Войти на сайт
19 Апреля  2024 года

 

  • Накъырда – кертини келечиси.
  • Къарны аманнга къазан такъдырма, къолу аманнга от джакъдырма.
  • Джети тилни билген джети кишиди.
  • Урунуу – насыбны анасы.
  • Гыдай эчки суугъа къараб, мюйюзле кёрмесе, джашма алкъын, дегенди.
  • Бастасын ашагъан, хантусун да ичер.
  • Эринчекни аурууу – кёб.
  • Хазыр ашха – терен къашыкъ.
  • Акъыл неден да кючлюдю.
  • Аякъларынгы джууургъанынга кёре узат.
  • Тыш элде солтан болгъандан эсе, кесинги элде олтан болгъан игиди!
  • Ёгюзню мюйюзюнден тутадыла, адамны сёзюнден тутадыла.
  • Бет бетге къараса, бет да джерге къарар.
  • Тенгни тенглиги джашай барсанг билинир.
  • Ашхы тенг джолгъа салыр, аман тенг джолдан тайдырыр.
  • Насыб бютеу халкъны юлюшюдю.
  • Ашатыргъа иш – ашхы, ишлетирге аш – ашхы.
  • Ата – баланы уясы.
  • Кийимни бир кюнню аясанг, минг кюннге джарар.
  • Тойгъан джерге джети къайт.
  • Огъурлуну сёзю – суу, огъурсузну сёзю – уу.
  • Мени джылытмагъан кюн, меннге тиймесин!
  • Эки элинги тыйсанг, джети элде махталырса.
  • Агъач – джерни чырайы, кийим – эрни чырайы.
  • Эм ашхы къайын ана мамукъ бла башынгы тешер.
  • Татлы сёз – балдан татлы.
  • Бал – татлы, балдан да бала – татлы.
  • Чомартны къолу берекет.
  • Юйюнгден чыкъдынг – кюнюнгден чыкъдынг.
  • Насыблы элин сюер, насыбсыз кесин сюер.
  • Харам къарнашдан, халал тенг ашхы.
  • Кёб ашасанг, татыуу чыкъмаз, кёб сёлешсенг, магъанасы чыкъмаз.
  • Байны къызы баймакъ болса да, юйде къалмаз!
  • Джумушакъ терекни къурт ашар.
  • Чабакъсыз кёлге къармакъ салгъанлыкъгъа, чабакъ тутмазса.
  • Къонакъ кёб келюучю юйню, къазаны отдан тюшмез.
  • Ашхы – джыяр, аман – джояр.
  • Бир абыннган – минг сюрюнюр.
  • Тешик этген тынчды, аны джамагъан къыйынды.
  • Къарнынг ауруса, ауузунгу тый
  • Уясында не кёрсе, учханында аны этер.
  • Билими азны – ауузунда кирит.
  • Адамны сабийин сюйген джюреги, бычакъча, джитиди.
  • Адебни адебсизден юрен.
  • Нёгер болсанг, тенг бол, тенг болмасанг, кенг бол.
  • Дженгил джетерикме деб, узун джолну къоюб, къысхасын барма.
  • Кечеси – аяз, кюню – къыш, джарлы къаргъагъа бир аш тюш!
  • Ишленмеген джаш – джюгенсиз ат, ишленмеген къыз – тузсуз хант.
  • Ёлюк кебинсиз къалмаз.
  • Ашхы сёз таш тешер.

 

   RSS
ЁЛМЕЗЛАНЫ МУРАДИН САБИЙЛЕГЕ., назмула. элберле. жомакъла
 
АКЪ КИШТИКЧИК

Бизни, билемисиз сиз,
Барды киштикчигибиз –
Чилле топ кибик акъчыкъ,
Бир ариучукъ, бир тапчыкъ.

Ма ол къыш кюн туугъанды,
Босагъада тургъанды,
Кетмегенди ол къачып.
Юсюне жаугъан къарчыкъ
Эримейин къалгъанды.

Акъ ма андан болгъанды.

1970
Страницы: Пред. 1 2 3 4 5 ... 12 След.
Ответы
 
Сэстренка, айыу - аю))) курка - берлога; тишхан - мышь (чычхан деген эриши эшитиледи))) къамил - стакан маталлы сауут; ырдауун - закваска; услу - жагъынлы.
 
АТА, АЛЧЫ МЕШИНА

– Ата, алчы мешина,
– Аппа, алчы мешина!
Пил керек тюйюлдю,
Ат, айыу, тюлкю да...

– Сора алгъаным, иги
Жашчыкъ, не болгъанды?
– Ол а, билмей, кесчиги
Чачылып къалгъанды.

– Ана, алчы мешина,
– Амма, алчы мешина!
Неди, неди хайнухчукъ, –
Жюклемезсе анга жукъ?!..

– Да алгъанымы бузаса,
Сора тышына сызаса.

– Ата, алмасанг а къой,
– Ана, алмасанг а къой!
Бюгече мен тюш кёргенме,
Кёп мешинала кёргенме:
Акъ, къара, къызыл, сары да,
Меникидиле бары да.

Ана, сен менден тарыкъма,
Амма, сен менден тарыкъма.
Энди тюшюме кирип,
Эрикгинчи ойнарыкъма!

1980
Изменено: elbars - 09.01.2022 17:05:14
 
Цитата
elbars пишет:
Сэстренка , айыу - аю)))курка - берлога; тишхан - мышь (чычхан деген эриши эшитиледи))) къамил - стакан маталлы сауут; ырдауун - закваска; услу - жагъынлы
Сау болугъуз


Чычхан джарасын кёрдю да джыл джатды.
Чычхан гебенден къоркъмаз.
Чычхан кеси тешигине киралмай эди да, ызындан да бир такъмакъ тагъа эди.
Чичханлагъа киштик да арслан кибик кёрюнеди.
Чычханны аджалы джетсе, кишдикни къуйругъундан къабар.
Чычханны баласы тулукъ тешер.
Къарачайлыла блай айтадыла. Эрши эштиледи деб джангы сез къураб къояргъа джарай болмазмы? Огъесе малкъар китаблада да "тишхан" деб джазыламыды?
Я самая классная на форуме))))))))))))))
 
Сэстренка, сабийле чычхандан эсе тиш-ханны сюйюп айтадыла. ))). Бизге не да жарамай нек къалады? Къазакълагъа, узбеклеге... ёзге орус тилни тюбюнде тургъан миллетле бусагъатда тиллерин байыкъдырып бек кюрешедиле. Эшта, алагъа жарагъан, бизге да келишир. Кесинг билгенликден, кёп поэт кёп жангы сёз къурап, назмуларында хайырланнгандан сора ала ана тиллерине къошулуп къалгъандыла. Мен ала жанлыма.
 
«НЕК?»

Онгда да – «нек?»
Солда да – «нек?»
Юйде да – «нек?»
Школда да – «нек?»
Тёгерегим «Некди?», «Некди?».
«Некге» менден не керекди?

«Нек сюймейсе окъургъа,
Жазаргъа?
Бек устаса ояргъа,
Бузаргъа!
Нек жыртханса дефтерин
Билялны?
Нек къачханса дерследен
Биягъы?»
«Нек?», «Нек? – жюз кере,
«Нек?», «Нек?!» – минг кере.

«Нек чачханса уясын
Чыпчыкъны?
Нек къачханса, жилятып
Къызчыкъны?
Санга нек ётмейди, жаш,
Айтханым?
Къачан къоярыкъса таш
Атханны?!»

«Нек?!», «Нек?!» – жюз кере,
«Нек?!», «Нек?!» – минг кере.
Тёгерегим «Некди?!», «Некди?!»
«Некден» манга не керекди?!

1974
 
ЖАРАУЧУКЪЛА
*
Бала бахчалада неда школгъа энди жюрюп башлагъан сабийчиклени саулукъларына къайгъыра, дерсле да хайырлы ётер ючюн, арт жыллада дерслеге физминутка къошхандыла. Аллай физминуткагъа деп мен бир къауум жарау-физзярядка назмучукъ жазгъанма.

У с т а з. Жашчыкъла, арыгъанмысыз?
С а б и й л е. Хау!
У с т а з. Къызчыкъла, арыгъанмысыз?
С а б и й л е. Хау!

У с т аз. Сора ёрге турайыкъ,
Жарау оюн къурайыкъ.

*
Кокаларым булутланы чачсынла,
(Сабийле къолларын кётюрюп, онгнга-солгъа чайкъайладыла).
Жарыкъ кюнню ариу бетин ачсынла.
(Булутланы чачханча этедиле).
Какаларым, тайчыкълача, чапсынла,
(Жерлеринде чабадыла).
Жылтырауукъ кёлчюклени чачсынла.
(Ёрге-ёрге секиредиле).
Кокаларым, хайда, хайда,
Кюнню бетин ачыгъыз!
(Къолларын кётюрюп, онгнга-солгъа чайкъала, къол булгъайдыла).
Какаларым, хайда, хайда,
Кёл суучукъла чачыгъыз!
(Жерлеринде чабадыла, ёрге-ёрге секиредиле).
*
Къаламчыгъым арыгъанды,
Кокачыгъым арыгъанды.
(Сабийле къаламларын салып, къолларын алгъа созуп, бармакъларын жумадыла, ачадыла).
Солусун къаламчыгъым да,
Солусун кокачыгъым да.
(Сабийле ёрге созуладыла. Сора алгъа ийиледиле да, къолларын «къыйты» ойнатадыла, къалтыратадыла).
*
Туруп, жарау этейик,
(Сабийле туруп, жерлеринде атлайдыла).
«Бир» дейик, «эки» дейик.
(Къолларын къанат жаядыла, ёрге кётюредиле).
«Юч» да дейик, «тёрт» дейик,
(Къолларын къанат жаядыла, бошлайдыла).
Чёгейик, сюелейик.
(Къолларын алгъа этип чёгедиле, туруп, къолларын бошлайдыла).
*
(Устаз жарау оюнну башлардан алгъа сабийлеге бу назмучукъладан бирин айтыргъа боллукъду).
1
Жашчыкъла – къушчукъла,
Къызчыкъла – жулдузчукъла,
Арыгъанбыз биз дейик,
Жарау оюн этейик.
2
Биз жазгъанбыз, окъугъанбыз,
Дауур этмей олтургъанбыз.
Энди ёрге турайыкъ,
Жарау оюн къурайыкъ.
*
Биз, туруп, жарау этебиз,
(Сабийле туруп, жерлеринде атлайдыла).
Созулуп, кёкге жетебиз,
(Къолларын кётюрюп, созуладыла).
Ийилип, тиебиз жерге,
(Ийилип, къоллары бла полгъа жетедиле).
Сора, сюелебиз ёрге.
(Ёрге сюеледиле).
Жел ургъанча, чайкъалабыз,
(Ары-бери чайкъаладыла).
Бир кибик аякъ алабыз.
(Жерлеринде атлайдыла).
*
Къызчыкъла – урчукъчукъла,
(Бир жанына тёгерек айланадыла).
Жашчыкъла – хайнухчукъла,
(Бирси жанына тёгерек айланадыла).
Бурулалла, чык туралла,
(Къолларын кётюрюп, ёрге созуладыла).
Къарс къагъалла, къарс уралла.
(Къолларын къанат керип, чабы-чабы этедиле).
Жашчыкъла – илячинле,
Къызчыкъла – кёгюрчюнле,
(Сабийле учханилячинни, кёгюрчюнню эниклейдиле).
Тепсейдиле, тепсейдиле:
«Тойчулабыз биз!» – дейдиле.
(Тойчуланы эниклейдиле).
*
Жерибизде атлайыкъ.
(Сабийле жерлеринде атлайдыла).
«Бир», «эки» деп къатлайыкъ,
(Къолларын къанат кере, ёрге созадыла. Къол аязларын бир бирге уруп, къолларын энишге иедиле).
«Бир», «эки», «юч», «тёрт» дейик,
(Онгнга ийиледиле да, сюеледиле, солгъа ийиледиле да сюеледиле).
Къол, аякъ да ийлейик.
(Къолларын алгъа этип, чёгедиле, турадыла).
Биз жарау этдик сюйюп,
Дауурсуз олтурайыкъ,
Эсибизни биягъы
Дерсибизге бурайыкъ.
*
Жаза-жаза, арыгъанбыз,
(Сабийле къаламларын салып, ёрге турадыла).
Окъургъа да жарагъанбыз.
(Къолларын къанат кередиле).
Кюн да чегетге жетгенди,
(Кезиулеп, онгнга, солгъа бурадыла).
Агъачха барабыз энди.
(Жерлеринде атлайдыла).
Биз барабыз, биз барабыз,
(Жерлеринде тири атлайдыла).
Жыр айтабыз, харс урабыз.
(Къолларын къанат керип, чабы-чабы этедиле)
Жел булутланы чачады,
(Къолларын ёрге кётюрюп, ары-бери чайкъаладыла).
Кёкде илячин учады.
(Къолларын жайып, учхан къушну эниклейдиле).
Агъачха киребиз энди.
(Жерлеринде атлай келип, тохтайдыла).
Ол бурма терек – элменди.
(Къолларын акъырын кётюредиле).
Тюбюндегичик, баям да,
(Къолларын акъырын бошлайдыла).
Акъжегей къоркъакъ къоянды.
(Къоянчыкъны эниклейдиле).
Очукъ бизден элгеннгенди,
(Сабийчикле элгеннген къоянчыкъны эниклейдиле).
Ой, къачып барады энди!
(Классда ары-бери чабадыла).
*
(Бу назмучукъну айта, устаз кеси тийиншли кёрген жараучукъну этдиреди)
«Бир-эки» деп, «бир-эки» деп
Биз жерибизде атлайбыз,
«Бир-эки» деп, «бир-эки» деп
Жарауубузну къатлайбыз.
«Бир-эки» деп, «юч» деп, «тёрт» деп
Физзарядкачыкъ этебиз.
«Онг» деп, «сол» деп, «жер» деп, «кёк» деп
Чыпчыкъчыкълагъа жетебиз.
*
Бир кибик ёрге тургъанбыз,
(Сабийле жерлеринден турадыла).
Сора агъачха баргъанбыз.
(Жерлеринде атлайдыла).
Терекде эрлен кёргенбиз,
(Башчыкъларын ёрге этип, боюнчукъларын созадыла).
Биз анга кишиу бергенбиз.
(Бармакъларына дери созулуп, къолларын ёрге узатадыла).
Наныкъ, жилек да жыйгъанбыз,
(Ийилип, ишхилди жыйгъанча этедиле).
Ишхилдиден да тойгъанбыз.
(Ишхилди ашагъанча этедиле).
Сора жол жырчыкъ айтханбыз,
(Ёрге сюеледиле).
Агъачдан, солуп, къайтханбыз.
(Жерлеринде атлайдыла).
*
«Бир-эки» деп, сора «юч» деп
(Къолларын къанат кередиле, алагъа созуп, къысадыла, ачадыла).
Мен жарау эте турама.
(Ийилип, полгъа жетедиле, ёрге сюеледиле).
Физзарядкадады кюч деп,
Мен къышха отун жарама.
(Балта бла отун жаргъанча этедиле).
*
Физзарядкачыкъ – зауукъду,
(Сабийле жерлеринде атлайдыла).
Санларыбызгъа саулукъду.
(Чёгедиле, турадыла).
Бюгюлебиз, ийилебиз,
(Онгнга, солгъа бюгюледиле).
Биз жарау эте билебиз.
(Къолларын къанат къагъадыла).
*
Бал чибин зууу-зууу этеди,
(Сабийле зууулдап, «учадыла»)
Гюл талачыкъгъа жетеди.
(Тохтайдыла).
Ол гюлханийге къонады,
(Чёгедиле).
Бал татлы суудан къанады.
(Къош уушчукълары бла шаудандан суу ичгенча этедиле).


2007


Изменено: elbars - 11.01.2022 20:55:55
 
АЛИМНИ ТЮШЮ

Къыш кече къардан жарыкъ.
Ай тийген таула, тёшле.
Ундуругьунгда жатып,
Кёресе сейир тюшле.

Андан кючлю жокъ сунуп,
Ол юч башлы эмеген,
Кёнделен жатып, сууну
Тыйып къойду элледен.

Сабан, къургъакълыкъ къысып,
Кюнде кюйюп тебреди.
Бир ауруп тургъан къызчыкъ: –
Ана, суу, – деп тиледи.

Жюйрюк атынгы жерлеп,
Атланаса сен жолгъа.
Къая жондура жели,
Барады сени жоргъанг.

Дебетни кючю сенде.
Къылыч бла керилдинг.
Ду эмегенни, сермеп,
Юч башын да кетердинг...

Жумушакъды тёшегинг.
Тураса татлы жукълап.
Сени кёрген тюшлеринг –
Аппанг айтхан жомакъла.

1972
 
ШАУРДАТЧЫ ТИШХАНЧЫКЪНЫ
КЕЛЕЧИГЕ БАРГЪАНЫ

Макъа чёгюп тура эди,
Макъа кёгюп тура эди,
Чёгюп тура,
Кёбюп тура
Эди бир ёхтем макъа.

Тишхан ётюп бара эди,
Тишхан кетип бара эди,
Ётюп бара,
Кетип бара
Эди бир чамчы тишхан.
Адетдеча, салам берип
Бара эди ол тишхан.

Ол келечи тишхан эди,
Ол Малкъардан чыкъгъан эди,
Тишхан эди,
Чыкъгъан эди
Къарачайгъа, къыз тилей.

Макъа чёгюп тура эди,
Макъа кёбюп тура эди,
Чёгюп тура,
Кёбюп тура
Эди гынттылы макъа
Кесин жарым патчах сунуп
Тура эди ол макъа.

«Мен антсызма бу оспарны
Дыгъылына къатылмасам»,–
Дегенди да айланнганды
Чамчы тишхан ызына...
Макъагъа былай соргъанды,
Таягъына таянып,
Макъагъа былай соргъанды,
Алчи кийип боккасын:
Окъа-мокъа-сокъа макъа,
Мен къызынгы тилесем,
Окъа-мокъа-сокъа макъа,
Кюреширменг бермезге?!

Алайлай
Чамланнганды макъа,
Алайлай
Чарлагъанды макъа;
– Тырнакълы жаныуар!
Къуйрукълу жаныуар!
Терк къора кёзкюмден,
Жиргенчли жаныуар!
Уф, тюклю жаныуар!
Уф, тишли жаныуар!

Сора чыбыкъ алып,
Угъай – чычкын алып,
Угъай – таякъ алып,
Угъай – къазыкъ алып,
Базыкъ къазыкъ алып
Къууа-сюре
Шауурдатчы тишханны
Бахсандан Чегемге,
Чегемден Холамгъа,
Холамдан Бызынгы башына
Бызынгы башындан а
Уллу Малкъаргьа
Аудургъанды макъа,
Дейдиле.

1995
 
ГЫЛЛЫУ-ГЫЛЛЫУ ГЫЛЛЫУЧА
Тилбургъуч харфлыкъ

А

Алакъайым – солакъай,
Атдан кетди Алакъай.
Анасы жарсып жетди,
Атасы айып этди.

Б

Бодуркъу-дуркъу-дуркъу,
Бахчабызда – бодуркъу.
Батырбийни къоркъутду,
Быхыланы къоруду.

В

«В»-гъа сёз кёп изледим:
«Вовачыкъ, сен айт», – дедим.
«Вертолёт», – деди тенгим,
«Вездеход», – дедим кесим.

Г

Гыллыу-гыллыу гыллыуча,
Гылыучукъ айгъа уча.
Гылыу тишхан – гудуда
Гыллыланы гумуда.

Гъ

Гъууатха* уугъа бардым,
Гъертиде отун жардым.
Гъыйгъалы* сабан кёрдюм,
Гъаргъадан бла сюрдюм.

Д

Дуркъу-дуркъу-дуркъучукъ,
Дауутчугъум – доп-допчукъ.
Дерследе да тохтамаз,
Дауумхан да хорламаз.

Е Ё

Ётюрюкню кёзю кёп,
Ётюрюкню сёзю кёп:
Ёгюз, дейди, ичди кёкню.
Ёртен, дейди, алды кёлню.

Ж

Жиляйды жиляуукъ,
Жалайды жилямукъ,
Жангыдан жиляйды.
Жангыдан жалайды.

З

«Зынгыр-зынгыр-зынгыр» этди,
Заманны айтды сагъат.
Зауурчукъну «чыгыр» этдим,
Зурумчукъ анга шагъат.

К

Киштикчик неге жарайды?
Киштикчик чычхан марайды.
Кирпичик неге жарайды?
Кирпичик таракъ тарайды.

Къ

Къаргъачыкъла къарадыла,
Къычырыкъдан къырадыла.
Къарт къаргъа уа къутурады:
«Къакъ, къакъ, къакъ!» – деп къычырады.

И Й

Ийнал ийнегин сатды,
Ийнакъ ийнесин сатды.
Ийнени Ийнал алды,
Ийнекни Ийнакъ алды.

Л

Лейлячыкъ лёкъум ашайды,
Локъманчыкъ лёкъу ашайды.
Лейля тойду лёкъумдан,
Локъманчыгъ'а – лёкъудан.

М

Метеке-теке-теке,
Махтанады метеке:
«Мюйюзлерим! – дейди ол, –
Мен текеме, мен – теке!»

Н Нг

Нал, нал, нал тапдым,
Наныкъ къапдым, бал къапдым.
Налны атдым туманнга,
Назму айтдым мен санга.

О

Ой, орайда, орамда,
Ой, орайда, ой, ой!
Ол орамда, орайда,
Ой, орайда – той, той!

П

Пахатчыкъ – агъач уста,
Пахатха – пиринч баста!
Пашагъа уа – хобуста, –
Паша оноугъа уста.

Р

Рама-рама-Рамазан,
Рамазан – сыра къазан.
Рашидге чурукъ тикген,
Радимге уюкъ тикген.

С

Самат сыртха къарады,
Сегиз ёгюз санады.
Сыртха гуду къарады, –
Семиз ёгюз марады.

Т

Тауукъчукъ багуш къаза,
Тюлкючюк ачдан аза.
Тюлкючюкню сюймейдиле,
Тауукъчукъгъа иймейдиле.

У

Уркъуятны урчугъу,
Узун уууртлучугъу.
Унухну уа – улагъы,
Ургъуй къапхан къулагъы.

Ф

Филляучукъ, Фаризатчыкъ да,
Фазийчик, Фатиматчыкъ да
Фермагъа сюйюп баралла,
Фердауусха болушалла.

X

Хасанны кёрдю кючюк,
«Хап-хап!» – деп юрдю кючюк.
Хоразчыкъ да къычырды,
Хычыярны къачырды.

Ц

Цирк келгенди! Атам бла
Циркге барлыкъма тамбла.
Цораланы Асланбек,
Циркге бармаймыса? Нек?!

Ч

Чыпчыкъчыкъ ариу жырлайды,
Чыкъ, жулдузча, жылтырайды.
Чиллаягъ а жагъада
Чабакъчыкъланы марайды?

Ш Щ

Шарапчыкъ, буштукъ Шарап
Щётканы кёрмез къарап.
Шоколадны уа букъдур,
Шарап тапмаз деп бир тур!

Ы

Ыргъакъны суугъа атдым,
Ыргъай тутуп, къууандым.
Ычхынды да ыргъакъдан,
Ызындан къарап къалдым.

Э

Эртте биреу бар эди,
Эмен тнреу бар эди.
Эмегеннге эн салгъан,
Элбуздукъ деу бар эди!

Ю

Юзе, Юзе, Юзейир,
Юзейирчикди сейир.
Юзмезден юй къалайды,
Юйню уа суу талайды.

Я

Яникойда, ой, ой!
Яникойда — той! той!
Якъупчукъ Яникойда
Яра тепседи тойда.

1982
 
КЪОЯЧЫКЪЛА ЖОМАКЪГЪА
ТЕБРЕДИЛЕ КЪОНАКЪГЪА

Къоянчыкъла жомакъгъа
Тебредиле къонакъгъа.
Жомакъда уа – тогъуз башлы эмеген,
Тогъуз кёзлю, тогъуз къашлы эмеген.
Жомакъда уа – тогъуз тишин билеген, эмеген,
Тогъуз ханны тогъуз къызын тилеген эмеген.

Къоянчыкъла жомакъгъа
Тебредиле къонакъгъа.
Жомакъда уа – ол ийисли сарыуек,
Ол тырнакъларын, ол мюйюзлю сариуек.
Жомакъда уа – ол суу башын сакълагъан сариуек,
Жети ханны жети къызын жокълагъан сариуек!

Къоянчыкъла жомакъгъа
Тебредиле къонакъгъа.
Жомакъда уа – назик белли тюлкючюк,
Татлы тилли, жарыкъ кёллю тюлкючюк,
Жомакъда уа – бий къызына ушагъан тюлкючюк,
Ариу кийип, татлы ашап жашагъан тюлкючюк!

Къоянчыкъла жомакъгъа
Бармадыла къонакъгъа.

Тогъуз башлы, тогъуз къашлы
Эмегенден къоркъмалла да?!
Къоркъмалла!
Ол ийисли, ол мюйюзлю
Сариуекден къоркъмалла да?!
Къоркъмалла!
Ариу кийген, татлы сюйген
Тюлкюден а?!

Къоркъдула! Къоркъдула!
Къачып-къачып, тюкгюч
Тюбю тешиклеге
Букъдула,
Букъдула!

1995
 
ЖАМАШЧЫКЪ

– Жамашчыкъ – бурма чашчыкъ,
Жамашчыкъ – тюйген къашчыкъ,
Мешхут кюреген кибик,
Бу жапыгъа бир къара!
Къайдан да табып жакъдынг
Бетинге къазан къара?!

Жамашчыкъ – бурма чашчыкъ,
Жамашчыкъ – тюйген къашчыкъ,
Бар да жуу къол-бетинги,
Айыпды уллу жашха!
– Иги билесиз, къуру
Мени ийип жумушха.

1974
 
ТЮРСЮНЛЮ НАЗМУЧУКЪЛА

КЪЫЗЫЛ

Агъачда бишгенди чум,
Топ-толуду ууучум.
Къып-къызыл бишген чумдан
Сен да ал ууучумдан.

АКЪ

Акъдыла къырпакъ, къырау да,
Къар жапхан ёзен да, тау да.
Сют, айран, бишлакъ, къаймакъ да…
Гюлчечек тала да акъды.

САРЫ

Аштапарчыгъым, къууан:
Сап-сарыды бал хууан!
Шапталчыкъ да сарычыкъды,
Сарычыкъды тарычыкъ да.

ЖАШИЛ

Жаз башы жашнай жетгенди,
Дуньяны жашил этгенди.
Назычыгъ а къыш да, жаз да
Жашиллей турады, наз да.

КЪАРА

Дорбункъул[1] къара чыпчыкъды.
Чаукачыкъ[2] да къарачыкъды.
Къарылгъач учуп барады,
Къанаты къурум къарады.

БОЗ

Боздула гылыу да, пил да,
Хамашхар бёрю да, кюл да.
Ожакъдан чыкъгъан тютюн да
Бозду. Тишханчыкъ – бютюн да.

МОР

Кёр, жетидиле жашла –
Тюрсюнлю къарындашла.
Мор къарындашны алып,
Юй сурат салып башла.

КЁК

Кёк тюрсюн жайда бир кёпдю,
Кёк да – кёк, тенгиз да кёкдю.
Инжилик[3] да, кёкчечек[4] да,
Шууулдап баргъан черек да.

ГЕРГИ[5]

Анамы кёзю гергиди,
Къошунда гюлчюк – герги.
Тенгизде алай игиди
Жай чабакъча жюзерге.

КИМИТ[6]

Мелеуше[7] кимит чагъып,
Жаз тала сейир омакъды.
Лейлякчыкъ[8] кимит жомакъды.
Не гюллюдю къучагъы!

НАР[9]

Кюз къайын женгил-сарыды,
От да саргъылдым жанар.
Дуруншчукъланы бары да
Бирча кюн бетилилле, нар.

2011




[1] Дорбункъул – скворец.


[2] Чаука – галка.


[3] Инжилик –василёк.


[4] Кёкчечек – маргаритка.


[5] Герги (автор къурагъан сёз) – синий.


[6] Кимит – фиолетовый.


[7] Мелеуше – фиалка.


[8] Лейляк (тюрк.) – сирень.


[9] Нар – оранжевый.
Изменено: elbars - 17.01.2022 20:53:24
 


КОРНЕЙ ЧУКОВСКИЙ
Кёчюрме

ЧИБИНКАЙ-ЧИБАРИЙ

Чибинкайды Чибарий,
Жыйрыгъы алтын дарий.

Талада ойнай, чапды,
Бир багъыр ахча тапды.

Базаргъа барды очукъ,
Самовар алды очукъ.

«Таракъан да, гумулжук да, келигиз
Мен шай бла сыйлайым!»

Таракъан жыйын жетеди,
Шай ичип зауукъ этеди.

Татлыханчыкъла уа –
Таплыханчыкъла уа,
Ичдиле сюття къуюп,
Сора ойналла тоюп:
Бюгюн, бюгюн Чибинни
Къууанчлы кюнюдю!

Бюрчеле да кирдиле,
Чурукъла келтирдиле.
«Ой, къарачыгъыз бери,
Алтындан – кепилери![1]»

Балжыя[2] ынна да
Къууанып жетеди,
Ол барысына да
Бал саугъа этеди…

Гёбелек кока уа
Къайнатма[3] ашамайды.
Къанаты окъа уа
Кюзгюден бошамайды.

Алайлай бир къарттакай
Губучукъ,
Алайлай бир жуттакай
Гудучукъ
Чибарийчикни тутду,
Ой, жанын къурутду.
Сюйреди да кетди ташагъа,
Ашаргъа.

«Багъалы къонакъларым, ой, хайда,
Чабыгъыз: Губу менден бошайды.
Мен май бермедимми?
Мен шай бермедимми?
Ой, къутхарыгъыз терк –
Ариу кёрмедимми?

Бюрчеле-мюрчеле
Бек къоркъгъандыла,
Къууушха, жепиге
Терк букъгъандыла.

Таракъанчыкъла уа,
Къамыжакъчыкъла уа,
Бирер мюйюшге гузаба къысылгъандыла,
Бирер тешикге дыгалас сугъулгъандыла,
Кёзден-къулакъдан ташайгъандыла,
Шошайгъандыла.
Бирчиги да солумайды, тепмейди.
Урушур, тюйюшюр къайгъы этмейди.

Сенгирчге уа секирди да –
Чак, чук, чок,
Губудан къача кирди да –
Чак, чук, чок,
Кёпюрчюк тюбюне къутулду,
Шум болду.

Ол къанич а эрнинми жалайды,
Чибинни къолчугъун-бутчугъунму байлайды,
Жан арурутмай, жютю тюшлеринми къадайды?
Чибинни жарасы уа къанайды, къанайды.
Губукъан а эмеди, эмеди къанын,
Бусагъат чыгъарлыкъды жанын.
Чибинчик къычырады жиляп-таралып,
Жаналгъыч а кюледи анга аралып.

Алайлай а, алайлай,
Батырлыкъ жырын жырлай,
Уячыгъындан чыгъып,
Ургъуйчукъ жетеди.
Мюйюшню чыракъчыгъы
Жап-жарыкъ этеди.

«Эй мурдар, къайдаса, чыкъ!
Чыкъ, сермешейик ачыкъ!»

Къылычын жылтыратып,
Губугъа чабады.
Чапракълай къалтыратып,
Ол башын чалады.

Сора Чибиннге къайтып
Сёлешди, былай айтып:
«Мен зулмучуну жойдум,
Мен аны туурап къойдум!
Энди уа, узат да къол,
Ийнагъым, жаным да бол!»

Къурт-къумурсхала да бирча
Жырлалла дунья билирча:
«Ургъуйгъа махтау, махтау –
Хорланнганды жау!»

Жилтенле[4] къууандыла,
Отчукълача жандыла.
Кёрчю бир, къалай зауукъду,
Кёрчю бир – нечик!

«Жюзаякъла, чабыгъыз,
Чабыгъыз да табыгъыз,
Жырдаман[5] тойчуланы:
Тепсеген этебиз!».

Жетдиле къобузчула,
Жетдиле да буздула
Шошлукъну: кынна-кынна,
Тепседи саскы ынна.
Дауурбас а дангырдайды,
Дёнгюрдейди:
«Хайда, тепсе, хайда, хайда!
Хайда!» – дейди.

Чибинчик да кирпилдейди,
Ургъуйчукъ бла тепсейди.
Чарыкъла уа – лап-луп!
Чурукъла уа – дап-дуп!

Кюеле да, каскала да,
Жилтенле да, саскыла да:
«Эйле, не зауукъду!» –- дейле,
Аламат ариу тепсейле.

Мюйюзлю къамыжакъла уа,
Бай, базыкъ да мыжыкъла уа.
Бёрклерин булгъай баралла,
Ташкёмюрча, дум къаралла.

Гёбелек бла бир тап
Тепседи, мыйыкъ сылап,
Жууулдар жууулдауукъ.
Ма зауукъ десенг – зауукъ!

Халкъ уллу къууанч этеди –
Чибинчик эрге кетеди
Алп батыр да, пелиуан да,
Махтаулу да Ургъуйгъа!

Бюрчечиг а, Бюрчечик
Кёр, нечикди, ой, нечик!
Къызадан къыза барады,
Бир чёгеди, бир турады:
«Татлыханчыкъла,
Ариужанчыкъла,
Тара-тара-тара-тара-таракъанчыкъла!»

«Оппа, соппа!» дер да,
Той-оюн этер да,
Халкъ тепсер танга дери!
Сиз да жетигиз бери!
Бюгюн, бюгюн Чибинни
Къууанчлы кюнюдю.




[1] Кепи – застёжка.


[2] Балжия – бал чибин.


[3] Къайнатма – варенье.


[4] Жилтен – светляк.


[5] Жырдаман – музыкант.
Изменено: elbars - 18.01.2022 18:39:20
 
САМУИЛ МАРШАК
Кёчюрме

ЖАГЪЫНЛЫ ТИШХАНЧЫКЪНЫ
ЖОМАГЪЫ

Уяда тишхан жырлайды:
– Балачыкъ, татлы жукъла,
Къоянчыкъ, къоркъуп, жиляйды,
Сен а къоркъмайса жукъдан.

Тишханчыгъ’ а чюуюлдейди:
– Ауазынг инчгеди, – дейди. –
Узакъда тюйюлдю кёл,
Баппушну чакъыр да кел.

Анасы чыгъып кетди,
Баппушха чабып жетди:
– Баппуш, сен бизге келсенг а,
Баламы тебиретсенг а.

Баппушчукъ келип жырлайды:
– Бакъ-бакъ-бакъ, хар не жукълайды.
Бешикге да бёлейим,
Чабакъчыкъ да берейим.

Тишханчыкъ кёбюп жатады,
Баппушха былай айтады:
– Асыры къаты жырлайса.
Тот безгича, къыжылдайса.

Анасы чыгъып кетди,
Байталгъа чабып жетди:
– Байтал, сен бизге келсенг а,
Баламы тебиретсенг а.

Жыр айтды ана байтал:
– Жукъла сен, жукъла да къал.
Иллчучукъ да берейим,
Бёлляучукъ да этейим.

Тишханчыкъ кёбюп жатады,
Байталгъа былай айтады:
– Асыры ачы жырлайса,
Къоркъутурча пырхылдайса.

Анасы чыгъып кетди,
Балыкъгъа чабып жетди:
– Балыкъ, сен бизге келсенг а,
Баламы тебиретсенг а.

Жырлады балыкъ, келип,
Артистчикча сюелиип.
Кетерге ашыкъмайды,
Тауушу уа чыкъмайды.

Тишханчыкъ кёбюп жатады,
Балыкъгъа былай айтады:
– Айтчы, жырларгъа келип,
Нек тураса сирелип?

Анасы чыгъып кетди,
Макъагъа чабып жетди:
– Макъа, сен бизге келсенг а,
Баламы тебиретсенг а.

Гурулдай, макъа жырын
Шош айтады, акъырын:
– Жукъласанг, ургъуй берликме,
Тамбла да келтирликме.

Тишханчыкъ кёбюп жатады,
Макъагъа былай айтады:
– Жырынгы ушатмайма,
Кесинги жаратмайма.

Анасы чыгъып кетди,
Тонгузгъа чабып жетди:
– Тонгуз, сен бизге келсенг а,
Баламы тебиретсенг а.

Мегежин хурт-хурт этеди,
Тишханны тебиретеди:
– Балачыкъ, жукъла, ляу-ляу,
Берейим картох илляу.

Тишханчыкъ кёбюп жатады,
Тонгузгъа былай айтады:
– Хурт-хурт-хурт эте къужур,
Айтчы, ким айтады жыр?

Анасы чыгъып кетди,
Тауукъгъа чабып жетди:
– Тауукъ, сен бизге келсенг а,
Баламы тебиретсенг а.

Доппанбашды да тауукъ,
Къангкъылдайды бир зауукъ:
– Къа-къа-къá-къа! Той, жукъла –
Бир татлылла къуртчукъла.

Тишханчыкъ кёбюп жатады,
Тауукъгъа былай айтады:
– Ой-ой-ой, ачы жырлайса,
Ёренге дауур-хахайса!

Анасы чыгъып кетди,
Киштикге чабып жетди:
– Кишиу, сен бизге келсенг а,
Баламы тебиретсенг а.

Жыр айтады мияучукъ:
– Берейим жангы жаучукъ,
Мур, мияу, жукъла да къал,
Ма галау, сюйсенг а – бал.

Тишханчыгъ а чуюлдейди:
Аламат жырлайса! – дейди.
Ол къалкъый, жукълай барады,
Кишиучугъ а ышарады…

Тынгысыз аначыгъы
Изледи аны аямай.
Тасды, жокъ балачыгъы,
Сора не этсин жилямай.
 
ЖИЛЯУУКЪ

Улакъчыкъ макъырады –
Анасын чакъырады.
Танчыкъ кишнейди –
Анасын излейди.

Казбек жиляйды.
Ол нек жиляйды?
Анасы – жанында,
Къалачы – къолунда.

– Киштикми тырнагъанды?
– Угъай.
– Башынмы ургъанды?
– Угъай.
– Илляуму керекди?
– Элге жетерикди!

Казбек жиляйды,
Да бу къалайды?
Нек жиляй эсе да –
Билмейди кеси да.

1978
 
ЖАУЧУ, ЖАУУН

Жаучу, жауун, жаучу, жаучу!
Тау ауушладан бир аучу!
Жер суусапды, бир къандырчы,
Къууандырчы, къууандырчы!

Тирликни башы – бирликди.
Жер манга будай берликди,
Суу тирмен а, жыр айтыр да,
Ун тартырда, ун тартыр да,
Анакам баппу этер.
Суусапдан къанарча жер,
Жаучу, жауун, жаучу, хайда! –
Кёп болсун гыржын да, май да!

2013
 
1. ЭКИ УЛАКЪ
(Дерслик китапда суратха кёре эки назму)

Ойнакълай келе бирде
Эки улакъ кёпюрде
Тюбешип къалгъандыла.

Этмей бир бирге хатер:
– Эй жол бер!
– Угъай, сен бер! –
Деп дауур болгъандыла.

Эс, акъыл деген къайда! –
Тюйюшге жетгендиле.
Экиси да алайда
Тау суугъа кетгендиле.


2. КИЙИК УЛАКЪЛА

Жай кюн бир ариу, чууакъ.
Къуш кёкде къалкъады.
Киришде эки улакъ
Тюбешип къалгъанды.

Тарды да къая кириш,
Жокъду бурулур амал.
Тюзелирми энди иш,
Аманнга кетмезча хал?

Кёрчю, эслиликлери
Экисин да сакълады:
Бири жатды да, бири
Юсю бла атлады.

1972
Изменено: elbars - 22.01.2022 18:02:33
 
КЪАР АППА

Не узакъ эсе да жол,
Къар Аппа бизге жетгенди.
Хар бирибизге да ол
Кёп ариу саугъа этгенди.

Къар жаууп таугъа, къолгъа,
Дюн-дунья жомакъды энди.
Тюбейик Жангы жылгъа,
Ол къууанч бла келгенди.

Жасалгъан назы терек
Жылтырайды, дуу жанады.
Къар тийре ариуду бек,
Хар сабий да къууанады.

Ариука да, сейирге
Къалдырырча, тепсегенди.
Биз аны бла бирге,
Жыр айта, ойнайбыз энди.

Бир къарагъыз тышына:
Жел къарны бурдум бурады.
Борака да башына
Тот къазан къаплап турады.

2011
 
КЮЗ АРТЫ

Агъач къара, кюнле къысха,
Жел жыртып губу ауун.
Тансыкъ болгъанма мен къышха,
Бездирип мытыр жауун.

Эгешчигими бёлейди
Аначыгъым бешикге,
Кишиуум тырнакъ билейди,
Илине да эшикге.

Ыннам нартюх сабакъланы
Тюртеди от ауузуна.
Трактор таууш сабанладан
Келеди кюн узуну.

Хоншу юйню ожагъындан
Чыгъады къалын тютюн.
Кюзню тутханды жагъыны.
Кирши жауун – кече, кюн.

Былтыр къыш ариу жаугъаны
Эсимдеди, жабалакъ
Терезелеге жайгъаны
Оюулу гуржабала.

Кёп учханма дайым да мен,
Жылычыкъ да кийип,
Къардан толу тик тёбеден,
Чанамы къызыу ийип.

Кюнле къысха. Агъач къара.
Кирши этеди ингир.
Бир жаусанг а, къышны къары!
Кёп сакълатдынг кесинги.

1972
 
ЁТЮРЮКДЮ, ЁТЮРЮК!
Д.Харимсдан

– Билемисиз? Билемисиз?
Билемисиз? Билемисиз?
Хау, билесиз, бек билесиз!
Бир да аламат билесиз!

– Угъай-угъай! Угъай-угъай!
Биз бир жукъ да, биз бир зат да
Эштмегенбиз, билмейбиз!
Угъай-угъай! Угъай-угъай!
Бир затчыкъ да, бир жукъчукъ да,
Кёрмегенбиз, билмейбиз!

– Сора тынгылагъыз АТ,
Сора тынгылагъыз ТА,
Сора тынгылагъыз КАМ,
АТТАКАМ элли харра, –
Къыркъ угъай, отуз угъай,
Жыйырма, не он угъай, –
Тюз элли харра тутуп
Туз арбасына жекгенди!

– Айтма, айтма ётюрюк!
Къыркъ десенг, отуз десенг да,
Жыйырма, не он десенг да
Бир эди. Алай элли,
Тюз элли, тамам элли уа…
Ётюрюкдю! Ё-тю-рюк!

– Тынгылагъыз сора КИ,
Тынгылагъыз сора ТИК,
Тынгылагъыз сора ЛЕ
КИШТИКЛЕ къанатлылача,
Юйреннгендиле уча, –
Торгъайлача, чаукалача,
Къаргъалача да угъай, –
Тюз да, тюз да лячинлеча
Юйреннгендиле уча!

– Айтма, айтма ётюрюк!
Торгъайлача, чаукалача,
Къаргъалача учсала да,
Тюз да лячинле кибиг а…
Ётюрюкдю! Ё-тю-рюк!

– Хау, кеппе-кертиди ТЕНГ,
Хау, кеппе-кертиди ИЗ,
Хау, кеппе-кертиди ДЕ,
ТЕНГИЗДЕ эмен ёседи, –
Къаратал, кюйрюч угъай,
Жерк угъай, назы угъай, –
Жайылып, эмен ёседи!

– Айтма, айтма ётюрюк!
Къаратал, кюйрюч десенг да,
Жерк десенг, назы десенг да
Бир эди. Алай эмен а
Ётюрюкдю! Ё-тю-рюк!

– Ётюрюк тюйюлдю БУ,
Ётюрюк тюйюлдю ЛУТ,
Ётюрюк тюйюлдю ЛА,
БУЛУТЛА арасында
Къанатлы айыу жашайды.
Не аслан, не пил угъай, –
Не уку, не къуш угъай, –
Мазаллы айыу жашайды!

– Айтма, айтма ётюрюк!
Пил десен, аслан десенг да,
Къуш десенг, уку десенг да
Бир эди, алай айыу а…
Ётюрюкдю! Ё-тю-рюк!

– Тынгылагъыз энтда ТЮ,
Тынгылагъыз энтда НЕ,
Тынгылагъыз энтда НЕ,
ТЮНЕНЕ бюрче айда
Асланны жетип тутханды.
Къапланнга, сурахайгъа да,
Сыртланнга, аждагъаннга да
Тиймей, асланны тутханды.

– Айтма, айтма ётюрюк!
Къапланны, сурахайны да,
Сыртланны, аждагъанны да
Туталса да, асланны уа…
Ётюрюкдю! Ё-тю-рюк!

2014
 
ОЮН
Д.Харимсдан

Шамилчик жолну чапханды,
ол онгну, солну чапханды,
кёп чапханды, бек чапханды:
– Дыр-дыр-дыррр! – деп дырылдай.
Энди мен Шамил тюйюлме,
Кенг туругъуз! Кенг туругъуз!
Энди мен Шамил тюйюлме,
Мешинама энди мен!

Ызындан чапхан а кимди?
Элдарчыкъды, Элдарчыкъды.
Ол онгну, солну чапханды:
Кёп чапханды, бек чапханды:
– Дуу-дуу-дуу! – деп дууулдай. –
Энди мен Элдар тюйюлме,
Жол къоюгъуз! Жол къоюгъуз!
Энди мен Элдар тюйюлме,
Деу кемеме энди мен!

Элдарчыкъ бла чапхан а
Маликчикди, Маликчикди.
Ол да, яра, жол чапханды
Кёп чапханды, бек чапханды:
– Гу-гу-гууу! – деп гууулдай. –
Энди мен Малик тюйюлме,
Жол къоюгъуз! Жол къоюгъуз!
Энди мен Малик тюйюлме,
Самолетма энди мен!

Алайлай къайдан эсе да
бир къонгур ийнек чыкъгъанды,
мюйюзлю ийнек чыкъгъанды:
– Уммо-мо, – деп ынгырдай.

Алайлай къайдан эсе да
бир къара парий чыкъгъанды,
Огъурсуз парий чыкъгъанды:
– Гыр-гыр-гыр! – деп гырылдай.

Алайлай къайдан эсе да
Къошмюйюз теке чыкъгъанды,
Уруучу теке чыгъанды:
– Ме-ме-ме! – деп макъыра.

– Эй, къонгур ийнек, жол тыймай,
Баланга сюття элтсенг а.
Ол ачдан жиляй турады,
Бар! – дегенди Шамилчик.

– Эй, залим парий, бош турмай,
Киштикчиклени къуусанг а!
Къой, мени жолдан чырмама,
Кет! – дегенди Элдарчыкъ.

– Теке, эй, жолда сирелмей,
Чырпыда заууукъ этсенг а!
Ашыгъып барама, хайда,
Тай! – дегенди Маликчик…

Шамилчик да: – Жол къоюгъуз!
Элдарчыкъ да: – Кенг туругъуз!
Маликчик да: – Сакъ болугъуз! –
деп чапхандыла къызыу.

Сора, сора Шамилчик да,
Сора, сора Элдарчыкъ да,
Сора, сора Маликчик да
Олтургъандыла, арып…

Сора, сора, сора, сора
Шамилчик: – Кетдик! – дегенди.
Дыр-дыр-дыр деп дырылдай.
Сора, сора, сора, сора
Элдарчыкъ: – Жюздюк! – дегенди,
Шуу-шуу-шуу деп шууулдай.
Сора, сора, сора, сора
Маликчик: – Учдукъ! – дегенди,
Гуу-гуу-гуу деп гууулдай.

Шамилчик жолну чапханды,
ол онгну, солну чапханды,
кёп чапханды, бек чапханды:
– Дыр-дыр-дыррр! – деп къычыра. –
Энди мен Шамил тюйюлме,
Кенг туругъуз! Кенг туругъуз!
Энди мен Шамил тюйюлме,
Мешинама энди мен!

Ызындан чапхан а кимди?
Элдарчыкъды, Элдарчыкъды.
Ол онгну, солну чапханды,
Кёп чапханды, бек чапханды:
– Дуу-дуу-дуу! – деп дууулдай. –
Энди мен Элдар тюйюлме,
Жол къоюгъуз! Жол къоюгъуз!
Энди мен Элдар тюйюлме,
Деу кемеме энди мен!

Элдарчыкъ бла чапхан а
Маликчикди, Маликчикди.
Ол да, яра, жол чапханды
Кёп чапханды, бек чапханды:
– Ру-ру-рррууу! – деп къычыра. –
Энди мен Малик тюйюлме,
Жол къоюгъуз! Жол къоюгъуз!
Энди мен Малик тюйюлме,
Самолетма энди мен!

2014
 
ХАРФЛЫКЪ

Агъазчыкъ тири затчыкъды,
Баппахан аламатчыкъды.
Вертолёт таугъа къонады.
Гапалау таякъ жонады.
Гъаргъадан – мюйюзбурунду.
Дауумхан – алтын журунду.
Егерь сакъды кийикге.
Ёчдю жугъутур тикге.
Жаз башы сейир заманды.
Залкъыды юзген заранды.
Ийисли болгъан аманды.
Йод тырналгъаннга даманды.
Кишиучукъ сюття ичеди.
Къарангы эсе – кечеди.
Лобанчыкъ кёзден сокъурду.
Макъаны жыры гъур-гъурду.
Нашачыкъ кёгет ашчыкъды.
Омарчыкъ сиркиу жашчыкъды.
Партагъа жазгъан – алтакъ.
Рамазан – кийизкъалпакъ.
Суу тохтамайын барады,
Тау а тепмейин турады.
Укучукъ кече учады.
Фердаучукъ къаздан къачады.
Хайыуа бишгенди энди.
Цомартцыкъ Бабугентденди.
Чибинчик – зызылдауукъ,
Шауданчыкъ – зынгырдауукъ.
Щёткасыз чурукъ – зая.
Ындырчы – чынгыл къая.
Эмпедукду[1] къозучукъ.
Юсюпчюг а – озгъурчукъ,
Яра тутушду очукъ.

2012





[1] Эмпедук – эки ананы эмген къозу.
 
ЖЮЗГЕН ТАШЛА

Тайчыгъымы суугъа элтип,
Бюгюн мен суу ичиргенме.
Ой, юслери кёмюк этип
Баргъан ташланы кёргенме.

Токъал бугъалача, ала
Бара эдиле ёкюрюп.
Толкъунла уа – акъжал атла, –
Юслери бла секирип.

Манга ийнанмай эсегиз,
Барып къарагъыз кесигиз:
Кёрюрсюз сиз да аланы –
Черекде жюзген ташланы.

1973
 
СЕКИРТГИЧ

1

Тюкенден анам манга
Секиртгич алгъанды.
Къууаннганма мен анга –
Муратым толгъанды.

Терекден да бийикге
Секиреме энди.
Бюгюн а башым кёкге –
Булутха жетгенди.

2

Не зауукъду, не – жазда!
Бир тохтамай арбазда,
Секиргишчигим – мени
Мен аны – сынайбыз.

Кёк тала – чечек гюллю.
Экибиз да бюгюнлю
Терекле салкъынында
Бир зауукъ ойнайбыз.

3

Ой жигер секиртгичим,
Энтда кёпдю, кёп – кючюм.
Бир тохтамай секиреме:
«Арыгъанма, тынчы!» – деме.

4

Ой, бурма улакъчыгъым,
Быз-быз-быз этсем, ураса.
Жокъду да секиртгичинг,
Секирип къалай тураса?

2012
 
ГЫЛЫУЧУКЪ ЖИЛЯЙДЫ

Орамда, аямай,
Гылыучукъ чапды, жортду.
Билмей, чарыгъын жыртды, –
Не этсин жилямай?!

1977
Страницы: Пред. 1 2 3 4 5 ... 12 След.
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам