Войти на сайт
28 Марта  2024 года

 

  • Джеринден айырылгъан – джети джылар, джуртундан айырылгъан – ёлгюнчю джылар.
  • Билим – акъылны чырагъы.
  • Къартны сыйын кёрмеген, къартлыгъында сыйлы болмаз.
  • Тил – кесген бычакъ, сёз – атылгъан окъ.
  • Аманны тукъумуна къарама, игини тукъумун сорма.
  • Айыбны суу бла джууалмазса.
  • Кёбден умут этиб, аздан къуру къалма.
  • Акъыллы эркиши атын махтар, акъылсыз эркиши къатынын махтар.
  • Билим насыб берир, билим джолну керир.
  • Айтхан сёзюне табылгъан.
  • Бир абыннган – минг сюрюнюр.
  • Билимли ёлмез, билимсиз кёрмез.
  • Ашатыргъа иш – ашхы, ишлетирге аш – ашхы.
  • Садакъачыны джаны – къапчыгъында.
  • Тилчи бир сагъатха айлыкъ хата этер.
  • Зарда марда джокъ.
  • Эркиши – от, тиширыу – суу.
  • Чабакъсыз кёлге къармакъ салгъанлыкъгъа, чабакъ тутмазса.
  • Ойнай билмеген, оюн бузар.
  • Ашхы адам – халкъ байлыгъы, ашхы джер – джашау байлыгъы.
  • Тюз сёз баргъан сууну тыяр.
  • Байны къызы баймакъ болса да, юйде къалмаз!
  • Эл элде бирер малынг болгъандан эсе, бирер тенгинг болсун.
  • Аман эсирсе, юйюн ояр.
  • Экеулен сёлеше тура эселе, орталарына барыб кирме.
  • Ойнай билмеген, уруб къачар.
  • Этни да ашады, бетни да ашады.
  • Эрине къаргъыш этген къатын, эрнин къабар.
  • Сагъышы джокъ – джукъучу, акъылы джокъ – къаугъачы.
  • Кёб къычыргъандан – къоркъма, тынч олтургъандан – къоркъ.
  • Айырылгъанланы айю ашар, бёлюннгенлени бёрю ашар.
  • Бал чибинни ургъаны – ачы, балы – татлы.
  • Сууда джау джокъ, кёб сёзде магъана джокъ.
  • Ашхы атаны – джашы ашхы, ашхы ананы – къызы ашхы.
  • Сабийни джумушха джибер да, ызындан бар.
  • Накъырданы арты керти болур.
  • Адам бла мюлк юлешмеген эсенг, ол адамны билиб бошагъанма, деб кесинги алдама.
  • Чомартны къолун джокълукъ байлар.
  • Джукъу тёшек сайламайды.
  • Чомартны къолу берекет.
  • Мухарны эси – ашарыкъда.
  • Адеби болмагъан къыз – тузсуз хант.
  • «Ма», - дегенни билмесенг, «бер», - дегенни билмезсе.
  • Эшекге миннген – биринчи айыб, андан джыгъылгъан – экинчи айыб.
  • Джюрекге ариу – кёзге да ариу.
  • Келинни – келгинчи, бёркню кийгинчи кёр.
  • Джарлы эскисин джамаса, къууаныр.
  • Илму – джашауну джолу.
  • Къайгъы тюбю – тенгиз.
  • Нафысынгы айтханын этме, намысынгы айтханын эт.

 

Страницы: 1
RSS
Къарачай-Малкъар таурухланы антологиясы
 
Аллах айтса, кёб турмайын басмадан "Къарачай-малкъар таурухланы антологиясы" атлы китаб чыгъарыкъды. Ариу суратлы, уллу китаб. Объему 180-200 бет.
Ол гитче сабийле бла сохталагъа джазыла турады. Келигиз, ол китабны джарашдыргъан адамгъа болушлукъ этейик...
Ичигизде къарачай-малкъар миллетни таурухларын билгенле болурла, аланы текстлерин биле эсегиз, андан да иги. Былайда аланы салсагъыз, мен салгъанлагъа да эс бёлсегиз, разы боллукъ эдим.
 
