ол ауаз, Келликмиди, билмейме мен. ХХХ Ташайды аргъы джаннга, Кетди Ай кёзден. Булгъанды къара къаннга Бютеу кёрюннген. Алай а, ма чынг башда, Тёрюнде Кёкню, Ачылса булут ара, Кёреме Кёзню. ЁЗДЕНЛАНЫ Сапар 05.06.01. Басханстан. Къалежчи: Бу назмула орус тилде болсала, "гениальные стихотворения" деб, джазарыкъ эдиле. Бизде уа, "къайсы болса да бири ангылар" деб, Сапар кеси айтханлай да болгъа эди. Быллай назмула китаб болуб чыкъсала, бизни литературабызны, поэзиябызны джангы дараджагъа чыгъарыргъа себеб боллукъ эдиле. Да не этейик, аны да "къайсы болса да бир ангылар"... Керти шайыр бу дунияны не ол дунияны адамы тюлдю. Кеси къурагъан сёз дунияда джашайды ол. Алай а, къайсы дуния да Сёз бла байламлыды. Сёзден башланады адам улуну тарихи, адам кеси да. Сёзюне, тилине сакъ болмагъанны, тюз турмагъанны, керти болмагъанны, бек болмагъанны - сыйы къалмайды. Сёзюн, тилин тас этген - адамлыгъын, халкълыгъын да тас этеди. Аны себебли, миллетни сакълауда поэт энчи орун алады. Поэтни Тейриси Сёздю, тилди - Сёзге къуллукъ этеди ол. Ахыр шайыр ёлгюнчю, тил (алай демек - Халкъ) ёллюк тюлдю. Аны себебли, башхасын къойсакъ да, къуру аны ючюн огъуна, поэтге артыкъ эс бёлюнюрге, энчи эс бёлюнюрге керекди. Аздыла бу затны ангылагъанла, алай а - бардыла. "Эльбрусоид" интернет-сайтны форумундан бир юзюкню келтирейик. Шат - Oкean: Аза, кючюнг кёб болсун ! Моноблокну да, принтерни да Турна Ауушха келтирдим. Дуниялыкъда не игилик излей эсенг, Аллах анга тюберча этсин... Къарачай халкъны аты бла этген саугъанг ючюн, керти, сабийча, къууандым.... Басханстан. Турна Аууш. Сапар Ёзден. Океан - ШАТ: Биз барыбыз да сабийлебиз. Сабр - Oкean: Шатны къууандыргъан, бютеу поэзиябызны къууандыргъанча бир затды. Шатха игилик этген - бютеу адабиятыбызгъа, культурабызгъа игилик этеди. Джерни бир этегинде тургъанлай, кесинги усталыгъынг да литература бла байламлы болмагъанлай, миллет культурабызгъа джан аурутханынг - багъа джетмез затды. Сенича адамлары болгъан халкъыбыз, инша Аллах, тыйыншлы орнун алгъанлай джашар дунияда. Океан - Sabr: "Бир-бирибизни къууандыргъандан башха, не барды дунияда? Сау болугъуз, сизсиз бизни тилибиз",- Къочхарланы Аза. Азаны сёзюню магъанасы терен, айтылгъаны таб болгъанына асры сейирсиннгенден, къайтарыб, чертиб, джазама: "Бир-бирибизни къууандыргъандан башха, не барды дунияда? Сау болугъуз, сизсиз бизни тилибиз". Джырчы-назмучу Сапарны фахмусун ангылаб, иги сёзле да айтыб, компьютер да ийиб, аны кёлюн кёлтюргенди. Тилибизге, поэзиябызгъа, культурабызгъа къайгъыргъандан этгенди бу саугъаны дохтур къыз, ансы джуртдан узакъда, Ингилизде, кесини къайгъысы азмыды Азаны? "Бир-бирибизни къууандыргъандан башха, не барды бу дунияда?" деб, джашауну магъанасын алай ангылагъан, "сау болугъуз, сизсиз бизни тилибиз" деб, поэтлеге алай къарагъан бек аз адам болур халкъыбызда. Азача адамла кёбюрек болсала, Сапар китабын чыгъаралмай къыйынлашыб турмаз эди. Назму джазаргъа фахму керекча, аны окъуб, ангыларгъа, багъалатыргъа да керекди фахму. Аза, кеси фахмулу адам болгъаны себебли, ангылаялгъанды Сапарны Кюн таякълы поэзиясын - тилибизге, культурабызгъа аны къалай кереклисин да. "Бир-бирибизни къууандыргъандан башха, не барды дунияда? Сау болугъуз, сизсиз бизни тилибиз". Былай джазады бир таулу къыз Ингилизден. Кетерлеми бу сёзле эсибизден? "Сау болугъуз, сизсиз бизни тилибиз". Шайырлагъа алай айтхан болгъанмыды? Иги сёз - ол Алхаммыды, балхаммыды? Иги сёзден кюч алады кёлюбюз. "Бир-бирибизни къууандыргъандан башха, Не барды бу дунияда?". Алайды. Джуртда Джангыз Терек да Къадау Ташха, Ол сёзлени айта-айта джашайды.

Эсенлик - Сыйлы адамларыма !!!!!!!!!!!!!!!!!

Билал, халкъыбызны сюйгенле да, анга джарсыгъанла да, кёбдю адамыбыз!!!!!!!!!!!!!!

Аза бла Мусса уа, айырыб, мени творчествома, ич - тыш джашауума да эс белген адамладыла....Джыр - назму хазнам къаллай бир джашарыкъ эселе, ол экиси да, мени поэзиямы арасындадыла..

Алагъача, Сеннге да - узакъ ёмюр !!!

Азагъа уа -

Билал, ол адам сенден хапар сакълайды, почтанга бир къара, не дей эсе да

Хар не да алдады алкъын, Сапар, Аллах айтса.

Sabr,

Келе тургъан игилик бла игиликге келсин !!!!!!!!!!!

Цитата
ШАТ пишет: Цитата Ocean пишет: Sapar, tuug'an kunungbla!!! Загрузка плеера

Аламат.....

ШАТ,





Sapar, k'alaisiz, ne djangilik'?

Sapar, kelume kelgenni aitaim. Djirlaringi arrangirovka etib, bir studiyniy albom chig'arilsa, djangi kun korruk edile eski, djangi djirlaring da, deb turama.

Ocean,

Аза, эгечим, ол затха мени да огъайым джокъ эди. Алай а ол джумушну этеме деб башласанг, джылагъаным ёлгенинги багъасы джокъду дерча боллукъса...Хар атлагъан джеринг ачха керекли болгъан дунияда, не джумушну да, джюрегинг сюйгенча этерге бек къыйынды.

Аллах эсенлик берсин !
Юйдегиле да Исси Салам бередиле..
Эсен кёрюшейик !!!

не джумушну да, джюрегинг сюйгенча этерге бек къыйынды.


Alaidy. .

Nu bir producer djokmudu billai zatlabla kureshgen K'arachai - Malkarda? Turlu-murlu nak'irda djirchik'lani chig'aradilada🙉

Ocean,

Cалам, Аза !!!

Эсен болрса деб, ышанама..

Джыр джаздыргъандан эртде сууугъанма да, бютеу Къарчастан, тургъаныча, студия болуб къалгъан эсе да хапарсызма...

Литература бла культура уллу айныб барадыла дерча, хапар эштгеним да джокъду...
Китабым не халда чыкъгъанын кесинг билесе, чыкъгъандан сора да, кеси адамларым кёб къыйнадыла, бир джалгъан сёзлени айтыб...

Сагъына барсанг айтыуну учу - къыйыры боллукъ тюлдю... ( бири- оу да, бири - шау )
Аз айтсам да, кёб ангыла.

Хай да, эсен кёрюшейик !!!

Цитата

ШАТ пишет: Ocean, Cалам, Аза !!! Эсен болрса деб, ышанама.. Джыр джаздыргъандан эртде сууугъанма да, бютеу Къарчастан, тургъаныча, студия болуб къалгъан эсе да хапарсызма... Литература бла культура уллу айныб барадыла дерча, хапар эштгеним да джокъду... Китабым не халда чыкъгъанын кесинг билесе, чыкъгъандан сора да, кеси адамларым кёб къыйнадыла, бир джалгъан сёзлени айтыб... Сагъына барсанг айтыуну учу - къыйыры боллукъ тюлдю... ( бири- оу да, бири - шау ) Аз айтсам да, кёб ангыла. Хай да, эсен кёрюшейик !!!

Bir kun neda tuzelir. K'iynalma. 💐

Ocean,

08


Керексиз сагъыш эте, къурадым джашау.
Къурадым энчи джашау,
Анга минг махтау.

Джаманнга, кирлисе деб, кир этмем атын.
Багушда къанджал кесек,
Эй, ол да – алтын.

Туугъаннга къууанмайма, ёллюкдю да ол.
Ёлгеннге къыйналмайма,
Тууаргъады джол.

Неге да, хазырма мен, болсунчу боллукъ.
Боллукъ да, джангы затха
Боллукъду къорлукъ.

Аламны джорукъ кючю, биледи ишин.
Тахсаны, керекмиди,
Билирге ичин.

Заманы джете эсе, болур болмазлыкъ.
Ашхылыкъ, аман зат да,
Этсин къонакълыкъ.

Джашасын джорукъ кючю, джашасын алам.
Ол, мени, бир этмесин,
Неден да, джалан.

20.08.98.
Джёгетей.

Цитата
ШАТ пишет: Цитата Ocean пишет: Sapar, tuug'an kunungbla!!! Загрузка плеера

39

Aylanadı kalak bulut, kökde, cangız
Celle anı etgendile, oy, zıkgıl.
Körünse da ol bizlege carlı caqsız
Har ne bla da, menden ese, ol taqıl.

Sürgenlikge suwuq celle arı - beri
Başha boşdu, curtu anı qıyırsız
Teli ese, quwançdandı, teyri, teli
Nasıblıdı, anı bilmeyd, hayırsız.

Erkinlikni keng colunda sağış bir az
Cumuş azdı, oy, andandı, ol kalak.
Cer üsde ua, bolmaz edi, alay cuwaş
İçi - tışı bolmaz edi alay aq.

Bılayda ua qatı cerde har ne qatış
Bu igi deb, kölüng alır cuq da coq
Qalayda da bir betlidi alğış-qarğış
Birça tülse, birde açsa, birde toq.

Bulutnu ua, keçe - kün da canı sabır
Ol keridi cer caşawda har zatdan
Zıkgıl bulut, nögerlikge sen bir çaqır
Erkin kökde, şo, bir bezdir kalakdan.

1996c.
Qarçastan.

Альберт Динаев
"Вести гор" N 008 стр. 7 от 01.03.2005

Исса къарнаш бла, мен ,тогъузунчу классха баргъан сагъатымда танышхан эдим. РСФСР ни ёчю ючюн барлыкъ эришиулеге Ствраполь крайны джыйым командасына уллу къарнашым Назир бла мен да тюшген эдик..Сборла Ставраполь. сельхоз. институтну спорт залында эди..
Керти къарач джаш эди Исса...

Къарачайда аны орунлу этмей къойгъандыла..

Иссаны юсюнден, кёргеними, эштгеними кесекден джазарма..

Цитата
ШАТ пишет: Оргкомитет пригласил на турнир более 20 человек из руководства республики, но, к великому сожалению и к удивлению, никто из них не появился. Ала кимдиле, Исса да кимди ?

Ала къарачайлыла болмаз эдиле. Иссача халкъны атын айтдыргъан адамны эскермеген, анга аталгъан джыйылыугъа, чакъырылгъандан сора да келе билмегенле - ала бизни халкъны адамлары тюлдюле. Аллайла - оноугъа-къуллукъгъа илиннген сагъатда эсгередиле Къарачайны. Андан сора уа - аланы къайгъылары башхады. Аны себебли "ала келмедиле" деб, къыйналыу джокъду. Джангыз аллайланы палахларындан тилибиз, культурабыз, спортубуз, тау эллерибиз къуруб барадыла. Аллайланы оноудан кетерирге да мадар болмагъаны - ма олду къыйынлыкъ.