Войти на сайт
29 Марта  2024 года

 

  • Айранын берсенг, челегин да къызгъанма.
  • Тилсиз миллет джокъ болур.
  • Насыблы элин сюер, насыбсыз кесин сюер.
  • Чомарт къолда мал къалмаз.
  • Билмегенинги, билгеннге сор.
  • Ашына кёре табагъы, балына кёре къалагъы.
  • Экеулен сёлеше тура эселе, орталарына барыб кирме.
  • Къонакъ хазыр болгъанлыкъгъа, къонакъбай хазыр тюлдю.
  • Ашда – бёрю, ишде – ёлю.
  • Юй кюйдю да, кюйюз чыкъды, ортасындан тюйюш чыкъды.
  • Дуния малгъа сатылма, кесингден телиге къатылма.
  • Байдан умут эте, джарлыдан ёгюз багъасы къорады.
  • Адам туугъан джеринде, ит тойгъан джеринде.
  • Сёз къанатсыз учар.
  • Къарыусузгъа кюлме, онгсузгъа тийме.
  • Эл элде бирер малынг болгъандан эсе, бирер тенгинг болсун.
  • Таукел тауну аудурур.
  • Байлыкъ тауусулур, билим тауусулмаз.
  • Башланнган иш битер, къымылдагъан тиш тюшер.
  • Хоншуну тауугъу къаз кёрюнюр, келини къыз кёрюнюр.
  • Къартха ушагъан джаш – акъыллы, джашха ушагъан къарт – тели.
  • Къайгъыны сюйген, къайгъы табар.
  • Тюкюрюк баш джармаз, налат кёз чыгъармаз!
  • Тил бла келеди джыр да.
  • Ариу сёз – джаннга азыкъ, аман сёз – башха къазыкъ.
  • Зар адам ашынгы ашар, кесинги сатар.
  • Кёпюр салгъан кеси ётер, уру къазгъан кеси кетер.
  • Узун джолну барсанг, бюгюн келирсе, къысха джолну барсанг, тамбла келирсе.
  • Бёрю да ач къалмасын, эчки да ашалмасын.
  • Кёкдеги болмаса, джердегин кёрмейди.
  • Мени джылытмагъан кюн, меннге тиймесин!
  • Джюрек кёзден алгъа кёрюр.
  • Ана – юйню кюн джарыгъы.
  • Къазанчы аман болса, къазаны къайнамаз.
  • Джумушакъ сёз къаты таякъны сындырыр.
  • Ойнай-ойнай кёз чыгъар.
  • Ата Джуртун танымагъан, атасын да танымаз.
  • Элге къуллукъ этмеген, элге ие болмаз.
  • Къатын къылыкъсыз, эр тынчлыкъсыз.
  • «Ёгюз, джаргъа джууукъ барма, меннге джюк боллукъса», - дегенди эшек.
  • Джашда акъыл джокъ, къартда къарыу джокъ.
  • Къызгъанчдан ычхыныр, мухардан ычхынмаз.
  • Бек анасы джыламаз.
  • Босагъа таш юйге кирмей эди, тыбыр таш эшикге чыкъмай эди.
  • Окъуусуз билим – джокъ, билимсиз кюнюнг – джокъ.
  • Юй ишлеген балта эшикде къалыр.
  • Хар адамгъа кеси миннген тау кибик.
  • Этек чакъмакълары баш джаргъан, сёлешген сёзлери таш джаргъан.
  • Татлы тилде – сёз ариу, чемер къолда – иш ариу.
  • Эр сокъур болсун, къатын тилсиз болсун.

 

Страницы: 1
RSS
Къайгъысыз джашлыкъны сандрагъы
 
Тауларыма

Мен Къарачайда туугъанма
Чюйреакъыл джюрегим бла.
Минги тауну этегинде тургъанма
Чаба-джорта, джыгъыла...

Алай а наз терекни ийиси
Къарачайлы болгъанымы сездире,
Адамча болгъан кибик мыйысы
Мени сыйымы кёлтюре,

Шыбырдай эд:?Тур ёрге!
Нек джатаса? Къоб, марджа!!
Сен туугъанса эм тёрде!
Тауларынга бир къара!?

Ол ийисни сезгенлей,
Тауларымы кёргенлей ?
Ёхтемликден джюрегим тола эд,
Ачыум,бушуум къоораэд!

Къалай къоярыкъма тауларымы
Ауушдуруб къалгъаннга?
Бу таулада ьир хансымы
Багъасын чыгъырмайд сау дунья!

Мен сайлайма Къарачайны!
Джюрегими сылар аны хауасы,
Джаныма джарар аны къобаны,
...эмда тауларым халкъымы хазнасы!!!

АЛЛАХха табына, бетими тюрсюню
Уяла-уяла. Тыяракъ айтханымы ?
Ичимден къычыра, тышымдан шыбырдай:
?АЛЛАХ, сен сакъла мени тауларымы!?
 
* * *

Ал кесинге мени джюрегими
Тёзюмсюз сууукъду кесим джангыз джерде!
Сюймекликни тохаасына бегиниб Джаным башлагъанд къан тамчыла тёгерге!

Джолну джол узуну хар ташчыкъ...
Тийген болуред анга сени аягъынг...
Сау дунья барад меннге къаршчы!
Эсимде уа сени ышаргъанынг...къарамынг...

Юйню ичинде ары-бери созула
Орун табмайма кесиме сенсиз!!!
Эртден сайын кюн тийгеннге къозула
Сюйгенден сюйюб барама сени кемсиз!

Ал кесинге мени джюрегими!
Тёзалмайма сенсиз джашауну барыуун!
Ол бу сууукъ джерде эригиб,
Арыб-талыб, излеб табалмайд къарыуун!
 
* * *

Ал кесинге мени джюрегими
Тёзюмсюз сууукъду кесим джангыз джерде!
Сюймекликни тохаасына бегиниб
Джаным башлагъанд къан тамчыла тёгерге!

Джолну джол узуну хар ташчыкъ...
Тийген болуред анга сени аягъынг...
Сау дунья барад меннге къаршчы!
Эсимде уа сени ышаргъанынг...къарамынг...

Юйню ичинде ары-бери созула
Орун табмайма кесиме сенсиз!!!
Эртден сайын кюн тийгеннге къозула
Сюйгенден сюйюб барама сени кемсиз!

Ал кесинге мени джюрегими!
Тёзалмайма сенсиз джашауну барыуун!
Ол бу сууукъ джерде эригиб,
Арыб-талыб, излеб табалмайд къарыуун!
 
Бу таулагъа кезюм джетгенлей
Сени сагъынаб тебрейме мен.
Не болгъанды? Джаным, къайдаса?
Сен мени алай залим къыйнайса!!!
Сау дуньяда тас болуб къалгъанча,
Бютеу адамла мени унутханча...
Сени сакълайма кечеда, кюнда!
Сенсе, алан, тюшюм тюнюмда!
Огъай, огъай! Излемейме мен сени!
Керек тюлдю магъанасыз ийнаныу!
Сакъла, насыблы эт, джаным, кесинги!
Уллу Аллах берсин сеннге къарыуунгу.
Мени уа эсинге да тюшюрме!
Унут, джаным, сюйген эсенгда унут!
Энди мен ол тели къызчыкъ тюлме ?
Этме да къой мени таба умут.
Энди сен мени кёрсенгда танымазса.
Джылла ётюб кетгендиле ёретинлей
Мени къатыма келирге да базмазса!
Мен а... мен а турама сени сюйгенлей!
 
Sagal
Арыб-талыб, излеб табалмайд къарыуун!

 
 
Сауболугъуз!
 
Эндиги назмуму къарнашымы сыйына атаб джазгъанма.

Къарнашха аталгъан сюймекликден сыйлы сюймеклик болмаз!!!
 
Альбертге***

Джерни юсюнде заман тохтаб къалсада,
Акъылым кетиб тели болсада башым,
Эм душманым мени хорлаб барсада
Мени къутулур мадарым ? къарнашым!!!

Не замандада сеннге ийнаныб турлукъма,
Къайдада сыпатынг сылаб джюрегими!
Не затны да биринчи сенден сорлукъма ?
Чырт кетмезчюн ышаргъаны бетинги!

Мен билеме, барды бу дунияда
Мени кеси ёшюню бла къорууларыкъ,
Кюнден джарыкъ шаргъаны болгъан адам!
Къарнашым, дерикме атына аны!!!

Сени ючюн, къарнашым бил,
Джерни къыйырына кереклинги элтирме!
Джылтырарча шаргъанынгы джилтини
Бек кёб затымы къууаныб берирме!!!
 
Къач ? адам

Биринчи кере кёргенча
Тюз иннетли адамны...
Дуньяда джашау ёлгенча
Алгъаненг сен къарамымы!

Сыпатынг къачха ушай эд ?
Къызгъылдым-сары чачларынг бла!
Мени ангым джюрекге уруша эд:
?Кесинге кел! Къарама анга!!!?

Тютюнню ашыгъыш тартаенг
Къоркъаракъ бетиме къараргъа...
Кесиме бюсюреуге санаем
Джазыудан сени табаргъа!

Огъай, биринчи кере кёреем
Тюз иннетли адамны!
Тюз, олсагъатлай ёлгеем
Тыялмадым эсе аны...
 
Sagal

Къайгъысыз джашлыкъны сандЫрагъы

Энди былайгъа орусча бир сёз къошмай, бу халда бардырсанг - аламат. Сёзледе халат джиберме, джангылмаз ючюн сёзлюкге да къарай тур.
Назмуну рифмасын кючлю эт, тизгинледе бёлюмле тенгиширек болсунла, ритми бузулмасын. Силлабо-тоника ёлче бла джазаргъа тюзелсенг - бек игиси олду. Бир-эки орус назмуну бизни тилге кёчюргенлей - тюзелликсе.
"Онегин добрый мой приятель" - къуру бу тизгинни магъанасын, сёзледе басымны да бузмай, бизни тилге бир кёчюр.
http://www.stihi.ru/uchebnik/ Былайгъа да кёз джетдир.
Не ючюн кюрешеме быланы барын да айтыб? Сен иги назмула джазаллыкъса да - аны ючюн.
Джаза бер - мен окъуучунг, критигинг да болгъанлай турлукъма.
Джазыучугъа андан бек не керекди?
 
"Онегин добрый мой приятель" - Мени ашхы шохум Онегин - былай боллукъ болур, деб турама.




Джазыучугъа андан бек не керекди?



Тюз айтасыз. Мен аннга артыкъ да бек разыма! Сауболугъуз!!!
 
Sagal

"Онегин добрый мой приятель" - Мени ашхы шохум Онегин -
былай боллукъ болур, деб турама.


Тюппе-тюз. Онегин четырехстопный ямб бла джазылгъанды.
"ОнЕгин дОбрый мОй приЯтель" - МенИ ашхЫ шохУм ОнЕгин.
Аламат башлагъанса - бу халда кёчюрюб чыгъалсанг эди...
Бир кесегин кёчюрюб бир кёр (бир эки-юч строфасын дегенча).

Энди кесинги назмуларынга къара: алада басым (ударение) къатышмай сакъланамыды?

Мен Къарачайда туугъанма
ЧюйреакъЫл джюрегИм бла.
Минги тауну этегинде тургъанма
Чаба-джортА, джыгъылА...

Бу назмуда басым (ударение) сакъланмайды. ДжюрегИм бла - Джыгъыла = былайда рифма да джокъду.

Орус классиклени назмулары алай тынч нек окъуладыла? Ритм, басым сакъланнганы ючюн, рифмалары да иги болгъанлары ючюн.

Сени джазгъанларынгда магъана барды, суратлау дараджа барды. Алай а, назму болур ючюн - формасы да керекди. Форма уа ол - техникады. Пушкинни бир талай назмусун къарачай тилге кёчюргенлей, тюзелликсе. Хар не да кесинги къолунгдады. Кюреш.
 
I
?Мой дядя самых честных правил,
Когда не в шутку занемог,
Он уважать себя заставил
И лучше выдумать не мог.
Его пример другим наука;
Но, боже мой, какая скука
С больным сидеть и день и ночь,
Не отходя ни шагу прочь!
Какое низкое коварство
Полуживого забавлять,
Ему подушки поправлять,
Печально подносить лекарство,
Вздыхать и думать про себя:
Когда же черт возьмет тебя!?


I
Джорукъну къаты тутхан адам эд
Мени анамы къарнашы
Кесине сый тартыб башлагъан эд ?
Ол аны эм маджал сагъышы.
Бютеу дуньягъа юлгю бере эд,
Алай а бек эрикдире эд ?
Кечеда, кюнда къатында
Атламны болмай атларгъа!
Къалай палах хыйлачылыкъды
Ёлмей-къалмай тургъанны
Тюзетиб тургъа джастыгъын...
Ол эм къайырлы чамчылыкъды
Ауур ахсыныб, ойларгъа:
?Кетмеймисе ол бир дуньягъа??
 
Сагал,
Бу тюбюндеги автор, белгили назмучуду Малкъарда, джылы да келген, кёб китабы да чыкъгъан. Артыкъ аламат кёчюргенди деб айталлыкъ тюлме. Оригиналгъа сен андан эсе джууугъуракъ кёчюрюрге боллукъса. Кёчюргенингде не кемлик болгъанына да къарарбыз бираздан.

"Минги Тау" журналда (?3(151), май-июнь 2010) Гуртуланы Салых кёчюрюб, "Евгений Онегин" толусу бла басмаланнганды.

?Ата къарындашым ? адил
Адам, ауруп, тёшек болду.
Алай бла амал этип,
Ол кесине эс бурдурду.
Иги юлгюдю ол амал;
Алай, къыйматы уа ? осал:
Кече, кюн да анга къарап
Турмакълыкъ ? кемсиз ауара:
Ёлеменнге кёл этдире,
Тёшек-жастыкъ алышдыра,
Дарманларын табышдыра
Кечиниуге ким бюсюрер,
Ичингден да аны жаный,
Теркирек чыкъсын деб джанынг!?
 
Sagal

Пушкинни бир кёзюуге дери къояйыкъ. Сен ангылайса, аны назмулары тынч нек окъулгъанлары. Бизни тилге да ол силлабо-тоника деген ёлчени орнатыргъа керекди. Ол джанына эс бур. Джазгъанынгы уа тохтатма.
 
Ариу Расул

Сары чапракъ айтды ?
Ол нени джашырлыкъ эд,
Кёзлеринги сыфаты
Алай тургъанлай тансыкъ эд!

Ариу Расул, алай сууукъ кёрюнесе
Бу къачхы кюн тентиретиб сюегими!
Кёб кере тюшлериме келесе
Джыламукъ бла джибите джюрегими...

Алай болсада унутурча тюлме!
Юренгенме термиле сеннге!
Энди джыл къатынынгы кёрюрме,
Андан сора уа сабийлеринги.
Къалай бек арыдым сени бла!
Эки сёз джазаргъа тартыныб,
Сен тураса. Кеси кесинг а,
Арабий, джашаудан не табыб?

Ариу Расул, алай сууукъ кёрюнесе
Бу къачхы кюн тентиретиб сюегими!
Кёб кере тюшлериме келесе
Джыламукъ бла джибите джюрегими...
Страницы: 1
Читают тему (гостей: 1)

 

Написать нам