О! Как здорово!!! Аллах болушсун бу аламат ишигизде!!!
Девушка Гор
Я немножко знаю про книгоиздание. Там, в конце, где "кто работал" можно указывать хоть сто человек. Просьба: как наиактивнейшего активиста, не побоюсь этого слова, даже продвигателя изучения родного языка по сказкам включить Коркмазова Расула. Еще не знаю в качестве кого, но это без разницы. К тому времени я придумаю, в качестве кого. Да хотя бы даже строчкой типа "Благодарим за активную пропоганду сказок" или что-то вроде того.

А можно узнать , кто составитель? Фатима Байрамукова, наверное?
Еще. Может, подумать над тем, чтобы начать подписку до издания? Тем, кто подпишется - с автографом автора (или составителя - не знаю, как правильно)
 
Сэстренка
Составитель другой. Но, говорить об этом еще рано.
Эм алгъа таурухланы бир джерге джыяргъа керекди.
 
Китабха ма бу таурухланы джыяргъа деб турабыз:
1.Ёрюзмек бла эмегенле
2. Нарт улу Рачыкау
3. Сосуркъа бла Сибилчи
4. Къара къуш
5. Кесим этдим кесиме
6. Ётюрюкчюню къуругъу бир тутум
7. Эки къарнаш бла бир джашчыкъ
8. Джюз тюрюк
9. Обур къатын
10. Къара къуш бла къарт
11. Умар
12. Акъ къозучукъ
13. Къазанчы
14. Осият
15. Алаша, бёрю, тюлкю
16. Къоркъакъ кишичик
17. Алмачы
18. Кертисин айт
19. Ызчы
20. Патчах бла джашчыкъ
21. Ханны джалчысы
22. Асхакъ, сокъур, сангырау
23. Бир ат, бир бёрю, бир тюлкю
24. Айю бла къыз
26. Азау къала
27. Кокайчыкъ
28. Аймуш
29. Алтын тоб
30. Ёгюз бла ит
31. Эки къарнаш
32. Къара къоянчыкъ
33. Ёрюзмек бла джашчыкъ
34. Кеси бир къарыш, сакъалы минг къарыш
35. Хыйлачыны эки юлюшю башына
36. Къуш бла балалары
37. Маймулат
38. Байлыкъ, Насыб, Акъыл
39. Маралны джашы
40. Джаныуарланы тилин ангылагъан
41. Къой бла эчки
42. Къызгъанч
43. Чыпчыкъ бла къызгъанч хан
44. Чыпчыкъ бла къонгураучукъ
45. Акъ джугъутур
46. Тенгиз тузлу некди?
47. Къоянны эрни джырыкъ нек болгъанды?
48. Акъыллы устаз

Сиз а уа къалай дейсиз?
 
Составитель другой. Но, говорить об этом еще рано.
Эм алгъа таурухланы бир джерге джыяргъа керекди.

Девушка Гор
Почему рано? Может, я в зависимости от составителя захочу или не захочу помочь ;-)
 
Сэстренка
Составитель: Батчаланы Алимурат, а помогать ему будем все мы
 
Батчаланы Алимурат
Девушка Гор
Аллах болушсун!
Если честно, я спрашивала, потому что человек, которого буду просить о помощи, сам из их (литераторов) сферы... вдруг, они "не любят друг друга")))
 
 
Юйде "Черный орел" деб, орус тилге кёчюрюлген къарачай таурух китаб табханма. Бир ариу суратлары барды. Энди чыгъарыкъ китабда да быллайла болсала, была бояулула тюлдюле ансын... Бир къарагъыз бу ариулукъгъа






 
ия хочу такую книгу, ну ооочень люблю таурухланы
 
всезнайка

ну ооочень люблю таурухланы
Алай эсе уа бир талай таурухну айталлыкъсыз, биз антологиягъы салырча
 
Девушка Гор
Къаарачаичамы?гна вскидку и не придумаю. Китабла болгъан под завалами и не наиду, ремонт этебиз дегенбиз да юиде, надо у сестры спросить, китаб бюгюн-бюгече чыгъа тура болмаз? вот она то и огласит весь список, даже с хвостиком
 
всезнайка
Вот она то и огласит весь список, даже с хвостиком
 
Если кто из вас полностью читал эпос наверное обратил внимание на то, что карачаево-балкарский эпос изобилует очень интересными сведениями о инопланетной цивилизации. Например Дебет двигал руками только так, как открывается и закрывается дверная петля, а жилы и вены тянулись, как тетева лука. То есть сразу становится ясно, что Дебет был роботом, а не биологическим объектом. И такого там много.
 
Суратла бла болса уа бек иги боллукъ эди. Сабийле джаратырыкъдыла.
 
А нельзя ли включить в эту книгу наши переводы?
 
всезнайка
А нельзя ли включить в эту книгу наши переводы?
Надо подумать
Келигиз, барыбызда бирге сагъыш этейик таурухланы юсюнден. Билгенлеригизни айтыгъыз
 
Къарачай-малкъар таурухланы антологиясыны юсюнден унутмай тура болурсуз
Бусагъат мен сизге бир таурухну салайым. Хазыр суратлары бла. Джаратхан, джаратмагъан джерлеригизни айтыгъыз.
 


Ёрюзмек бла эмегенле

Ёрюзмек нарталаны ичинде эм джигитлери болгьанды. Ол атышыуда, кыгъышыуда эмда башха оюнлада биринчилиени бири болгьанды. Аны джигитлигин эмегенле да иги билгендиле. Ол ала бла кёб кере тюбешгенди, эмда аланы хорлаб кесин танытханды. Ол себебден нартла Ёрюзмекни бек сюйгендиле, аны батырлыгъына уллу базгъандыла. Эмегенлеге уа ол кёб тюбегенди, ала бла тутуша да тургъанды. Артыкъсыз да садакъ атыуда ол эмегенлени озуб тургъанды. Бир джолда уа Ерюзмек шкок алыб уугъа чыкъгъанды. Эмегенлени уа шкокдан хапарлары джокъ. Ерюзмекни шкокдан сора оту да, садагьы да болгьанды бу джол. Барыр джерине барыб, бир ёзеннге кириб кийик ёлтюре тургъанды да, сора кетерге башлаб, ызына айланнганында, джолну табмагьанды да тохтагьанды. Алай бла кече къалгъанды. Кеч болгьанлыкъгьа, Ёрюзмек эс ташламагьанды, агъачланы бири-бирине ышыб, от тамызгъанды да, кийик этледен тишлик да этенди, алай бла алайда кече къалгъанды. Танг атханлай, отну да кюлге кёмюб, андан да терен чегетге бир уллу ёзеннге тюшгенди. Езенни ичи бла суу бойнун ёрге барыб тургъанды, саууту-сабасы да биргесине, сора алай бла кюн батар заман болгъанды. Биягъынлай от къайгьылы болуб, отун джыя башлагъанды. Отун джыя тургъанлай бир тюрлю мурулдагъан-хурулдагъан таушла эшитгенди. Эрлай Ёрюзмек узакъ болмагъан къая кибик бир ташны артына бугьуб, тёгерегине къараб, мушулдагьанны излеб башлагъанды. Къараса, туура Ёрюзмек от этер джерде юч башы бла бир уллу зат келе турады. Ол а- къарт эмеген. Ёрюзмек дагьыда сынаб къарагьанды. ?Яраббий, не этерик болур, ызындан нёгерлери келе болурламы, огъесе кеси джангызмыды??



Ол алай сагъыш этгинчин, эмеген, ынгычхай-ынгычхай келиб, от этиллик джерге джетиб, ох-ох-ох деб, джерге чёкгенди. Бу заманда Ёрюзмек: ?Не болгъанды, бекми арыгъанса, не керекди?? - деб ташны артындан чыгъыб, эмегенни аллында сюелгенди.
-Эй, адам улу, къайдан чыкъдынг? Былайгъа адам басмайды, - деди эмеген.
-Сен аны къой да, ?ох-ох-ох? нек дейсе?
-?Ох? мени атымды; атымы нек айтаса, аны айт. Не керекди? - деди Ёрюзмек, эмегенден къоркъмай.
Эмеген, джууаб орнуна, Ёрюзмекни сауутлары таба кергюзюб:
-Бу не затды? - дсб сорду.
-Бу арыгъанны кетериучю дарманды, муну иеси менме. Mуну аты ?тешиклиди?. Бу мени атымы сагьыннганга бир кере ёкюрсе, эсин тайдырады. Мындан сау къалгьан артда ёлмейди, не къыйынлыкъда да кесин хорлатмайды. Къарайма да - сен арыб, муну излейсе. Тюзюн айт, мен сени арыгъанынгы кетерейим, - деди Ёрюзмек.
-Да, сен билдинг мени халымы, - дейди эмеген, - мен керти да къарт болгъанма, юч джюз джылны джашагъанма, алай а мен быллай зат кёрмегенме. Мени эки уллу кьарнашым да барды, биз бек бай джашайбыз, джашларыбыз да барды. Сен бизни джангыдан джаш этсенг, биз сеннге кеб зат берир эдик.
-Болсун. Алай а сизни байлыгъыгъыз меннге керек тюлдю, мени атымы эсгергенинг ючюн, мен сеннге болушайым, сени джангыдан джаш этейим. Кьарнашларынг къайдадыла? Алагъа да айт мени хапарымы, - деди Ёрюзмек.
-Ох-ох-ох, бир иги солудум сени бла сёлешгенлей. Энди бу тешиклини менге бир айландыр, тауушун бир эшитиб къайтайым.
-Хо, болсун. Сен аны тауушун да эшитирсе, джангыдан джаш да болурса, нартланы - джауларыгъызны хорларча да болурса. Джангыз сенден бир тилерим барды: сизни тургьан джеригиз къалайдады, сени нёгерлеринг, къарнашларынг къалайтын джюрюйдюле? деб сорду Ёрюзмек.
-Биз былайда тюбеширге оноу этгенбиз, мен алгъа келиб, от этерге керек эдим, ала да келирге керекдиле кёб турмай. Ала кийик келтирликдиле, былайда ашаб-тоюб, джолгьа чыгъыб, джашагъан джерибизге бир кюн бла бир кечеден джетерикбиз. Энди бу тешиклини тауушун меннге бир эшитдир, фи джюрюрча бир эт, -деб эмеген дагьыда тилегенди. Ёрюзмек шкогун бир кере джандыргъанды да, аны тауушундан эмегнп иги огьуна илгениб, тири кибик болгъанды. Ол Kepти арыгъаны кетгеннге санаб тургъанлай, Ёрюзмек:
- Энди сен мени айтханымы иги ангыла. Сен айтыудан, сиз онбеш эмегенсиз. Мени тешиклим аланы барын да бирден кёрсе боллукъ тюлдю. Мен алгъаракъгъа кетейим, сени нёгерлеринг келселе, ашаб бошаб мен болгъан джерге бирем-бирем барсынла. Мен аланы бирем-бирем джаш этиб, барын да бирден ашырырма, - деб, кетгенди.
Эмегенле келе тебрегендиле. Арыб-тозуб, ач болуб, къарт эмегенни къатына джыйылгьандыла. Сора къарт эмеген хапарны башдан-аякъ айтханды. Ёрюзмекни бир да уллу махтауун чыгъаргъанды, тешиклини хапарын да джарашдырыб айтханды.
?Энди, ол айтханча, былай-былай барлыкъсыз. Тюбесегиз ох-ох-ох деб къычыргъанлай, тешикли таууш этерикди, сиз да эрлай ёхтем къарыу алыб, ёмюрде арымазча-талмазча, чыртда къарт болмазча этерикди аны тауушу?, - дегенди къарт эмеген.
Аны хапарып алыб, ашаб-ичиб, солугъан да этгенден сора, оноу этиб, джашыракъ эмегенлени бирин Ёрюзмек айтхан джерге ийдиле. Ол алайгъа джетиб ох-ох-ох деб къычыргъанды.
Ёрюзмек эрлай шкогун ангы атылтханды. Шкокну тауушун эшитгенлей, къууаныб, мен барама деб бири, мен деб бири, бири-бирине ал бермей тебрегендиле. Сора къарт эмеген, Ёрюзмек айтхандан таймай, бирем-бирем джибериб тургъанды. Эм артда къарт эмеген кеси къалыб, ашарыкъдан да тоюб, Ёрюзмек таба тебрегенди. Ёрюзмек аны аллына келиб, былай етгенди: ?Сени оноуунга иги тынгылай кёре эдим тенглеринг, джуукъларынг. Ала энди орунларын табдыла. Сени мен аладан да кёб джашарча этерме. Экибиз да бирге барайыкъ да, джашагьан джеригизни да, хазнагьызны-байлыгъыгьызны да бир кёрейим, сора барыгъыз бла да саламлашыб андан сора кетерме? - дегенди.
Бара-барыб, къарт эмеген да Ёрюзмек да эмегенлени джашагъан джерлерине джетгендиле. Алай а ары эмегенле къайдан чыгъарыкъ эдиле- Ёрюзмек аланы къырыб келгенди сора. Ёрюзмек, сейирсиннген кибик этиб: Сени нёгерлеринг къайры болса да къонакъгъа къайтхан болурла, бери джетмегендиле?, - дегенди.
-Огьай, джууукъда змегенле джашамайдыла. Он кюн бла он кечени барсанг джашайдыла эмегенле. Ала бек кючлюдюле. Бизни тукъумубузну курутуб, ма къуру онбешибиз къалыб турабыз. Айландыр энди меннге тешиклинги, арыгъанма, - деди эмеген.
-Хо, болду юргенинг. Тукъумунгу арты сени бла болсун, адамлагъа джашау бермей тургьан джыртхыч змегенлени, адамланы къырыб джыйгъан ырысхыны да мен кеслерине табдырайым! - деб Ёрюзмек шкогун анга айландырды. Къарт эмеген къалтыраб-титиреб, сойланыб тюшдю. Тамам ол заманда алайгьа Рачыкъау бла Сибилчи да келдиле, Ёрюзмекни излей. Ёрюзмек хапарны былагъа да айтыб сейирсиндирди. Сора нартла болгъан хазнаны да атларына джюклеб, элтиб халкъгъа юлешдиле. Алай бла нарт улу батыр Ёрюзмек халкъны къанын ичген эмегенлени къыргъанды, деб хапар айтадыла.

 
Суратланы Къойчуланы Айтек салгъанды. Бусагъатдача болмайын бояулула боллукъдула кеслерида.
Ким къалай сагъыш этгенин былайда джазарыкъды деб ышанама.
 
Девушка Гор


Отличная новость, молодец Фатима! Нужно возраждать нашу литературу и эпос! Аллах болушсун! Ишигиз аллына барырча этсин! Будем ждать выхода книги в свет!
 
Бек ариу да салгъанды суратны Айтек. Аламат китаб боллукъду, Аллах айтса
Страницы: 1
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам