Войти на сайт
29 Марта  2024 года

 

  • Хазыр ашха – терен къашыкъ.
  • Келлик заман – къартлыкъ келтирир, кетген заман – джашлыкъ ёлтюрюр.
  • Ёлген аслан – сау чычхан.
  • Керти сёзге тёре джокъ.
  • Суугъа – таянма, джаугъа – ийнанма.
  • Къошда джокъгъа – юлюш джокъ.
  • Ауругъаннга – кийик саулукъ, джетген къызгъа – чилле джаулукъ.
  • Джарлы эскисин джамаса, къууаныр.
  • Адебни адебсизден юрен.
  • Урунуу – насыбны анасы.
  • Адам къыйынлыгъын кёлтюрюр, зауукълугъун кёлтюрмез.
  • Бастасын ашагъан, хантусун да ичер.
  • Тилсиз миллет джокъ болур.
  • Эли джокъну – кёлю джокъ.
  • Къарнынг тойгъунчу аша да, белинг талгъынчы ишле.
  • Ёгюзню мюйюзюнден тутадыла, адамны сёзюнден тутадыла.
  • Ашыкъгъанны этеги бутуна чырмалыр.
  • Таукел адам тау тешер.
  • Ёзденликни джайгъан – джокълукъ.
  • Сютден ауузу кюйген, суугъа юфгюре эди.
  • Аш хазыр болса, иш харам болур.
  • Адам сёзге тынгыла, акъыл сёзню ангыла.
  • Тойчу джашха къарама, къойчу джашха къара.
  • Экеулен сёлеше тура эселе, орталарына барыб кирме.
  • Атлыны ашхысы, ат тизгининден билинир
  • Джолунга кёре – джюрюшюнг, джагъанга кёре – юлюшюнг.
  • Тил бла келеди джыр да.
  • Къазанчы аман болса, къазаны къайнамаз.
  • Тенгинг джокъ эсе – изле, бар эсе – сакъла!
  • Иги сёз – джаннга азыкъ, аман сёз башха – къазыкъ.
  • Аууздан келген, къолдан келсе, ким да патчах болур эди.
  • Уллу къашыкъ эрин джыртар.
  • Мал ёлсе, сюек къалыр, адам ёлсе, иши къалыр.
  • Кюл тюбюндеги от кёрюнмейди.
  • Ашхы адам – халкъ байлыгъы, ашхы джер – джашау байлыгъы.
  • Босагъа таш юйге кирмей эди, тыбыр таш эшикге чыкъмай эди.
  • Ойнай-ойнай кёз чыгъар.
  • Элге къуллукъ этмеген, элге ие болмаз.
  • Бети бедерден, намыс сакълама.
  • Ашха уста, юйюнде болсун
  • Чыбыкълыкъда бюгюлмеген, къазыкълыкъда бюгюлмей эди.
  • Эл ауузу – элия.
  • Кесине гебен этелмеген, биреуге черен эте эди.
  • Алтыннга тот къонмаз.
  • Хата – гитчеден.
  • Асхат ашлыкъ сата, юйдегиси ачдан къата.
  • Билим – акъылны чырагъы.
  • Юре билмеген ит, къонакъ келтирир.
  • Соргъан айыб тюлдю, билмеген айыбды.
  • Биреуню эскиси биреуге джангы болмайды.

 

Страницы: 1 2 3 4 5 6 След.
RSS
Къарачай-малкъар проза!
 
Багъалы эгечле ? къарнашла! Тамбла ана тилибизни кюнюдю. Ол себебден мен бу белюмню ачама, атына да "Къарачай-малкъар проза" деб атайма. Былайда бизни джазыучуларыбызны, эмда аланы чыгъармалырыны юсюнден джазабыз.
Къарачай литература къралда эм джаш джазмалы литератураланы бириди. Октябрдан башланнган социал-политика тюрлениуле, культура революция 20-чы джыллада аны къуралгъанына себеб боладыла. Къарачай халкъны тарихинде болгъан затла, джамагъат келишиуледе аны энчи хыйсаблары, турмуш, адеб-намыс адетлери, баш эркинликлери ючюн къарачайлыла къалай кюрешгенлери чыгъармачылыкъ адетлеринде ? фолклорда ? кеслерине орун табхандыла. Джазма литература къуралгъанында уа, халкъ чыгъармачылыкъны сынамы байыннганды, джангы есюм табханды.

Къарачай-малкъарда кеб деменгили чыгъармала бардыла. Аланы ичлеринде: Аппаланы Хасанны ?Къара кюбюр? - къарачай тилде биринчи роман, Хубийланы Османы ?Аманат? къазауатны юсюнден роман, Байкъулланы Даутну ?Бекмурзаны джашауу? - къарачай хапар, Байрамукъланы Халиматны ?Онтерт джыл? - кечкюнчюлюкню темасын ачыкълагъан роман, Орусланы Аминатны ?Айсанат? - роман - дилогия, Эбзеланы Шахарбийни ?Огъурлу? - къарачай комедия, Къобанланы Дахирни ?Таулада таууш? - роман, Къоркъмазланы Кеккезню ?Горда бычакъ? - роман, Байрамукъланы Халиматны ?Къара чепкен? - хапар.

Барыгъызгъа да тилерим: темагъа келишмеген затланы джазмазгъа, охому?
 
Аппаланы Хасанны ?Къара кюбюр? - къарачай тилде биринчи роман, Хубийланы Османы ?Аманат? къазауатны юсюнден роман, Байкъулланы Даутну ?Бекмурзаны джашауу? - къарачай хапар, Байрамукъланы Халиматны ?Онтерт джыл? - кечкюнчюлюкню темасын ачыкълагъан роман, Орусланы Аминатны ?Айсанат? - роман - дилогия, Эбзеланы Шахарбийни ?Огъурлу? - къарачай комедия, Къобанланы Дахирни ?Таулада таууш? - роман, Къоркъмазланы Кеккезню ?Горда бычакъ? - роман, Байрамукъланы Халиматны ?Къара чепкен? - хапар.

Бу чыгъармала кертиси бла да, Къарачай миллетни бурундан келген джашауун, тарихин толусу бла суратлайдыла дерге боллукъду. Къуру ?Къара кюбюрню? окъугъанлада ангыларыкъдыла аны.
 
Девушка Гор
Къуру ?Къара кюбюрню? окъугъанлада ангыларыкъдыла аны.

Барысын да окъугъан мы этгенсиз?
 
пуФистая
Кюрешгенме. Сен да окъусанг иги боллукъ эди. Сюйсенг китабланы берликме.
 
SOFIKOSHKA
Къарачай-малкъарда кеб деменгили чыгъармала бардыла. Аланы ичлеринде: Аппаланы Хасанны ?Къара кюбюр? - къарачай тилде биринчи роман, Хубийланы Османы ?Аманат? къазауатны юсюнден роман, Байкъулланы Даутну ?Бекмурзаны джашауу? - къарачай хапар, Байрамукъланы Халиматны ?Онтерт джыл? - кечкюнчюлюкню темасын ачыкълагъан роман, Орусланы Аминатны ?Айсанат? - роман - дилогия, Эбзеланы Шахарбийни ?Огъурлу? - къарачай комедия, Къобанланы Дахирни ?Таулада таууш? - роман, Къоркъмазланы Кеккезню ?Горда бычакъ? - роман, Байрамукъланы Халиматны ?Къара чепкен? - хапар.

Мен школда окъугъан заманда бу произведенияланы (къарачайча ол сез къалай болады? ) отрывокларын окъугъан эдим.
 
Махмуд
къарачайча ол сез къалай болады?

Бизни тилибизде "чыгъарма" дей болурламы?
 
Къарачай-малкъар тил бек бай, шатык, ариу тилледен бириди. Жарсыугъа, есе келген жаш телю ез тилде жазылгъан чыгъармаланы-назмула болсун, неда проза-окъумайды. Бир жаны бла, чыгъармалыны кебюсю тау адетге, тюрлю-тюрли тарих болумлагъа жораланыпды да, ким биледи, аллай затла заманнга келишмейдиле дей болурла.
Мен Толгъурланы Зейтунну, Залиханланы Жанакъайитни, Лайпанланы Билялны чыгъармаларын бек сюйюп окъуйма))))
 
Тюзюн айтыргъа мен къарачай прозада чам, кюлкю, оюн хапарлагъа бек тырмашама! Къарачайны чамына джетген джокъду!
 
Мен да окъугъанма бу чыгъармаланы. А сиз "Биринчи сюймекликни" окъугъанмысыз? Ол да къарачай литературада биринчи детектив жанрда джазылгъанды. Бек аламат китабды
 
Джёма
Къарачай-малкъар тил бек бай, шатык, ариу тилледен бириди. Жарсыугъа, есе келген жаш телю ез тилде жазылгъан чыгъармаланы-назмула болсун, неда проза-окъумайды.

Тюз айтаса! Джаш телю къарачай-малкъар литератураны алай бек окъургъа излемейди. Ала а бек кеб магъанасы болгъан чыгъармаладыла.


Мен Толгъурланы Зейтунну, Залиханланы Жанакъайитни, Лайпанланы Билялны чыгъармаларын бек сюйюп окъуйма))))

Чыгъармаларын атларын да джазсанг а!?
 
Акъыллычыкъ
сиз "Биринчи сюймекликни" окъугъанмысыз? Ол да къарачай литературада биринчи детектив жанрда джазылгъанды. Бек аламат китабды

Ол китабынг сенде бар эсес, менге да берсенг а Мени да окъурум келди1
 
Джомакъ
Тюзюн айтыргъа мен къарачай прозада чам, кюлкю, оюн хапарлагъа бек тырмашама! Къарачайны чамына джетген джокъду!


Халкъ бек джаратхан къарачай прозадан Ертенланы Азретни ?Насра Ходжаны хапарлары? деген китабын эсиме тюшюрдюнг. ?Насра Ходжа? деген аны кюлдюрюучю, кесинг магъаналы хапарлары, бир Къарачайда тюл, саулай кюнчыкъгъан халкъда, саулай дунияда белгилидиле. Европада, Азияда , таб Америкада джашагъан халкъланы арасында да биз Насра Ходжаны хапарлары джюрюгенин керебиз.

Ертенланы Азретни "Насра Ходжаны хапарлары" деген китабы болгъанг, джаратхан юзюклеригизни салыгъыз
 
SOFIKOSHKA
Ол китабынг сенде бар эсес, менге да берсенг а
Аны не сёзю барды? Къайры келтирейим ансын?
 
SOFIKOSHKA
Китабны излейим да (къайда болгъанын билмейме , тамбла джазарма Ходжаны юсюнден хапарчыкъла!
 
Махмуд
да блайда къуру Ходжаны хапарыды алайсызда
 
къара
да блайда къуру Ходжаны хапарыды алайсызда

былайда дегенинг?
 
Махмуд
Ходжаны бир хапарын айтаим
биреу: Ходжа хычынла алыб барадыла!!!
Ходжа: а менге андан не???
биреу: да сенге алыб барадыла!?!?
Ходжа: а сенге уа андан не???
 
къара
Ходжаны бир хапарын айтаим
биреу: Ходжа хычынла алыб барадыла!!!
Ходжа: а менге андан не???
биреу: да сенге алыб барадыла!?!?
Ходжа: а сенге уа андан не???


Да менга да юлюш бириред деб айта болур эди ол джарлы!
 
къара
Энтда джаз!
 
SOFIKOSHKA
Толгъурланы Зейтун "Къызгъыл кырдыкла", "Акъ гыранча",
Залийханланы Жанакъаийтни хапарлары, жарсыугъа, атларын унутханма
Лайпанланы Билялны назму жыйымдыкъалары, къайсысы да жарарыкъды окъуйма дегеннге.
Дагъыда бир романны юсюнден айтырыкъ эдим да, ишден ашыгъып жаза турама. Тамблагъа эсиме ким жазгъанын, къысха магъанасын тюшюралсам, айтырма. Аллай ариу, тап чыгъармады!
Джомакъ
Чам хапарланы да хаталары жокъду. Алай, чам хапар-ол чам хапарды.бир бирде, чамчы халкъны даражасын тюшюре, хылы-мылы тилде жазыучуду. Литературный язык деп нек айтадыла? тилни терен, магъаналы, кирсиз болъанын кёргюзтюр ючюн.
 
SOFIKOSHKA
Биреу сорады Ходжагъа: о бир дунияда къалайды дейсе игимиди????
Ходжа :игитда игиди???кишини къайтыб кёргенмисе???? аман болса мы турлукмедиле
 
SOFIKOSHKA
Тамблагъа эсиме ким жазгъанын, къысха магъанасын тюшюралсам, айтырма. Аллай ариу, тап чыгъармады!

Бек сакълаб турлукъма! Сау бол къошулгъанынга!
 
Джёма
Чам хапарланы да хаталары жокъду. Алай, чам хапар-ол чам хапарды.бир бирде, чамчы халкъны даражасын тюшюре, хылы-мылы тилде жазыучуду. Литературный язык деп нек айтадыла? тилни терен, магъаналы, кирсиз болъанын кёргюзтюр ючюн.

Алай болса да чам - накъырда хапарлада да магъаналары кебдю! Мен соруб чыкъгъанма да, ким не окъугъанды деб, кебюсю Хубийланы Магометни "Алан" деген хапарлары бла Ертенлени Азретни "Ходжаны хапарлары" деген китабланы тырмашыб окъуйдула, бир бирине айтадыла!

Поэмала, романла, пьесала окъургъа кеб заман да, аланы терен магъаналыр ангыларгъа керек себебден окъумайын къоядыла, неда юзюклерин окъуйдула.
 
Мен джазайим сизге

Аллыма келдиле

Бир афенди, ауаз Бере келиб:
-Бу дунияда Адам афендиге-моллагъа бир ашхылыкъ этсе, ол ашхылыкъ ол адамны аллына он къат кёб болуб келеди, - деб айтханынХоджа эшитгенди да, бу сёзню керти бла ётюрюк болгъанын сынаргъа сюйюб, ол афендини кесине Ходжа сынгыр тиши танасын тутханды да бергенди.
Афенди, Ходжаны танасы джангыз болгъанына да къарамай, алгъанды да къошуна ийгенди. Насра Ходжа уа Берген танасы он къат къайтырын сакълай-сакълай безгенди, амма бир да анга киши он къат игилик этиб кёрмегенди.
Анны танасын алгъан афенди таб бир кесекден Ходжаны таныргъа да унамай тебрегенди. Бу халдатогъуз-он джыл озгъанды.
Бир джолда, Насра Ходжа ол афендини юйюню джаны бла озуб бара тургъанлай, бир адам, афендини арбазында тогъуз-он тууарны бармагъы бла кёргюзюб6
-Кёремисе, Ходжа, бу тууарла сени танангы юзюгюндендиле, - дегенди.
Насра Ходжа сейирсиннгенди. Бир кюн а бу тууарла тизилиб Ходжаны арбазына кириб баргъандыла. Ходжа, быланы кёрюб, афендиникиле болгъанларын билген бла, сюрюб барын да кесини баууна ургъанды.
Ингир ала тууарланы излей афенди келгенди да:
- Ходжа, былай бери тууар келибкёрмедингми? ? деб соргъанында:
Ходжа:
- Тууарла кесиме келгендиле! ? дегенди.
- Да сонгра, хайырсыз, анны билдирсенг а барыб, мен аланы излеб айланама, бери чыгъар, элтме къой!
- Къайры?
- Юйюме!
- Огъай, бераллыкъ тюлме!
- Нек?
- Да, ?бир игилик он болуб аллынга келир? деб ауаз бересе да, мА мени да бир танам он болуб, аллыма келди, энди кишиге бераллыкъ тюлме!

Къалай кёресиз?
 
Акъ_Беленькая
Аперим!
Страницы: 1 2 3 4 5 6 След.
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам